Zasady BHP przy pracy z komputerem

 

Czynniki wpływające na warunki pracy, wydajność

i samopoczucie pracowników:

 

Mikroklimat pomieszczenia, temperatura - wywiera bezpośredni

wpływ na samopoczucie oraz wydajność pracy pracowników. W okresie

zimowym temperatura w pomieszczeniach pracy powinna wynosić od 20 do 240

C a latem od 23 do 260 C. Jest wskazanym, aby pomieszczenia posiadały

klimatyzację. Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny być często, co 3-

4 godziny wietrzone, zwłaszcza w okresie grzewczym. W czasie wietrzenia

należy unikać powstawania przeciągów.

 

Pomieszczenia - najbardziej przydatne pomieszczenia dla stanowisk

komputerowych powinny posiadać okna skierowane w stronę północną.

W pomieszczeniach, których okna skierowane są w innych kierunkach jest

wskazane instalowanie Żaluzji na oknach.

 

Oświetlenie - najkorzystniejszym jest oświetlenie w przedziale od 300lx

do 700lx, o równomierności oświetlenia > 0,65. Bardzo ważnym jest, aby na

klawiaturze komputera średnie natężenie oświetlenia wynosiło 500 lux. Z pola

widzenia pracującego powinny być usunięte wszelkie źródła światła emitujące

oświetlenie silniejsze od monitora.

Zalecane jest stosowanie oświetlenia ogólnego, bez doświetlania

oświetleniem miejscowym z względu na powstawanie zjawiska olśnienia.

Stosowanie specjalnych opraw posiadających odpowiednio ukształtowany

odbłyśnik i raster w celu ograniczenia olśnienia daje dobre rezultaty, jest dobrze

oceniane przez Użytkowników. Duże znaczenie ma dostosowanie właściwości

monitora komputera, a zwłaszcza odpowiednie nasycenie barwy i kontrastu.

Czarne pismo na jasnym tle działa na oczy najłagodniej. Z uwagi na róŻną

długość fal świetlnych, kolorowe barwy niejednakowo załamują się na soczewce

oka i oko musi się dostosowywać. Zalecane jest pisanie ciemnych liter na

jasnym tle. Zmiany kontrastu powodują szybkie zmęczenie się oczu.

Obowiązuje zasada, Że przy 60 cm odległości oczu od monitora, wysokość

wielkich liter i wersalików powinna wynosić, co najmniej 5,5 mm. Zaleca się

pracę na minimum 12 punktach oraz wystrzeganie się pracy na

7 punktach. Ustawodawstwo polskie zalicza pracę przy monitorach ekranowych

do prac uciążliwych.

Na 1 stanowisko pracy przy monitorze ekranowym powinno przypadać 6

m2 powierzchni pokoju o wysokości najmniej 3,3m.

Jeśli w pomieszczeniu znajduje się więcej niż jeden komputer,

poszczególne stanowiska pracy należy rozmieścić tak, aby minimalna odległość

pomiędzy sąsiednimi, równoległymi monitorami wynosiła 60 cm

a odległość pomiędzy tyłem monitora a głową sąsiedniego operatora wynosiła,

co najmniej 80cm. Podłoga w pomieszczeniu z komputerami powinna być

gładka, bez szczelin, pokryta wykładziną antyelektrostatyczną. Stanowiska

pracy muszą być tak usytuowane, aby zapewniały kaŻdemu pracownikowi

swobodny dostęp do stanowiska pracy.

 

 Zagospodarowanie i umeblowanie pomieszczeń

 

Biurko - powinno mieć blat o szerokości minimalnej od 80 do 90 cm

a długości minimum od 120 do 160 cm. Szerokość blatu powinna być na tyle

duża, by swobodnie zmieściły się na nim klawiatura, myszka, podstawka na

dokumenty i monitor. Pomiędzy przednią krawędzią blatu biurka a klawiaturą

musi pozostać od 5 do 10 cm wolnej przestrzeni na swobodne oparcie dłoni.

Wysokość biurka powinna być dopasowana do naszego wzrostu i powinna

posiadać możliwość regulacji wysokości biurka w zakresie od 65 do 75 cm.

