RZECZOWNIK Policzalność Kwantyfikatory Rzeczowniki złożone Liczba mnoga rzeczowników Rzeczowniki zbiorowe Rodzaj rzeczowników Rodzaj gramatyczny Dopełniacz
Nazwy własne Kraje, narodowości Podsumowanie
PRZEDIMKI Przedimek nieokreślony A /AN Przedimek określony THE Przedimek zerowy Przedimki przed imionami własnymi
Wybór właściwego przedimka Wybrane nazwy geograficzne Zaimki SOME i ANY Podsumowanie - przedimki
ZAIMKI osobowe dzierżawcze wskazujące zwrotne względne pytające nieokreślone Podsumowanie - zaimki
Przyimek Przyimki proste, pochodne i złożone    Przyimki identyczne z wyrazami należącymi do innych klas Użycie przyimków
Uwagi dotyczące przyimków: Przyimki TO i AT Przyimki OF i OFF   BELOW czy UNDER   Between a Among Wyrażenia przyimkowe
Pozycja przyimków w zdaniu Przykłady zdań pytających
Czas Present Simple - czas teraźniejszy prosty:   Zastosowanie czasu Budowa czasu Wzory zdań Określenia czasu charakterystyczne, przysłówki częstotliwości
Pytania ogólne w Present Simple Zadania z Present Simple Podsumowanie Present Simple
Czas Present Continuous - teraźniejszy ciągły: Użycie czasu Określenia charakterystyczne Budowa czasu Czasu nie używamy Pamiętaj Zadania z Present Continuous
Podsumowanie czasowniki statyczne
Porównanie czasów Present Simple i Present Contiinuous
Czas Present Perfect Czas_Present Perfect używamy ... Słówka i zwroty charakterystyczne Budowa czasu Present Pefect Zadania - czas Present Perfect
Rozszerzenie i podsumowanie - Present Perfect : Struktura_czasu_Present_Perfect Tworzenie czasu - odmiana to write Użycie_czasu_Present_Perfect
Present_Perfect_-_I_have_done_wg English Grammar in Use. Present_Perfect_w_skrócie
Czas Past Simple: Zastosowanie Struktura Budowa_czasu_Past Simple Tworzenie_drugiej_formy_czasownika Czasowniki_nieregularne Zadania_z_Past_Simple
Podsumowanie, uzupełnienie Past Simple
Porównanie Present Perfect i Past Simple Zadania Present_Perfect_czy_Past_Simple Zdania przykładowe    Podsumowanie: Present Perfect i Past Simple
Czas PAST CONTINUOUS The_Past_Continuous_Tense_używamy Struktura_czasu_Past_Continuous Budowa_czasu_-_odmiana Zastosowanie czasu Past Continuous
Słówka i zwroty charakterystyczne Past Continuous Zadania z Past Continuous Past Continuous (I was doing) Podsumowanie_Past_Continous_Tense
PAST_SIMPLE__PAST_CONTINUOUS_ - porównanie
PAST_PERFECT

GRAMATYKA

RZECZOWNIK - the NOUN

Linki:
http://www.ang.pl/gramatyka/czesci_mowy/rzeczowniki_nouns
http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/nouns.html
http://angielski.crib.pl/rzeczownik-noun-w-jezyku-angielskim.html
http://www.angielski.slowka.pl/gramatyka,rzeczowniki-nouns,m,566.html
http://www.e-ang.pl/50,Liczba_mnoga_rzeczownika.html
http://szlifujangielski.pl/angielski/tworzenie-rzeczownikow-noun-formation/
http://immigrants-english.com/gramatyka-ie/rzeczowniki-angielski/

Rzeczowniki angielskie dzielimy na 2 grupy:
1) rzeczowniki własne (Proper Nouns), czyli imiona własne, np. John, Mary, Smith, England, Paris, London
2) rzeczowniki pospolite (Common Nouns), np. student, boy, girl, cat, table, flower, medecine, silver itp.
Rzeczowniki własne pisze sie dużą literą i na ogół nie poprzedza się przedimkiem.
W pewnych przypadkach imiona własne, zwłaszcza nazwy geograficzne mogą być poprzedzone przedimkiem określonym.
np. the Browns - państwo Brown lub cała rodzina Brown
The United States of America, the Netherlands - nazwy kraju w liczbie mnogiej i takiej, gdzie jest rzeczownik pospolity
the Alps, the Falklands - łańcuchy górskie i archipelagi
the Thames, The Nile, The Missisipi - rzeki
the Titanic, the Queen Mary - statki
the Ritz, the Carlton - hotele
the Tomes, the Morning Star - tytuły gazet
the Isle of Man, the Bay of Biscay, the Lake of Geneva - nazwy o konstrukcji the + rzeczownik pospoliyu + of + imię własne

Rzeczowniki pospolite dzielimy na:
1) Count Nouns - policzalne - nazwy rzeczy policzalnych
2) Non-Count Nouns - niepoliczalne - nazwy rzeczy niepoliczalnych

Rzeczowniki proste    (simple)     np. child (dziecko)
Rzeczowniki z przyrostkami (derivative), np. childhood (dzieciństwo)
Rzeczowniki złożone (compound), np. childbirth (poród), passer-by (przechodzień), by-product (produkt uboczny), mother-in-law (teściowa)

Złożone formy rzeczownikowe - COMPOUND NOUN PHRASES
Przykłady
przydawka    rzeczownik        znaczenie
flower         pot                  donica na kwiaty
pot                flower                kwiat doniczkowy

Policzalność - Countability
http://angielski.na6.pl/rzeczowniki_policzalne_i_niepoliczalne
http://www.e-ang.pl/143,Rzeczowniki_policzalne_i_niepoliczalne.html
http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/countable-uncountable.html
https://langloo.com/295/Gramatyka/73/72/166/Rzeczowniki_policzalne_i_niepoliczalne

Rzeczowniki dzielimy na policzalne i niepoliczlne

Rzeczowniki policzalne - Count Nouns są nazwami oddzielnych jednostek, które występują pojedynczo lub w większej liczbie.
W liczbie pojedynczej sa poprzedzane przedimkiem nieokreślonym a lub an;
z rzeczownikiem typu Count w liczbie mnogiej przedimek nieokreślony nie występuje.
np. a table - tables, an egg - eggs
Rzeczowniki niepoliczalne - Non-Count Nouns są nazwami pojęć oderwanych lub substancji stanowiących niepodzielną całość,
np. water, butter, sugar, gold, air, love.
Rzeczowniki niepoliczalne nie tworzą liczby mnogiej i nie są poprzedzane przedimkiem nieokreślonym a.
Zarówno liczebniki policzalne jak i niepoliczalne mogą wystąpić w przedimkiem określonym the.

Rzeczownik policzalny (countable noun) występuje zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej.
Rzeczownik niepoliczalny (uncountable noun) to taki, który posiada tylko jedną formę (albo pojedynczą, albo mnogą
Niepoliczalne, czyli takich których nie policzymy na sztuki:

Policzalne, czyli takie które możemy policzyć na sztuki:
Napoje: milk, water, juice
Produkty sypkie: sugar, salt, rice, sand
Produkty w masie: meat, pasta, spaghetti
Rzeczowniki abstrakcyjne: friendship, music

Rzeczowniki policzalne - countable nouns i rzeczowniki niepoliczalne - uncountable nouns
Znaczenie      Liczba pojedyncza                    Liczba mnoga
policzalne         one / a student (1 student)         two students (2 studentów)
niepoliczalne    air (powietrze)

Inne przykłady rzeczowników niepoliczalnych:
masa: butter (masło), bread (chleb), cake (ciasto)
produkt sypki: sugar (cukier), salt (sól), rice (ryż), sand (piasek)
płyn: water (woda), tea (herbata), juice (sok)
pojęcia abstrakcyjne: love (miłość), hatred (nienawiść), intelligence, devotion (oddanie)

Liczenie rzeczowników niepoliczalnych
substancje    porcja
chocolate        a bar of chocolate (tabliczka czekolady)
bread            a load of bread (bochenek chleba)
tea                  a cup of tea (filizanka herbaty)
water              a bottle of water (butelka wody)
pojęcia abstrakcyjne
news           two pieces of news (2 wiadomości)
information   two pieces of informaton (2 informacje)
advice            two pieces of advice (2 porady)

Rzeczowniki, które mają wyłącznie liczbę pojedynczą albo wyłącznie liczbę mnogą

Tylko l.p.	Tylko l.m.
news - wiadomości	jeans - dżinsy
information - informacja	trousers - spodnie
advice - rada	binoculars - lornetka
money - pieniądze	scissors - nożyczki
hair - włosy	pants - spodnie, majtki, kalesony
homework - zadanie domowe	clothes - ubrania
knowledge - wiedza	goods - towary
progress - postęp	outskirts - przedmieścia
furniture - meble	thanks - podziekowania
luggage - bagaż	measles - odra
Przykłady	congratulations -gratulacje
Money is very important Pieniądze są ważne	These binoculars are brand new. Ta lornetka jest całkiem nowa

Niepoliczlne rzeczowniki w liczbie pojedynczej:
advice   - rada
economics - ekonomia, ekonomika
evidence - dowód
fruit    - owoc
furniture    - meble
hair    - włosy
information    - informacja
luggage    - bagaż
mathematics    - matematyka
money - pieniądze.   Np. Money is important. Pienądze są ważne.
news    - aktualności
politics    - polityka
progress    - postep
spaghetti    - spaghetti
toast    - toast
travel    - podróż
weather    - pogoda
work    - praca
baggage / luggage - bagaż
behaviour - zachowanie
bread - chleb
damage - uszkodzenie
money - pieniądze
luck - szczęście
permission - pozwolenie
scenery - sceneria

Przykład:
Advice is seldom welcome and those who need it the most always like it the least. Rada jest rzadko mile widziana i tych, którzy potrzebują jej najbardziej zawsze najmniej im sie podoba.

