Niemiecki w podróży

Opracowano na podstawie książki: "Tydzień w Monachium. Niemiecki dla podróżujących".
 Agnieszka Drummer, Maria Cichy. Warszawa 2015. Poletext sp. z o.o.

Wir fahren nach Deutschland.

1.  Ich fliege nach Deutschland
Lecę do Niemiec.
 Ich fliege nach Deutschland.
Lecę do Niemiec.
Meine Freundin fährt  auch nach Deutschland.
Moja dziewczyna jedzie także do Niemiec.
Ich bin jetzt am Flughafen in Warschau.
Teraz jestem na lotnisku w Warszawie.
Ich habe einen großen  Koffer und einen Rucksack.
Mam dużą walizkę i plecak.
Mein Flugzeug nach  München startet um 13.10 Uhr.
Mój samolot do Frankfurtu odlatuje  o 13.20.

 Zuerst muss ich den Check-in machen.
Najpierw muszę przejść odprawę.
Dazu gibt es Automaten.
Do tego są automaty.
Ich muss dort meinen Buchungscode und meinen Namen eingeben.
Muszę podać/wprowadzić  swój kod rezerwacji tam i moje nazwisko.
Dann wird die Boardingkarte ausgedruckt.
Następnie karta pokładowa zostanie wydrukowana.
Mit der Boardingkarte gehe ich an einen Schalter, wo ich das Gepäck abgeben kann.
Z pokładową idę do okienka  gdzie mogę nadać/oddać bagaż.
Dort muss ich meinen Reisepass und die Boardingkarte zeigen.
Tam muszę pokazać mój paszport i kartę pokładową.
Den großen  Koffer gebe ich als Gepäck auf, den Rucksack behalte ich als Handgepäck.
Dużą walizkę nadaję się jako bagaż, plecak zatrzymuje  jako bagaż podręczny.
Nach dem Check-in und der Gepäckaufgabe gehe ich durch die Sicherheitskontrolle.
Po odprawie bagażu przechodzę przez kontrolę bezpieczeństwa.
Mein Handgepäck wird gescannt.
Mój bagaż podręczny jest skanowany.
Jemand fragt mir: "Haben Sie elektronische Gerate dabei?"
Ktoś pyta: "Czy ma  Pan sprzęt elektroniczny ze sobą ?"
"Ja",  antworte ich, ich habe einen Laptop und einen Fotoapparat im Rucksack".
"Tak", odpowiadam, mam laptopa i aparat fotograficzny w plecaku".
"Nehmen sie bitte heraus!", sagt der Mann.
"Proszę go wyjąć / wyciągnąć!." , mówi mężczyzna.
Ich nehme Laptop und den  Fotoapparat heraus.
Wyjmuję / Wyciągam laptop i aparat.
Ich lege sie in einen anderen Behalter hinein, sie werden getrennt gescannt.
Wkładam je  do innego pojemnika, będą  one  skanowane oddzielnie.

 Dann gehe ich zum Gate Nr. 32, wo das Flugzeug abfliegen soll.
Potem idę do bramy nr. 32, gdzie / skąd  samolot powinien odlecieć,
Dort setze ich mich hin und warte.
Tam siadam i czekam.
Mir ist langweilig.
Nudzę się.
Gleich in der Nähe ist ein Cafe, ich hole mir einen Kaffee
W pobliżu znajduje się kawiarnia, Przynoszę sobie kawę.
Endlich kann man ins Flugzeug einsteigen.
Wreszcie można wsiadać do samolotu.
Das Boarding beginnt.
Wchodzenie na pokład się zaczyna.
Ich habe einen Platz am Fenster.
Mam miejsce przy oknie.
Ich sitze am liebsten am Fenster.
Najchętniej siadam przy oknie.

 Während des Fluges bekommen wir Getränke und je ein Brötchen oder einen Apfel.
Podczas lotu dostajemy napoje i  bułkę lub jabłko.
Das Brötchen schmeckt mir nicht.
Bułka mi nie smakuje.
Es ist weich und klebrig.
Jest miękka i lepka.
Wir landen in München um 14.50 Uhr.
Lądujemy w Monachium o 14.50.
Nach der Landung gehen alle zur Gepäckausgabe.
Po wylądowaniu wszyscy idziemy do wydawania  bagażu.
Unser Gepäck wird am Band Nr 12 herausgegeben.
Nasz bagaż zostanie wydany przy taśmie Nr 12.
Wir warten ca. 10 min und dann kommt unser Gepäck heraus.
Mamy czekać około 10 minut, a następnie nasz bagaż wychodzi.
Ich nehme meinen Koffer und gehe hinaus in die große Halle.
Biorę walizkę i wychodzę do wielkiej sali.
Ewa wartet dort schon auf mich.
Ewa czeka już tam na mnie.
Sie holt mich vom Flughafen ab.
Ona  odebiera mnie z lotniska.

 Wir werden zusammen eine Woche in  München verbringen.
Spędzimy razem jeden  tydzień w Monachium.

Ewa ist gestern mit dem Zug gekommen.
Ewa przyjechała wczoraj pociągiem.
Mit dem Zug fährt man natürlich viel länger.
Pociągiem jedzie się oczywiście znacznie dłużej.
Aber Ewa hat Angst vor dem Fliegen.
Ale Ewa ma strach przed lataniem / boi się latania.
Sie fliegt nie.
Ona nigdy nie lata.

 Aus Warschau gibt es keinen direkten Zug nach München.
Z Warszawy nie ma żadnego  bezpośredniego  pociągu do Monachium.
Ewa ist in Warschau eingestiegen  und müsste in Berlin umsteigen.
Ewa wsiadła do pociągu w Warszawie i musiała przesiąść się w Berlinie.
Ihr Zug fuhr von Glesis 7 ab.
Jej pociąg odjechał z peronu 7.
In Berlin hatte Ewa 4 Stunden Aufenthalt.
W Berlinie Ewa miała 4 godziny postoju / pobytu.
Sie brachte ihr Gepäck zur Gepäckaufbewahrung und ging spazieren.
Ona przyniosła swój  bagaż do przechowywani bagażu i  poszła na spacer.
Leider hat sie sich verlaufen
Niestety ona się zgubiła.
Sie musste jemanden nach dem Weg fragen:
Musiała  kogoś pytać się o drogę:
"Wie komme ich zum Bahnhof?
"Jak mogę dostać się do stacji?"
 Es war nicht weit, die Frau hat Ewa gleich zum Bahnhof gebracht.
To nie było daleko, i jakaś kobieta zaprowadziłą ją zaraz na dworzec.

 Im Zug hatte Ewa einen Sitzplatz am Fenster reserviert.
W pociągu Ewa miała miejsce zarezerwowane przy oknie.
Sie sass im Wagen 23 auf dem Platz Nr. 66.
Siedziała  w wagonie 23 na miejsscu nr 66.
Ihr Zug ist planmäßig gefahren, d.h. er hatte keine Verspätung.

Jej pociąg przyjechał zgodnie z planem, to znaczy, nie miał opóźnienia.
In München wohnen wir bei unseren Freunden.
W Monachium, mieszkamy u naszych  przyjaciół.
Wann kommst du nach München?
Kiedy przyjedziesz do Monachium?
Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
Deutsch polski
abfliegen odlatywać
abgeben oddawać
abholen odbierać
Angst haben vor + Dativ/celownik bać się czegoś
Aufenthalt der pobyt, postój
ausdrucken wydrukowac
Band das taśma
Behälter der pojemnik
bringen przynosić, przyprowadzać, odprowadzać
dabeihaben mieć ze sobą
eingeben wprowadzać
einsteigen wsiadać
Flughafen der lotnisko
Flugzeug das samolot
Gepäckabgabe das stanowisko nadawania bagażu
Gepäckaufbewahrung der przechowalnia bagażu
Gepäckausgabe die wydawanie bagażu
getrennt osobno
Gleis das tor
Handgepäck das bagaż podręczny
herausgeben wydawać
herauskommen wychodzić (do mówiącego)
herausnehmen wyjmować
hinausgehen wychodzić (od mówiącego)
hineinlegen wkładać
langweilig nudno
nach dem Weg fragen (jemanden nach dem Weg feagen) pytać (kogoś) o drogę
Schalter der okienko
Sicherheitskontrolle das kontrola bezpieczeństwa
Sitzplatz der siedzenie, miejsce siedzące
umsteigen przesiadać się
verlaufen (sich verlaufen) zabłądzić
Verspätung die spóźnienie, opóźnienie
Wagen der wagon


Słownik niemiecko polski Wörterbuch  Deutsch Polnisch
polski Deutsch
bać się czegoś Angst haben vor + Dativ/celownik
bagaż podręczny Handgepäck das
kontrola bezpieczeństwa Sicherheitskontrolle das
lotnisko Flughafen der
mieć ze sobą dabeihaben
nudno langweilig
odbierać abholen
oddawać abgeben
odlatywać abfliegen
okienko Schalter der
osobno getrennt
pobyt, postój Aufenthalt der
pojemnik Behälter der
przechowalnia bagażu Gepäckaufbewahrung der
przesiadać się umsteigen
przynosić, przyprowadzać, odprowadzać bringen
pytać (kogoś) o drogę nach dem Weg fragen (jemanden nach dem Weg feagen)
samolot Flugzeug das
siedzenie, miejsce siedzące Sitzplatz der
spóźnienie, opóźnienie Verspätung die
stanowisko nadawania bagażu Gepäckabgabe das
taśma Band das
tor Gleis das
wagon Wagen der
wkładać hineinlegen
wprowadzać eingeben
wsiadać einsteigen
wychodzić (do mówiącego) herauskommen
wychodzić (od mówiącego) hinausgehen
wydawać herausgeben
wydawanie bagażu Gepäckausgabe die
wydrukowac ausdrucken
wyjmować herausnehmen
zabłądzić verlaufen (sich verlaufen)


Beispiele - przykłady

Zasada:
Jeżeli w zdaniu niemieckim mamy kilka różnych informacji, to musimy je ułożyć według określonego schematu:
1. CZAS (kiedy?, jak często?)
2. PRZYCZYNA (dlaczego?,  po co?, z jakiego powodu?)
3. SPOSÓB (jak?, w jaki sposób?)
4. MIEJSCE (gdzie?, dokąd?)

Przykłady

Ich fahre morgen für eine Woche nach Berlin.
Wyjeżdżam / jadę  jutro na tydzień do Berlina

Ich fahre morgen für eine Woche mit dem Auto allein zu meiner Mutter nach Hamburg.
Jadę jutro na tydzień samochodem  do mojej  matki do Hamburga.

Ich fliege übermorgen für einen Monat geschäftlich nach Frankreich.
Lecę pojutrze na miesiąc w interesach do Francji.

Ich fahre in zwei Wochen für drei Monate zur Arbeit nach England.
Jadę za dwa tygodnie na trzy miesiące do pracy do  Anglii.

Ich fliege in 10 Tagen für 3 Monate mit meiner Freundin nach England ans Meer.
Lecę  za 10 dni  na  3 miesiące z moją przyjaciółką do Anglii nad morze.

Ich fliege jedes Jahr mit meinem Freund zu Ostern für ein paar Tage in die USA.
Latam każdego roku z moim przyjacielem  w Wielkanoc na kilka dni do USA.

Jetzt bist du dran.   Teraz Twoja kolej.


Übungen - ćwiczenia

Ćwiczenie 1 - Übung 1
1. Er fährt jeden Sommer für eine Woche zu seinem Onkel in die Schweiz.
On jeździ każdego lata na  tydzień do swojego  wuja do Szwajcarii.
2. Anna fliegt jeden Monat fürs Wochenende zu ihrer Mutter nach England.
Anna  lata co miesiąc  na weekend  do swojwj  matki  do Anglii.
3. Wir fahren immer in den Urlaub mit dem Zug nach Frankreich.
Zawsze jeździmy  na wakacje koleją do Francji.

Ćwiczenie 2
1. Ich habe Angst vor dem Hund.  Boję się psa. / psów.
2. Ich muss das Gepäck abgeben.  Muszę oddać bagaż.
3. Bist du am Flughafen?  Czy jesteś na lotnisku?
4. Während des Fluges bekommen wir Getränke.  Podczas lotu dostajemy napoje.
5. Unser Gepäck wird am Band 5 herausgegeben   Nasz bagaż zostanie wydany / wystawiony na taśmie 5.
6. Ich setze mich hin.  Siadam.

Ćwiczenie 3
1. Lecę do Warszawy.   Ich fliege nach Warschau.
2. Jadę do Niemiec.     Ich fahre nach Deutschland
3. Czy jedzie Pan do Berlina?  Fahren Sie nach Berlin?
4. Dokąd Pan jedzie?    Wohin fahren Sie?
5. Kiedy Pan jedzie do Niemiec?    Wann fahren Sie nach Deutschland?
6. On nigdy nie lata.  Ere fliegt nie.
7. Jak dojadę na lotnisko?    Wie komme ich zum Flughafen?
8. Nie jadę do Niemiec, jadę do Szwajcarii.  Ich fahre nicht nach Deutschland, ich fahre in die Schweiz.
9. Dlaczego nie jedzie Pan do Niemiec?   Warum fahren Sie nicht nach Deutschland?
10. Kiedy lądujemy w Monachium?  Wann  landen wir in München?

Pytania związane z czasem
Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
Fragen Pytania
wann? kiedy?
wie oft? jak często?
für wie lange? na jak długo?
warum? dlaczego? czemu?  po co?
wozu? po co?  Na co?
mit wem? z kim?
womit? czym? Z czym? Co z tego?
zu wem? do kogo?