Faktura blatu powinna być jasna, matowa lub półmatowa, co ogranicza

możliwość powstawania olśnień. Im więcej wolnej powierzchni na biurku

pozostaje po ułożeniu na nim wszystkich niezbędnych w pracy elementów, tym

jest ono lepszym. Istotne znaczenie mają dodatkowe urządzenia wspomagające

pracę jak wysięgnik z podstawką na dokumenty umieszczany obok monitora, na

wysokości oczu operatora i umożliwiający odczyt dokumentów bez odrywania

wzroku od monitora. W razie konieczności zamontowania pod blatem biurka

wysuwanej szuflady na klawiaturę (lub zakupu takiego modelu biurka)

zdecydowanie należy zwrócić uwagą na jej szerokość. Powinna zapewniać

wystarczającą ilość miejsca na klawiaturę

i myszkę oraz taką głębokość - (około 10 cm wolnego miejsca), aby nadgarstki

dłoni swobodnie spoczywały na szufladzie lub zainstalowanych przed

klawiaturą podkładkach. Ma to szczególne znaczenie przy pracy

w środowisku Windows.

 

Pole optymalnego widzenia - polem optymalnego widzenia jest obszar

przestrzeni, w której umieszczamy elementy najczęściej w czasie pracy

obserwowane jak dokumenty czy ekran monitora. Pole widzenia tworzy stoŻek

o kącie wierzchołkowym około 300, którego osią jest symetryczna, centralna

linia pola widzenia na wprost oczu, pod kątem 150 w dół od poziomej linii oczu

pracownika. Pomiary wykonujemy przy wyprostowanej pozycji głowy oraz

tułowia. W polu optymalnego widzenia powinien być umieszczonym ekran

monitora i uchwyt na dokumenty. Biurko powinno zapewniać wolną przestrzeń

dla nóg.

Pod biurkiem, w miejscu przeznaczonym na nogi, nie powinny być ustawiane

pojemniki na papier, jednostki centralne komputerów, kartony po sprzęcie, ani

Żaden inny sprzęt ograniczający pracownikowi swobodne ustawienie nóg.

 

 Organizacja stanowiska pracy z monitorem ekranowym

 

Monitor - monitory ustawiamy w takich miejscach, aby nie odbijało się w

nich światło naturalne ani światło sztuczne. Nie ustawiamy monitora na tle

okna, naprzeciw okna ani na tle innych jaskrawych obiektów. Najlepiej, jeśli są

ustawione bokiem do okna w odległości, co najmniej 1m od okna. Tło, na

którym widzimy monitor, nie powinno być zbyt jasne ani za ciemne. Odchylenia

w tym zakresie dosyć łatwo dają się usunąć przez podświetlenie ściany lub

powieszenie na ścianie obrazu. Aby uniknąć ciągłej akomodacji oka, należy

postarać się, aby wszelkie przedmioty, na które często spoglądamy miały

zbliżoną lub podobną luminację.

Pochylanie się na boki i do przodu (w celu uniknięcia refleksu świetlnego

i polepszenia widzenia) doprowadza do powstawania bólów kręgosłupa.

Na rysunku pokazano przykład właściwego umieszczenia monitora oraz

podstawowe parametry rozmieszczenia poszczególnych urządzeń na stanowisku

pracy. Ponieważ przed monitorem spędzamy wiele godzin i od jego jakości

zależy stan naszych oczu, zdrowia i samopoczucia, pamiętajmy, Że obok

klawiatury i myszy, monitor najbardziej wpływa na wygodę

i wydajność pracy pracownika. Powinien być ustawiony w linii wzroku

patrzącego, na wprost operatora, w sposób pozwalający uniknąć odblasków,

refleksów świetlnych pogarszających widoczność obrazu:

· odległość Użytkownika od ekranu powinna wynosić około 70 cm

(minimalna odległość wynosi od 40 do 50cm).

· górny brzeg ekranu monitora powinien być nieco niżej od poziomu oczu

pracownika, ale nie powyżej tego poziomu.

· odległość pomiędzy sąsiednimi monitorami powinna wynosić minimum

60 cm.

· osoba pracująca z tyłu monitora powinna znajdować się w odległości, co

najmniej 80 cm, ale zalecana odległość wynosi 130cm.

 

Krzesło - musi być stabilne. Powinno posiadać podstawę pięcioramienną

wyposażoną w kółka. Powinno posiadać możliwość regulacji wysokości

siedziska oraz kąta ustawienia oparcia. Siedzisko obrotowe

o wymiarach płyty siedzeniowej 42 x 42 cm. Płyta siedzeniowa powinna być

pokryta grubą warstwą miękkiego, sprężystego, najlepiej naturalnego materiału.

