Edytory można podzielić na edytory tekstowe,
zapisujące pliki z czystymi znakami ASCII (np. Edit, Edlin,
edytory języków programowania: QBasic, Turbo Basic,
Turbo Pascal, Turbo C, Nortona),
bez dodatkowych znaków formatujących oraz tzw.
procesory tekstu, z dodatkowymi znakami formatującymi (np. Word, ChiWriter, Ami Pro, OpenOffice...).
Mogą być edytory
Kiedyś popularnymi procesorami tekstu pracującymi w DOS były:
Póżniej popularnymi edytorami były:
Edytory popularne w Windows:
Edytor znakowy, służy do redagowania niesformatowanych
zbiorów tekstowych, zwanych zbiorami/plikami ASCII.
Zbiór/plik niesformatowany składa się wyłącznie ze znaków reprezentowanych
kodami ASCII.
Służy do pisania prostych tekstów, programów, plików konfiguracyjnych itp.
By pisać polskimi literami, w DOS trzeba uruchomić wcześniej dodatkowy program,
np. do załadowania znaków w kodzie Mazovia lub Latin.
Edytor EDIT dostarczany z systemem operacyjnym DOS oraz Windows 9x.
W DOS - plik EDIT.COM (stowarzyszone pliki: EDIT.HLP, QBASIC.EXE).
Uwaga: w DOS wspolpracuje z programem QBASIC.EXE -
nie można go wykasować,
musi być w scieżce poszukiwań programów (PATH w Autoexec.bat)
Pasek
dolny w edytorze:
Informacja: MS-DOS Editor, Press
ALT to activate menus -
nacisnąć ALT by uaktywnić menu - w DOS
F1 - pomoc
W prawym dolnym rogu - nr wiersza i kolumny położenia
kursora
Pomoc
Ctrl+Ins lub Ctrl+C - kopiowanie do schowka
Ctrl+Q,A Opcje: Znajdź i weryfikuj, znajdź wszystko, rezygnuj, help
Ctrl+P, Ctrl znak
Ćwicz 1.
Zainstaluj program Latin do polskich liter w standardzie Latin: LATIN [Enter]
Uruchom Edit: EDIT.
Nacisnij Esc by przejść do edycji.
Napisz tekst:
Młode źrebię skacze po łące.
Żołnierz czuwa na wieży.
Padł śnieg i dróżka była śliska.
Młodzi chłopcy grają w koszykówkę.
Powiel ten tekst raz poniżej:
Zaaznacz blok, naciskając Shift i trzymając go,
kursorem zjedź do końca tesktu (podswietl
go).
Przesun kursor na wskazane miejsce i skopiuj tekst z
bufora - Shift+Ins.
Zapisz tekst na dysk pod nazwa PROBA.TXT - ALT F [Enter] Save As - nazwa
Sprawdzić usuwanie bloku, szukanie tekstu, zastepowanie tekstu, przemieszczanie sie kursorem itp.
Ćwicz. 2
Otworz nowy plik (Alt F New) i napisz tekst z
ramkami i symbolami matemat:
Znaki specjalne uzyskujemy naciskając Alt i trzymajac
go z klaw. numerycznej wpisujac
kod znaku, np. Alt 196.
Symbole tabeli pojed:
218 196 191
|
218
196 195 197 |
196
191 197 180 |
|
195
197 192 193 |
197
180 193 217 |
192 193 217
Sprawdzić Alt 195, 197, 180
Podobnie ramkę podwójną: 201, 205, 203, 187, 204, 206, 185, 200, 186, 202, 188
Kody matematyczne: 238, 239, 240, 241, 242, 243, 246, 247, 248, 249, 251 252
Grube ramki: 219, 178, 177, 176
W pierwszych wersjach DOS był dostępny tylko edytor wierszowy EDLIN.
Między innymi
Przykład ekranu z edytorem Turbo Pascala 7 dla DOS. Umożliwia edycję kilku plików.
Uruchamia się go z poziomu Nortona Commandera przez F4 - edycja pliku istniejącego lub Shift F4 - edycja nowego pliku.
Przykładem innych edytorów może być Personal Editor
Personal Editor umożliwia zaznaczenie prostokątnego bloku tekstu (nie musi zawierać całych linii jak w innych edytorach).
Linię wstawia się nie przez Enter a przez F9.
Kiedyś (w latach 80-ch) popularny był pakiet zintegrowany Framework, który zawierał m.in. edytor, arkusz kalkulacyjny, bazę danych.
Chi (w USA wymawiane kaj) to wymowa greckiej
litery CHI. Writer znaczy pisarz.