Określenia czasu  
der Zeit czas

morgen
jutro
morgen früh jutro rano
übermorgen pojutrze
in ein paar Tagen w ciągu kilku dni
am Wochenende w weekend
nächsten Samstag w najbliższą sobotę
in zwei Wochen za 2 tygodnie
in einem Monat w ciągu miesiąca, za miesiac
in drei Stunden za 3 godziny
nächsten Sommer następnego lata
nächstes Jahr w przyszłym roku
in den Sommerferien w czasie wakacji
zu Weihnachten na Boże Narodzenie
zu Ostern na Wielkanoc
in zehn Jahren w ciągu 10 lat
in einer halben Stunde w ciągu pół godziny
im September we wrześniu
am Freitag w piątek
um 2 Uhr o godzinie drugiej
später później

selten
rzadko
oft często
nie  nigdy
immer wieder wielokrotnie
jeden Sommer każdego lata
jedes Jahr każdego roku
jede Woche  każdego tygodnia
immer zawsze
jede zweite Woche co 2 tygodnie
jeden dritten Monat co trzeci miesiąc
jedes zweite Jahr co drugi rok
jeden Dienstag każdy wtorek
immer mittwochs zawsze w środy
wie jeden Winter każdej zimy

für eine Woche na tydzień
für zwei Wochen na 2 tygodnie
für ein paar Tage na kilka dni
für einen Monat na miesiąc
für drei Monate na 3 miesiące
für den Sommer na lato
fürs Wochenende na weekend

Przyczyna
die Ursache przyczyna
geschäftlich służbowo, w interesach
zur Arbeit do pracy
privat prywatnie
in Urlaub w czasie urlopu, w wakacje
in die Ferien na wakacje, w wakacje / ferie
zu einer Hochzeit na wesele
zu einer Party na imprezę / przyjęcie
zu einem Konzert na koncert


Sposób  
die Art, die Weise sposób
allein sam
mit dir z tobą, z wami
mitihm, mit ihm z nim
mit ihr z nią
mit euch z wami
mit meiner Freundin z moją przyjaciółką
mit meinem Freund z moim przyjacielem
mit meinen Eltern z moimi rodzicami
mit dem Hund z psem

mit dem Auto samochodem
mit dem Flugzeug samolotem, drogą lotniczą
mit dem Zug pociągiem
mit dem Schiff statkiem
mit dem Fahrrad rowerem
mit dem Bus autobusem
mit der Straßenbahn tramwajem
mit dem Taxi taksówką


Miejsce  
der Ort, der Stelle miejsce
zu meiner Mutter do mojej matki
zu deiner Schwester do twojej siostry
zu seinem Onkel do jego wuja
zu unseren Freunden do naszych przyjaciół
zu Verwandten do krewnych

nach Deutschland do Niemiec
nach Berlin do Berlina
nach Frankreich do Francji
nach England do Anglii
nach Hause do domu
zu Hause w domu
in die Türkei do Turcji
in die USA w USA, do USA
in die Schweiz do Szwajcarii

in die Berge w górach
an den See nad jeziorem / morzem
ans Meer nad morzem
in die Stadt w mieście, do miasta
aufs Dorf na wsi
an den Strand na plaży


Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
allein sam
am Freitag w piątek
am Wochenende w weekend
an den See nad jeziorem / morzem
an den Strand na plaży
ans Meer nad morzem
aufs Dorf na wsi
die Ursache przyczyna
für den Sommer na lato
für drei Monate na 3 miesiące
für ein paar Tage na kilka dni
für eine Woche na tydzień
für einen Monat na miesiąc
für wie lange? na jak długo?
für zwei Wochen na 2 tygodnie
fürs Wochenende na weekend
geschäftlich służbowo, w interesach
im September we wrześniu
immer zawsze
immer mittwochs zawsze w środy
immer wieder wielokrotnie
in den Sommerferien w czasie wakacji
in die Berge w górach
in die Ferien na wakacje, w wakacje / ferie
in die Schweiz do Szwajcarii
in die Stadt w mieście, do miasta
in die Türkei do Turcji
in die USA w USA, do USA
in drei Stunden za 3 godziny
in ein paar Tagen w ciągu kilku dni
in einem Monat w ciągu miesiąca, za miesiac
in einer halben Stunde w ciągu pół godziny
in Urlaub w czasie urlopu, w wakacje
in zehn Jahren w ciągu 10 lat
in zwei Wochen za 2 tygodnie
jede Woche  każdego tygodnia
jede zweite Woche co 2 tygodnie
jeden Dienstag każdy wtorek
jeden dritten Monat co trzeci miesiąc
jeden Sommer każdego lata
jedes Jahr każdego roku
jedes zweite Jahr co drugi rok
mit dem Auto samochodem
mit dem Bus autobusem
mit dem Fahrrad rowerem
mit dem Flugzeug samolotem, drogą lotniczą
mit dem Hund z psem
mit dem Schiff statkiem
mit dem Taxi taksówką
mit dem Zug pociągiem
mit der Straßenbahn tramwajem
mit dir z tobą, z wami
mit euch z wami
mit ihr z nią
mit meinem Freund z moim przyjacielem
mit meinen Eltern z moimi rodzicami
mit meiner Freundin z moją przyjaciółką
mit wem? z kim?
mitihm, mit ihm z nim
morgen jutro
morgen früh jutro rano
nach Berlin do Berlina
nach Deutschland do Niemiec
nach England do Anglii
nach Frankreich do Francji
nach Hause do domu
nächsten Samstag w najbliższą sobotę
nächsten Sommer następnego lata
nächstes Jahr w przyszłym roku
nie  nigdy
oft często
privat prywatnie
selten rzadko
später później
übermorgen pojutrze
um 2 Uhr o godzinie drugiej
wann? kiedy?
warum? dlaczego? czemu?  po co?
wie jeden Winter każdej zimy
wie oft? jak często?
womit? czym? Z czym? Co z tego?
wozu? po co?  Na co?
zu deiner Schwester do twojej siostry
zu einem Konzert na koncert
zu einer Hochzeit na wesele
zu einer Party na imprezę / przyjęcie
zu Hause w domu
zu meiner Mutter do mojej matki
zu Ostern na Wielkanoc
zu seinem Onkel do jego wuja
zu unseren Freunden do naszych przyjaciół
zu Verwandten do krewnych
zu Weihnachten na Boże Narodzenie
zu wem? do kogo?
zur Arbeit do pracy

Słownik polsko - niemiecki  Wörterbuch  Polnisch - Deutsch
autobusem mit dem Bus
co 2 tygodnie jede zweite Woche
co drugi rok jedes zweite Jahr
co trzeci miesiąc jeden dritten Monat
często oft
czym? Z czym? Co z tego? womit?
dlaczego? czemu?  po co? warum?
do Anglii nach England
do Berlina nach Berlin
do domu nach Hause
do Francji nach Frankreich
do jego wuja zu seinem Onkel
do kogo? zu wem?
do krewnych zu Verwandten
do mojej matki zu meiner Mutter
do naszych przyjaciół zu unseren Freunden
do Niemiec nach Deutschland
do pracy zur Arbeit
do Szwajcarii in die Schweiz
do Turcji in die Türkei
do twojej siostry zu deiner Schwester
jak często? wie oft?
jutro morgen
jutro rano morgen früh
każdego lata jeden Sommer
każdego roku jedes Jahr
każdego tygodnia jede Woche 
każdej zimy wie jeden Winter
każdy wtorek jeden Dienstag
kiedy? wann?
na 2 tygodnie für zwei Wochen
na 3 miesiące für drei Monate
na Boże Narodzenie zu Weihnachten
na imprezę / przyjęcie zu einer Party
na jak długo? für wie lange?
na kilka dni für ein paar Tage
na koncert zu einem Konzert
na lato für den Sommer
na miesiąc für einen Monat
na plaży an den Strand
na tydzień für eine Woche
na wakacje, w wakacje / ferie in die Ferien
na weekend fürs Wochenende
na wesele zu einer Hochzeit
na Wielkanoc zu Ostern
na wsi aufs Dorf
nad jeziorem / morzem an den See
nad morzem ans Meer
następnego lata nächsten Sommer
nigdy nie 
o godzinie drugiej um 2 Uhr
po co?  Na co? wozu?
pociągiem mit dem Zug
pojutrze übermorgen
później später
prywatnie privat
przyczyna die Ursache
rowerem mit dem Fahrrad
rzadko selten
sam allein
samochodem mit dem Auto
samolotem, drogą lotniczą mit dem Flugzeug
służbowo, w interesach geschäftlich
statkiem mit dem Schiff
taksówką mit dem Taxi
tramwajem mit der Straßenbahn
w ciągu 10 lat in zehn Jahren
w ciągu kilku dni in ein paar Tagen
w ciągu miesiąca, za miesiac in einem Monat
w ciągu pół godziny in einer halben Stunde
w czasie urlopu, w wakacje in Urlaub
w czasie wakacji in den Sommerferien
w domu zu Hause
w górach in die Berge
w mieście, do miasta in die Stadt
w najbliższą sobotę nächsten Samstag
w piątek am Freitag
w przyszłym roku nächstes Jahr
w USA, do USA in die USA
w weekend am Wochenende
we wrześniu im September
wielokrotnie immer wieder
z kim? mit wem?
z moim przyjacielem mit meinem Freund
z moimi rodzicami mit meinen Eltern
z moją przyjaciółką mit meiner Freundin
z nią mit ihr
z nim mitihm, mit ihm
z psem mit dem Hund
z tobą, z wami mit dir
z wami mit euch
za 2 tygodnie in zwei Wochen
za 3 godziny in drei Stunden
zawsze immer
zawsze w środy immer mittwochs


 2.  Heute fahren wir in die Stadt
Dziś jedziemy do miasta

Wir können zu Fuss gehen, aber wir wollen die U-Bahn nehmen.
Możemy iść na piechotę, ale chcemy jechać metrem.
Wir müssen uns eine Fahrkarte  am Automaten kaufen.
Musimy kupić bilet w automacie.
Welche Fahrkarten gibt es?
Jakie  bilety są dostępne?
Es gibt Tageskarten, 3-Tages-Karten und Wochenkarten.
Są  bilety dobowe, bilety 3-dniowe i bilety tygodniowe.
Wir entscheiden uns für eine Partner-Wochenkarte.
Decydujemy się na  kartę  partnerską  tygodniową
Damit hat die zweite Person eine Ermäßigung.
W związku z tym druga osoba ma zniżkę.
Das ist für uns am günstigsten.
Jest to dla nas najkorzystniejsze.

 Wir brauchen noch einen Streckennetzplan.
Potrzebujemy jeszcze mapę sieci komunikacyjnej.
Auf diesem Plan sind alle U-Bahn-Linien, Straßenbahnlinien and Buslinien angegeben.
Na tym planie są podane  wszystkie linie metra, linie tramwajowe i linie autobusowe.
Ein solcher Plan ist sehr nützlich, wenn man viel in der Stadt besichtigen will.
Taki plan jest bardzo przydatny, jeśli chcesz zobaczyć wiele w mieście.
Mit welcher U-Bahn kommen wir am besten ins Zentrum?
Jaka liną  metra najlepiej dotrzemy do centrum?
Wir sind ein bisschen  verwirrt. 
Jesteśmy trochę zdezorientowani.
Wir wissen nicht, wo wir umsteigen  und wo wir aussteigen mussen.
Nie wiemy, gdzie musimy się przesiąść i wysiąść.
Wir steigen in die die U-Bahn ein.
Wsiadamy do metra.
Eine Stimme sagt laut:
Jakiś głos mówi głośno:
"Bitte zurückbleiben! Bitte nicht mehr einsteigen!"
"Proszę się cofnąć! Proszę nie wchodzić!"

 Wir wollen uns hinsetzen.
Chcemy usiąść.
,,Ist hier noch frei?", fragen wir eine Frau.
 Jest tu jeszcze wolne? "Pytamy kobietę.
"Ja", antwortet die Frau.
"Tak", odpowiada kobieta.
Wir  setzen  uns hin.
Siadamy.
Ein Mann neben uns sagt:
Człowiek obok nas mówi:
"Fahrscheine  zur Kontrolle bitte".
"Bilety do kontroli proszę".
Wir zeigen ihm unsere Wochenkarten.
Pokazumy mu nasze bilety tygodniowe.
Der Kontrolleur sagt uns. unsere Fahrkarten sind ungültig.
Kontroler mówi nam, że. nasze bilety są nieważne.
Wir müssen sie zuerst in einem Entwerter entwerten.
Musimy najpierw skasowac je w kasowniku.
In der U Bahn hóren wird: "Nächster Halt - Marienplatz".
Słyszymy w metrze: "Następny przystanek - Marienplatz".
Dort müssen wir aussteigen.
Tam musimy wysiąść.
Wir stehen auf und steigen aus.
Wstajemy i wysiadamy.
Mit unseren Fahrkarten können wir natürlich auch mit allen Bussen und mit Straßenbahnen fahren.
Z naszymi biletami, możemy oczywiście również jeździć  wszystkimi autobusami i tramwajami.

 Wir wissen nicht wo der Bus hält.
Nie wiemy, gdzie autobus się zatrzymuje.
Wo hält der Bus?
Gdzie zatrzymuje się autobus?
Wo ist überhaupt eine Haltestelle?
Gdzie w ogóle jest przystanek?
Mit welchem Bus können wir ins Zentrum fahren?
Którym autobusem możemy udać się do centrum?
Der Bus hält hier nicht.
Autobus tu się nie zatrzymuje.
In München gibt es auch  S-Bahnen.
W Monachium są też podmiejskie pociągi.
Im Gegensatz zu U-Bahnen die S-Bahnen meistens oberirdisch.
W przeciwieństwie do kolejki podziemnej / metra,   podmiejskie pociągi są przeważnie nadziemne
In München gibt es im Zentrum eine grosse Fußgängerzone.
W Monachium znajduje się duża strefa dla ruchu pieszego.
Autos dürfen dort nicht fahren.
Samochody nie mogą tam jeździć.

 In München gibt es auch sehr viele Fahrräder.
W Monachium są też dużo rowerów.
Es ist angenehm mit dem Fahrrad zu fahren.
Jazda na rowerze jest przyjemna
Aber wir haben hier leider keine Fahrräder.
Ale niestety nie mamy rowerów.
Wir fahren am liebsten mit der U-Bahn,
Najchętniej jeździmy metrem.
Uns gefällt die U-Bahn-Bahnhöfe.
Lubimy stacje metra.

 Wir fahren heute sehr viel mit der U-Bahn.
Dzisiaj jeździmy dużo metrem.
Überall gibt es Rolltreppen nach unten und nach oben
Wszędzie są schody ruchome w dół i do góry.

 Was verbinden viele Menschen mit München?
Co wiele osób kojarzy z Monachium?
Natürlich BMW, d.h. "Bayerische Motoren Werke".
Oczywiście, BMW, czyli "Bayerische Motoren Werke".
In München gibt es sogar ein BMW-Museum.
W Monachium jest nawet muzeum BMW.