Rzeczownik niepoliczalny w liczbie pojedynczy zawsze wprowadza czasownik w liczbie pojedynczej, nawet jeśli kończy się przez s!
Politics is perhaps the only profession for which no preparation is thought necessary.   Polityka jest chyba jedynym zawodeem, o którym myśli się, że przygotowanie nie jest konieczne.

Co zrobić by uzyskać jednostkę?
Najczęściej stosuje się przedimek, najczęściej a piece of ...lub inne słowo
a piece of advice - rada. porada, np. Let me give you a piece of advice. Pozwól mi dać ci poradę.
a policy - polityka
a bottle / glass of milk - butelka / szklanka mleka
a loaf of bread / two loaves of bread
a piece of furniture
a flash of lightning; a sum of money; a slice of toast; a bar of soap; an article of clothing

Niepoliczalne rzeczowniki w liczbie mogiej
binoculars - lornetka    Np. These binoculars are brand new. Ta lornetka jest całkiem nowa,
clothes - odzież
contents - zawwartość
customs - urząd celny
goods - towary
jeans - dżinsy
looks - wygląd
morals - moralnośc
pyjamas - piżama
scissors - nożyczki
shorts- szorty
stairs - schody
tights - rajstopy
trousers - spodnie
measles - odra

Żeby otrzymać jednostkę stosuje się denominator lub inne słowo:
a pair of trousers - spodni, a staircase - schody

Niektóre rzeczowniki angielskie mogą występować jako policzalne jak i niepoliczalne, wtedy mają różne znaczenia, np.
paper (substancja) = papier.
Books are made of paper. Książki są zrobioe z papieru.
a paper = gazeta, dokument, referat
He is writing a paper on the economics problems. Pisze artykuł o problemach ekonomicznych.
Go to the bookstall and buy a paper. Idź do kiosku i kup gazetę.
iron (substancja) = żelazo
an iron = żelazko
irons = żelazka, kajdany

Niektóre rzeczowniki angielski typu Non-Count (niepoliczalne) mają polskie odpowiedniki, które są nazwami rzeczy policzalnych.
Te rzeczowniki angielskie nie występują z przedimkiem nieokreślonym a i nie tworzą liczby mnogiej, np.
advice = rada
I don't need advice from you.
informaton = informacja
I need some information about the activity of this organization.
furniture = meble, umeblowanie
Mr. Brown's room is full of old furniture. Pokój pana Browna jest pełen starych mebli.
Gdy mamy na myśli jeden mebel, mówimy:
This table is a nice piece of furniture. Ten stół to ładny mebel.
progress = postęp
The boy has made great progress.
money = pieniądze
All my money is kept in the bank.
news = wiadomości, nowiny
Here is the evening news. Oto wiadomości wieczorne.
Is the good news? Czy są dobre wiadomości?
Jeśli mamy na mysli jedną wiadomość, to mówimy: a piece of news (wiesć, wiadomość)
luggage = bagaż, bagaże
My luggage is in the waiting room.

Kwantyfikatory
W przypadku rzeczowników niepoliczalnych często stosujemy różnego rodzaju kwantyfikatory umieszczane przed rzeczownikiem, kiedy chcemy określić jednak pewną ilość.
Przykładowe kwantyfikatory:
Some milk
Loaf of bread
Glass of water
Two cups of tea
Bottle of wine
Piece of armor

Rzeczowniki mnogie w znaczeniu pojedynczym
The governement have (lub has) decided to ... Rząd zdecydował...·The data ares essential = The data is essential. Te dane są zasadnicze.

Zmiana znaczenia w zalezności od kontekstu
Przykłady
paper - gazeta, papier
PAPER    l. pojedyncza                                                                  l. mnoga
policzalne    one paper                                                                        two papers
She buys a paper every morning. Ona kupuje gazetę każdego ranka. She bought two papers yesterday. Kupiła 2 gazety wczoraj.
Niepoliczalne: paper
I need paper to wrap it up. Potrzebuję papier by to owinąć.

policzalne (countable)	niepoliczalne (uncountable)
a hair - włos (np. w zupie)	hair - włosy
a room - pokój	room - przestrzeń
an experience - przeżycie	experience - doświadczenie
a cake - ciastko	cake - ciasto
a paper - gazeta	paper - papier

Rzeczowniki złożone
W języku angielskim często występują złożenia kilku rzeczowników.
W zdaniu rzeczowniki pełnią funkcję określeń rzeczownika - noun modifiers.
baby food - żywność dziecięca (dziecięca żywność)
car keys - klucze do samochodu (samochodowe klucze)
a horse-race - wyścig koni
a racehorse - koń wyścigowy
a word-processing package - pakiet (oprogramowania) do przetwarzania tekstu
a letter box - skrzynka na listy
a 10-year-old-boy - chłopiec w wieku 10 lat
action movie hero - bohater filmów akcji
one liter beer mug - litrowa szklanka piwa
apartment lease agreement - umowa dzierżawy mieszkania
capital income tax report - zeznanie podatkowe
family house fire insurance - ubezpieczenie domu na wypadek pożaru
world class football player - piłkarz światowej klasy
vegetable fibre dog food - pokarm psi z dodatkiem włókien roślinnych
fresh human blood cell analysis - analiza krwinek ze świeżej krwi ludzkiej
evening beginners table tennis lessons - wieczorowe lekcje tenisa stołowego dla początkujących

Liczba mnoga rzeczowników

Liczbę mnogą większości rzeczowników tworzy się przez dodanie końcówki s lub es do formy liczby pojedynczej..
Końcówkę es stosuje się w przypadku rzeczowników zakończonych na: s, ss, sh, ch, x, o.
Przykłady:
a watch - two watches
a dress - three dresses
a brush - four brushes
a tomato - two tomatoes
bus - buses
touch - touches
mix - mixes
dish - dishes
class - classes
hero - heroes
Jeśli na końcu wystepuje y to w liczbie mnogiej zamienia się ona na -ie, a do wyrazu dodaje się koncówkę -s.
baby - babies, city - cities, story - stories.
Koncówkę -s liczby mnogiej wymawiamy na ogół [z], tylko po spółgłoskach bezdźwięcznych wymawiamy [s]
Końcówkę -es wymawiamy [iz] za wyjątkiem wyrazów kończących się na -oes.

Regularna liczba mnoga - końcówka (e)s

Uwagi	Liczba pojedyncza	Liczba mnoga
Rzeczowniki proste (simple nouns)
	dog - pies	dogs [dogz]- psy
	chair - krzesło	chairs - krzesła
	stone	stones [stonz]
	handbook	handbooks [handbooks]
Wyjątki uwarunkowane fonetycznie
Zakończenie wyrazu w l.pl.
ss	boss	bosses
sh	ash	ashes
ch	church	churches
tch	match	matches
x	box	boxes [boxez]
se	rose	roses [roziz]
f	leaf
-o --> es lub -s, zależnie od wyrazu	potato	potatoes
	piano	pianos
	volcano	volcanos

Rzeczowniki złożone (compound nouns)
	bookcase - biblioteczka	bookcases
	by-product - produkt uboczny	by-products
	passer-by - przechodzień	passers-by - przechodnie
	mother-in-low - teściowa	mothers-in-low - teściowe

Nieregularna liczba mnoga

Niektóre rzeczowniki tworzą liczbę mnogą w sposób nieregularny
Przykłady:
a man - two men
a woman - three women
a child - four children
a mouse - five mice
a foot - two feet
a tooth - six teeth

Wyjątki w tworzeniu liczby mnogiej
W sposób nieregularny tworzy się liczbę mnogą rzeczowników zakonczonych na -f czy -fe.
Spółgłoska -f zamienia się w liczbie mnogiej na dźwięczne -v.
Czyli końcówka-f(e) zamienia się przeważnie w liczbie mnogiej na -ves (są wyjątki, np. belief, roof).