Krzesło powinno posiadać poręcze, podpórki, aby można było opierać wygodnie

łokcie odciążając kręgosłup oraz mięśnie ramion i karku.

Powinno mieć regulowane oparcie i podpierać kręgosłup w odcinku

lędźwiowym. Oparcie winno mieć 850mm wysokości i 300 mm szerokości

a kąt oparcia krzesła nie może ulegać zmianie pod wpływem cięŻaru ciała.

Zalecana głębokość siedziska od 380 do 400mm. Za płytkie krzesło stwarza

dyskomfort ludziom wysokim natomiast krzesło za głębokie stwarza problemy

ze wstawaniem i siadaniem.

Praca przy komputerze jest pracą siedzącą, która wymaga wysiłku

statycznego. Jest to powodem obciążenia mięśni. Najbardziej obciążone są

mięśnie utrzymujące ciało w pozycji siedzącej, mięśnie stabilizujące kręgosłup,

mięśnie ramion i rąk oraz mięśnie karku utrzymujące pionowo głowę.

Przedłużony w pozycji siedzącej nacisk mięśni na naczynia krwionośne staje się

powodem zmniejszenia przepływu krwi przez mięśnie. Przyśpiesza to

zmęczenie mięśniowe.

Długo utrzymywana pozycja siedząca może doprowadzić do

zwyrodnienia stawów, zapalenia pochewek ścięgnistych, bólów mięśni

i kręgosłupa. Dobre krzesło zapewnia dobrą i prawidłową postawę przy pracy,

zwłaszcza krzesło z podpórką dla części lędźwiowej kręgosłupa.
Należy pamiętać, że ważnym i istotnym elementem wpływającym na właściwą
postawę w czasie pracy jest zapewnienie nieograniczonego szafkami czy szufladami

miejsca dla nóg.

 

Myszka - osoby często korzystające z myszki mogą nadwerężyć dłoń.

Skutkiem nadwerężenia jest zmęczenie lub schorzenia dłoni, ramienia i barku.

Długie jednorodne obciążenie mechaniczne wywołuje podrażnienie oraz ból

przedramienia i nadgarstka.

Dlatego cała dłoń od kciuka po końce palców powinna leżeć wygodnie

na myszy. Część myszki, na której leży ręka winna być wypukła, a przednia

część musi być niższa od tylnej.

Osoby redagujące teksty oraz internauci winni kupować myszki z rolką

przewijającą tekst. Z upływem czasu kulka myszki obraca się gorzej

z powodu nagromadzenia się kurzu. Dlatego mysz należy regularnie rozkręcać i

wyczyścić kurz wewnątrz obudowy oraz samą kulkę, suchą niepylącą szmatką.

 

Klawiatura- ma bezpośredni wpływ na wydajność i komfort pracy.

Wpływa także na zapobieganie dolegliwościom układu mięśniowo-szkieletowego.

Klawiatura powinna być usytuowaną w linii środkowej ciała

operatora. Poprawne ustawienie dłoni i przedramion podczas pracy przy

komputerze może uchronić pracownika przed przewlekłymi schorzeniami.

W zachowaniu właściwej pozycji pracy mogą pomagać wyprofilowane tak, aby

dłonie leżały na klawiaturze w sposób naturalny, klawiatury ergonomiczne.

Posługiwanie się tą klawiaturą jest zalecane zwłaszcza dla osób, które

opanowały pisanie 10 palcami. Przed zakupem klawiaturę naleŻy jednak

wypróbować, czy dany model jest dla nas modelem odpowiednim.

Prawidłowe ułożenie kończyn górnych podczas obsługi typowej klawiatury

winno być takie:

· aby kąt między ramieniem a opartym na podłokietniku przedramieniem

wynosił 90°

· ułożenie klawiatury powyżej łokcia będzie powodowało bóle w obrębie

ramion. Ręce podczas pisania na klawiaturze powinny być swobodne oraz

powinny posiadać możliwość oparcia nadgarstków o podkładkę. Ważnym

jest, aby ręka nie opierała się o kant stołu na wysokości nadgarstka.