Program pozwala na tworzenie tekstów o różnej szacie graficznej, pisanych
alfabetem angielskim, polskim, grackim, rosyjskim,
korzystanie z czcionek narodowych np. niemickich,
francuskich i innych, umozliwia zapis wzorów
matematycznych, chemicznych.
Naczelną dewizą tego edytora tekstów jest "what you see is what you get" - co widzisz (na ekranie) jest tym co otrzymasz na wydruku.
ChiWriter składa się z kilkudziesięciu modułów i
umieszczany jest w osobnym katalogu na dysku.
Każdy rodzaj liter (greckie, polskie, rosyjskie itp.) wymaga posiadania na
dysku osobnego modułu (pliku).
Podstawowym modułem jest program CW.EXE. Po załadowaniu programu do pamięci (CW [Enter]) pokazuje się na ekranie menu:
Na dole ekranu jest napis: Enter command:
Po naciśnieciu S (Start) w górnej części ekranu pojawi się linia:
F1:STANDARD FULL: 0% SYN
INS JST SINGL ROW 2 COL 1 PG 1
a na dole:
Wpisuje się nazwę pliku (bez rozszerzenia - edytor dodaje rozszerzenie CHI).
Wpisana nazwa pokazuje się w górnym lewym rogu ekranu, a kursor przechodzi do
okna edytora.
Pojawiają się napisy w dolnej części ekranu - główne Menu edytora:
Mark Layout Screen
Delete Read Write Print Environ Quit Help spellChk
gdzie:
Wejście do Menu przez naciśniecie ESC.
Na górze ekranu jest wiersz statusu edytora, np.po wpisaniu nazwy zbioru LIST :
LIST.CHI F1:STANDARD
FULL:0% SYSN INS JST SINGL ROW 2 COL 1 PG 1
F1:STANDARD - standardowa czcionka
FULL:0% - obszar pamięci na tekst jest pusty
SYN - edytor pracuje w trybie synchronicznym
INS - tryb dopisywania
JST - tryb justowania
SINGL - pojedynczy odstęp między wierszami
ROW, COL - nr wiersza i kolumny, gdzie jest kursor
PG - nr strony
Krój liter wybiera się przez naciśnięcie 2 x klawisza funkcyjnego F1..F10
lub Shift F1..Shift F10.
Jednokrotne naciśnięcie klawisza funkcyjnego powoduje, że tylko jedna litera
będzie napisana w danym stylu/kroju pisma.
ChiWriter ma zaprogramowane kroje pisma na 20 klawiszach (fonty), np. z konfiguracją jak poniżej:
Operowanie kursorem:
Każdą linię tekstu potwierdza się klawiszem Enter, chyba, że ustawione jest szpaltowanie (^J) to można nie potwierdzać linii tylko pisać dalej.
Usuwanie tekstu:
Korekta tekstu:
Zmiana marginesu
Operacje blokami tekstu
Ustawia się kursor na początku lub końcu bloku tekstu, nacisnąć [ALT-M] i przez operowanie kursorem podświetlić blok
Operacje na podświetlonym bloku
Klawisze funkcyjne - przykłady
Kiedyś najbardziej znany polski edytor w DOS.
Został napisany w języku C i był roprowadzany przez
firmę InfoService z Gdańska.
Pierwsza wersja 1.2 ukazała się w kwietniu 1988 r. Kolejne wersje tp 2.01, 2.02, 2.03, 2.04.
TAG służy do wpisywania i redagowania tekstów.
Dopasowany jest do warunków polskich - polskie litery, klawiatura, słownik
ortograficzny, napisy, komunikaty.
Firma jest również autorem 2 innych programów: kartotekowej bazy danych TIG i systemu składu drukarskiego CDN.
Edytor TAG ma małe wymagania sprzętowe: dysk twardy z 800 KB wolnego miejsca, 512 KB RAM, DOS od 3.0, karta graficzna CGA, Hercules, EGA, VGA.
Po uruchomieniu programu wyświetla się okno podstawowe
Po wybraniu lub wpisaniu nazwy pliku wchodzi się do warstwy
hierarchii, gdzie można zdefiniować strukturę dokumentu.
W najprostszym przypadku dokument składa się z jednego rozdziału. Może mieć
kilka rozdziałów i podrozdziały.
Po podświetleniu odpowiedniego rozdziału lub podrozdziału i naciśnięciu
Enter wchodzi się do warstwy edycji.
Opuszczenie warstwy przez dwukrotne naciśnięcie ESC.
W warstwie edycji pojawia się tekst. W wierszu głównym jest menu a ponadto:
tytuł rozdziału i nr licencji.