 Aber es lohnt sich nicht, in München mit einem Auto zu fahren.
Ale to nie opłaca się  w Monachium jeździć samochodem.
Es gibt nicht viele Parkplätze und die Parkplätze sind teuer.
Nie ma zbyt wielu miejsc parkingowych  i są drogie.
Früh und nachmittags  gibt es Staus.
Rano i po południu jest wiele korków.
Es lohnt sich nicht, im  Stau zu stehen.
Nie opłaca się stać w korku.
Es hat sich für uns gelohnt, viel mit der U-Bahn, zu fahren.
Opłacało się nam jeździć metrem.
Wir haben  heute sehr viel gesehen.
Zwiedziliśmy dzisiaj dużo.
Womit kann man in der Stadt noch fahren?
Czym jeszcze  można jeździć w mieście?
Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
am günstigsten naj korzystniej
aufstehen wstawać, wstać, powstać
aussteigen wysiadać, wysiąść
Bayerische Motoren Werke (BMW) Bawarskie Zakłady Silnikowe
der Entwerter kasownik
der Fahrschein bilet na przejazd
der Gegensatz przeciwieństwo, sprzeczność
der Stau korek uliczny. zator
der Streckennetzplan mapa sieci komunikacji
die Ermäßigung zniżka
die Fahrkarte bilet na przejazd
die Fußgängerzone strefa dla pieszych
die Haltestelle przystanek
die Rolltreppe schody ruchome
die S-Bahn kolejka podmiejska
die U-Bahn metro
einsteigen wsiadać, wsiąść, wchodzić
entwerten skasować, zdewaluować, deprecjonować
es ist angenehm … jest przyjemnie ...
es ist unangenehm ... jest nieprzyjemnie ...
es lohnt sich .... opłaca się …, warto …
gültig ważny; obowiązujący
im Gegensatz zu (+ Dativ/celownik) w przeciwieństwie do
oberirdisch nadziemnie, naziemny
sich hinsetzen siadać, siąść, usiąść
umsteigen przesiadać się, przesiąść się
ungültig nieważny
verwirrt zbity z tropu, zmieszany
zu FuB gehen iść/chodzić piechotą

Słownik polsko-niemiecki Wörterbuch   Polnisch Deutsch
Bawarskie Zakłady Silnikowe Bayerische Motoren Werke (BMW)
bilet na przejazd der Fahrschein
bilet na przejazd die Fahrkarte
iść/chodzić piechotą zu FuB gehen
jest nieprzyjemnie ... es ist unangenehm ...
jest przyjemnie ... es ist angenehm …
kasownik der Entwerter
kolejka podmiejska die S-Bahn
korek uliczny. zator der Stau
mapa sieci komunikacji der Streckennetzplan
metro die U-Bahn
nadziemnie, naziemny oberirdisch
naj korzystniej am günstigsten
nieważny ungültig
opłaca się …, warto … es lohnt sich ....
przeciwieństwo, sprzeczność der Gegensatz
przesiadać się, przesiąść się umsteigen
przystanek die Haltestelle
schody ruchome die Rolltreppe
siadać, siąść, usiąść sich hinsetzen
skasować, zdewaluować, deprecjonować entwerten
strefa dla pieszych die Fußgängerzone
w przeciwieństwie do im Gegensatz zu (+ Dativ/celownik)
ważny; obowiązujący gültig
wsiadać, wsiąść, wchodzić einsteigen
wstawać, wstać, powstać aufstehen
wysiadać, wysiąść aussteigen
zbity z tropu, zmieszany verwirrt
zniżka die Ermäßigung


Gramatyka

Czasowniki rozdzielnie złożone:  einsteigen, umsteigen, aussteigen
Niemiecki czas Przykładowe zdania niemieckie Tłumaczenie
Zdania twierdzące
Präsens - terażniejszy Ich steige hier ein. Tu wsiadam.
Präteritum - przeszły prosty Ich stieg hier ein. Tu wsiadłem  /-am
Perfekt - przeszły złożony Ich bin hier eingestiegen Tu wsiadłem  /-am
Plusquamperfekt - zaprzeszły Ich war hier eingestiegen Tu wsiadłem /-am
Futur I - przyszły prosty Ich werde hier einsteigen Tu wsiądę
Futur II - przyszły złożony Ich werde hier eingestiegen sein Tu wsiądę
Pytania
Präsens - terażniejszy Steigst du dort aus? Wysiadasz tam?
Präteritum - przeszły prosty Stiegst du dort aus? Wysiadłeś/aś  tam?
Perfekt - przeszły złożony Bist du dort ausgestiegen? Wysiadłeś/aś  tam?
Plusquamperfekt - zaprzeszły Warst du dort ausgestiegen? Wysiadłeś/aś  tam?
Futur I - przyszły prosty Wirst du dort aussteigen? Wysiądziesz tam?
Futur II - przyszły złożony Wirst du dort ausgestiegen sein? Wysiądziesz tam?
Przeczenia
Präsens - terażniejszy Wir steigen hier nicht aus. Nie wysiadamy tu.
Präteritum - przeszły prosty Wir stiegen hier nicht aus. Nie wysiedliśmy / wysiadłyśmy tu.
Perfekt - przeszły złożony Wir sind hier nicht ausgestiegen. Nie wysiedliśmy / wysiadłyśmy tu.
Plusquamperfekt - zaprzeszły Wir waren hier nicht ausgestiegen. Nie wysiedliśmy / wysiadłyśmy tu.
Futur I - przyszły prosty Wir werden hier nicht aussteigen. Nie wysiądziemy tu.
Futur II - przyszły złożony Wir werden hier nicht ausgestiegen sein. Nie wysiądziemy tu.


Czasownik modalny - przykład
Niemiecki czas Przykładowe zdania niemieckie Tłumaczenie
teraźniejszy - Präsens Kann er hier umsteigen? Czy on się może tu przesiąść?
przeszły prosty - Präteritum Konnte er hier umsteigen? Czy on się mógł tu przesiąść?
przeszły złożony - Perfekt Hat er hier umsteigen können? Czy on się mógł tu przesiąść?
przyszły prosty - Futur II Wird er hier umsteigen können? Czy on się będzie tu mógł przesiąść?
W innych czasach się tego praktycznie nie używa, dltego tu je pominięto.

Tryb przypuszczajacy - Konjunktiv Przykładowe zdania niemieckie Tłumaczenie
Konjunktiv
z czasownikiem modalnym		 Könnte sie dort umsteigen? Czy ona mogłaby sie tu przesiąść?
Konjunktiv z "würden" Würde sie dort  umsteigen? Czy ona by się tam przesiadła?

Przykłady z lohnt
Es lohnt sich Deutsch zu sprechen.    Opłaca się mówić po niemiecku.
Es lohnt sich auch, viel Gemüse zu essen.    Opłaca się / warto jeść dużo warzyw.
Es lohnt sich nicht zu rauchen.    Nie opłaca się palić papierosów.
Es lohnt sich auch nicht Alkohol zu trinken.    Nie opłaca się też pić alkoholu.
Es ist sehr angenehm, mit dem Fahrrad zu fahren.    Jest  bardzo przyjemnie jeździć rowerze.
Es ist unangenehm, im Sommer mit einem Auto ohne Klimaanlage.    Jest nieprzyjemnie w lecie jeździć  samochodem bez klimatyzacji.



Übungen und Lösungen

Ćwiczenie 1
Niemiecki czas Przykładowe zdania niemieckie Tłumaczenie
Zdania twierdzące
Präsens - terażniejszy Ich stehe auf. Wstaję.
Präteritum - przeszły prosty Ich stand auf. Wstałem /łam
Perfekt - przeszły złożony Ich bin aufgestanden. Wstałem /łam
Plusquamperfekt - zaprzeszły Ich war aufgestanden. Wstałem /łam
Futur I - przyszły prosty Ich werdeaufstehen. Wstanę.
Futur II - przyszły złożony Ich werde augestanden sein. Wstanę.
Pytania
Präsens - terażniejszy Stehst du auf? Wstajesz?
Präteritum - przeszły prosty Standest du auf. Wstałeś/ łaś?
Perfekt - przeszły złożony Bist du dort ausgestiegen? Wstałeś/ łaś?
Plusquamperfekt - zaprzeszły Warst du aufgestanden? Wstałeś/ łaś?
Futur I - przyszły prosty Wirst du aufstehen? Wstaniesz?
Futur II - przyszły złożony Wirst du aufgestanden sein? Wstaniesz?
Pytania z "warum"
Präsens - terażniejszy Warum stehen wir nicht auf? Dlaczego nie wstajemy?
Präteritum - przeszły prosty Warum standen wir nicht auf? Dlaczego nie wstaliśmy / wstałyśmy?
Perfekt - przeszły złożony Warum sind wir nicht aufgestanden? Dlaczego nie wstaliśmy / wstałyśmy?
Plusquamperfekt - zaprzeszły Warum waren wir nicht aufgestanden?
 Dlaczego nie wstaliśmy / wstałyśmy?.
Futur I - przyszły prosty Warum werden wir nicht aufstehen? Dlaczego nie wstaniemy?
Futur II - przyszły złożony Warum werden wir nicht aufgestanden sein? Dlaczego nie wstaniemy?

Zdania z czasownikiem modalnym
Niemiecki czas Przykładowe zdania niemieckie Tłumaczenie
teraźniejszy - Präsens Kann er aufstehen? Czy on może wstać?
przeszły prosty - Präteritum Konnte er aufstehen? Czy on mógł wstać?
przeszły złożony - Perfekt Hat er aufstehen können? Czy on mógł wstać?
przyszły prosty - Futur II Wird er  aufstehen  können? Czy on się będzie mógł wstać?


Tryb przypuszczajacy - Konjunktiv Przykładowe zdania niemieckie Tłumaczenie
Konjunktiv
z czasownikiem modalnym		 Könnte sie aufstehen? Czy ona mogłaby wstać?
Konjunktiv z "würden" Würde sie aufstehen? Czy ona by wstała?


Ćwiczenie 2
Tłumaczenie na niemiecki
1 Opłaca się jeździć metrem Es lohnt sich, mit der U-Bahn zu fahren.
2 Opłaca się tam przesiąść Es lohnt sich dort zu umzusteigen.
3 Nie opłaca się tu wysiadać Es lohnt sich nicht hier auszusteigen.
4 Nie opłaca się pojechać autobusem. Es lohnt sich nicht, mit dem Bus zu fahren.
5 Przyjemnie jest jeździć autobusem. Es ist angenehm, mit dem Bus zu fahren.
6 Dlaczego się nie opłaca tam wsiadać? Warum es lohnt sich nicht, dort einzusteigen?
7 Dlaczego jest przyjemnie jeździć tramwajem? Warum ist angenehm mit der Straßenbahn zu fahren?
8 Gdzie sie opłaca wysiąść? Wo lohnt es sich zu auszusteigen?
9 Czy opłaca się mieć rower? Lohnt es sich, ein Fahrrad zu haben?
10 Czy opłaca się jeździć metrem? Lohnt es sich, mit der  U-Bahn zu fahren?



3. Was wollen wir essen?

Was wollen wir essen?   Co zjemy  /  Co chcemy zjeść?

Ich  habe Hunger.
Jestem głodny.
Ewa ist auch hungrig.
Ewa też jest głodna.
Wir möchten etwas essen.
Chcemy coś zjeść.
Natürlich haben wir bei unseren Freundin gefrühstückt, aber jetzt ist es schon Nachmittag.
Oczywiście, mieliśmy śniadanie u naszych przyjaciół, ale teraz to już popołudnie.
Wir haben unterwegs viel zu Essen gesehen.
Widzieliśmy po drodze dużo jedzenia.
Jetzt im Sommer verkauft man überall viel Obst.
Teraz w lecie sprzedają  wszędzie  wiele owoców.

 Was wollen wir also essen?
Co  zjemy? / Więc  co chcemy zjeść?
Wir haben schon verschiedene Stände gesehen, wo man essen könnte.
Widzieliśmy już różne stragany, gdzie można zjeść,
zB. ein Fischgeschäft, eine Metzgerei, einen Stand mit spanischen Essen und einen Stand mit Kartoffelgerichten.
np. sklep rybny, masarnie, stoisko z hiszpańskim jedzeniem i stoisko z potrawami z ziemniaków.
Wo wollen wir etwas essen?
Gdzie  coś  zjemy?
Am besten gehen wir in einen Biergarten.
Najlepiej jak udamy się do ogródka piwnego

 Was kann man in einem Biergarten trinken?
Co można pić w ogródku  piwnym?
Natürlich Bier.
Oczywiście piwo.
Aber man kann dort etwas essen.
Ale można tam coś zjeść.

Ewa will etwas typisch Bayerisches essen.
Ewa chce coś zjeść typowo bawarskiego.
Ich bin Vegetarier, also will ich etwas ohne Fleisch essen, am liebsten einen Salat.
Jestem wegetarianką, więc chcę coś bezmięsnego do jedzenia , najchętniej sałatkę.
Man kann sich nur schwer entscheiden.
Cięzko się zdecydować.
Alles sieht so lecker aus.
Wszystko wygląda tak smacznie.
Soll Ewa einen Fisch essen?
Czy Ewa powinna jeść ryby?
Oder eine Grillhaxe?
Albo golonkę wieprzową? / grilowaną golonkę?
Oder vielleicht einen Grillhähnchen?
Albo  może kurczaka z rózna /  pieczonego kurczaka?

Heute kann man sogar ein Stück von einem gegrillten Ochsen bestellen.
Dziś można nawet kupić kawałek grillowanej włowiny.
In einen Biergarten kann man normalerweise auch eigenes Essen mitbringen.
Do ogródka piwnego zazwyczaj można też przynieść własne jedzenie.
Nur Getränke muss man immer vor Ort kaufen.
Tylko napoje misi się zawsze kupić na miejscu.

In einem Biergarten hat man oft Selbstbedienung, d.h. man muss sich die Speisen selbst an den Tisch holen.
W ogródku piwnym jest często samoobsługa, czyli jedzenie trzeba samemu przynieść do stołu.
"Was möchten Sie haben?", fragt uns ein Mann hinter der Theke.
"Czego Państwo sobie życzą?", pyta się  nas człowiek za ladą.
Ewa entscheidet sich endlich für ein paar Würstchen mit Sauerkraut und für einen grossen gemischten Salat.
Ewa w końcu decyduje się na kilka kiełbasek z kapustą i dużą sałatę.

 "Wollen Sie die Würstchen mit Senf oder mit ketchup?", fragt der Mann Ewa
"Czy chce Pani  kiełbaski z musztardą czy z  keczupem?", pyta mężczyznę Ewę.
Natürlich trinken wir zu je ein Bier.
Oczywiście każdy pije piwo.

Und wir essen auch Brezeln.
I my  jemy też  precle.
Brezeln sind so typisch bayerisch, sie schmecken sehr gut.
Precle są typowo bawarskie, smakują bardzo dobre.
Wir können auch ein Radler, einen Saft oder einfach Mineralwasser trinken.
Możemy również wypić Radler, sok,  czy wodę mineralną.
Man hat die Wahl zwischen stillem Mineralwasser und Mineralwasser mit Kohlensäure.
Jest wybór między wodą mineralną niegazowaną a wodą mineralną gazowaną.

Wir nehmen unser Essen und bezahlen.
Bierzemy nasze jedzenie i płacimy.
Wo wollen wir uns hinsetzen?
Gdzie siądziemy ?
Wir setzen uns in den Schatten.
Siadamy w cieniu.
Der Biergarten ist groß.
Ogródek piwny jest wielki.
Es sitzen viele Leute hier.
Siedzi dużo ludzi tutaj.
Offensichtlich kommt man gern in einen Biergarten.
Oczywiście przychodzi się chętnie do ogródka piwnego.

