Novell NetWare
Novell NetWare to system operacyjny dla
serwerów sieciowych, który był bardzo popularny w latach 80. i 90. XX wieku,
zwłaszcza w środowiskach korporacyjnych. Firma Novell, Inc. stworzyła ten
system, aby ułatwić współdzielenie zasobów, takich jak pliki, drukarki i inne
usługi sieciowe w sieciach lokalnych (LAN).
Główne cechy sieci Novell:
- Zarządzanie zasobami sieciowymi:
- Novell NetWare pozwalał na
scentralizowane zarządzanie zasobami, takimi jak pliki, drukarki, i
aplikacje, co było kluczowe dla dużych przedsiębiorstw.
- Użytkownicy mogli uzyskiwać dostęp
do tych zasobów z różnych miejsc w sieci, w zależności od uprawnień
nadanych przez administratora sieci.
- Protokoły komunikacyjne:
- Początkowo Novell NetWare
wykorzystywał protokół IPX/SPX (Internetwork Packet Exchange/Sequenced
Packet Exchange), który był bardziej wydajny niż TCP/IP w ówczesnych
sieciach lokalnych.
- W późniejszych wersjach dodano
obsługę TCP/IP, co pozwoliło na lepszą integrację z rosnącą liczbą sieci
opartych na tym standardzie.
- Katalog NDS
(Novell Directory Services):
- NDS, później znany jako
eDirectory, to zaawansowany katalog usług sieciowych, który umożliwiał
centralne zarządzanie użytkownikami i zasobami sieciowymi.
- NDS był hierarchicznym systemem
katalogowym, który pozwalał administratorom na łatwe zarządzanie prawami
dostępu w rozbudowanych strukturach organizacyjnych.
- Bezpieczeństwo:
- Novell NetWare oferował
zaawansowane funkcje bezpieczeństwa, takie jak kontrola dostępu na
poziomie plików, szyfrowanie danych oraz mechanizmy autoryzacji
użytkowników.
- Dzięki temu był uważany za jedno z
najbezpieczniejszych środowisk sieciowych w swoich czasach.
- Wsparcie dla różnych systemów
operacyjnych:
- Chociaż NetWare był systemem
operacyjnym sam w sobie, umożliwiał współpracę z komputerami z systemami
MS-DOS, Windows, OS/2, macOS i innymi.
- Drukowanie sieciowe:
- NetWare oferował zaawansowane
możliwości drukowania sieciowego, umożliwiając użytkownikom
współdzielenie drukarek w sieci, zarządzanie kolejkami drukowania i
monitorowanie stanu urządzeń.
Ewolucja i zmierzch Novell NetWare:
- Lata 80. i 90.: NetWare
był dominującym systemem operacyjnym w środowiskach sieciowych, zwłaszcza
w przedsiębiorstwach, które wymagały niezawodności i bezpieczeństwa.
- Przełom wieków: Z czasem
dominacja NetWare zaczęła słabnąć na rzecz rozwiązań opartych na systemach
Windows Server oraz Linux, które zyskały popularność dzięki lepszej
integracji z internetem i aplikacjami webowymi.
- Przekształcenia Novell: Firma
Novell zmieniała swoją strategię, koncentrując się na oprogramowaniu
open-source, takim jak SUSE Linux. W 2011 roku Novell został przejęty
przez Attachmate Group, a później przez Micro Focus, co oznaczało koniec
rozwoju NetWare.
Dziedzictwo Novell NetWare:
Chociaż Novell NetWare nie jest już
aktywnie rozwijany ani szeroko stosowany, jego dziedzictwo żyje w niektórych
aspektach współczesnych systemów sieciowych. Koncepcje takie jak centralne
zarządzanie zasobami, katalogi usług sieciowych (jak Active Directory
Microsoftu) i bezpieczeństwo sieci są bezpośrednimi spadkobiercami technologii
opracowanych przez Novella.
4o
You said:
zarządzanie
siecią Novell, supervisor
ChatGPT said:
ChatGPT
W systemach Novell NetWare, zarządzanie
siecią było kluczowym aspektem, który pozwalał na skuteczne i bezpieczne
operowanie w środowiskach korporacyjnych. Rola Supervisor była jedną z
najważniejszych w kontekście zarządzania zasobami sieciowymi i użytkownikami.
Zarządzanie siecią Novell
1. Zarządzanie użytkownikami i grupami:
- Konta użytkowników: W Novell
NetWare każdy użytkownik miał własne konto, które było zarządzane
centralnie. Użytkownicy logowali się do sieci, aby uzyskać dostęp do
zasobów, takich jak pliki, aplikacje i drukarki.
- Grupy użytkowników: Tworzenie
grup ułatwiało zarządzanie prawami dostępu. Grupy mogły mieć przypisane
określone uprawnienia, co upraszczało zarządzanie w dużych organizacjach.