Uwagi	Liczba pojedyncza	Liczba mnoga
-f/-fe -> -ves	calf - cielę	calves
	half - połowa	halves
	loaf - bochenek	loaves
	knife	knives
	life	lives
	wife	wives
	leaf	leaves
	sheaf	sheaves
	thief	thieves
	self	selves
	shelf	shelves
-f/-fe -> -ves	wolf	wolves
-y po spółgłosce --> ies	baby	babies
	lady	ladies
-o --> dodajemy -es lub s	potato	potatoes
	piano	pianos
	volcano	volcanos
Wyjątki	belief - wierzenie	beliefs - wierzenia
	roof	roofs
-en	child	children
	ox	oxen
zapożyczenia z innych języków	medium	media
(zwłaszcza łaciny i greki)	phenomenon	phenomena
	syllabus	syllabi
	crisis, axis, thesis, analysis	crises, axes, theses, analyses
	criterion	criteria
	larva	larvae
	index	indexes
	nucleus	nuclei
	focus, cactus	foci, cacti
zmiana samogłoski	mouse	mice
liczba mnoga tworzona nieregularnie	goose	geese
(zachowane dawne formy anglosaskie)	foot	feet
	tooth	teeth
	man	men
	louse	lice
	woman	women
inna forma l.p. i l.mn.	person	people
identyczna forma l.p. i l.mn.	sheep	sheep
	deer	deer
	fish	fish
	herring, salmon, cod	herring, salmon, cod
	offspring - potomstwo	offspring
	series, species, crossroads, headquarters, barracks, means	series, species, crossroads, headquaters, barracks, means
	family (komórka społeczna)	family (członkowie rodziny)
	police (organizacja)	police (policjanci)
	audience (widownia - grupa)	audience (widzowie)
	army (wojsko, armia)	army (wojska)
	comittee ( opiekun)	comittee (komisja)
	company (spółka)	company (towarzystwo)
	government (gabinet)	government (władze)
	craft, aircraft, spacecraft	craft, aircraft, spacecraft
	chassis	chassis
	bourgeois	bourgeois
	crossroads	crossroads
	gallows	gallows
	offspring	offspring

	Chinese, Japanese, Swiss (i inne nazwy narodowości konczące się na -ese lub -ss)	Chinese, Japanese, Swiss
Skróty	VIP (ważna osoba)	VIPs lub VIP's (ważne osoby)
dziesięciolecia	1980	1980 lub 1980's (lata 80)
Specyficzny przypadek	datum lub data This data is stored	data These data are stored

Rzeczowniki zbiorowe - collective nouns

http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/collective-nouns.html
W języku angielskim możemy czasem spotkać rzeczowniki w liczbie pojedynczej, z którymi użyto czasownika w liczbie mnogiej.
Są to tak zwane rzeczowniki zbiorowe (collective nouns), które odwołują się domyślnie do pewnej grupy lub zbiorowości.
Mogą być one używane zarówno z czasownikiem w liczbie pojedynczej jak i mnogiej.
Liczba mnoga jest używana przeważnie wtedy, kiedy chcemy podkreślić, że mamy do czynienia z grupą osób.

Należy zwrócić uwagę na liczbę rzeczowników, które w języku polskim są powszechnie używane tylko w liczbie mnogiej,
ale w języku angielskim są rozumiane jako zbiorowe, wystepujące w liczbie pojedynczej.

Np. "pieniądze/ informacje są" , a w angielskim "money / information is"
Money is not important.    Pienądze nie są ważne.
The information is stored.   Informacje są przechowywane.
All my luggage has been lost.    Wszystkie moje bagaże zostały zgubione.

Słowa oznaczające zbiory osób i wystepujące w liczbie pojedynczej można lączyć z czasownikiem i rzeczownikami w liczbie pojedynczej lub mnogiej.
Np. My team is going to win this match. = My team are going to win this match.
Wybór formy zalezy od tego, czy zwracamy uwagę na działania grupy jako całości czy działania poszczególnych osób.
Przykłady rzeczowników zbiorowych
family, company, army, people, government, school, team, enemy, public, audience, jury, crew, staff, committee, police, choir, orchestra, class, bank, ministry, school.

Przykłady zdań z rzeczownikami zbiorowymi
The government (it) was elected. Wybrano rząd
The government (they) want to decrease taxes. Rząd chce obniżyć podatki
The staff (they) are unhappy with their salary. Personel nie jest zadowolony z pensji
New staff (it) was employed. Zatrudniono nowy personel

Uwaga: Rzeczownik 'police' jest zawsze używany z czasownikami w liczbie mnogiej, czyli traktowany jako zbiorowość.
Przykładowo:
The police (they) are investigating the crime. Policja prowadzi śledztwo
The police is investigating the crime.

Niektóre rzeczowniki mogą występować w liczbie mnogiej tylko w niektórych znaczeniach, a nawet mieć różne znaczenie w zalezności od tego,
czy jest możliwe utworzenie liczby mnogiej.
Np. experience w znaczeniu "doświadczenie" lub "praktyka" nie tworzy liczby mnogiej, a w znaczeniu "przeżycie" wystepuje w liczbie mnogiej.
We require at least 2 years experience. Wymagamy przynajmniej dwuletniego doświadczenia.
He shared his experiences with us. Podzielił się z nami swoimi przeżyciami.
Wyraz people oznacza w liczbie pojedynczej "ludzie", natomiast słowo peoples w liczbie mnogiej oznacza "narody".
There were many people. Było tam dużo ludzi.
They subjugated the peoples of South Africa. Podbili narody Południowej Afryki.

Rodzaj rzeczowników

Rzeczowniki mogą być rodzaju męskiego - masculine, żeńskiego - feminine i nijakiego - neuter.
W przeciwieństwie do języka polskiego, w języku angielkim rodzaj męski i żeński dotyczą tylko istot ludzkich (czasem również zwierząt), zgodnie z płcią.
He is my husband. On jest moim mężem.
She is my wife.    Ona jest moją żoną.
He / She can make it. On / Ona może to zrobić / podoła temu.
She was a great mother.    Ona była wspaniałą matka.

Prawie wszystkie pozostałe rzeczowniki są rodzaju nijakiego.
Take the book and put it back.     Weź tę książkę i odłóż ją z powrotem.
He got out of the car and locked it.     Wyszedł z samochodu i zamknął go.

Wyjatek od rodzaju nijakiego może wystąpić, gdy ktos mówi o rzeczy, z którą łączy go bliski stosunek emocjonalny,
Np. ulubione zwierzeta, staki, samoloty. Odnosząc się do statków, samolotów itp. stosuje się rodzaj żeński.
Można wykorzystać wyrazy he albo she w sytuacji, gdy chce się podkreślić, że chodzi o samca lub samicę danego zwierzęcia.
Our dog was very ill. We had to put him down. Nasz pies był bardzo chory. Musieliśmy go uspic.
The mare was alarmed and we tried to calm her down.    Klacz była spłoszona i staraliśmy się ją uspokoić.

Rodzaj gramatyczny rzeczownika i jego znaczenie

Rodzaj	Reguła	Przykłady rzeczowników	Przykład zdania
męski - masculine	osoby płci męskiej - he - on - Men and boys (mężczyźni i chłopcy)	John, son, king	He is a king
żeński - feminine	osoby płci męskiej - she ona - woman and girls (kobiety i dziewczęta)	Mary, mother, queen	She opened her bag
nijaki - neuter	it - ono - babies, animals and things (dzieci, zwierzęta, rzeczy)	dog, stone, water, work	It is a lazy dog. The work is hard.

Wyjątki: Małe dzieci mogą być traktowane jako rzeczowniki rodzaju nijakiego. It is a nice baby.
Osoby, których płeć nie wynika z postaci rzeczownika, np. child, student, manager, mogą się łączyć z zaimkiem he, she albo z formą he or she.
Zwierzęta, z którymi mówiący jest wmocjonalnie związany, np. o ulubiomym psie można mówic he lub she.
Zwierzęta domowe, których nazwy wyznaczają płeć, np. ram (baran) - he, ewe (samica owcy) - she.
Personifikacje ojczyzn (mp. Poland), pojazdów, a zwłaszcza statków (ship), a także ptaków (w poezji np. słowik - nightingale) są zwykle rodzaju żeńskiego.
Personifikacja księżyca jest rodzaju żeńskiego, a słońca i śmierci - męskiego!

Rodzaj gramatyczny	Rodzaj męski		Rodzaj żeński
końcówka żeńska -ess	lion heir	lew dziedzic	lioness heiress	lwica dziedziczka
redukcja koncowego -e + -ess	duke prince	książę	duchess princess	księżna
redukcja samogłoski przed ostatnią spółgłoską + -ess	actor emperor tiger	aktor cesarz tygrys	actress empress tigress	aktorka cesarzowa tugrysica
końcówka żeńska -ine	hero	bohater	heroine	bohaterka
końcówka męska -er	widower	wdowiec	widow	wdowa

Rodzaj logiczny (znaczenie słowa)	Rodzaj męski		Rodzaj żeński
People	father	ojciec	mother	matka
	husband	mąż	wife	żona
	nephew	bratanek	niece	siostrzenica
	bachelor	kawaler	spinster	stara panna
	boy	chłopiec	girl	dziewczyna
	gentleman	dżentelmen	lady	dama
Animals	bull	byk	cow	krowa
	cock	kogut	hen	kura
	drake	kaczor	duck	kaczka
	gander	gąsior	goose	gęś
	stallion	ogier	mare	klacz

Wskazywanie płci wykonującego zawód

Płeć	Rozwiązanie problemu	Forma zwykła	Po modyfikacji
Kobieta	dodanie słowa woman lub female	doctor teacher	woman doctor - lekarka female teacher - nauczycielka
	dodanie końcówki -ess	waiter actor	waitress - kelnerka actress - aktorka
	uzycie woman zamiast man	policeman - policjant	policewoman - policjantka
Mężczyzna	dodanie słowa male	nurse - pielęgniarka model - modelka lub model	male nurse - pielęgniarz male model - model

W analogiczny sposób tworzy się nazwy samic i samców zwierzat, np. female lion = lioness - lwica

Sformułowania neutralne pod względem płci

Sformułowanie tradycyjne	Sformułowanie neutralne
The professor should take care of his students.	The professor should take care of his or her students. Professors should take care of their students.
The chairman should enter first.	The chair (The chairperson) should enter first.
Mankind reached the Moon.	Humanity (people) reached the Moon.