 Man darf hier auch rauchen.
Można też tu palić.
Das finden wir nicht so schön.
To nam się nie podoba.
Es ist auch sehr viele Kinder hier.
Jest też wiele dzieci tutaj.
Man möchte immer als ganze Familie in einen Biergarten gehen.
Zawsze można iść z całą rodziną do ogródka piwnego.
Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
alkoholfrei bezalkoholowy
das Fleisch mięso
das Getränk, die Getränke napój, napoje
das Grillhähnchen kurczak z rożna
das Radler radler, mieszanka jasnego piwa z lemoniadą
das Rindfleisch wołowina
das Sauerkraut kapusta kwaszona
der Biergarten ogródek piwny
der Ochse wół
der Schatten cień
der Stand, die Stände stoisko, stoiska
die Brezel, die Brezeln precel, precle
die Grillhaxe  grilowana golonka
die Selbstbedienung samoobsługa, self-service
die Speise, die Speisen potrawa, potrawy
die Theke lada
eigener, eigene, eigenes  własny, własna, własne
ein paar parę, kilka
frühstücken jeść śniadanie
gemischter Salat sałatka mieszana
je każdy, kiedykolwiek
Mineralwasser mit Kohlensäure woda mineraln gazowana
offensichtlich najwyrażnie, widocznie, oczywiście
sich entscheiden für etwas (+ biernik) zdecydować się na coś
stilles Mineralwasser woda mineralna niegazowana
vor Ort na miejscu


Słownik niemiecko polski Wörterbuch  Deutsch Polnisch
bezalkoholowy alkoholfrei
cień der Schatten
grilowana golonka die Grillhaxe 
jeść śniadanie frühstücken
kapusta kwaszona das Sauerkraut
każdy, kiedykolwiek je
kurczak z rożna das Grillhähnchen
lada die Theke
mięso das Fleisch
na miejscu vor Ort
najwyrażnie, widocznie, oczywiście offensichtlich
napój, napoje das Getränk, die Getränke
ogródek piwny der Biergarten
parę, kilka ein paar
potrawa, potrawy die Speise, die Speisen
precel, precle die Brezel, die Brezeln
radler, mieszanka jasnego piwa z lemoniadą das Radler
sałatka mieszana gemischter Salat
samoobsługa, self-service die Selbstbedienung
stoisko, stoiska der Stand, die Stände
własny, własna, własne eigener, eigene, eigenes 
woda mineraln gazowana Mineralwasser mit Kohlensäure
woda mineralna niegazowana stilles Mineralwasser
wołowina das Rindfleisch
wół der Ochse
zdecydować się na coś sich entscheiden für etwas (+ biernik)


Gramatyka

"Wollen" może wyrażać także zamiar lub propozycję.
Dotyczy to pytań w pierwszej osobie liczby mnogiej - "wir".
Przykłady:
Was wollen wir heute essen?         Co dziś zjemy? / Co chcemy zjeść dzisiaj?
Wo wollen wir uns hinsetzen?       Gzie siądziemy?
Wo wollen wir etwas essen?          Gdzie coś zjemy?
Wohin wollen wir gehen?              Dokąd pójdziemy?
Wollen wir ein Bier oder ein Wasser trinken?  Napijemy się piwa czy wody?

Słowa "man" nie można mylić z rzeczownikiem "der Mann"
"man" oznacza zawsze coś innego w zależności od drugiego czasownika, obok którego stoi,
Zamienia stojący obok czasownik w formę nieosobową, np.:
man kann                można
man kann nicht        nie mozna
man muss                trzeba, musi się
man muss nicht        nie trzeba, nie musi się
man darf                 wolno
man darf nicht         nie  wolno
man möchte            chce się,  chciałoby się

Was macht man in einem Biergarten?
Man trinkt kühles Bier.     Pije się chłodne piwo.
Man isst eine Wurst.        Je się kiełbasę.
Man sitzt im Schatten.      Siedzi się w cieniu.
Man freut über die frische Luft.   Cieszy się świeżym powietrzem.
Man erholt sich.                Odpoczywa się.
Man unterhält sich mit anderen Menschen.    Rozmawia się z innymi ludźmi.
Man raucht.                      Pali się (papierosy.)

Jetzt bist du dran.        Teraz Twoja kolej.

Übungen - ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Was muss man machen?               Co trzeba   robić?
Was muss man nicht machen?       Czego wolno nie (z)robić?
Was kann man machen?               Czego nie można (z)robić?
Was darf man machen?                Co wolno (z)robić?
Was darf man nicht machen?        Czego nie wolno (z)robić?

  Die Frage   ja oder nein
1 Darf man eigene Getränke in einem Biergarten mitbringen? Czy można przynieść własne napoje do ogródka piwnego? nein
2 Kann man in einem Biergarten Pizza bestellen? Czy można zamówić pizzę w ogródku piwnym? nein
3 Muss man in einem Biergarten einen Anzug anhaben Musi się nosić garnitur w ogrodzie piwnym? nein
4 Darf man in einen Biergarten Kinder mitbringen? Czy można  zabrać dzieci do ogródka piwnegoi? ja 
5 Muss man in einem Biergarten Eintritt bezahlen? Czy misi się płacić za wstep do ogródka piwnego? nein
6 Kann man in einem Biergarten übernachten? Czy można przenocować w ogródku piwnym? nein
7 Kann man in einem Biergarten Wasser trinken? Czy można pić wodę w ogrodzie piwnym? ja
8 Muss man in einen Biergarten selber abspülen?   nein
9 Kann man in einem Biergarten einen Salat essen? Czy można jeść sałatki w ogrodzie piwnym? ja
10 Darf man in einem Biergarten im Schatten sitzen? Czy wolno w ogródku piwnym usiąść w cieniu? ja



Ćwiczenie 2

Jak zapytać - używając konstrukcji z "wollen wir":
1 Dokąd pojedziemy Wohin wollen wir fahren
  Dokąd pojedziemy Wo wollen wir hinfahren?
2 Gdzie coś kupimy? Wo wollen wir etwas kaufen?
3 Co zrobimy Was wollen wir machen?
  Co będziemy robić Was wollen wir machen?
4 Czego się dzis wieczorem napijemy? Was wollen wir heute abend trinken?
5 Kiedy polecimy do Niemiec Wann wollen wir nach Deutschland fliegen?



4. Wo gibt es hier einen Arzt?

Wo gibt es hier einen Arzt?  Gdzie jest lekarz / Gdzie  szukać  lekarza?

Ewa hat Bauchschmerzen.    Ewa ma bóle brzucha.
Seit Stunden tut ihr Bauch weh.    Od godziny boli ją brzuch.
Wir wissen nicht, was ihr fehlt.  Nie wiemy co jej dolega.
Deswegen mussen wir zum Arzt gehen.    Dlatego musimy iść do lekarza.
Wo gibt es hier einen Arzt?    Gdzie tu jest lekarz?
Wir fragen unsere Freunde.    Pytamy naszych przyjaciół.
Sie wohnen schon lange in München, sie wissen mehr als wir.   
Mieszkają  długo w Monachium,  wiedzą więcej niż my.

Unsere Freunde empfehlen uns eine Arztpraxis.   
Nasi przyjaciele polecają nam gabinet lekarski.
Sie hat jetzt Sprechstunden.  On ma teraz  godziny przyjęć.

Ich will nicht anrufen, das Telefonieren auf Deutsch ist für mich schwer.
Nie chcę dzwonić, telefonowanie w języku niemieckim jest dla mnie trudne.
Die Arztpraxis ist in der Nähe, also gehen wir einfach hin.
Gabinet lekarski jest blisko, więc idziemy tam.
Zum Glück sind wir versichert. Na szczęście jesteśmy ubezpieczeni.

In der Arztpraxis sind viele Leute  W gabinecie lekarskim jest dużo ludzi.
Kommt Ewa überhaupt dran?  Czy Ewa wogóle wejdzie?

Die Sprechstundenhilfe fragt uns, warum es geht.
Recepcjonistka pyta  nas, o co chodzi.
Ewa sagt ihr Bauch tut weh.  Ewa mówi, że ją  boli żołądek.
Wir haben leider keinen Termin, aber das ist ein Notfall .
Nie mmamy  żadnego terminu  ale jest to nagły wypadek.
Ewa muss ein Formular ausfüllen.  Ewa musi wypełnić formularz.
Sie muss ihren Namen, ihr Geburtstagsdatum, ihre Adresse und andere Angaben in das Formular eintragen.
Musi  wpisać swoje nazwisko, swoją datę urodzenia, adres i inne informacje zawarte w formularzu.
Sie soll in Warteraum warten.  Trzeba czekać w poczekalni.

Wir warten ungefähr 25 Minuten.  Czekamy ok. 25 minut.
Dann wird Ewa aufgerufen. Potem Ewa zostaje wezwana.
Der Arzt öffnet sein Zimmer und sagt "Kommen Sie herein".
Lekarz otwiera swój gabinet  i  mówi "Proszę wejść".
Wir gehen in das Artzimmer hinein  Wchodzimy do gabinetu lekarskiego.
Der Arzt sagt zu uns: "Grüß Gott" und fragt: "Was fehlt ihnen"?
Lekarz mówi do nas: "Szczęść Boże  / Niech będzie pochwalony ..." i pyta: "Co o Państwu dolega"?
Was kann ich für Sie tun?  Co mogę dla Państwa zrobić?
Ewa hat Bauchweh.  Ewa ma ból brzucha.
"Wo genau tut es Ihnen weh?", fragt der Arzt.
"Gdzie dokładnie Panią boli?",  pyta lekarz.
"Seit wann tut es weh?"   Od kiedy boli?
Er untersucht Ewa und fragt weiter: "Hat es schon früher so weh getan?"
On bada Ewę ipyta  "Czy to boało wcześniej?"
Am Ende sagt er: "Das ist nichts Ernstes, Sie brauchen nur ein paar Tabletten".
W końcu mówi: "To nic poważnego, potrzebuje Pani zaledwie kilka tabletek".

Der Arzt verschreibt Ewa Tabletten.  Lekarz przepisuje Ewie tabletki.
Es gibt ihr ein Rezept.  Daje jej receptę.
Dann gehen wir aus dem Arztzimmer hinaus.  
Następnie wychodzimy z pokoju lekarskiego.
Zum Glück müssen wir nicht ins Krankenhaus fahren.
Na szczęście nie musimy jechać do szpitala.
Jetzt wollen wir zu einer Apotheke gehen und die Tabletten kaufen.
Teraz trzeba  pójść do apteki i kupić tabletki.

Wir fragen die Sprechstundenhilfe: "Wo gibt es hier in der Nähe eine Apotheke?"
Pytamy  się recepcjonistki, "Gdzie tu w pobliżu jest apteka?"
Sie erklärt uns den Weg.  Ona objaśnia nam drogę.

Wir finden die Apotheke ohne Probleme und Ewa geht hinein.
Znajdujemy aptekę bez żadnych problemów i Ewa wchodzi.
Sie kauft dort die Tabletten. Kupuje tam tabletki.
Dann kommt sie aus der Apotheke zu mir heraus.
Potem wychodzi do mnie z apteki.
Dann gehen wir nach Hause.  Potem idziemy do domu.
Ewa möchte sich ausruhen.  Ewa chce odpocząć.

Mir ist langweilig. Jestem znudzony/a.
Deshalb spiele ich auf meinem Smartphone. Dlatego gram na moim smartfonie.
Ewa schluckt eine Tablette.  Ewa połyka tabletkę.
Ihr Bauch tut ihr nach einer Stunde nicht mehr weh..
Jej brzuch od godziny juz jej nie boli.
Sie hat jetzt keine Bauchschmerzen mehr, sie will aber heute zu Hause bleiben.
Ona już nie ma bólu brzucha, ale chce zostać dziś w domu.

Der heutige Tag war nicht schön.  Dzisejszy dzień nie był miły.
Morgen haben wir vor, einkaufen zu gehen. Jutro mamy zamiar iść na zakupy.
Das wird viel schöner sein.  To będzie o wiele przyjemniejsze.
Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
die Bauchschmerzen bóle brzucha
die Arztpraxis gabinet lekarski
die Sprechstunden godziny przyjęć, konsultacje
dran kommen dostać się, puścić 
worum (geht es) o co (chodzi)
die Sprechstundenhilfe asystentka lekarza w gabinecie, recepcjonistka
zum Glück na szczęście, szczęśliwie
versichert ubezpieczony
der Termin, die Termine termin, tu umówiona wizyta
die Norfall, die Notfälle nagły wypadek, nagłe wypadki 
das Arztzimmer gabinet lekarza
das Wartezimmer poczekalnia
ungefähr mniej więcej, około, w przybliżeniue
ausfüllen wypełnić
eintragen wpisać, przynieść, wchodzić
anrufen wezwać, wywołać
sie wird aufgerufen  ona zostaje wezwana
Grüß Gott "Bóg pozdrowiony", "Szczęść Boże" - w Bawarii
Was fehlt Ihnen "Co Panu/Pani dolega?", "Czego Panu/Pani brakuje?"
fehlen brakować
untersuchen badać (kogoś), zbadać, rozpatrywać
ernst groźny, poważny, serio
verschreiben zapisać, przepisać (lek)
das Rezept, die Rezepte recepta, przepis, recepty, przepisy
sich ausruhen odpoczywać
langweilig nudny
mir ist langweilig nudno mi, jestem znudzomy
schlücken połknąc, łykać
die Tablette, die Tabletten tabletka, tabletki

Wörterbuch  Deutsch Polnisch Słownik niemiecko polski
anrufen wezwać, wywołać
ausfüllen wypełnić
das Arztzimmer gabinet lekarza
das Rezept, die Rezepte recepta, przepis, recepty, przepisy
das Wartezimmer poczekalnia
der Termin, die Termine termin, tu umówiona wizyta
die Arztpraxis gabinet lekarski
die Bauchschmerzen ból€ brzucha
die Norfall, die Notfälle nagły wypadek, nagłe wypadki 
die Sprechstunden godziny przyjęć, konsultacje
die Sprechstundenhilfe asystentka lekarza w gabinecie, recepcjonistka
die Tablette, die Tabletten tabletka, tabletki
dran kommen dostać się, puścić 
eintragen wpisać, przynieść, wchodzić
ernst groźny, poważny, serio
fehlen brakować
Grüß Gott "Bóg pozdrowiony", "Szczęść Boże" - w Bawarii
langweilig nudny
mir ist langweilig nudno mi, jestem znudzomy
schlücken połknąc, łykać
sich ausruhen odpoczywać
sie wird aufgerufen  ona zostaje wezwana
ungefähr mniej więcej, około, w przybliżeniue
untersuchen badać (kogoś), zbadać, rozpatrywać
verschreiben zapisać, przepisać (lek)
versichert ubezpieczony
Was fehlt Ihnen "Co Panu/Pani dolega?", "Czego Panu/Pani brakuje?"
worum (geht es) o co (chodzi)
zum Glück na szczęście, szczęśliwie


Słownik niemiecko polski Wörterbuch  Deutsch Polnisch
"Bóg pozdrowiony", "Szczęść Boże" - w Bawarii Grüß Gott
"Co Panu/Pani dolega?", "Czego Panu/Pani brakuje?" Was fehlt Ihnen
asystentka lekarza w gabinecie, recepcjonistka die Sprechstundenhilfe
badać (kogoś), zbadać, rozpatrywać untersuchen
ból€ brzucha die Bauchschmerzen
brakować fehlen
dostać się, puścić  dran kommen
gabinet lekarski die Arztpraxis
gabinet lekarza das Arztzimmer
godziny przyjęć, konsultacje die Sprechstunden
groźny, poważny, serio ernst
mniej więcej, około, w przybliżeniue ungefähr
na szczęście, szczęśliwie zum Glück
nagły wypadek, nagłe wypadki  die Norfall, die Notfälle
nudno mi, jestem znudzomy mir ist langweilig
nudny langweilig
o co (chodzi) worum (geht es)
odpoczywać sich ausruhen
ona zostaje wezwana sie wird aufgerufen 
poczekalnia das Wartezimmer
połknąc, łykać schlücken
recepta, przepis, recepty, przepisy das Rezept, die Rezepte
tabletka, tabletki die Tablette, die Tabletten
termin, tu umówiona wizyta der Termin, die Termine
ubezpieczony versichert
wezwać, wywołać anrufen
wpisać, przynieść, wchodzić eintragen
wypełnić ausfüllen
zapisać, przepisać (lek) verschreiben


Gramatyka

gehen     -  iść, pójść, chodzić
kommen -  przyjść, przybyć, przyjechać

hin - ruch OD mówiącego, albo od tego człowieka o którym mówimy
her - ruch DO mówiącego, najczęściej do nas
ein - oznacza tu WEJście do jakiegoś pomieszczenia
aus - oznacza tu WYJście z jakiegoś pomieszczenia

Kombinacja tych wszystkich 4 słówek daje 4 możliwości, w zalezności czy jesteśmy wewnątrz, czy na zewnątrz,
a także, czy ktos ma iść w naszym kierunku czy oddala się od nas.
Wyrażenie ruchu ... ruch DO ŚRODKA
(wchodzenie)		 ruch NA ZEWNĄTRZ
(wychodzenie)
W kierunku DO MÓWIĄCEGO, do nas herein heraus
W kierunku OD MÓWIĄCEGO, od nas hinein hinaus

Ich gehe hinaus.             Wychodzę.
Kommen Sie heraus?     Czy Państwo wychodzą / przybywają do nas?