- eDirectory (dawniej NDS): To
hierarchiczny system katalogowy, który umożliwiał centralne zarządzanie
użytkownikami i zasobami. Administratorzy mogli łatwo zarządzać prawami
dostępu, konfiguracjami i politykami dla całej sieci.
2. Zarządzanie zasobami:
- Dyski sieciowe i foldery:
Administratorzy mogli tworzyć, przydzielać i zarządzać dostępem do zasobów
dyskowych na serwerach NetWare. Było to kluczowe w kontekście
współdzielenia plików i zasobów w organizacji.
- Drukarki sieciowe: NetWare
oferował zaawansowane opcje zarządzania drukowaniem, w tym kolejkami
drukowania, zarządzaniem zasobami drukarek i przydzielaniem praw dostępu
do drukarek sieciowych.
3. Bezpieczeństwo i uprawnienia:
- Prawa dostępu: W NetWare
prawa dostępu były przypisywane na różnych poziomach, w tym do plików,
folderów i innych zasobów sieciowych. Użytkownicy mogli mieć różne poziomy
dostępu, takie jak odczyt, zapis, wykonanie, itp.
- Polityki bezpieczeństwa: Możliwość
definiowania polityk bezpieczeństwa dla użytkowników i grup, które mogły
określać zasady dotyczące haseł, logowania i dostępu do zasobów.
4. Zarządzanie serwerami:
- Konsola serwera:
Administratorzy zarządzali serwerami NetWare za pomocą specjalnych konsol
serwerowych, które umożliwiały monitorowanie wydajności, zarządzanie
usługami i konfigurowanie systemu.
- Narzędzia administracyjne: Novell
dostarczał narzędzia takie jak NWAdmin i ConsoleOne do
zarządzania siecią z poziomu GUI, co ułatwiało zarządzanie złożonymi
środowiskami.
Rola Supervisor
Supervisor to najwyższy
poziom uprawnień w systemie Novell NetWare. Użytkownik z uprawnieniami
Supervisor miał pełny dostęp do wszystkich zasobów i funkcji zarządzania w
systemie.
1. Uprawnienia Supervisor:
- Pełny dostęp do systemu: Supervisor
miał uprawnienia do tworzenia, modyfikowania i usuwania wszystkich zasobów
sieciowych, w tym kont użytkowników, grup, dysków sieciowych, drukarek,
itp.
- Zarządzanie prawami dostępu: Supervisor
mógł przypisywać i zarządzać prawami dostępu do wszystkich zasobów, co
dawało mu kontrolę nad bezpieczeństwem sieci.
- Zarządzanie konfiguracją serwera: Supervisor
miał pełny dostęp do konfiguracji serwera, co obejmowało zarządzanie
usługami, monitorowanie wydajności, instalowanie aktualizacji i
zarządzanie połączeniami sieciowymi.
2. Tworzenie i przypisywanie ról:
- Delegacja uprawnień: Chociaż
Supervisor miał pełne uprawnienia, mógł tworzyć inne role administracyjne
i przypisywać im ograniczone uprawnienia, co było ważne w dużych
organizacjach, gdzie różne działy mogły wymagać różnych poziomów dostępu.
- Zarządzanie podadministartorami: Supervisor
mógł tworzyć konta innych administratorów z mniejszymi uprawnieniami, aby
rozdzielić obowiązki administracyjne.
Przykłady zarządzania przez Supervisor:
- Tworzenie użytkowników: Supervisor
mógł utworzyć nowe konto użytkownika, przypisać go do odpowiednich grup i
ustawić jego prawa dostępu do zasobów sieciowych.
- Zarządzanie prawami dostępu: Supervisor
mógł np. zmienić prawa dostępu do określonego katalogu, ograniczając
dostęp dla niektórych grup, a dając pełny dostęp innym.
- Monitorowanie systemu: Supervisor
miał dostęp do narzędzi monitorujących działanie serwera i sieci, co
pozwalało na szybkie reagowanie na problemy związane z wydajnością lub
bezpieczeństwem.
Podsumowanie
Zarządzanie siecią Novell NetWare było
zaawansowane, ale dzięki temu dawało administratorom ogromne możliwości w
kontrolowaniu i zabezpieczaniu środowisk sieciowych. Rola Supervisor była
kluczowa, ponieważ użytkownik z tymi uprawnieniami miał pełną kontrolę nad
wszystkimi aspektami sieci, co umożliwiało skuteczne zarządzanie nawet w bardzo
złożonych środowiskach.
4o
You said:
Polecenia
Novell
ChatGPT said:
ChatGPT
W sieciach opartych na systemie Novell
NetWare, administratorzy mieli dostęp do szeregu poleceń, które umożliwiały
zarządzanie siecią, użytkownikami, zasobami i konfiguracją serwera. Polecenia
te były wykorzystywane zarówno na konsoli serwera, jak i w narzędziach
administracyjnych. Poniżej znajdziesz niektóre z najważniejszych poleceń
używanych w Novell NetWare:
1. Polecenia zarządzania użytkownikami i
grupami:
- USERLIST
Wyświetla listę aktualnie zalogowanych użytkowników.