Przynależność, dopełniacz, dopełniacz saksoński

http://www.angielski.edu.pl/rzeczowniki/dopelniacz_saksonski_277.html http://www.angielski.nauczaj.com/konstrukcje-gramatyczne/dopelniacz-saksonski.php
http://www.e-ang.pl/53,Dopelniacz_saksonski.html http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/saxon-genetive.htm http://angielski.na6.pl/dopelniacz_saksonski

W języku angielskim rzeczownik nie przybiera końcówek odpowiadającym przypadkom.
Wyjątek stanowią formy dzierżawcze dopełniacza.

Przynależność w języku angielskim tworzymy na 2 sposoby - za pomocą przyimka of lub tzw. dopełniacza saksońskiego.

Przyimek of używa się głównie w odniesieniu do rzeczy, rzadziej w odniesieniu do ludzi i zwierząt.
the house of my parents    - dom moich rodziców
a glass of beer    - szklanka piwa
many of them    - wielu z nich
the broken window of my car    - rozbite okno mojego samochodu
in the shade of an old tree    - w cieniu starego drzewa

Dopełniacz saksoński
Dopełniacz saksoński tworzy się za pomocą końcówki 's lub jedynie znaku ' (apostrofu), jesli wyraz jest zakończony na -s lub jest w liczbie mnogiej.
Stosuje się go zwykle w odniesieniu do ludzi i zwierząt.
my brother's car     - samochód mojego brata
earth's gravity    - przyciąganie ziemskie
an hour's drive    - godzina jazdy
gentlemen's club     - klub dżentelmenów
ladies' toilets        - toalety damskie
our children’s' friends    - przyjaciele naszych dzieci.

Przykłady z 's i of.
the boy's toy - zabawka chłopca
the boys' toy - zabawka chłopców
my father's brother brat mojego ojca
my mother's brother's wife - żona brata mojej matki
my friend's mother's brother's wife - żona brata koleżanki mojej matki
my sister's cat - kot mojej siostry
my teacher's pen - długopis mojego nauczyciela
the end of the film - koniec filmu
the fuse box of the radio of daewoo tico - skrzynka z bezpiecznikami radia w daewoo toco

Zasada podstawowa

Liczba	Rzeczowniki żywotne - animate nouns dopełniacz saksoński 's	Rzeczowniki nieżywotne - inanimate N fraza of
l. pojedyncza	my friend's name nazwisko [kogo?, czego?] mojego kolegi	the name of my school nazwa [kogo?, czego?] mojej szkoły
l. mnoga	my friends' names nazwiska [kogo?, czego?] moich kolegów	the names of our schools nazwa [kogo?, czego?] naszych szkół

Wyjątki

Rzeczowniki żywotne - animate nouns	Rzeczowniki nieżywotne - inanimate nouns
Fraza rzeczownikowa składająca się z więcej niż 2 słów	Nazwy państwa, maiary i wagi
The name of [the woman who knocked at my door] Nazisko kobiety [która zastukała do mych drzwi]	the USA's policy polityka USA
Organizacje ('s albo of)
the parliament's decision decyzja parlamentu	the decision of parliament decyzja parlamentu

Dopełniacz wyrażony za pomocą of nie zawsze można zastąpć przez 's.
Np. nie mozna tego zrobić przy wyrażaniu części jakiejś grupy, całości złożonej z wielu elementów itp.
the rest of the children     - niepoprawnie: the children's rest
majority of the peaple    - niepoprawnie: the people's majority
a big part of the voters    - niepoprawnie: a voters' big part
Przynalezność tworzoną za pomocą 's nalezy nastepnie (w celu uproszczenia i skrócenia) łączyć z tzw. noun modifiers.
Zapobiega się w ten sposób nadmiernemu powtarzaniu przyimka of w dłuższych połączeniach wyrazowych.
the keys of the car of my brother    - my brother's car keys
in the pocket of the coat of that soldier    - in that soldier coat pocket
the lock of the garage of the house of that man     - that man's house garage door lock.

Tworzenie form dopełniacza - tabela

Kategoria	Liczba	Sposób tworzenia	Przykłady	Tłumaczenie
Rzeczowniki ozywione (osoby i zwierzęta)	l. pojed.	Reguła ogólna: dodajemy końcówkę 's	teacher's book cat's tail Brown's house	książka nauczyciela ogon kota dom (pana) Browna
		Jeśli wyraz konczy się na -s, można dodać 's lub sam apostrof '	Browns's house albo Browns' house boss's / boss' pen Cervantes' Don Quixote	dom (państwa) Brownów pióro szefa Don Kichot Cervantesa
	l. mnoga	Do form regularnych l.mn, (zakończonych na -s) dodajemy sam apostrof '	workers' salaries ladies' room students' house boys' school	pensje robotników toaleta dla pan dom studencki szkoła dla chłopców (męska)
	l. mnoga	Do form nieregularnych dodajemy -'s	women's day men's shoes children's toys	Dzień Kobiet buty męskie zabawki dla dzieci
Rzeczowniki nieożywione	l. poj, l.mn.	Przed rzeczownikiem dodajemy of the (czasem samo of)	the bottom of the sea the middle of the night streets of Cracow	dno morza środek nocy ulice Krakowa
Nazwy miejsc, państw	zwykle l.poj.	Można dodać 's, tak jak dla rzeczowników ożywionych	Cracow's streets Poland's borders	ulice Krakowa granice Polski
Określenia czasu, odległości, wartości	zwykle l.poj.	Można dodać 's, tak jak dla rzeczowników ożywionych	today's party last week's Newsweek an hour's discussion two weeks' holidays at arm's length two dollars' worth	dzisiejsze przyjęcie Newsweek z zeszłego tygodnia godzinna dyskusja 2-tygodniowy urlop na wyciągnięcie (długość) ręki wartości 2 dolarów
Dopełniacz dopełniacza	l.poj l.mn.	Pierwszy dopełniacz wskazać of, drugi (tylko jesli dotyczy osoby) - 's	the friend of my sister's the roof of her house	przyjaciółka mojej siostry dach jej domu
Dopełniacz z przedimkiem	l.poj.	Nie dodajemy 's ani of	a Bach violin concerto	koncert skrzypcowy Bacha

Liczba apostrofów a znaczenie wyrażenia
Jeśli 2 rzeczowniki sąsiadują ze sobą, należy zwrócić uwagę na liczbę apostrofów
Mary's and Tom's dog. Psy Marii i (inne) psy Toma,
Mary and Tom's dogs. Wspólne psy Marii i Toma.

Nazwy własne
http://www.angielski.edu.pl/przedimki/przedimek_angielski_article_a_nazwy_wlasne_383.html
http://www.gramatyka-angielska.info/s/2046/54167-Gramatyka-angielska/303603-Articles-kraje-imiona-nazwy-wlasne.htm

Nazwy własne

Nazwy własne to np.
Martin, - Marcin
Mr Wiliams - Pan Wiliams
the Thames - Tamiza
the Himalayas - Himalaje

O nazwie własnej mówimy określając nazwę firmy, marki czy miejsca.
Zasadą jest, iż nie ma przed nimi przedimka, ani określonego ani nieokreślonego.
Tak więc np.:
IBM a nie the IBM
Pizza Hut a nie a Pizza Hut
Warsaw a nie a Warsaw

W większości przypadków nie poprzedzamy w języku angielskim nazw własnych (czyli imion, nazwisk, nazw geograficznych itd.) żadnymi przedimkami.

Nazwy rodzin i rodów poprzedzane są zawsze przedimkiem określonym "the".
Do nazwiska dodajemy wówczas końcówkę liczby mnogiej "-s".
the Martins - państwo (rodzina) Martins
The Habsburgs - Habsburgowie

Przedimek "a" służy czasem podkreśleniu, że osoba, o której jest mowa, należy do wymienionej rodziny
She was a Robertson before she got married.
Kolejnym wyjątkowym użyciem przedimka jest poprzedzanie nim nazwisk malarzy, rzezbiarzy, pisarzy itd., kiedy mówimy o jakimś dziele danego twórcy.
The Queen of England saw a Matisse on the wall.
Królowa Anglii zobaczyła (obraz) Matisse'a na ścianie.

Przedimkiem "the" poprzedzane są następujące nazwy geograficzne:
- archipelagów, np. "the Philippines" (‘Filipiny')
- mórz i oceanów, np. "the Pacific" (‘Pacyfik')
- rzek, np. "the Rhine" (‘Ren')
- pustyń, np. "the Sahara" (‘Sahara').
- łańcuchów górskich, np. "the Himalayas" (‘Himalaje')

Angielskie nazwy pojedynczych szczytów górskich z krajów nieanglojęzycznych zawierają przedimek określony tylko wtedy, gdy miały go także w języku oryginału,
np. "The Meije" i "The Matterhorn" (odpowiadaj±ce nazwom "La Meije" i "Das Matterhorn").