Kommen Sie bitte herein       Proszę  wejść / przyjść.
Ja, wir gehen hinein.            Tak, my wchodzimy.

Niemcy często potocznie używają następujących skrótów:
herein     = rein
heraus    =  raus
hinein     =  rein
hinaus    =  raus
W sumie z 4 możliwości tworzy się tylko dwie.

Trudnym zwrotem dla Polaków jest "weh tun" - boleć.
Czasownik ten składa się z 2 części, które moga być w zdaniu rozdzielone.
Łączy się z niemieckim z celownikiem (w polskim z biernikiem).

Odmiana "weh tun"  - boleć  przez osoby:
Es tut mir weh Boli mnie
Es tut dir weh Boli cię.
Es tut ihm weh Boli go.
Es tut ihr weh Boli ją,
Es tut uns weh Boli nas.
Es tut euch weh Boli was.
Es tut ihnen weh Boli ich / je.
Es tut Ihnen weh Boli Panią / Pana.

  
Odmiana  czasownika "boleć" w różnych czasach:
Czas teraźniejszy  PRÄSENS Es tut weh. Boli
Czas przeszły prosty
PRÄTERITUM		 Es tat weh. Bolało.
Czas przeszły złożony
PERFEKT		 Es hat weh getan. Bolało.
Czas zaprzeszły
PLUSQUAMPERFEKT		 Es hatte weh getan. Bolało.
Czas przyszły
FUTUR I		 Es wird weh tun. Będzie boleć /
Zaboli.
Czas przyszły dokonany
FUTUR II		 Es wird weh getan haben. Będzie "już po bólu".

Jetzt bist du dran.    Teraz Twoja kolej.

5.  
ÜBUNGEN - ĆWICZENIA

Ćwiczenie 1. Które słówko pasuje do sytuacki: herein, heraus, hinein, hinaus.
1. Chcę, żebyś wyszła z poczekalni do mnie na świeże powietrze.  heraus
2. Wychodzę z psem na spacer, mówię to do męża.    hinaus
3. Wracam z zakupów, stoję przy drzwiach szukając klucza, dzwonię do męża z komórki, że zaraz wejdę do domu.  hinein
4. Listonosz wchodzi do mnie do domu, przuniósł mi paczkę. herein
5. Zrobiło mi się słabo, muszę wyjść z biura na świeże powietrze.    hinaus
6. Czekam na męża przed sklepem. W końcu z niego wychodzi.    heraus
7. Siedzimy w domu, Nagle moje dzieci postanowiły wyjść na podwórko.    hinaus
8. Na podwórku bawią się inne dzieci. Cieszą się, że moje dzieci do nich wychodzą.    heraus
9. Wchodzę do biura.    hinein
10. Córka mnie woła, żebym weszła do niej do pokoku,    herein

Ćwiczenie 2.  Przetłumacz na niemiecki:
1. Co cię boli?    Was tut dir weh?
2.  Co ją boli?    Was tut ihr weh?
3.  Od kiedy go boli?    Seit wann tut es ihm weh?
4.  Dlaczego was boli?    Warum tut es ihm weh?
5.  Gdzie dokładnie Panią boli?    Wo genau tut es Ihnen weh?
6.  Jak długo już cię boli?    Wie lange schon tut es dir weh? /
Wie lange tut es dir schon weh?
7. Czy to boli?    Tut es hier weh?
8.  Boli tu czy tu?    Tut es hier oder hier weh?
9.  Wczoraj bolało.    Es tut gestern weh. Es hat gestern wehgetan /  Gestern tat es we /  Gestern hat es weh getan.
10.  Będzie boleć tylko minutę.    Es wird nur eine Minute weh tun.


 5.  Ich hätte gern

Ich hätte gern   Chciałbym
Natürlich möchten wir ein paar Andenken aus München für unsere Familien und unsere Freundes mitbringen.
Oczywiście, chcemy przywieźć z sobą  jakieś pamiątki z Monachium dla naszych rodzin  przyjaciiół.
Aber was sollen wir kaufen?    Ale co powinniśmy kupić?
Wir gehen in ein großes Einkaufszentrum in der Stadtmitte. .    Idziemy do dużego centrum handlowego w centrum miasta.
Hier kann man sehr viele Sachen kaufen.    Tutaj można kupić wiele rzeczy.  
Zuerst überlegen wir, für wen wir etwas kaufen sollten. Po pierwsze, myślimy o tym, co komu  powinniśmy  kupić.
Für ihre Freundin könnte Ewa zum Beispiel eine Tasche mitnehmen.  Dla swojej przyjaciółki może Ewa np. torebkę ze sobą zabrać
Oder vielleicht etwas anderes?.    Ein kleines Andenken?   A może coś innego?   Małą  pamiątkę?
Für ihre Schwester möchte sie ein Dirndl kaufen.  Dla swej siostry chce kupić Dirndl  (ludową sukienkę bawarską)
Aber das ist leider sehr teuer.  Ale niestety jest to bardzo drogie.
Ein schöner bunter Regenschirm gefällt uns sehr. Piękny kolorowy parasol bardzo się nam podoba.
Darauf sind Bilder von bekannten Sehenswürdigkeiten in ganz Deutschland,    Na tym są zdjęcia znanych zabytków z całych Niemiec
Für wen am besten?    Najlepsze dla kogo?
Etwas Schwester hat eine kleine Tochter.    Młodsza siostra ma małą córeczkę.
Für sie müsste sie auch etwas mitbringen,vielleicht ein Holzspielzeug?    Dla niej  będzie musiała też  coś kupić, być może drewnianą zabawka?
Ewa fragt die Verkäuferin:"Wurden Sie es mir bitte zeigen"?   Ewa pyta sprzedawczynię: "Czy mógłby  mi Pani  to pokazać?"
Dann hat Ewa eine ältere Dame mit einem großen Hut gesehen und jetzt möchte sie sich auch einen solchen Hut kaufen.
Potem Ewa zobaczyła  starszą Panią z dużym kapeluszem i   teraz ona chce też kupić taki kapelusz.
Ich möchte gern einen Pull kaufen, aber wurde ich ihn auch wirklich tragen?  Chciałbym kupić sweter ale czy go naprawdę będę nosił?
Ich bin mich nicht sicher.     Nie jestem pewien.
Ich frage den Verkäufer: "Konnten Sie mir sagen, wie viel der Pull kostet?"  Zwracam się do sprzedawcy: "Czy możesz mi Pan powiedzieć ile swetr  koszujeć?"
Er antwortet: "40 Euro".    On odpowiada: "40 euro".c
Das ist viel zu viel, finde ich.  To jest  zbyt drogo, myślę.
Wäre ein T-Shirt billiger?    Koszulka będzie tańsza?
Ich wüsste gern, wie viel ein T-Shirt kostet.    Chciałbym wiedzieć, ile kosztuje  koszulka.
Für meine Mutter möchte mir ein Lebkuchenherz mitnehmen.  Dla mojej matki Pchciałbym zabrać serce z piernika.
Das ist ein schönes Andenken und man kann es sogar essen.  Jest to piękna pamiątka i nawet można ją jeść.
Oder wäre ein lustiger Becher besser?  A może śmieszny kubek będzie lepszy?
Wir konnten für sie auch ein kleines Häuschen aus Keramik kaufen. Możemy kupić dla niej także domek wykonany z ceramiki.
Für meinen Vater wurde ich einen Bierkrug kaufen?  Dla mojego ojca chciałbym  kupic kufel  do piwać?
Er mag Bier.    On lubi piwo.
Die Leute in München trinken viel Bier und es gibt hier viele schöne Bierkrüge. udzie w Monachium pić dużo piwa i jest wiele pięknych kufli.
Ich kaufe also einen und sage zum Verkäufer: "Könnten Sie ihn mir bitte einpacken?" Więc kupiuję i mówię do sprzedawcy: "Czy mógłby mi Pan zapakować"
Es gibt auch Biergläser. Są także szklanki do piwa.
Dann sind gelbe und weiße Gummibärchen und sie sehen aus als ob im Glas Bier wäre.   Dalej są  żółte i białe żelki i wyglądają jak szklanki do piwa.     
Für meinen besten Freund wurde ich gern eine Lederhose nehmen.  Dla mojego najlepszego przyjaciela, chętnie wziłabym spodnie skórzane.
 Aber ich denke, er musste sie zuerst anprobieren.    Ale myślę, że muszeę je najpierw przymierzyć.
Außerdem ist sie sehr teuer. Poza tym  są bardzo drogie.
Ewa wäre bestimmt dagegen.     Ewa byłaby napewno przecowna temu.
Das ist kein normaler Flohmarkt, sondern die Menschen verkaufen ihre Sachen vor ihren Häusern.
To nie jest normalny pchli targ, ale ludzie sprzedają swoje rzeczy przed ich domami.
Sie verkaufen zum Beispiel ganz billig Bücher Kinderspielzeug und Kleider .  Sprzedają np. jako dość tanio książki, zabawki dla dzieci i ubrania.
Das finden wir sehr interessant. Uważamy, że to  bardzo interesujące.
Wir würden gerne länger herumlaufen, aber unsere Beine tun schon weh. Chcielibyśmy biegać dłużej, ale nogi już nas bolą.
Wir hätten gern mehr Kraft. Chcielibyśmy mieć więcej energii.
Was würdest du für deine Familie als Andenken aus Deutschland mitbringen?  Co chciabyś dla swojej rodziny jako pamiątkę z Niemiec przywieźć?
Was würde sich freuen,wenn wir etwas für dich mitbringen wurden? Z czego byłbyś zadowolony, gdybysmy ci przywiexli?
Worterbuch Słownik
Niemiecki Polski
Ich hätte gerne Chciałbym
Andenken (das), Andenken (die) pamiatka, pamiątki
Regenschirm (der), Regenschirme (die) parasol, parasole
Sehenswürdigkeit (die), Sehenswürdigkeiten (die) zabytek, zabytki
Holzspielzeug (das) zabawki drewniane
Kinderspielzeug (das) zabawki dziecięce
Hut (der), Hüte (die) kapelusz, kapelusze
Pulli (der), Pullis (die) sweter, swetry
T-Shirt (das), T-Shirts (die) koszulka, koszulki
Lebkuchenherz (das) serce z piernika
Häuschen (das), Häuschen (die) domek, domki
Bierkrug (der), Bierkrüge (die) kufel do piwa, kufle do piwa
einpacken zapakować
Bierglas (das), Biergläser (die) szklanka do piwa, szkalnki do piwa
Gummibärchen (das), Gummibärchen (die) zelki, gumisie
Lederhose (die), Lederhosen (die) spodnie skórzane
anprobieren przymierzyć
Flohmarkt (der), Flohmärkte (die) pchli targ, targi pchle
herumlaufen chodzić, błąkac się, łazić w kółko, ganiać
Kraft (die) siła, moc


Worterbuch (sortiert) Słownik
Niemiecki Polski
Ich hätte gerne Chciałbym
Andenken (das), Andenken (die) pamiatka, pamiątki
anprobieren przymierzyć
Bierglas (das), Biergläser (die) szklanka do piwa, szkalnki do piwa
Bierkrug (der), Bierkrüge (die) kufel do piwa, kufle do piwa
einpacken zapakować
Flohmarkt (der), Flohmärkte (die) pchli targ, targi pchle
Gummibärchen (das), Gummibärchen (die) żelki, gumisie
Häuschen (das), Häuschen (die) domek, domki
herumlaufen chodzić, błąkac się, łazić w kółko, ganiać
Holzspielzeug (das) zabawki drewniane
Hut (der), Hüte (die) kapelusz, kapelusze
Kinderspielzeug (das) zabawki dziecięce
Kraft (die) siła, moc
Lebkuchenherz (das) serce z piernika
Lederhose (die), Lederhosen (die) spodnie skórzane
Pulli (der), Pullis (die) sweter, swetry
Regenschirm (der), Regenschirme (die) parasol, parasole
Sehenswürdigkeit (die), Sehenswürdigkeiten (die) zabytek, zabytki
T-Shirt (das), T-Shirts (die) koszulka, koszulki

Słownik (sortowany) Worterbuch
Polski Niemiecki
Chciałbym Ich hätte gerne
chodzić, błąkac się, łazić w kółko, ganiać herumlaufen
domek, domki Häuschen (das), Häuschen (die)
kapelusz, kapelusze Hut (der), Hüte (die)
koszulka, koszulki T-Shirt (das), T-Shirts (die)
kufel do piwa, kufle do piwa Bierkrug (der), Bierkrüge (die)
pamiatka, pamiątki Andenken (das), Andenken (die)
parasol, parasole Regenschirm (der), Regenschirme (die)
pchli targ, targi pchle Flohmarkt (der), Flohmärkte (die)
przymierzyć anprobieren
serce z piernika Lebkuchenherz (das)
siła, moc Kraft (die)
spodnie skórzane Lederhose (die), Lederhosen (die)
sweter, swetry Pulli (der), Pullis (die)
szklanka do piwa, szkalnki do piwa Bierglas (das), Biergläser (die)
zabawki drewniane Holzspielzeug (das)
zabawki dziecięce Kinderspielzeug (das)
zabytek, zabytki Sehenswürdigkeit (die), Sehenswürdigkeiten (die)
zapakować einpacken
żelki, gumisie Gummibärchen (das), Gummibärchen (die)


Gramatyka

Tryb przypuszczający  Konjunktiv  II
W języku polskim najczęściej wyraża się końcówką "bym", np. zrobiłym lub mogłabym.
W języku niemieckim tryb ten służy oprócz "gdybania", także do wyrażania grzecznosci.
 Konjunktiv  II tworzymy od drugiej formy czasownika.