- REMOVE USER
Usuwa użytkownika z systemu.
- ADD USER
Dodaje nowego użytkownika do systemu.
- GRANT RIGHTS
Przyznaje określone prawa użytkownikowi lub grupie do zasobów sieciowych.
- REVOKE RIGHTS
Usuwa prawa użytkownika lub grupy do zasobów sieciowych.
- GROUPLIST
Wyświetla listę grup użytkowników w systemie.
- MEMBER
Wyświetla listę użytkowników w określonej grupie.
2. Polecenia zarządzania plikami i
katalogami:
- MAP
Umożliwia mapowanie dysku sieciowego do lokalnej litery dysku. Przykład: MAP H:=SERVER/VOL1:APPS (mapuje
wolumin VOL1 na
serwerze SERVER do dysku H:).
- CD
Zmienia bieżący katalog (działa podobnie jak w systemach DOS/Windows).
- DIR
Wyświetla zawartość katalogu (podobnie jak DIR w DOS).
- COPY
Kopiuje pliki z jednego miejsca w sieci do innego.
- DEL
Usuwa pliki lub katalogi.
- RIGHTS
Wyświetla prawa dostępu do plików lub katalogów dla określonego
użytkownika lub grupy.
3. Polecenia zarządzania serwerem:
- LOAD
Ładuje moduł NLM (NetWare Loadable Module), który może być sterownikiem
urządzenia lub aplikacją. Przykład: LOAD MONITOR (ładuje moduł monitorowania
serwera).
- UNLOAD
Usuwa załadowany moduł NLM z pamięci.
- DOWN
Zatrzymuje wszystkie usługi serwera i przygotowuje go do wyłączenia.
- RESTART
SERVER
Restartuje serwer NetWare.
- SET
Umożliwia modyfikację różnych parametrów konfiguracyjnych serwera.
Przykład: SET
TIME = HH:MM:SS
(ustawia czas na serwerze).
- MODULES
Wyświetla listę aktualnie załadowanych modułów NLM.
- CONFIG
Wyświetla szczegółowe informacje o konfiguracji serwera, takie jak
informacje o sieci, wersji systemu itp.
4. Polecenia zarządzania siecią:
- CONFIG
Wyświetla szczegółowe informacje o konfiguracji sieciowej serwera, w tym
adresy IPX/SPX, konfigurację TCP/IP i inne.
- DISPLAY SERVERS
Wyświetla listę dostępnych serwerów w sieci.
- SEND
Umożliwia wysyłanie wiadomości do zalogowanych użytkowników. Przykład: SEND "Proszę
zapisać swoją pracę, serwer będzie restartowany".
- TRACE
Śledzi i diagnostykuje pakiety sieciowe, co jest przydatne w rozwiązywaniu
problemów z siecią.
- BIND
Umożliwia przypisanie protokołu sieciowego do interfejsu sieciowego.
Przykład: BIND
IPX TO NE2000
(przypisuje protokół IPX do karty sieciowej NE2000).
5. Polecenia diagnostyczne:
- MONITOR
Uruchamia narzędzie do monitorowania wydajności serwera, które pozwala na
podgląd stanu procesora, pamięci, wykorzystania dysku i innych zasobów.
- SMDR
Uruchamia usługi związane z zarządzaniem i diagnozowaniem sieci (np.
zarządzanie zdalnymi backupami).
- DSREPAIR
Naprawia bazę danych katalogową NDS/eDirectory, co jest kluczowe w
przypadku problemów z replikacją lub uszkodzeniem katalogu.
6. Polecenia związane z bezpieczeństwem:
- SETPASSWORD
Zmienia hasło użytkownika.
- LOGIN
Loguje użytkownika do serwera NetWare.
- LOGOUT
Wylogowuje użytkownika z serwera NetWare.
- INTRUDER LOCKOUT
Wyświetla listę zablokowanych kont użytkowników w wyniku prób
nieautoryzowanego dostępu.
7. Inne przydatne polecenia:
- HELP
Wyświetla pomoc dotyczącą dostępnych poleceń.
- VERSION
Wyświetla wersję systemu operacyjnego NetWare.
- TIME
Wyświetla aktualny czas na serwerze. Może być użyte do synchronizacji
czasu.
Podsumowanie
Te polecenia były kluczowymi narzędziami
administratorów sieci NetWare do zarządzania serwerami, użytkownikami, zasobami
i konfiguracją sieci. Wykorzystanie tych poleceń wymagało znajomości struktury
i funkcjonowania systemu NetWare, co pozwalało na efektywne zarządzanie siecią
w dużych organizacjach.