Kraje, narodowości
http://www.helloangielski.pl/mod/resource/view.php?id=11 http://www.speakenglish.co.uk/vocab/countries_and_nationalities?lang=pl
http://www.jezykangielski.org/nationalities650.html http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/country-nationality-continents.htm
http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/country-nationality-continents.htm

Kraje
Zasadą jest, że prosta nazwa kraju nie posiada przedimka.
Kraje takie jak Poland, Germany, Canada czy Slovakia itd., „stoją” same, bez określonego czy nieokreślonego przedimka.
Nie znaczy to jednak, że tak jest zawsze.
Inaczej bowiem przedstawia się zasada, kiedy mówimy o pełnej nazwie kraju, takiej, która posiada więcej niż jedno słowo.
Wtedy na samym początku zawsze musi stanąć przedimek określony „the”.
Tak więc:
Anglia to England, jednak Wielka Brytania będzie już brzmieć The Great Britain.
Polska to Poland, jednak Rzeczpospolita Polska to The Republic of Poland.
Mówimy Ameryka, Stany Zjednoczone to jednak The United States of America.
Przedimek "the" występuje w nazwach politycznych, które zawierają rzeczowniki takie jak ‘republika', ‘królestwo', ‘stan',
np.: "the People's Republic of China" ‘Chińska Republika Ludowa', "the United Kingdom" ‘Zjednoczone Królestwo', "the United States" ‘Stany Zjednoczone'.
Zupełnie wyjątkowe pod względem użycia przedimka są nazwy "the Netherlands" (‘Niderlandy') i "the Hague" (‘Haga').

Kraje i narodowości
http://www.speakenglish.co.uk/vocab/countries_and_nationalities?lang=pl http://pl.wiktionary.org/wiki/Indeks:Angielski_-_Kraje_i_narodowości

Kraj	przymiotnik, mieszkaniec, narodowość l.p.	mieszkańcy l. mnoga
Austria	Austrian - austriacki, Austriak	the Austrians - Austriacy
China	Chinese - chiński, Chinczyk	the Chinese - Chińczycy
England the Great Britain	English, English, Englishman, Englishwoman British, Briton - Brytyjczyk	the English - Anglicy the British
France	French, Frenchman, Frenchwomen	the French - Francuzi
the United States of America	American - amerykański, Amerykanin/ka	the Americans - Amerykanie
Poland	Polish - polski, Polak/ka Pole - Polak	the Poles - Polacy
Italy	Italian - włoski, Włoch/szka	the Italians
Spain - Hiszpania	Spanish	the Spaniards, the Spanish
Turkey	Turkish, - turecki Turk - Turek	the Turks
Denmark	Danish	the Danes
Holland, the Netherlands	Dutch - holenderski Dutchman, Dutchwomen, Hollander - Holender/ka	the Dutch
Japan	Japanese	the Japanese
Switzerland	Swiss	the Swiss
Russia	Russian	the Russians
Belgium - Belgia	Belgian	the Belgians
Germany	German	the German
Sweden - Szwecja	Swedish - szwedzi Swede - Szwed,/ka	the Swedes, Swedish - Szwedzi
Greece	Greek - grecki, Grek, Greczynka	The Greeks

What nationality are you? I am Polish. Poland is my country.

Whay antionality is she? She is American.

They are Swedish.

Podsumowanie - rzeczowniki

Rzeczowniki, które są nazwami istot żywych, w języku angielskim mogą być rodzaju męskiego lub żeńskiego,
natomiast nazwy roslin, zwierząt oraz wszystkie rzeczowniki nieżywotne (przedmioty lub pojęcia) są rodzaju nijakiego, choć są nieliczne wyjątki.
Liczbę mnogą rzeczowników tworzy się przez dodanie końcówki -s lub -es do rzeczownika w liczbie pojedynczej.

Jeżeli rzeczownik zakonczony jest spółgłoską bezdźwięczną, końcówkę liczby mnogiej "s" wymawia się jak [s], np. books [buks].
Jeżeli rzeczownik zakończony jest samogłoską lub spółgłoską dźwięczną, to końcówkę liczby mnogiej "s" wymawia sie jak [z], np. dogs [dogz].
Jeżeli rzeczownik konczy się spółgłoską syczącą w l.poj. (np. [s], [sz], [cz], [dż] itd.) to dodajemy końcówkę l.mn. -es, którą wymawia się jak [iz], np.
a box - boxes [boksiz], a house - houses [hausiz], a watch - watches [łocziz].

Niektóre rzeczowniki tworzą l.mn. w sposób nieregularny, np.
a man - men, a woman - women, a child - children.
Rzeczowniki zakonczone w l.p. literami: -s, -ss, -sh, -ch, -x tworzą l.mn. przez dodanie końcówki -es.
Końcówkę -es otrzymują też niektóre rzeczowniki zakonczone w l.p. literą -o.
Rzeczowniki zakończone w l.p. po spółgłosce na -y zmieniają w l.mn. y na i oraz otrzymują końcówkę -es.

Niektóre rzeczowniki zakonczone spółgłoską [f] (w pisowni -f lub -fe) w liczbie mnogiej zamieniają bezdźwięczne [f]
na dźwięczne [v] i otzrymują koncówkę [z] (w pisowni -ves).
Inaczej, jeżeli rzeczownik kończy się literą -f lub -fe, liczbe mnogą w większosci przypadków tworzy się przez zamianę -f lub -fe na -v,
następnie dodaje się końcówkę liczby mnogiej -es, np.
a knife - knives, a wife - wives.
W niektórych przypadkach rzeczowniki zakonczone literą f lub -fe tworzą liczbę mnogą przez dodanie koncówki s , np.
a proof - proofs, a handkerchief - handkerchiefs
Rzeczowniki zakończone w l.p. literą y pospółgłosce, w liczbie mnogiej wymieniają y na i oraz przyjmuj a końcówkę -es.
Zakończenie ies wymawia się jak [iz], np.
a country - countries
a lady - ladies
a city - cities
a story - stories

Niektóre rzeczowniki tworzą l.mn. nieregularnie przez zmianę samogłoski rdzennej, bądź przez dodanie końcówki -en (np. children),
bądź za pomocą obu sposobów łącznie.
Rzeczowniki takie jak: fish, sheep, swine itp. mają w l.mn. zasadniczo tę samą formę jak w l.p.
Niektóre z nich tworzą formę l.mn. regularnie wtedy, gdy chodzi o zaznaczenie określonej liczby osobnych okazów
(np. fish - three fishes).
Rzeczownik penny ma regularną liczbę mnogą pennies, która oznacza poszczególne monety
oraz nieregularną formę pence oznaczajacą sumę pienieżną.
W rzezownikach złożonych koncówkę l.mn. otrzymuje najważniejszy znaczeniowo element;
rzeczowniki złożone z man i woman oznaczające ludzi tworzą l.mn. w ten sposób, że obie części wyrazu złożonego otrzymują formę l.mn.
Niektóre rzeczowniki oznaczające miary lub liczbę sztuk, jak dozen, pair, stone, score - w liczbie mnogiej mają tę samą formę co w l.poj.
Np. It weighs eleven stone. I have sent him two pair of shoes and ten pair of socks.

Nie zawsze końcówka -es wskazuje liczbę mnogą rzeczownika.
Końcówkę -s w l.pojed. mają rzeczowniki: news, means, works (fabryka) oraz nazwy niektórych nauk, chorób, gier itp.
Niektóre rzeczowniki występują wyłącznie w l. mnogiej, jak: goods, thanks, victuals, valuables, aims, itp. oraz nazwy przedmiotów,
które zwykle składają się z 2 jednakowych części, np. scissors, trousers, braces itp.

Ponieważ rzeczowniki typu: advice, news, information, furniture itp. maja tylko jedną formę, tj. formę liczby pojedynczej,
stosuje się z nimi rzeczowniki: piece lub item, co pozwala wprowadzić pojęcie liczby, np.:
a piece of advice - (jedna) rada, two pieces of advice - 2 rady itp.

Nazwy ptaków zastępuje się zazwyczaj zaimkiem it; nazwy zwierząt, zwłaszcza większych zastępuje się często zaimkami he lub she,
o ile nazwa zwierzęcia wskazuje na jego płeć. Odpowiednio stosuje się też zaimki dzierżawcze: his, her, its.
Rzeczowniki nieożywione zasadniczo zastępuje się zaimkiem it.
Wyjątek stanowią rzeczowniki oznaczające to, przy pomocy czego pływa się po wodzie (od najmniejszej łódeczki do największych statków).
Obecnie w drodze analogii rozciąga się ten wyjątek na samochody i inne pojazdy mechaniczne.

Rzeczowniki niepoliczalne - uncountable nouns (gold, music, advice ...)

Rzeczowniki mogą być policzalne i niepoliczalne.
Rzeczowniki niepoliczalne to np. gold, music, blood, excitement.

Rzeczowniki niepoliczalne są rzeczami, których nie można policzyć. Nie mają liczby mnogiej.
Nie możemy powiedzieć musics, bloods lub excitements

Przed rzeczownikami niepoliczalnymi można uzyć the/some/any/much/this/his itd.
the music    some gold    much excitement    his blood
Nie możemy użyć a / an przed rzeczownikiem niepoliczalnym.
Nie możemy powiedzieć a music', 'an excitement' czy 'a blood'.
Można użyć także samotne rzeczowniki niepoliczalne - bez przedimka:
This ring is made of gold.     Blood is red.