Tabela niektórych przeszłych czasowników mocnych

Infinitiv
I		 Tłumaczenie Präsens, 3 Person Präteritum/Imperfekt
1/3 Person
II		 Partizip II,  Perfekt,     
3 Person
III
bezokolicznik bezokolicznik Czas terażniejszy Czas przeszły prosty, Präteritum/Imperfekt Czas przeszły złożony  Perfekt, Partizip II
    3. osoba liczby pojedynczej czasu teraźniejszego, czynności zakończone w momencie mówienia,     1/3 osoba czynności zakończone, skutki w teraźniejszości,   trzecia osoba
dürfen mieć pozwolenie, móc darf durfte hat gedurft
fahren jechać fährt fuhr ist / hat gefahren
finden znajdować findet fand hat gefunden
geben dawać gibt gab hat gegeben
gehen iść  geht ging  ist gegangen
haben mieć  hat  hatte  hat gehabt
können  móc, potrafić kann  konnte  hat gekonnt
lesen  czytać  liest  las  hat gelesen
mögen  lubić  mag  mochte  hat gemocht
müssen  musieć  muss  musste  hat gemusst
nehmen  brać nimmt  nahm  hat genommen
schlafen  spać schläft  schlief  hat geschlafen
schreiben  pisać schreibt  schrieb  hat geschrieben
sein być ist war  ist gewesen
trinken  pić trinkt  trank  hat getrunken
werden  stac się, zostac wird  wurde  ist geworden
wissen  wiedzieć weiß  wusste  hat gewusst

Lista niektórych czasowników słabych - formy czasów przeszłych tworzą regularnie
Infinitiv Tłumaczenie Präsens, 3 Person Präteritum/Imperfekt
 1/3 Person		 Partizip Perfekt,     
3 Person
kaufen kupować kauft kaufte hat gekauft
fragen pytać fragt fragte hat gefragt
zeigen pokazywać zeigt zeigte hat gezeigt
sagen mówić, powiedziec sagt sagte hat gesagt
machen robić macht machte hat gemacht
leben żyć lebt lebte hat gelebt
meinen mieć na mysli meint meinte hat gemeint
stellen stawiać stellt stellte hat gestellt

Tworzenie form Konjuktiv II:
Bierzemy czasownik z kolumny II (Präteritum/Imperfekt) i jeśli to możliwe dodajemy do niego umlaut (2 kropeczki).
Umlaut może mieć "a" albu "u". - dotyczy to czasowników nieregularnych.

Gdy mówimy o trybie przypuszczajacym, warto rozróżnić 4 główne grupy czasowników:

1 : Najważniejsze 3 czasowniki:
 sein --> war, wäre;     haben -->  hatte - hätte;   werden -->  wurde -  würde

2.: wissen -->  wusste - wüsste
Wüsste łączy się najczęściej z gern(e)
Ich wüsste gern - wiedziałbym chętnie, ciekaw jestem

3:  Czasowniki modalne:
können -->  konnte -  könnte
müssen  --> musste -  müsste
mögen  -->  mochte - möchte
dürfen  --> durfte - dürfte
sollen --> sollte  - sollte
wollen --> wollte - wollte

Dla sollen - sollte  i wollen - wollte, formy czasu przeszłego  Präteritum/Imperfekt są  identyczne z ich formami Konjunktiv II.
W przypadku użycia "sollte" raczej mamy do czynienia z Konjunktiv II niż z czasem przeszłym Präteritum.
Jeśli faktycznie powiiniśmy cos zrobić np. wczoraj to po prostu dodajemy dodatkowe "gestern" czy "vor einer Woche" itp.
i tym sposobem uściślamy.

Co innego z "wollte" - Niemiec słysząc "wollte" odbierze to jako czas przezły a nie Konjunktiv.
Jak wyrazić "wollen" w Konjunktiv II:? Tak:
"Ich würde mir gern das Buch kaufen wollen".
Dużo częściej spotykana jest konstrukcja:
Ich möchte mir gern das Buch kaufen.

4. Reszta czasowników
Tu mozna rozróżnić 2 podgrupy:
a) Czasowniki, które faktycznie bywają używane w typowej formie Konjunktiv II, np. käme, gäbe, fände, sähe, täte, bekäme 
b) Czasowniki, które tworzą tryb przypuszczzający za pomocą dodatkowego "würden" - cała reszta niemieckich czasowników.

Należy rozróżnić też tryb przypuszczajacy, czyli "gdybanie". Formy Konjunktiv II znikają z języka niemieckiego
i lepiej uzywać formy opisowej z "würden".

"gern" czy "gerne"?
Wszystko jedno - używane są obie te formy.

Übungen - ćwiczenia

Ćw. 1
Hast du den Text gut verstanden? Das ist richtig! Das ist faklsch!
Ewa und Bartek wissen schon, was sie kaufen wollen. X
Ewa möchte etwas für ihren Freund kaufen. X
Ein Dirndl ist ziemlich teuer. X
Ewas Schwester hat eine Tochter. X
Was möchte einen großen Hut kaufen X
Bartek möchte einen teuren Pulli kaufen. X
Die Leute in München trinken nicht viel Bier. X
Bartek und Ewa gehen am Nachmittag ins Kino. X
Bartek kauft sich eine Lederhose. X
Ewa und Bartek haben noch viel Kraft. X

Ćw. 2  Wstaw odpowiednie czasowniki, we właściwych formach, aby utworzyć zdania podane po polsku.
Wstaw odpowiednie czasowniki we właściwych formach, aby utworzyć zdania podane po polsku:
1.  Ich würde gern(e) bleiben, aber ich habe leider keine Zeit. [bleiben]   Chciałbym zostac, ale niestety nie mam czasu.
2.  Du würdest gern(e) nach Spanien fliegen, nicht war?   [fliegen]     Chetnie poleciałbyś do Hiszpanii, prawda?
3.  Marek würde gern(e) in München wohnen. [wohnen]     Marek chętnie mieszkałby w Monachium.
4.  Maja würde am Montag arbeiten, aber sie ist krank. [arbeiten]      Maja pracowałaby w poniedziałek, ale jest chora.
5.  Wir würden gern(e) etwas trinken. [trinken]     Chętnie czegoś bysmy się napili.
6.  Ihr würdet mir ein Geschenk mitbringen, nicht wahr?  [mitbringen]    Przywieźlibyście mi prezent, prawda?
7.  Sie wurden bestimmt heiraten. [heiraten]    Oni z pewnością by się pobrali.
8.  Ich würde gern Deutsch lernen. lernen]    Chętnie nauczyłbym się niemieckiego.
9.  Wann würdest du zu uns kommen?  [kommen]    Kiedy byś do na przyjechał?
10. Warum würde er nichts wissen?   [wissen]     Dlaczego on by nic nie wiedział?


6. Achtung! Vorsicht! Geschlossen!

Achtung! Vorsicht! Geschlossen!  Uwaga! Ostrożnie! Zamknięte!
Wir haben in München viele Schilder gesehen. Widzieliśmy wiele szyldów w Monachium.
Ich glaube das gibt in Deutschland mehr Schilder als in Polen.  Myślę, że daje więcej znaków informacyjnych w Niemczech niż w Polsce.
Alle sollen hier gut informiert sein. Wszystko powinno być dobrze poinformowane tutaj.
Manche Schilder informieren über etwas, manche verbieten etwas. Niektóre znaki informują o czymś, niektóre coś zabraniają.
Manchmal kann man Bilder auf Schildern sehen, aber nicht immer. Czasami można zobaczyć obrazy na znakach, ale nie zawsze.
Deshalb ist sehr ratsam, wichtige Wörter zu verstehen.  W związku z tym jest bardzo wskazane, aby zrozumieć ważne słowa.
Welche Schilder haben wir zum Beispiel gesehen?  Jakie znaki  widzieliśmy, na przykład?
Ab vielen Türen sehen wir "Eingang".  Na wielu drzwiach widzimy "Wejście".
Hier können wir hineingehen.  Tutaj możemy wejść.
Beim "Ausgang" kann man hinausgehen.  Gdy "Wyjście" można wyjść.
Oft sieht man auch "ziehen" oder "drücken", je nachdem, ob man die Tur ziehen oder drucken soll.  
Często można zobaczyć także "ciągnąć" lub "pchać" w zależności od tego, czy należy pociągnąć lub pchnąć drzwi.
An einem Tor sieht Ewa ein blaues Schild "Notausgang".  Na jednej bramie, Ewa widzi niebieski znak "wyjście awaryjne".
Ewa spricht gut Englisch.  Ewa mówi dobrze po angielsku.
Sie fragt mich: "NOT - Ausgang - darf man hier nicht ausgehen?"  Pyta się mnie: "NIE - wyjście"  - nie mozna wychodzić tutaj?"
Doch", antworte ich, das ist nicht auf Englisch, sondern auf Deutsch.  "Ale", odpowiadam, że nie jest w języku angielskim, ale w języku niemieckim.
Man soll diese Tür benutzen wenn eine Gefahr oder eine Not besteht.  Z tych drzwi należy korzystać, jeśli istnieje niebezpieczeństwo lub nadzwyczajna sytuacja
Ewa versteht also jetzt auch das Wort "Notbremse".  Ewa rozumie teraz też słowo "Hamulec bezpieczeństwa"
Das ist eine Bremse für den Notfall.  To jest hamulec awaryjny (w nagłych przypadkach).
Unter der Bremse lesen wir "Missbrauch strafba":  Pod hamulcem czytamy " nieuzasadnione użycie  karalne:"
Und was muss man - außer Notausgang - freihalten? Na co musi się  - poza wyjściem awaryjnym - zwracać uwagę tu (nie zastawiać) ?
Natürlich die Ausfahrt oder die Einfahrt.  Oczywiście, wjazd lub wyjazd. 
Ausfahrt bedeutet, dass Autos ausfahren.  Zjazd / wyjazd  oznacza, że samochody wyjeżdżają.
Und  "Zufahrt" bedeutet wiederum, dass Autos hier hineinfahren können müssen.  A "dojazd" z kolei oznacza, że samochody muszą tędy wjechać.
Zum Beispiel die Feuerwehr, d.h. wenn es brennt. Na przykład, straż pożarna, kiedy jest pożar.
Es gibt natürlich auch interessante Verkehrsschilder, d.h. Schilder für Autos und Radfahrer.
Istnieją również ciekawe znaki drogowe, np.  znaki dla samochodów i rowerzystów.
Sie warnen vor etwas, gestatten etwas,befehlen etwas oder informieren uber etwas. Ostrzegają przed czymś, pozwalają na coś lub informują  o czymś.
Was soll man bei "frisch gestrichen" machen?  Co robić gdy "świeżo malowane"?
Wir sollen aufpassen, weil die frische Farbe noch nicht trocken ist. Trzeba uważać, bo świeża farba nie jest jeszcze sucha.
Wir müssen wir auch vorsichtig sein. My musimy być także ostrożni .
Wenn wir die Stufe übersehen, können wir vielleicht oder uns den Knochel verstauchen.  Jeśli stopień przeoczymy, możemy skręcić kostkę.
Wir haben auch " Warnung vor dem Hunde".  Widzieliśmy  również "Uwaga na psy".
Das ist leicht.  To jest proste.
Was kann schon mit einem Hund sein?   Co może być z psem?
Ein böser Hund kann bellen und beißen.  Zły pies może szczekać i gryźć.
Hier lesen wir etwas über Fahrräder. Tu czytamy o rowerach.
Das betrifft uns nicht, weil wir in München keine Fahrräder haben. To nas nie dotyczy, ponieważ w Monachium nie mamy rowerów.
Die wichtigsten Schilder sind wohl diese, die etwas verbieten. Ważne szyldy są również te które coś zakazują.
Hier soll man z.B. nicht stehen bleiben.  Tu np. nie zatrzymywac się / nie stać w tym miejscu
Und diese Baustelle darf man nicht betreten, d.h. man darf nicht hineingehen.  A na ten palc budowy nie można wstepować nie można wchodzić.
Kinder dürfen natürlich auch nicht hingehen und ihre Eltern müssen auf sie aufpassen.  Dzieci oczywiście nie mogą wchodzići  ich rodzice muszą się nimi zająć.  
Wir beide rauchen nicht.. Obydwoje nie palimy.
Unser Lieblingschild ist also "Rauchen verboten" - hier darf niemand rauchen,  Nasza ulubiona tabliczka to "zakaz palenia" - tutaj nikt nie może palić,
Gefallen hat uns auch ein Schild auf  der Toilette. Podobała nam się również wywieszka toalety.
Dort stand einfach "herzlichen Dank" über einem buntem Sparschwein.  Tam jest po prostu "Serdeczne dzięki" na kolorowej skarbonce.