W wierszu pomocniczym: nr strony, nr wiersza na stronie, nr kolumny (gdzie jest
kursor), ilość wolnego miejsca w rozdziale, status pisania (wstawianie,
nadpisywanie), bieżący czas.
Prosty edytor tesktu w formacie ASCII, głównie do
tworzenia plików konfiguracyjnych i pisainia
programów.
Notatnik służy do tworzenia i edycji plików
tekstowych, które nie wymagają formatowania i zajmują mniej pamięci niż 64 KB.
Notatnik otwiera i zapisuje tekst jedynie w formacie ASCII (tylko
tekst).
Aby tworzyć lub edytować pliki tekstowe wymagające formatowania albo większe
niż 64 KB, należy użyć programu WordPad.
Uruchomienie
Menu: Plik, Edycja, Wyszukaj, Pomoc
Write - prosty i łatwy edytor tekstu na wyposazeniu Windows 3.1x. Do dokumentów biurowych,
sprawozdań, wykazów
- stosunkowo prosty w obsłudze. możliwosciami nie dorownuje edytorom profesjonalnym, np. Word lub Word Perfect
ale opanowanie jego możliwosci może być solidna baza
do zaawansowanych aplikacji Windows
Menu glowne Write: Plik Edycja Znajdz Znak Akapit Dokument Informacja
WordPad - podobny edytor dla Windows 9x. WordPad jest edytorem tekstów przeznaczonym do edycji
krótkich dokumentów.
Korzystając z programu WordPad można formatować
tekst, stosując różne style czcionek i akapitów.
Menu główne WordPad: Plik Edycja Widok Wstaw Format Pomoc
Podstawowe zasady edycji tekstu:
Zachowanie dokumentu - Plik / Zachowaj lub Zachowaj jako
Zakończenie pracy - Alt F4
Np. wcięcie pierwszej linii akapitu - 2cm, lewe i prawe wcięcie 1 cm,
podwójny odstę[ miedzy liniami,
justowanie tekstu do zadanych marginesów, czcionka Courier New CE (lub Times
New Roman CE).
By sformatowac tekst należy go zaznaczyc
- wskazać lewy górny rog bloku tekstu mysza, przycisnąć lewy przycisk
i nie zwalniając go przesunac do konca
zaznaczanego fragmentu i puscic klawisz myszy.
Wybrać opcje Dokument / Z linijka. Przemiescic kursor
nad znak wcięcia 1-szej linii akapitu -
biała kropka na tle wypelnionego trójkata,
nacisnąć lewy klawisz myszy i przesunac go na
położenie 2 na skali,
wskazać znaczek lewego wcięcia akapitu - mały wypelniony
trójkat i przesunac go na
1, ustalic położenie prawego wcięcia akapitu,
wyjustować tekst - Akapit/Wyjustowany, wybrać czcionke
- Znak/Czcionki. wcięcia można tez wybrać w Akapit/wcięcia
(Menu górne), odstępy w Akapit/odstęp podwójny.
Tekst można zaznaczac z klawiatury przy pomocy
klawisza SHIFT.
Schowek służy do przenoszenia informacji w postaci tekstu, grafiki, liczb z
jednego programu do drugiego.
Zaznaczony tekst kopiuje sie do bufora przez opcje Edycja/Kopiuj a wkleja przez
Edycja/Wklej.
Do edytora Write można wstawiac
rowniez obiekty graficzne i obiekty dzwiekowe.
Aplikacje dla Windows, w której można otworzyc kilka dokumentów - liczba zależy od pamięci i możliwosci komputera
MS Word 2 i MS Word 6 pracowały z Windows 3.1x, nowsze wersje Worda pracują z Windows 9x.
MS Word 2
Praca z Wordem
Word jest potężnym i wszechstronnym narzędziem edycji tekstu. Poniższy
rozdział pomoże poznać wiele z jego użytecznych funkcji.
Jeżeli często tworzysz dokumenty i listy tego samego typu...
Utwórz szablon zawierający tekst i format, które są takie same w każdym
dokumencie. Zobacz: Tworzenie nowego szablonu.
Jeżeli Twoje dokumenty często awierają znak firmowy
lub adres firmy...
Zachowaj elementy, które są często wykorzystywane w postaci haseł słownika.
Zobacz: Zachowywanie tekstu lub grafiki jako haseł. słownika.
Jeżeli chcesz łatwo formatować wyliczenia lub listy numerowane...
Użyj polecenia Wyliczanie i numerowanie. Zobacz: Dodawanie wyliczeń do listy
lub Dodawanie numeracji do listy.
Jeżeli potrzebujesz wydrukować adres na kopercie...
Użyj polecenia Koperta. Zobacz: Drukowanie kopert.