Wiele rzeczowników może byc używanych jako policzalne lub niepoliczalne. Zwykle jest różnica w znaczeniu.
Np.
paper    I bought a paper. ( = a gazeta - policzalny)    Kupiłem gazetę. I bought some paper ( = materiał do pisania - niepoliczalny)    Kupiłem papier.
hair    There is a hair in my soup! (= jeden pojedynczy włos w zupie). She has beautiful hair ( = włosy na głowie).

Niektóre rzeczowniki są zwykle niepoliczalne w języku angielskim ale często policzalne w innych językach.
Najważniejsze:
accomodation    behaviour    furniture    news    scenery    troble    advice    bread    information
permission    traffic    weather     baggage    chaos    luggage    progress    travel    work
Te rzeczowniki są niepoliczalne, tzn. nie można używać a/an przed nimi i nie mogą być w liczbie mnogiej.
I'm looking for accomodation.
I'm going to buy some bread (albo 'a loaf of bread')
Tom gave me some good advice.
Where are you going to put all your furniture?
Należy pamiętać, że news nie jest w liczbie mnogiej, tylko w pojedynczej.
The news is very depressing today. (Nie 'The news are ...')
Nie używać travel w znaczeniu journey/trip:
We had a good journey. (nie 'a good travel')
Oto pary rzeczowników policzalnych (countable - C) i niepoliczalnych (uncountable - U):
I'm looking for a job. (C)        ale     I'm looking for work. (U)
What a lovely view! (C)           ale   What lovely scenery! (U)

Rzeczowniki policzalne - countable nouns z a/an i some

Policzalne rzeczowniki to np. dog, umbrella, job, girl, suggestion.
Mogą być policzone. Mogą byc użyte w liczbie mnogiej.
two dogs    six jobs    some girls    many suggestions

Przed rzeczownikami policzalnymi można użyć a/an:
That's a good suggestion.    Do you need an umbrella?
Nie można użyć samotnych rzeczowników policzalnych (bez a/the/my itd.)
I'm looking for a job.
Be careful of the dog.
I've got a headache.

Często używamy a/an + rzeczownik, by powiedzieć, że coś/ktoś jest albo jak wygląda.
A dog is an animal. Tom is a very nice person. What a lovely dress! Jack has got a big nose.
Nalezy pamiętać io użyciu a/an przy zawodach:
Tom's father is a doctor. I wouldn't like to be an English teacher.
W poniższych zdaniach używamy samotnych rzeczowników policzalnych w liczbie mnogiej (nie z some)
Tom's parents are very nice people. (nie some very nice people)
What awful shoes? Dogs are animals. Ann has got blue eyes.

Używamy także some z rzeczownikami policzalnymi w l. mnogiej.
Some = jakaś ilość / trochę (ale nie wiemy dokładnie ile)
I've seen some good films recently. (nie 'I've seen good films)'
Some friends of mine are coming to stay at the week-end.
Nie nalezy używać some kiedy mówimy o rzeczach ogólnych:
I love bananas. (nie 'some bananas')
Czasem można użyć some lub nie używać (opuścić wyraz some)
There are (some) eggs in the fridge if yo're hungry.

Musimy uzyć some w znaczeniu trochę ale nie nie wszystko, nie dużo itp.
Some children learn very quickly. (ale nie wszystkie dzieci)
Some policemen in Britain carry guns but most of them don't.

Rzeczownik w dopełniaczu 's ('s genitive)
Aby wskazać posiadacza czegoś, umieszczamy 's po imieniu / nazwisku lub rzeczowniku.
Terry's neighbour. My friend's house. The boy's toy - Zabawka chłopca
Jeśli rzeczownik w liczbie pojedynczej zakończony jest -s, wtedy po rzeczowniku możemy postawić apostrof ';
Sophocles’ father ojciec Sofoklesa;     Dickens’ books - książki Dickensa;     Max’ machine gun - karabin maszynowy Maksa
choć 's jest bardziej powszechne.
Dickens’s books -     książki Dickensa;      Max’s machine gun - karabin maszynowy Maksa
Liczba mnoga:: my sisters’ bike - rower moich sióstr;      the boys' toy - zabawka chłopców    brothers' room    pokój braci
Niektóre rzeczowniki tworzą liczbę mnogą w sposób nieregularny.
Wtedy dopełniacz tworzymy tak samo, jak w przypadku rzeczowników w licznie pojedynczej:
children's toys - zabawki dzieci;     people's problems - problemy ludzi

PRZEDIMKI - RODZAJNIKI - ARTICLES

Linki: http://www.ang.pl/gramatyka/czesci_mowy/przedimki_articles/nieokreslony_a-an http://www.e-ang.pl/130,Przedimki_a_an_the.html
http://www.angielski.edu.pl/przedimki/ http://www.myenglish.pl/przedimki.php http://engleash.net/the-czy-a-przedimki-okreslone-i-nieokreslone
http://www.angielski.nauczaj.com/czesci-mowy/przedimki.php http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/articles.htm

Rzeczowniki w języku angielskim występują z rodzajnikiem określonym lub nieokreślonym
Przedimki to wyrazy a i an -przedimki nieokreślone oraz the - przedimek określony.
Przedimki nie posiadają odpowiednika w języku polskim.

Wybór przedimka zależy od tekstu lub kontekstu sytuacyjnego (wcześniejsze wzmianki w tekście lub ich brak, znajomość lub nieznajomość sytuacji)
oraz wiedzy o świecie.

Przedimek nieokreślony A, AN - Indefinite article

Przedimek / rodzajnik nieokreślony a / an występuje przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie pojedynczej.

Rzeczownik zaczynający się od spółgłoski poprzedza rodzajnik nieokreślony a, np. a woman

Rzeczownik zaczynający się samogłoską występuje z rodzajnikiem nieokreślonym an, np. an animal.

Rodzajnika nieokreślonego używamy, gdy mówimy o bliżej nie określonych rzeczach, osobach, sytuacjach w liczbie pojedynczej,
gdy chcemy powiedzieć, że mamy na myśli pewien pojedynczy egzemplarz spośród wielu rzeczy (osób, zjawisk) o danej nazwie..
W liczbie mnogiej nie używamy wówczas w ogóle rodzajnika nieokreślonego, np. a wolf - wolves.

	a	an
pisownia (spelling)	przed rzeczownikami zaczynającymi się na spółgłoskę	przed rzeczownikami zaczynającymi się na samogłoskę lub h nieme
przykłady (examples)	a boot a house	an orange an hour
znaczenie (meaning)	jakiś, pewien, jeden z wielu

Przedimek a / an przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie pojedynczej
- Indefinite article before countable nouns in singular

Zasady stosowania	Przykłady
Wzmianka po raz pierwszy	I got a cat as a birthday gift
Zawody (np. nauczyciel, lekarz)	He is a doctor.
W dopełnieniach określających podmiot	She is a nice girl
Przed liczebnikami x 10	a hundred, a million years (jedna setka, jeden milion
Przy podawaniu częstotliwości	once an hour
Przy podawaniu miar i długości	Add a teaspoon of sugar The hole in the wall was an inch deep.

Przedimki nieokreślone a i an używa się tylko przed rzeczownikami w liczbie pojedynczej.

Oznaczają one: jakiś, pewien, wszelki.
Przedimki nieokreślone używa się, gdy mówimy o jakiejś osobie lub rzeczy, o której nic nie wiemy, która nie była wymieniana poprzednio w rozmowie.
Przedimek nieokreślony występuje przed rzeczownikami typu Count - policzalnymi, w liczbie pojedynczej.
Przy zamianie rzeczownika z przedimkiem nieokreślonym z liczby pojedynczej na mnogą, nie stawia się żadnego przedimka w liczbie mnogiej.
Przedimek a występuje przed rzeczownikiem, który zaczyna się od spółgłoski, np. a boy, a przedimek an używa się przed rzeczownikiem,
który zaczyna się od samogłoski (dla ułatwienia wymowy), np. an apple.

Główne zastosowania przedimka nieokreślonego a / an:

1) Przedimek a / an stawiamy przed rzeczownikiem, gdy chcemy powiedzieć, że mamy na mysli pewien pojedynczy egzemplarz spośród rzeczy, osób, zjawisk
o danej nazwie.
Np.
John has bought a car. Jan kupił (jakiś) samochód.
Tom met a girl at a party. Tom poznał (pewną) dziewczynę.
Dla mówiącego (piszącego) osoba lub rzecz , o której mowi może być znana, ale jego rozmówca (czytelnik) dowiaduje się tylko o jaki rodzaj chodzi.
Możemy to bliżej sprecyzowac dodając przydawki do rzeczownika, nie powoduje to jednak zmiany przedimka.
John has bought a new car.
Tom met a charming girl at a garden party.
Rzeczowniki w liczbie mnogiej, w takich sytuacjach przeważnie występują w określnikiem some.
Np.
I've got a book. Mam książkę. I've got some books. Mam (kilka, jakieś) książki.
A girl is in the room. Some girls are in the room.
There is a cup on the table. There are some cups on the table.
The man has got a bag. The man has got some bags.
I've got an apple in my bag. I've got some apples in my bag.
John has bought some flowers for his girl-friend.
Tom met some very interesting people at a party last night.
Określnik some występuje także przed rzeczownikami Non-Count (niepoliczalnymi), które występują tylko w liczbie pojedynczej.
John has bought some wine for our party.
Można więc powiedzieć, że przedimek określony a/n przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie pojedynczej ma jako swój odpowiednik
określnik some przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej i przed rzeczownikami niepoliczalnymi (które nie mają liczby mnogiej).