Występuje wówczas możliwość pogarbienia nerwu przebiegającego przez

nadgarstek. Należy wystrzegać się niewłaściwych rozwiązań. Dobra

klawiatura nie powinna być ani za twarda ani za miękka. Aby zadbać o

nadgarstki możemy do klawiatury standardowej dokupić podstawkę

dostosowana do wysokości klawiatury. Dobre rezultaty daje stosowanie

specjalnych podstawek Żelowych umieszczone przed klawiaturą i myszką.

Prawidłowa podkładka Żelowa powinna być szeroka od 5 do 10 cm i

zapewniać swobodne oparcie dla nadgarstków.

 

Prawidłowa postawa przy pracy z komputerem

 

Zachowanie prawidłowego ustawienia ciała jest kluczowym elementem

wpływającym na zdrowie.
Pomagają w tym dobrze zaprojektowane meble, ale

wiele zależy od samych Użytkowników. Prawidłowa technika pisania, właściwa

prawidłowa pozycja przy pracy, prawidłowe ustawienie mebli

i poprawne przyzwyczajenia pracownika są najważniejsze.

 

Podstawowe zasady właściwej postawy w czasie pracy:

· opierać się plecami o oparcie krzesła, co zmniejszy zmęczenia kręgosłupa

w odcinku szyjnym. Ramiona powinny zwisać swobodnie. Trzymać

łokcie przy sobie lub oparte na poręczach fotela gdyż nie obciąża to

dodatkowo pleców.

· siedzieć ergonomicznie regulować oparcie i wysokość fotela. Klawiaturę

ustawić nisko, aby nie powodować zgięcia rąk

w nadgarstkach.

· regulować wysokość fotela, pamiętając, aby stopy swobodnie opierały się

o podłogę. Nogi powinny być zgięte w kolanach pod kątem prostym.

· stopy trzymać ustawione swobodnie i płasko na podłodze lub na

odpowiedniej podstawce - podnóżku.

· stale przysuwać się jak najbliżej do oparcia krzesła, rozwierając jak

najszerzej kolana i opierając się o podłogę cała powierzchnia stóp.

· klawiatura powinna być ustawioną na nieślizgającej się powierzchni

i w przypadku wysokości klawiatury większej niż 3 cm, naleŻy

wyposażyć ją w odpowiednie podkładki pod nadgarstki.

· głowa prosta, mięśnie karku rozluźnione, broda lekko przygięta do klatki

piersiowej. Siedzisko krzesła powinno zapewnić oparcie do połowy

łopatek siedzącego oraz podpórką lędźwiową.

· po każdej godzinie pracy z komputerem, jego Użytkownik powinien robić

przerwę, w czasie, której powinien wykonywać ćwiczenia oddechowe,

masaż palców rąk, rozluźniać mięśnie tułowia oraz masować skórę głowy.

 

Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia zdrowia i życia

 

Twoje zadanie polega na zabezpieczeniu ratowanego. Nie pozwól by aby

się wykrwawił lub udusił. Podstawowe zabiegi ratujące Życie nie wymagają ani

specjalnego sprzętu ani kwalifikacji medycznych. Ważnym jest aby wiedzieć co

należy robić a czego nie robić w myśl zasady "ratując - nie zaszkodzić".

Najtrudniej jest udzielić pomocy osobie obcej ,której nie wiesz co się stało, na

co choruje i z którą nie masz kontaktu (zaburzenia świadomości). W tej sytuacji

jesteś zdany na siebie i bez podstawowej wiedzy nie poradzisz sobie. Czasami

wystarczy tylko w odpowiednim czasie wezwać Pogotowie Ratunkowe a do

jego przybycia odpowiednio zabezpieczyć (ułożyć) poszkodowanego. Czasami

będziesz musiał mając do czynienia z krwotokami, obcięciem części ciała
lub rozległymi ranami pokonać własne odczucia: strach, obrzydzenie.
Zanim przystąpisz do ratowania musisz ocenić sytuację tzn. sprawdź
czy nie zagraża Ci niebezpieczeństwo.

Ratujący nie ma prawnego obowiązku udzielenia pomocy jeśli działaniem

naraziłby siebie lub inne osoby na niebezpieczeństwo utraty Życia lub wiązałoby

się z ryzykiem poważnego uszczerbku na zdrowiu.
Ratujący również nie ponosi odpowiedzialności karnej jeśli udzielając pomocy
jednej osobie musi odstąpić od ratowania innej.
Nie wolno zostawić ratowanego samego.