Jeżeli chcesz tworzyć korespondencję seryjną...
Dołącz informacje z bazy danych o Twoich klientach za pomocą funkcji Wydruk
seryjny. Zobacz: Łączenie dokumentów, od początku do końca.
Jeżeli chcesz użyć tego samego formatowania do wielu akapitów...
Zachowaj wiele formatów jako jeden styl, żeby następnie użyć ich razem. Zobacz:
Tworzenie stylów.
Jeżeli chcesz umieszczać grafikę w dokumencie...
Skopiuj i wklej grafikę z aplikacji graficznej, albo utwórz rysunek przy pomocy
programu Microsoft Draw,
który towarzyszy programowi Word. Zobacz: Wstawianie grafiki z innej aplikacji
oraz Wstawianie rysunków i innych obiektów osadzonych.
Jeżeli chcesz drukować arkusze kalkulacyjne lub wykresy...
Utwórz połączenie swojego dokumentu z programem Microsoft Excel lub osadź
wykres utworzony w programie Microsoft Graph.
Zobacz: Tworzenie połączeń oraz Wstawianie wykresów i innych obiektów
osadzonych.
Jeżeli wolisz wybierać polecenia przy pomocy klawiszy myszy...
Kliknij przyciski na pasku narzędzi, żeby wykonać typowe, często wykonywane
zadania.
Wprowadź do paska narzędzi najczęściej wykonywane przez Ciebie polecenia i makrą. Zobacz: Pasek narzędzi oraz Dostosowywanie paska
narzędzi.
Jeżeli często zmieniasz układ dużych sekcji dokumentów...
Użyj Widoku hierarchii w celu uproszczenia wykonywania zadania. Zobacz:
Przesuwanie nagłówków i tekstu w trybie hierarchii.
Jeżeli pracujesz z dużymi dokumentami...
Dokonaj podziału na mniejsze dokumenty, które później możesz połączyć. Zobacz:
Ustawianie dokumentu głównego.
Jeżeli chcesz sprawdzić czy w dokumencie nie występują błędy pisowni...
Wykorzystaj wbudowany w Word program sprawdzania pisowni. Zobacz: Sprawdzanie
pisowni.
Jeżeli chcesz dodać spis treści do dokumentu...
Pozwól programowi Word automatycznie utworzyć spis treści Twojego dokumentu.
Zobacz: S
porządzanie spisu treści przy użyciu stylu nagłówka
lub Tworzenie spisu treści przy użyciu pól.
Jeżeli chcesz, żeby tekst opływał grafikę...
Użyj ramek w celu ustawienia grafiki na stronie. Zobacz: Obramowanie akapitu,
grafiki lub tabeli.
Jeżeli chcesz w prosty sposób wyróżnić część tekstu...
Dodaj obramowanie wokół tekstu lub cieniowanie w jego tle. Zobacz: Dodawanie
obramowania akapitu lub Cieniowanie akapitu lub komórek tabeli.
Jeżeli chcesz ustawić akapity w kolumnach...
Użyj tabeli w celu kontrolowania położenia akapitów. Zobacz: Tworzenie tabeli
lub Tworzenie tabeli z istniejącego tekstu.
Jeżeli wykorzystujesz w swoim dokumencie powiększenia...
Użyj polecenia Powiększenie w celu powiększenia dokumentu do potrzebnych
rozmiarów. Zobacz: Powiększanie i zmniejszanie strony.
MS Word 6
Wchodzi w skład pakietu MS Office 4, zgodny z Word 95 pod względem zapisu i odczytu plików.
MS Word 97
Wchodzi w skład pakietu MS Office 97), zapis inny niż w poprzednich edytorach, możliwość eksportu w starych wersjach.
Plik Edycja Widok WStaw Format narzędzia Tabela Okno Pomoc
poniżej standardowy pasek narzędzi z przyciskami symbolizującymi polecenia, poniżej pasek do formatowania - styl, czcionka itp
U gory i z lewej stron linijki.
Z prawej strony ekranu i na dole - paski przewijania
Widok - zwykły, ukladu strony, struktury.
Na dole pasek stanu, m.in. nr strony, sekcji, x/y...
Po uruchomieniu edytora jesli damy polecenie
Plik/Nowy zgłasza sie szablon dokumentu.
Domyślnym jest Normal. można wybrać inny szablon lub
skorzystać z tzw. kreatora, który sam dobierze odpowiedni szablon.
Polskie znaki uzyskujemy z prawym Alt. Enter oznacza koniec akapitu.
Zachowywanie dokumentu - symbol dyskietki albo Plik/Zachowaj lub Plik/Zachowaj jako.