2) Drugim ważnym zastosowaniem przedimka nieokreślonego jest jego użycie przy określaniu przynależności danej jednostki (rzeczy, osoby, zjawiska. itp.)
do takiej samej klasy jednostek (rzeczy, osób, zjawisk itp.)
Np.
John Smith is a singer
Silver is a metal.
Przez dodanie przydawek do rzeczownika możemy ograniczyć klasę, do którego zaliczamy daną rzecz (osobę, zjawisko itp.), ale nie wpływa to na użycie przedimka.
John Smith is an opera singer
John Smith is a very talented opera singer of world-wide fame.
Silver is a precious white metal.
Rzeczowniki w liczbie mnogiej występują w wypowiedziach analogicznych do powyższych bez przedimka.
John and Peter are singers. John and Peter are well-known pop singers.
These stones are emeralds.

3) Przedimek nieokreslony stosujemy także, gdy wymieniamy rzecz (osobe, zjawisko itp.) mając na myśli każdy obiekt o danej nazwie.
Np.
An emerald is green.
Rzeczownik w liczbie mnogiej występuje w takich sytuacjach bez przedimka.
4) Przedimek nieokreślony a/an może wystąpić niekiedy przed rzeczownikiem niepoliczalnym; zbliża się wtedy znaczeniem do wyrażenia "a kind of ... " - taki rodzaj,
pewien rodzaj.
The girl spoke with a courage wich surprised everybody.

Przedimek nieokreślony: a - przed spółgłoską; an - przed samogłoską, np.a dog - dogs, , a one-way street, an ox, an hour - hours
Uwaga: another

Specyfika angielska
1) He is a doctor. - On jest lekarzem
2) Pewne wyrażenia
three times a month ( = per month) - 3 razy na miesiąc
ten euros an hour ( = per hour) - 10 euro na godzinę
He has a sense of humour. On ma poczucie humoru.
I have a headache. Mam ból głowy.
3) Przed zestawieniem
Mr Smith, a doctor, was on the premises. Mr Smith, lekarz, był na miejscu.
4) Po przyimku without
The silly girl went out without an umbrella. Głupia dziewczyna wyszła bez parasola.
5) Po what z rzeczownikiem policzalnym
What a nice foot!. Jaka ładna stopa1
What a pity! Jaka szkoda!
What good news! Jaka dobre wieści! (news - niepoliczalny)
Uwaga: One day. Pewnego dnia. (Nie: a day)

Przedimek / rodzajnik określony THE - Definitive article

Przedimek określony oznacza zawsze, że następujacy po nim rzeczownik odnosi się do konkretnej osoby, przedmiotu, sytuacji itp. np.
the wolf, the wolves - wilk, wilki.
Rozumiemy, że mowa jest o określonym wilku lub wilkach.
Przedimek określony występuje przed rzeczownikiem zarówno w liczbie pojedynczej jaki i w liczbie mnogiej, gdy wiadomo, o który przedmiot
lub przedmioty chodzi spośród wszystkich innych przedmiotów, lub gdy kontynuujemy rozmowę o przedmiocie lub przedmiotach nam wiadomych
lub przed chwilą wymienionych.

Użycie przedimka określonego THE - tabela

Stosuje się przedimek określony THE przed rzeczownikami określonymi przez	Przykłady
wcześniejszą wzmiankę w tekście	He saw a man and a woman. The woman was beautiful, the man was handsome.
znajomy kontekst	Can you pass the salt, please?
ogólną wiedzę o świecie	The earth revolves around the sun.
przymiotnik w znaczeniu najwyższym	the best friend the most important thing
kontekst społeczny	the city center in the street the cinema / the theatre the station the bank the park
Unikalne znaczenie przymiotnika poprzedzającego rzeczownik	the only child the same page the real world
Stosuje się przedimek określony THE przed:
pary małżeńskie, rodziny	the Browns, the Kowalskis
pasma górskie, archipelagi - nazwy wyłącznie w liczbie mnogiej	the Tatras, the Tatras Mountains the British Isles, the Hawaii
rzeki, morza, wody (mają liczbę pojedynczą)	the Thames, the Vistula, the Baltic Sea
duże obszary lądów (mają liczbę pojedynczą)	the Sahara, the Iberian Peninsula
miejsca luli ziemskiej	the South Pole, the North Pole
"państwa zjednoczone" (liczba pojedyncza lub moga)	the United Kingdom the Argentine
"państwa zjednoczone" (liczba pojedyncza lub moga)	the United States the Netherlands the Philippines
instytucje, organizacje, tytuły gazet, nazwy własne pojazdów	the European Union The New York Times
reprezentanci gatunku	The elephant is a big animal.
	the Earth the Moon
	the English - Anglicy (= każdy Anglik) the poor - biedacy (= każdy biedak)
Nie ma przedimka lub jest
Przedmioty złożone z 2 jednakowych części (występują w l. mnogiej)	scissors, trousers - nożyce , spodnie (jakieś)
	a pair of glasses - (jakieś) okulary
	the pair of trousers - spodnie - ta para spodni

Wyrażenia grupowe:
the + przymiotnik = grupa osób    the rich - bogaci
the + narodowość = grupa osób danej narodowości     the English - Anglicy
the + nazwisko = rodzina o tym samym nazwisku    the Browns - państwo Brown

Użycie przedimka określonego the:

1) Obiekt (lub zbiór obiektów) został wskazany wcześniej w rozmowie lub opowiadaniu.
Mówiąc o nim w dalszym ciągu poprzedzamy jego nazwę przedimkiem określonym.

Np.
I have bought a scarf and some handkerchiefs.
The scarf will be a very good present for Mary. I'll keep the handkerchiefs for myself.
Przedimka określonego użyjemy także, gdy dla wymienionego obiektu użyjemy innej nazwy, wymieniając go ponownie.
Np.
The Smith have a son. The boy is very keen on sport.
2) W otoczeniu, okolicy itp. znajduje się tylko jeden obiekt o danej nazwie:
Gdy w klasie jest jedna tablica to nauczyciel powie: Come to the blackboard, plese.
Gdy w mieście jest jeden dworzec kolejowy, można powiedzieć: Let's meet at the station.
O słońcu mówimy the sun, ponieważ jedno jest wszystkim powszechnie znane.
3) Rzeczownik występuje z przydawką, która ogranicza zakres do jednego obiektu.
Np. The capital of England. The head of our department. The man who wrote this letter.

Przedimek the, np. the leg, the arm
Przed samogłoską the wymawiamy [_i:], np. the arm

Wyrażenia abstrakcyjne a wyrażenia konkretne

Pojęcie abstrakcyjne (abstract)	Konkretny budynek (specific)
church	the church
She went to church to pray.	She went to the church to see the frescos.
school	the school
The kids go back to school in September	She went to the school to talk to the headmaster
prison	the prison
The criminal went to prison.	The CIA agents went to the prison to talk to the spy.
hospital	the hospital
Unfortunately, my neighbor went to hospital.	He was an orderly at the hospital.

Nieobecność przedimka - przedimek zerowy
Zero Article

Jeśli przed rzeczownikiem nie występuje żaden przedimek (przedimek zerowy), znaczy to, że wstawienie go tam niema sensu,
np. przed nazwami miesięcy, jedzenia, świąt itp., albo może też być w pewnych przypadkach opuszczony.

Nie ma przedimka

Z rzeczownikami policzalnymi	(with countable nouns)
w liczbie mnogiej	Cats are crazy.
Z rzeczownikami niepoliczalnymi	(with uncountable nouns)
pojęcia abstrakcyjne	love, hope, beauty, heat, electricity What is love? I like jazz music.
substancje: masa, płyn, produkty sypkie materiały, surowce	tea, butter, sugar Add sugar, milk, butter and water It is made of wood, iron and plastic.
Dziedziny aktywności, nazwy języków, posiłki	reading, swimming, poetry, astronomy English, French breakfast, supper
Z nazwami wlasnymi	(with proper names)
Imiona, konkretne osoby wskazane za pomocą tytułu	Susan, Uncle Sam, dr Smith Arthur, my son, is a great kid.
Nazwy miast, państw, obszarów na lądzie	London, Poland, Europe, Silesia

Przedimka nie stosujemy przed rzeczownikami oznaczającymi materiały, surowce, emocje, pojęciami abstrakcyjnymi,

czyli przed rzeczownikami niepoliczalnymi i bliżej nieokreślonymi.

Przykłady:

I prefer rain to snow or hail.
He did it for love.
What beautiful weather.
They make great food there.

Przedimek nie występuje też przed środkami transportu.

He likes to travel by plane.
I will go by car.
They went there by boat.

Przedimek nie występuje w wyrażeniach przyimkowych, gdzie jest mowa o kierunku lub miejscu.

She went to school.
I am at home.
He is still at work.
Does he go to church?
He is in hospital.
He was sentenced to life in prison.