Worterbuch Słownik
Niemiecki Polski
Schild (das) szyld, tabliczka, wywieszka, znak informacyjny
Verkehrsschild (das) znak drogowy
Eingang (der) wejście
Ausgang (der) wyjście
je nachdem, ob w zależności od tego, czy
Notausgang (der) wyjście awaryjne
Not (die) konieczność, potrzeba, tarapaty, opresja, bieda, cierpienie
Notfall (der) nagły przypadek
ziehen  ciagnąć, pociągnąć
drücken pchać, pchnąć, naciskać
Gegfahr (der) niebezpieczeństwo, ryzyko
Bremse (die) hamulec, hamulce
Notbremse (die) hamulec bezpieczeństwa
Missbrauch (die) nieuzasadnione użycie, nadużycie
strafbar karalny
freihalten ustępować, nie zastawiać, zostawić wolnym
Einfahrt (die) wjazd
Ausfahrt(die) wyjazd
Zufahrt (die) droga dojazdowa, dostęp
wiederum natomiast, z kolei, ponownie
Feuerwehr (die) straż pożarna
frisch gestrichen świeżo malowane
Stufe (die) stopień, schodek, etap
übersehen przeoczyć, nie zauważyć
stürzen upaść, spaść, runąć
sich den Knöchel verstauchen skręcić nogę w kostce
Warnung (die) ostrzeżenie
böser Hund (der) zły pies
bellen szczekać
betreffen dotyczyć
verbieten zabraniać, zakazywać
Baustelle (die) budowa, plac budowy
Sparschwein (das) skarbonka świnka

Worterbuch Słownik
Niemiecki Polski
Ausfahrt(die) wyjazd
Ausgang (der) wyjście
Baustelle (die) budowa, plac budowy
bellen szczekać
betreffen dotyczyć
böser Hund (der) zły pies
Bremse (die) hamulec, hamulce
drücken pchać, pchnąć, naciskać
Einfahrt (die) wjazd
Eingang (der) wejście
Feuerwehr (die) straż pożarna
freihalten ustępować, nie zastawiać, zostawić wolnym
frisch gestrichen świeżo malowane
Gegfahr (der) niebezpieczeństwo, ryzyko
je nachdem, ob w zależności od tego, czy
Missbrauch (die) nieuzasadnione użycie, nadużycie
Not (die) konieczność, potrzeba, tarapaty, opresja, bieda, cierpienie
Notausgang (der) wyjście awaryjne
Notbremse (die) hamulec bezpieczeństwa
Notfall (der) nagły przypadek
Schild (das) szyld, tabliczka, wywieszka, znak informacyjny
sich den Knöchel verstauchen skręcić nogę w kostce
Sparschwein (das) skarbonka świnka
strafbar karalny
stürzen upaść, spaść, runąć
Stufe (die) stopień, schodek, etap
übersehen przeoczyć, nie zauważyć
verbieten zabraniać, zakazywać
Verkehrsschild (das) znak drogowy
Warnung (die) ostrzeżenie
wiederum natomiast, z kolei, ponownie
ziehen  ciagnąć, pociągnąć
Zufahrt (die) droga dojazdowa, dostęp


Słownik Worterbuch
Polski Niemiecki
budowa, plac budowy Baustelle (die)
ciagnąć, pociągnąć ziehen 
dotyczyć betreffen
droga dojazdowa, dostęp Zufahrt (die)
hamulec bezpieczeństwa Notbremse (die)
hamulec, hamulce Bremse (die)
karalny strafbar
konieczność, potrzeba, tarapaty, opresja, bieda, cierpienie Not (die)
nagły przypadek Notfall (der)
natomiast, z kolei, ponownie wiederum
niebezpieczeństwo, ryzyko Gegfahr (der)
nieuzasadnione użycie, nadużycie Missbrauch (die)
ostrzeżenie Warnung (die)
pchać, pchnąć, naciskać drücken
przeoczyć, nie zauważyć übersehen
skarbonka świnka Sparschwein (das)
skręcić nogę w kostce sich den Knöchel verstauchen
stopień, schodek, etap Stufe (die)
straż pożarna Feuerwehr (die)
szczekać bellen
szyld, tabliczka, wywieszka, znak informacyjny Schild (das)
świeżo malowane frisch gestrichen
upaść, spaść, runąć stürzen
ustępować, nie zastawiać, zostawić wolnym freihalten
w zależności od tego, czy je nachdem, ob
wejście Eingang (der)
wjazd Einfahrt (die)
wyjazd Ausfahrt(die)
wyjście Ausgang (der)
wyjście awaryjne Notausgang (der)
zabraniać, zakazywać verbieten
zły pies böser Hund (der)
znak drogowy Verkehrsschild (das)

 
Gramatyka

Czasowniki modalne
W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych.
Określają  sposób realizacji wyrażanych przez nie czynności.

Wszystkie czasowniki modalne odmieniają się nieregularnie przez osoby:

können müssemn dürfen wollen sollen mögen
ich kann muss darf will soll mag
du kannst musst darfst willst sollst magst
er, sie, es kann muss darf will soll mag
wir können müssen     dürfen wollen sollen mögen
ihr könnt müsst dürft wollt sollt mögt
sie, Sie können müssen dürfen wollen sollen mögen

Czasowniki te występują zazwyczaj z bezokolicznikiem na końcu zdania.
Praktycznie wszystkie zdania, w których występuje czasownik modalny, zawierają także drugi czasownik,
który stoi w bezokoliczniku.

Porównania
Ich gehe in den Laden hinein.            Idę do sklepu.
Ich muss in den Laden hineingehen.    Muszę iść do sklepu.
Ich ubersehe die Stufe nicht.              Nie zauważam schodka.
Ich darf die Stufe nicht übersehen.     Nie mogę pezegapić schodka.
Ich sehe hier viele Verkehrsschilder. Widzę wiele znaków drogowych.
Ich kann hier viele  Verkehrsschilder sehen. Tutaj można zobaczyć wiele znaków drogowych.


Inne przykłady
Ich muss mich beeilen.    Muszę się pośpieszyć,
 Du darfst nicht allein ins Kino gehen. Nie możesz  iść do kina sam.
 Wir sollen den Text für Montag lesen.  Powinniśmy czytać tekst na poniedziałek.
 Er kann mir nicht helfen.  On nie może mi pomóc.
 Ich mag keine Milch.     Nie lubię mleka.
 Ihr wollt eine neue Wohnung kaufen. Oni chcą  kupić nowe mieszkanie.

Wyjątkowo rzadko zdarzają się  zdania zawierające 2 czasowniki modalne, np.
Und "Zufahrt" wiederum bedeutet, dass Autos hier hineinfahren können müssen.
 A "Zufahrt - droga dojazdowa" z kolei oznacza, że samochody tu muszą móc dojeżdżać / wjeżdżać.

Jeżeli chcemy uzyc czasownika modalnego w czasie przyszłym, to na ogół używamy czasu Präteritum/Imperfekt
czyli czasu przeszłego prostego.

können müssemn dürfen wollen sollen mögen
ich konnte musste durfte wollte sollte mochte
du konntest musstest durftest wolltest solltest mochtet
er, sie, es konnte musste durfte wollte sollte mochte
wir konnten mussten     durften wollten sollten mochten
ihr konntet musstest durftet wolltet solltet mochtet
sie, Sie konnten mussten durften wollten sollten mochten


Übungen - ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Przyporządkuj numery znaków drogowych do ich wyjaśnień po niemiecku.
1 F.      Man muss hier rechts abbiegen. Trzeba skręcić w prawo tutaj.
2. K     Man darf hier nicht fahren.   Nie można tu jechać.
3. H      Man muss hier Vorfahrt gewähren.  Trzeba ustąpić tutaj.
4. I       Man darf hier nur mit dem Fahrrad fahren. Można tu jeździć tylko na rowerze.
5. B      Man muss hier halten.  STOP. Trzeba się tu zatrzymać.
6. C      Man soll hier auf Fußgänger aufpassen.  Trzeba uważać tutaj na pieszych.
7. D      Man darf hier die Straße überqueren   Można tu przejść przez ulicę.
8. J       Man soll hier aufpassen, weil eine Kurve nach rechts kommt. Trzeba tu być ostrożnym, ponieważ jest zakręt prawo.
9. L       Hier dürfen nur Fußgänger gehen.    Tutaj mogą wchodzić  wyłącznie piesi.
10. A     Hier befindet sich eine Haltestelle. Tutaj znajduje się przystanek.
11. G     Man darf hier nur in eine Richtung fahren. Można  jechać  tylko w jednym kierunku, tutaj.
12. E     Man soll hier aufpassen, weil hier eine Baustelle ist. Trzeba tu uważać, bo tu jest plac budowy.    

Ćwiczenie 2
Zmień czas. Zdania podane w czasie teraźniejszym zamień na czas przeszły (Präteritum/Imperfekt)
1. Wir wollen nach Deutschland fahren.    Chcemy jechać do Niemiec.
Wir wollten nach Deutschland fahren.    Chcieliśmy jechać do Niemiec.
2.  Ihr dürft hier nicht über die Straße gehen.  Nie można  przechodzic  przez ulicę tutaj.
Ihr durftet hier nicht über die Straße gehen.  Nie mieliście pozwolenia  przechodzenia tu przez ulicę.
3.  Ich kann dir das erklären.  Mogę ci to wyjaśnić.
Ich konnte  dir das erklären  Mogłem ci to wyjaśnić.
4.  Wir sollen dort vorsichtig sein.  Powinniśmy być tam ostrożni.
Wir sollten dort vorsichtig sein.   Powinniśmy byli  uważać.
5.  Ewa will die Stufe nicht übersehen.  Ewa nie chce przeoczyć stopnia (schodka)
Ewa wollte die Stufe nicht übersehen.  Ewa nie chciała przeoczyć stopnia (schodka)
6.  Willst du mit mir verreisen?  Chcesz podróżować ze mną?
Wolltest du mit mir verreisen? Chciałeś/aś podróżować ze mną?
7.  Darf man diese Tür benutzen?  Możemy skorzystać z  tych drzwi?
Durfte man diese Tür benutzen?    Można było skorzystac z tych drzwi?
8.  Ich muss das unbedingt lesen    Muszę koniecznie to przeczytać.
Ich musste das unbedingt lesen  Musiałem koniecznie to przeczytać
9. Soll man die Tür ziehen oder drücken?  Należy pociągnąć czy popchnąć drzwi?
Sollte  man die Tür ziehen oder drücken?  Należało ciągnąć czy pchnąć dztwi?
10.  Ewa kann das wirklich gut verstehen. Ewa może naprawdę dobrze zrozumieć.
Ewa konnte das wirklich gut verstehen. Ewa  potrafiła to naprawdę dobrze rozumieć.


7. Eine Woche in München

Eine Woche in München.   Tydzień w Monachium.

Wir waren eine ganze Woche in München.  Byliśmy cały tydzień w Monachium.
und wir haben viele Sehenswürdigkeiten gesehen.   i  widzieliśmy duzo zabytków.
Natürlich wollten wir noch mehr besichtigen, aber wir haben nicht genug Zeit.
Oczywiście chcieliśmy zobaczyć więcej, ale nie mieliśmy wystarczająco dużo czasu.
Welche Sehenswürdigkeiten hat München?  Jakie zabytki ma Monachium?
Die wichtigste davon ist wohl das Rathaus, außerdem ist es genaumitten im Zentrum, also sehen es sowieso alle Touristen.
Najważniejszym z nich jest prawdopodobnie ratusz, ponadto jest w  samym centrum, więc mogą go zobaczyć wszyscy turyści.
Ganz oben auf dem Rathausturm sehen wir das Münchner Kindl, die Wappenfigur Munchens.
Na szczycie wieży ratuszowej widzimy Münchner Kindl, herb Monachium.
Auf dem Platz vor dem Rathaus steht die Mariensäule,deshalb heißt der Platz Marienplatz.
Na  placu przed ratuszem stoi Kolumna Maryjna, dlatego plac nazywa się Marienplatz.
Zu den bekannten Orten in München gehört auch der Viktualienmarkt.
Do  dobrze znanych miejsc w Monachium należy Viktualienmarkt.
Er ist in der Nähe von Marienplatz. On jest w pobliżu Marienplatz.
Wir wollten nichts kaufen, trotzdem wollten wir ihn mal sehen. Nie chcieliśmy nic kupować, ale chcieliśmy go zobaczyć.
Man kann dort alles Mögliche zu essen kaufen, auch viele ganz exotische Fruchte und Produkte,
Można tam kupić  wszelkiego rodzaju rzeczy do jedzenia, takż wiele bardzo egzotycznych owoców i produktów,
Zwischen dem Marienplatz und dem Hauptbahnhof befindet sich der Karlplatz.
Pomiędzy Marienplatz i dworcem  głównym  znajdujcie się Karlplatz.
Es wird auch Stachus genannt, denn es gab hier früher ein bekanntes Restaurant mit dem gleichen Namen.
Jest również nazywany Stachus, bo  była tu wcześniej znana restauracja o tej samej nazwie.
Ich interessiere mich für Autos, deshalb haben wir das BMW-Museum gesehen.
Jestem zainteresowany samochodami, więc zwiedziliśmy muzeum BMW.
Ewa ist sehr sportlich, darum sind wir zum Olympiagelände gefahren.
Ewa jest bardzo wysportowana, więc udaliśmy się na tereny olimpijskie.
Auf dem Olympiagelände steht auch der Fernsehturm. W Parku Olimpijskim stoi t również wieża telewizyjna.
Wir haben gehört, dass auch der Englische Garten zu den bekanntesten Sehenswurdigkeiten Munchens gehört,
Słyszeliśmy, że angielski ogród należy do najbardziej znanych zabytków Munchens
außerdem wollen wir und den berühmten Chinesischen Turm ansehen.  poza tym chcemy zobaczyć  słynną chińską wieżę.
Dort ist ein großer Biergarten, aber wir haben kein Bier getrunken,  Tam jest duży ogródek piwny, ale nie piliśmy nie piwa
sondern wir haben uns beeilt, damit wir heute auch alles andere schaffen.  lecz śpieszyliśmy się,  w ten sposób wszystko tworzymy.
Wir sind durch den Englischen Garten spazieren gegangen    Poszliśmy na spacer do Ogrodu Angielskiego
danach sind wir zum Nymphenburger Schloss gefahren.  następnie udaliśmy się do zamku Nymphenburg.
Ewa gefallen alte Schlösser, also wollten wir es auch sehen.  Ewa lubi stare zamki, więc chcieliśmy je także widzieć.
Das Schloss ist von einem wunderschönen Park umgeben.  Zamek otoczony jest pięknym parkiem.
Danach gingen wir weiter. Potem poszliśmy dalej.
Unterwegs haben wir das Nationaltheater gesehen.  Po drodze widzieliśmy Teatr Narodowy.
Es hat die drittgrößte Opernbühne der Welt.  Ma trzecią co do wielkości scenę operową na świecie.
Wenn du mal nach München kommst, musst du natürlich auch schonen Kirchen besichtigen.
Jeśli przyjeżdża do Monachium ponownie, trzeba też zachować pobytu kościoły.
Wenn du mal nach München kommst, musst du natürlich auch schönen Kirchen besichtigen.
Jeśli przyjedziesz  do Monachium ponownie, musisz oczywiście również odwiedzić piękne kościoły.
Die bekannteste Kirche ist die Frauenkirche mit ihren zwei Türmen.
Najsławniejszym kościołem jest Kościół Matki Bożej z dwoma wieżami.
Sehr schön ist auch die gelbe Theatinerkirche aber wir können euch sagen, dass uns am meisten die Michaelskirche mit dem schonen Engel gefallen hat.
Bardzo piękny jest także  żółty Kościół Teatynów ale możemy powiedzieć, że najbardziej podobał nam się  kościół św. Michała z pieknym aniołem.
Gleich neben der Theatinerkirche ist die Feldherrnhalle und die Residenz.  
Tuż obok Theatinerkirche jest Feldherrnhalle i rezydencja.
Die Münchner Residenz war von 1508 bis 1918 Wohn- und Regierungssitz der bayerischen Herzöge, Kurfürsten und Könige.
Residencja monachijska była mieszkaniem i siedzibą rządu, książąt elektorów bawarskich i królów od 1508 do 1918.
Und was ist das?  A co to jest?
Das ist der Wittelsbacher Platz und in diesem Schloss hat die Siemens AG ihren Hauptsitz.
To jest Plac Wittelsbach i w tym zamku Siemens AG ma swoją siedzibę.
Die Wittelsbacher sind eine sehr berühmte Familie und sie waren seit vielen Jahrhunderten Fursten und Konige, nicht nur Bayern.
Wittelsbach jest bardzo znaną rodzinaą,  którj przedstawiciele byli przez wiele stuleci książątami i królami,  nie tylko w Bawarii.
Das Schloss Neuschwanstein ist 126 km von München entfernt, trotzdem sind wir für ein paar Stunden hingefahren.
Zamek Neuschwanstein znajduje się 126 km od Monachium, ale udaliśmy się tam na kilka godzin.
Es hat sich gelohnt, weil das das schönste Schloss ist, das wir je gesehen hatten.
Było warto, bo to jest najpiękniejszy zamek, jaki widzieliśmy.
Heute Abend fahren wir schon nach Hause. Dziś wieczorem jedziemy już do domu.
Davor wollen wir uns von unseren Freunden und von euch verabschieden.
Wcześniej, chcemy pożegnać się z naszymi przyjaciółmi.
Wer weiß, vielleicht begegnen wir uns irgendwann mal in München?
Kto wie, może spotkamy się kiedyś w Monachium?
Worterbuch Słownik
Niemiecki Polski
besichtigen zwiedzać, oglądać
Wappen (das) herb
Säule (das) kolumna
Tor (das) brama
Gelände (das) teren, obszar
Turm (der) wieża
Fernsehturm (der) wieża telewizyjna
berühmt słynny, sławny
schaffen tworzyć, dać radę soś zrobić, zdążyć
umgeben sein być otoczonym
entfernt sein być oddalonym
drittgrößte trzecia co do wielkości
Bühne (die) scena, estrada
Oper (die) opera
Opernbühne (die) scena operowa
bekannt znany
Engel (der) anioł
Regierung (die) rząd
Regierungssitz (der) siedziba rządu
Herzog (der) książę
Fürst (der) książę
Kurfürst (der) ksiązę elektor
AG = Aktiengesellschaft (die) spółka akcyjna (SA)
Hauptsitz (der) główna siedziba, centrala
Jahrhundert (das) wiek, stulecie
sich von jemandem verabschieden pożegnać się z kimś
jemandem begegnen spotkać kogoś
sich begegnen spotkać się