Otwieranie dokumentu - Plik/Otworz lub symbol otwartej teczki.
Poprawianie tekstu - narzędzia/Autokorekta narzędzia/Pisownia
Przemieszczanie punktu wstawienia: Ctrl End - koniec dokumentu, Ctrl Home - początek, Shift F5 - poprzednie położenie
Formatowanie - pasek przyciskow:
pole stylu, pole czcionki, rozmiar czcionki, pogrubienie, kursywa,
podkreślenie, wyrównanie, krawędzie Z menu - Format/Czcionka, Format/Akapit ...
Indeksy górne, dolne:
Tabela - Wstaw tabele .. lub Przekształć tekst w tabele (zaznaczony tekst)
Tekst w formie artstycznej - Wstaw/Obiekt - Microsoft WordArt 2.0
Równanie - Wstaw/Obiekt - Microsoft Equation 2.0
Rysowanie - Widok/Paski narzędzi - Rysowanie (zaznaczone pole)
Kompozycja stron - Plik/Uklad strony: marginesy, rozmiar papieru, podawanie papieru, uklad
Ramka - Wstaw/Ramka
Korespondencja seryjna - narzędzia/Korespondencja seryjna
Edytor Word umożliwia szybkie utworzenie dokumentu seryjnego, który powstaje z połączenia dokumentu głównego z bazą danych.
Do popularnych edytorów w środowisku Windows można zaliczyć m.in. Edytor pakietu MSWorks oraz Ami Pro
Edytor Microsoft Works
Edytor Ami Pro jest profesjonalnym edytorem firmy Lotus Development Corporation, pracującym w środowisku Windows.
Edytor umożliwia składanie większych publikacji, książek, gazet. Ma wiele
zalet prostego a jednocześnie rozbudowanego edytora.
Działa w trybie WYSIWYG - pokazuje na ekranie to, co będzie wydrukowane.
Może importować dokumenty tworzone przy pomocy innych edytorów. Zawiera słownik
języka polskiego z ponad 130 tys wyrazów.
Można tworzyć własne rysunki złożone z linii, kół, prostokątów i krzywych Beziera. Można importować rysunki, skalować, obracać,
wycinać.
Można tworzyć wykresy na podstawie tabel. Można pisać skomplikowane wyrazenia matematyczne, wzory fizyczne i chemiczne.
Pliki mają rozszerzenie .sam.
Podstawy Ami Pro
Ami Pro jest procesorem tekstu, pracującym
graficznie w WYSIWYG (pierwsze litery angielskiego określenia:
What You See Is What
You Get - to, co widzisz jest tym, co wydrukujesz).
Daje możliwość korzystania z tych samych funkcji, z których korzystasz pracując
z innymi procesorami tekstu,
takimi jak wyrównianie tekstu, edycja tekstu i
sprawdzanie poprawności pisowni.
Ponadto, Ami Pro pokazuje na ekranie dokument
dokładnie w takiej postaci, w jakiej zostanie on wydrukowany.
Wiele innych procesorów tekstu takiej cechy nie posiada. Ami
Pro stosuje reguły, opracowane przez Microsoft Windows,
dotyczące stosowania menu, komend menu, okien dialogowych,przycisków
komend, przycisków radiowych, okien opcji,
przycisków przełącznikowych, i myszy. Aby anulować dowolne menu lub okno
dialogowe wciskasz po prostu klawisz ESC
i nie musisz się martwić, że wykonanie
tej czynności spowoduje jakieś zmiany w Twoim dokumencie.
Pasek menu
W górnej części ekranu jest rząd ikon, służących do przyśpieszenia
wywoływania poleceń: m.in.
Otwórz dokument, Zapisz dokument, Drukuj dokument, Przełącz podgląd całej
strony,
Cofnij operację, Wytnij i zapamiętaj tekst, Zapamiętaj tekst w pamięci
podręcznej,
Odtwórz zawartość z pamięci podręcznej, Utwórz ramkę, Modyfikuj typografię
ramki,
Przełącz wyświetlanie przymiaru, Tekst pogrubiony, Tekst pochylony, Tekst
podkreślony,
Wyrównaj tekst do lewego marginesu, Centruj zaznaczony tekst, Szukaj i zamień,
Tezaurus,
Przełącz podgląd typograficzny/hierarchiczny, Tworzenie tabeli, Definiuj styl
akapitu.
Układ ikon można zmieniać, dodawać, usuwać - polecenie Ikony w menu "Narzędzia".
Zaznaczanie tekstu:
SHIFT+CTRL+END - podświetlenie całego tekstu od pozycji kursora do końca dokumentu