Dla oceny zagrożenia, ratownik musi być świadomy, że ratując inną

osobę może sam być narażony na niebezpieczeństwo.
Można tego uniknąć. Jeśli podstawowym zagrożeniem jest kontakt z zakażoną
krwią wystarczy ochronne (podstawowe wyposażenie apteczki).
Można też podczas sztucznego oddychania metodą "usta-usta"
zastosować odpowiednie maseczki.
 Tego typu zabezpieczenia uchronią Cię przed zarażeniem chorobami zakaźnymi.
W trakcie ratowania unikaj kontaktu z krwią, wymiocinami, stolcem moczem
i śliną ratowanego.

Jeśli uszkodziłeś rękawiczki ochronne to możesz ochraniać się torebką foliową,

kawałkiem plastiku lub tkaniną (złożoną w kilka warstw). Jeśli mimo

zabezpieczeń dojdzie do kontaktu z krwią musisz staranie umyć zabrudzone
miejsce wodą z mydłem a jeśli podejrzewasz, ze ratowany mógł być zarażony
wirusem HIV, zapytaj o radę lekarza.

Przed przybyciem Pogotowia Ratunkowego, podstawą wszelkich działań

ratowniczych jest zapewnienie bezpieczeństwa.
Należy sprawdzić czy nie należy ewakuować poszkodowanego w bezpieczne
miejsce np. poza pomieszczenie gdzie może powstać pożar, wybuch gazu.
Należy wybrać wtedy mniejsze zło, przenosząc rannego w bezpieczne miejsce
tak by nie doznał dalszych urazów (np. techniką przeciągania leżącego na brzuchu
lub plecach).

Jeśli nie ma takich zagrożeń, nie ruszaj poszkodowanego a zabezpiecz miejsce.

Jeśli jest taka konieczność wezwij inne służby ratownicze, np. straż pożarną,

policję, pogotowie gazowe i inne.

 

Dzwoniąc należy podać następujące informację:

· swoje imię i nazwisko,

· nr telefonu z którego dzwonisz,

· krótki opis sytuacji (co się stało, ile osób jest poszkodowanych, jakich

obrażeń doznały, jakie są objawy)

· czy potrzebna jest pomoc innych służb ratowniczych (straży pożarnej,

policji, pogotowia technicznego lub innych)

· dokładny adres pod który ma przyjechać Pogotowie Ratunkowe

(miejscowość, ulica, nr domu, trasa dojazdu)

· inne istotne dane np. jeśli rozpoznajesz zatrzymanie krążenia ( brak tętna

i oddechu) poinformuj o rozpoczęciu reanimacji.

 

Pierwsza pomoc przy porażeniach prądem

 

Skutki porażenia prądem są tym groźniejsze, im większą powierzchnię

ciała objęło porażenie. Gdy już dojdzie do porażenia prądem, szansę na

uratowanie Życia ludzkiego zależą od sprawności i szybkości osoby ratującej.

Pierwszą czynnością jest natychmiastowe wyłączenie prądu i jak najszybsze

przystąpienie do ratowania, ponieważ w pierwszej minucie istnieje 98% szansy

na to Że człowiek zostanie uratowany, gdy już po 8minutach szansa ta maleje do

5%. Następnie jeżeli jest możliwość, trzeba usunąć porażonego spod działania

prądu, zabezpieczając go równocześnie przed ewentualnym upadkiem, cały czas

pamiętając o tym, Że ratujący musi być dobrze odizolowany w takim samym

stopniu od ziemi co od porażonego. Należy zachować szczególną ostrożność

przy dotykaniu gołych części przyrządów, oraz ciała porażonego. Jeśli porażony

stracił przytomność natychmiast powinno zastosować się sztuczne oddychanie.

Ważne jest też to, aby nie wlewać mu nic do ust, lecz okryć go ciepło
i skierować go do szpitala.

 

Jak postępować przy porażeniu prądem:

· wyłącz napięcie właściwego obwodu elektrycznego,

· odciągnij porażonego od urządzenia pod napięciem odpowiednimi

narzędziami z suchego drewna lub tworzywa sztucznego,

· gdy wyłączenie napięcia może spowodować upadek porażonego,

zabezpiecz go przed tym;

· po wyłączeniu napięcia upewnij się o jego braku za pomocą wskaźnika

napięcia.