Worterbuch Słownik
Niemiecki (sortowane) Polski
besichtigen zwiedzać, oglądać
AG = Aktiengesellschaft (die) spółka akcyjna (SA)
bekannt znany
berühmt słynny, sławny
Bühne (die) scena, estrada
drittgrößte trzecia co do wielkości
Engel (der) anioł
entfernt sein być oddalonym
Fernsehturm (der) wieża telewizyjna
Fürst (der) książę
Gelände (das) teren, obszar
Hauptsitz (der) główna siedziba, centrala
Herzog (der) książę
Jahrhundert (das) wiek, stulecie
jemandem begegnen spotkać kogoś
Kurfürst (der) ksiązę elektor
Oper (die) opera
Opernbühne (die) scena operowa
Regierung (die) rząd
Regierungssitz (der) siedziba rządu
Säule (das) kolumna
schaffen tworzyć, dać radę soś zrobić, zdążyć
sich begegnen spotkać się
sich von jemandem verabschieden pożegnać się z kimś
Tor (das) brama
Turm (der) wieża
umgeben sein być otoczonym
Wappen (das) herb

Słownik Worterbuch
Polski (sortowane) Niemiecki
anioł Engel (der)
brama Tor (das)
być oddalonym entfernt sein
być otoczonym umgeben sein
główna siedziba, centrala Hauptsitz (der)
herb Wappen (das)
kolumna Säule (das)
ksiązę elektor Kurfürst (der)
książę Fürst (der)
książę Herzog (der)
opera Oper (die)
pożegnać się z kimś sich von jemandem verabschieden
rząd Regierung (die)
scena operowa Opernbühne (die)
scena, estrada Bühne (die)
siedziba rządu Regierungssitz (der)
słynny, sławny berühmt
spotkać kogoś jemandem begegnen
spotkać się sich begegnen
spółka akcyjna (SA) AG = Aktiengesellschaft (die)
teren, obszar Gelände (das)
trzecia co do wielkości drittgrößte
tworzyć, dać radę soś zrobić, zdążyć schaffen
wiek, stulecie Jahrhundert (das)
wieża Turm (der)
wieża telewizyjna Fernsehturm (der)
znany bekannt
zwiedzać, oglądać besichtigen


Gramatyka

Spójniki

W języku niemieckim mamy 3 główne typy spójników

1.  Typ 1 - najłatwiejszy - szyk prosty zdania
Spójniki "neutralne", czyli NIC nie zmieniające.

Do tej grupy należą spójniki: und (i), aber (ale), oder (albo), sondern (lecz) oraz denn (ponieważ).
Zaraz po tych spójnikach znajduje się podmiot, po nim orzeczenie i reszta zdania.

Przykłady:
Tomek arbeitet in Berlin, aber er wohnt dort nicht.
Tomek pracuje w Berlinie, ale tam nie mieszka.
Ich helfe dir, denn ich liebe dich.  Pomogę ci, bo cię kocham.
Er wohnt in Berlin und sie wohnt auch dort. On mieszka w Berlinie i ona tam mieszka.
Er wohnt in Berlin und sie wohnt in Hamburg. On mieszka w Berlinie, a ona mieszka w Hamburgu.
Ich wohne nicht in München, sondern ich wohne in Augsburg. Nie mieszkam w Monachium, ale mieszkam w Augsburgu.
Wir gehen morgen ins Kino oder wir gehen ins Theater. Jutro idziemy do kina albo idziemy do teatru.

aber - ale, lecz
und - i, a
sondern - ale, lecz
oder - lub, albo, bądź, czy
denn - ponieważ, bo, albowiem, więc

Niemiecki  spójnik "und" zastępuje 2 polskie spójniki:
i  - łączacy coś
a  - przeciwstawiajacy coś czemuś

Różnica między spójnikiem aber i sondern:
Oba tłumaczone są często na język polski jako ale/lecz, jednak sondern używamy wtedy,
gdy w pierwszej części zdania dajemy zaprzecznie np.
Ich singe nicht, aber ich tanze. Nie śpiewam, ale tańczę.
Ich habe nicht Ball gespielt, sondern 2 Stunden ferngesehen.
Nie grałem w piłkę, aleoglądałem telewizję przez 2 godziny.


Generalnie wszystkie powyższe przykładowe zdania można by zapisać osobno:
Tomek arbeitet in Berlin. Er wohnt dort nicht.
Ich helfe dir. Ich liebe dich
Er wohnt in Berlin. Sie wohnt auch dort.
Er wohnt in Berlin. Sie wohnt in Hamburg
Ich wohne nicht in München. Ich wohne in Augsburg.
Wir gehen morgen ins Kino. Wir gehen ins Theater.

Te spójniki nazywa się często "ADUSO" od pierwszych liter: aber, denn, und, sondern, oder.

Typ 2 - trudniejszy - szyk przestawny zdania
Spójiniki wymagające w nastepujacych po nich zdaniach (podrzędnych) szuku przestawnego -
najpierw orzeczenie, a potem podmiot.
Do tej grupy należą m.in. spójniki:
dann (potem, następnie), deshalb (dlatego), sonst (w przeciwnym razie) oraz trotzdem (mimo to).
Zaraz po spójniku stawiamy orzeczenie, po nim podmiot a następnie resztę zdania.

Przykłady:
Tomek hat ein Büro in Berlin, außerdem hat er dort eine Wohnung.
Tomek ma biuro w Berlinie, ma on tam również mieszkanie.
Wir stehen früh auf, dann duschen wir. Wstajemy wcześnie, potem bierzemy prysznic.
Ich will gesund bleiben, deshalb esse ich viel Gemüse. Chcę zachować zdrowie,dlatego jem dużo warzyw.
Sie isst keine Schokolade, trotzdem ist sie zu dick. Ona nie jada czekolady, choć jest za gruba.
Wir haben Hunger, also kochen wir jetzt etwas. Jesteśmy głodni, więc teraz coś ugotujemy.

Do najważniejszych tego typu spójników należą:
außerdem - poza tym, również, ponadto
danach - po tym, następnie, później
davor - przed tym
dann - potem
darum - dlatego
deshalb - dlatego, z tego powodu
sonst - w przeciwnym razie, inaczej, poza tym, jeszce
trotzdem - mimo to, chociaż, niemniej jednak, a jednak
also - a więc, więc

3. Typ 3 - szyk zdania pobocznego
Spójniki powodujące w następujących po nich zdaniach wręcz rewolucję, bo czasownik w zdaniu podrzędnym
jest przenoszony na sam jego koniec.
Do tej grupy należą: dass (że), ob (czy), weil (ponieważ) oraz wenn (jeśli, kiedy).
Spójniki te powodują, iż orzeczenie przenosi się na koniec zdania. Natomiast podmiot znajduje się zaraz po spójniku.

Przykłady:
Tomek wohnt in Berlin, weil er dort eine gute arbeit hat. Tomek mieszka w Berlinie, bo ma tam dobrą pracę.
 Du kannst mich immer anrufen, wenn du Probleme hast.  Zawsze można zadzwonić do mnie, jeśli masz problemy.
Tomek wohnt in Berlin, weil er dort eine gute Arbeit gefunden hat. Tomek mieszka w Berlinie, bo ma tam znalazł dobrą pracę.
Tomek wohnt in Berlin, weil er dort in einer Woche eine gute Arbeit haben wird.
Tomek mieszka w Berlinie, bo za tydzień będzie miał tam dobrą pracę.
Tomek wohnt in Berlin, weil er dort billig wohnen kann, Tomek mieszka w Berlinie, bo może tam tanio mieszkać.

weil - ponieważ, bo, bowiem, gdyż
wenn - jeśli, jeżeli, gdy, kiedy, skoro
dass - że, iż, by
ob - czy

Zestawienie najczęściej występujących tego typu sytuacji - wyścigów o ostatnie miejsce w zdaniu podrzędnym.
Forma gramatyczna Zdanie "normalne" Zdanie podrzędne (to samo) Komentarz
Perfekt Ich habe gearbeitet. ... dass ich gearbeitet habe "haben" jest silniejsze niż inne czasowniki
Futur I Ich werde kommen ...dass ich kommen werde "werden" jest silniejsze niż inne czasowniki
Czasownik modalny Ich kann schwimmen ... dass ich schwimmen kann  Cz. modalny jest silniejszy niz inne czasowniki
Zwroty złożone z 2 czasowników Ich gehe einkaufen ...dass ich einkaufen gehe W zwrotach złożonych z 2 czasowników silniejszy jest ten, który w wyjściowym zdaniu jest odmieniany przez osobę
Zwroty złożone z 2 czasowników PLUS czasownik modalny Ich kann spazieren gehen ... dass ich spazieren gehen kann Czasownik modalny jest silniejszy niż pozostałe czasowniki.
Te 2 pozostałe pozostają w tej samej kolejnośc.

Do najważniejszych tego typu spójników należą:
weil - bo, ponieważ
bis - aż
dass - że
ob - czy
wenn - jeśli, jeżeli
falls  - w przypadku jeśli
obwohl - chociaż

Zdanie podrzędne, czyli takie, które stoi zwykle po spójniku, może także stać na poczatku całości
Ma to miejsce zwłaszcza wtedy, kiedy używamy spójników wenn lub falls.
Wenn du Probleme hast, kannst du mich immer anrufen.  Jeśli masz problem, zawsze możesz zadzwonić do mnie.



Übungen - ćwiczenia

Ćwiczenie 1
Wybierz pasujący spójnik z opcji podanych w nawiasie:
1. Ewa möchte das Museum sehen  .... sie will auch in den Englischen Garten fahren (sondern, und, denn)
Ewa möchte das Museum sehen  und  sie will auch in den Englischen Garten fahren
2. Wir wollen alles besichtigen ... wir nicht so viel Zeit haben. (weil, falls, obwohl)
Wir wollen alles besichtigen obwohl wir nicht so viel Zeit haben.
3. Uns gefallen alle Schlösser, ... fahren wir nach Neuschwanstein. (deshalb, davor, trotzdem)
Uns gefallen alle Schlösser, deshalb fahren wir nach Neuschwanstein.
4.  Wir haben Durst, ... haben wir jetzt keine Zeit, etwas zu trinken. (sonst, trotzdem, also)
Wir haben Durst, trotzdem haben wir jetzt keine Zeit, etwas zu trinken.
5.  Wir kommen nach München,... wir hier Freunde haben.  (obwohl, dass, weil)
Wir kommen nach München, weil   wir hier Freunde haben.
6.  Wir müssen uns beeilen, ... schaffen wir heute nicht alles (darum danach, sonst)
Wir müssen uns beeilen, sonst schaffen wir heute nicht alles.
7.  Ich bin gern in Berlin, ... ich bin noch lieber in München. (oder, aber, sondern)
Ich bin gern in Berlin, aber  ich bin noch lieber in München.
8. Sie mag Musik, ... gehen wir ins Konzert (also, sondern, aber)
Sie mag Musik, also gehen wir ins Konzert.
9.  Wir bleiben hier ... das Wetter besser wird. (ob, bis, dass)
Wir bleiben hier bis das Wetter besser wird.
10.  Ich habe ihn gefragt, ... er uns helfen kann. (obwohl, falls, ob)
Ich habe ihn gefragt, ob  er uns helfen kann.

Ćwiczenie 2
Przetłumaczyć poniższe zdania na niemiecki:
1.  Marek przyjdzie jutro i przyniesie mi tę książkę.
Marek  kommt morgen und bringt mir das / dieses Buch.
2.  Marek przyjdzie jutro i przyniesie mi tę książkę. (w zdaniu podrzędnym czas przyszły)
Marek kommt morgen und er wird das / dieses Buch bringen.
3. Marek przyjdzie jutro i przyniesie mi tę książkę. (w zdaniu podrzędnym czas teraźniejszy)
Marek kommt morgen also bringt er mir das / dieses Buch.
 4. Marek przyjdzie jutro i przyniesie mi tę książkę. (w zdaniu podrzędnym czas przyszły)
Marek kommt morgen also wird er mir das / dieses Buch bringen.
5,  Marek przyjdzie jutro i przyniesie mi tę książkę. (w zdaniu podrzędnym czas teraźniejszy)
Marek kommt morgen, weil er mir das / dieses Buch bringt.
6.  Marek przyjdzie jutro i przyniesie mi tę książkę. (w zdaniu podrzędnym czas przyszły)
Marek kommt morgen, weil er mir das / dieses Buch bringen wird.
7.  Marek przyjdzie jutro bo musi mi przynieść mi  tę książkę.
Marek kommt morgen, weil er mir das / dieses Buch bringen muss.




Literatura:
Tydzień w Monachium. Niemiecki dla podróżujących. Agnieszka Drummer, Maria Cichy. Warszawa 2015. Poletext sp. z o.o.

Linki:  https://www.diki.pl/slownik-niemieckiego
http://www.isjadplus.pl/