Wyjątki

THE The Artur I told you about is so handsome. Ten Artur, o którym ci mówiłem, jest taki przystojny.

A A John Smith is on the line, what shall I tell him? Jakiś John Smith dzwoni, co mam mu powiedzieć?

Brak przedimka (tzw. przedimek zerowy) występuje w następujących sytuacjach:

1) Przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej, gdy mowa jest o przynależności obiektów do klasy obiektów

John and Peter are singers.

2) Przed rzeczownikami niepoliczalnymi jak np. : music, courage, history, tea, silk - gdy mówimy o danych pojęciach oderwanych lub substancjach w sensie ogólnym,
nie o konkretnym przypadku występowania:

John is studying history. John studiuje historię (w ogóle historię, przedmiot )
I always drink tea for breakfast. Zawsze piję herbatę na śniadanie.
John is studying ancient history (użycie przydawki nie ogranicza zastosowania do jednostkowego przypadku i nie pociąga użcycia przedimka)
Powiemy jednak:
John is particularly interested in the history of ancient Greece. John interesuje się szczególnie historią starożytnej Grecji.
Bring in the tea, Mary. Przynieś herbatę, Mary.

Przykłady zastosowań rzeczowników i przedimków a/an i the i braku przedimka

once (twice, three times, four times ...) a day (week, month...) - raz (2, 3, 4...) na dzień (tydzień, miesiąc...)
sixty (eighty ....) miles an hour - 60 (70 ...) mil na godzinę
four pounds a yard - 4 funty za jard
to play the violin (the piano...) - grać na skrzypcach (na fortepianie ...)
to have flu (mumps, pneumonia ...) - mieć grypę (świnkę, zapalenie płuc ...)
to have a headache - mieć ból głowy
the blind (the rich ...)- niewidomi (bogaci ...)
the English (the French ...) - Anglicy (Francuzi, ...)

Uwaga: German - niemiecki, a German - Niemiec, Germans - Niemcy; American - amerykański, an American - Amerykanin, Americans - Amerykanie ...)
to be at school (at college, in hospital) - być w szkole (w uczelni, w szpitalu)
to go to school (to college, to hospital) - iść do szkoły (do uczelni, do szpitala)
to travel by train (by bus, by car, by plane) - podróżować pociągiem (autobusem, samochodem, samolotem)

Specyfika angielska (przedimek zerowy)

1) Ogólnie
love - miłośc
space - przestrzeń
people - ludzie
French is a difficult language. Francuski jest trudnym językiem.

2) W wielu wyrażeniach

to go to school - iść do szkoły
to have breakfast, lunch, dinner - jeść śiadanie, lunch, obiad ...
to play tennis
to watch television
Uwaga: W wyrażeniach uniklanych, przedimek the jest zachowany:
the sun, the earth, the sky, the sea
Z drugiej strony, niektóre rzeczowniki policzalne w użyciu ogólnym zachowują mimo wszystko przedimek okreslony
w kilku wyrażeniach:
to go to the cinema - iść do kina
to listen to the radio - słuchać radia
to play the piano - grać na pianinie

Niektóre przysłówki, np. such, quite, rather wymagają, żeby przedimek stał dopiero za nimi.
such a nice day.
He is quite a good player.
It's rather an extreme.
Wyrazy that, too, so, as zajmują w zdaniu pozycję zaraz przed przymiotnikiem, a przedimek stoi przed samym rzeczownikiem.
He isn't that great a driver.
I hope it isn't too silly a question.
What a pity so clever a man did not succeeded.
Obesity is considered as great a threat as smoking.

Przedimki przed imionami własnymi

Imiona własne najczęściej nie są poprzedzane przedimkiem.
Przed niektórymi występuje jednak przedimek określony the:
1) przed nazwiskiem w liczbie mnogiej: the Browns, the Smiths - małżonkowie lub cała rodzina
2) przed nazwą kraju w liczbie mnogiej i taką, w skład której wchodzi rzeczownik pospolity, np. the United States of America
3) przed nazwami łańcuchów górskich i archipelagów: the Alps, the Philippines
4) przed nazwami rzek: the Thames, the Nile
5) przed nazwami oceanów i mórz: the Baltic (Sea), the Atlanic
6) przed nazwami statków: the Titanic, the Invincible
7) przed nazwami hoteli: the Russel
8) przed tytułami gazet: the Guardian
9) przed wszelkimi nazwami o konstrukcji the + rzeczownik pospolity + of + imię własne: the Isle of Man, the Lake of Geneva.

Wybór właściwego przedimka

Rzeczowniki	Liczba	Dowolny element jakiegoś zbioru		Konkretny element zbioru
		po polsku można dodać np. jakiś, jakaś, jakieś, jacyś		po polsku można dodać np. ten, ta, te, ci
Policzalne (jednostkowe)	pojedyncza	użyć a / an	I have a dog. Mam (jakiegoś) psa My kingdom for a horse.	uzyć the	I have the dog. Mam tego psa. This is the question.
	mnoga	nie używać przedimka (przedimek zerowy)	I have dogs. Mam (jakieś) psy. They are thieves. Oni są złodziejami.		I have the dogs. Mam (te) psy. They are the thieves. Oni są tymi złodziejami.
Niepoliczalne (masowe)	pojedyncza		I drink water. Piję (jakąś) wodę. Sugar is bad for teeth. Cukier szkodzi zębom.		I tasted the water. Spróbowałem tej wody. the sugar you bought. cukier, który kupiłeś

Wybrane nazwy geograficzne

Brak przedimka		Przedimek THE
Kontynenty	Europe, Asia, Africa, America	pustynie	the Sahara
Rejony polityczne i administracyjne	Texas Devonshire	reony geograficzne	the West Midlands, the Southeast of England the North of America
Kraje	Poland Germany Spain	nazwy państw złożone z rzeczowników pospolitych i przimka of	the USA, the UK the Republic of Poland
Wyjątki: the Netherlands, the Vatican, the Argentine, the Ukraine
Wioski, miasteczka metropolie	Dover, Warsaw, London	morza i oceany	the Pacific the Baltic
Jeziora	Lake Erie	rzeki, strumienie, kanały	the Thames the Vistula
Zatoki	San Francisco Bay	nazwy złożone zatok i cieśnin z przyimkiem of	the Bay of Pigs the Gulf of Mexico the Straits of Dover
Pojedyncze wyspy	Cyprus, Corsica	archipelagi	the Orkney Isles, the Carribean Islands
Szczyty górskie	Mount Everest Mont Blanc	łańcuchy górskie	the Tatras the Himalayas

Zaimki nieokreślone SOME i ANY

Zaimki nieokreślone występują z:
rzeczownikami niepoliczalnymi:
I always have some coffee in the morning. Do you have any coffee in the morning? I have no coffee in the morning.
rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej:
I need some tomatoes to make the soup. Do you need any tomatoes to make the soup?
I need no tomatoes to make the soup.

SOME

Some używa się z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi do opisu nieokreślonej ilości.

Some używa się :
w zdaniach twierdzących, np:

- I'd like some information. Chciałbym dostać informację.
- We have got some CDs at school. Mamy jakieś płyty w szkole
- I have some mineral water in my glass. Mam trochę wody mineralnej w szklance.

w pytaniach, kiedy jesteśmy pewni odpowiedzi, np.

- Did she give you some pencils? Czy ona dała jakieś ołówki? = jestem pewny,
- Would you like some wine? Czy chciałbyś trochę wina?

ANY

Any używa się:

w pytaniach, np:

- Have you got any milk left? Czy zostało jakieś mleko?
- Do you have any brothers and sisters? Czy masz rodzeństwo? = nie wiem czy ma
- Are there any crisps? Czy jest trochę chipsów?
- Is there any time left? Czy jest jeszcze trochę czasu?

w przeczeniach z "not", w znaczeniu "żaden", np.

- I haven't got any money = I've got no money. Nie mam żadnych pieniędzy
- She doesn't have any cars. Ona nie ma żadnych samochodów.
- We didn't see any people in that room. Nie widzieliśmy ludzi w tamtym pokoju. = we saw no people
w zdaniach twierdzących, w znaczeniu "jakichkolwiek", np.
- You can take any of these magazines. Możesz wziąć jakiekolwiek z tych czasopism.

W zdaniach twierdzących powiązanych ze znaczeniem : cokolwiek,którykolwiek, jakkolwiek, byle jaki, jaki bądź itp.

Any fool man can paint a picture, but it takes a wise man to be able to sell it.
Każdy głupi człowiek może namalować obraz, ale potrzeba mądrego człowieka, aby mógł go sprzedać.

Podsumowanie - przedimki

Przedimek a / an to tzw. przedimek nieokreslony (w języku polskim nie ma przedimków).

A używamy przed rzeczownikami, które zaczynają się spółgłoską.np. a pen, a boy.

An używamy przed rzeczownikami, które zaczynają się na samogłoskę, np. an apple, an orange.

Przedimka nieokreślonego a, an używamy przed rzeczownikiem w l.p., kiedy nazywamy podmiot, osobę lub pojęcie,

np. This is a book; I am a student.
Tom sat down on a chair. (nie wiemy które krzesło)
W l. mn. nie wprowadzamy przedimka, np. These are apples.
Mówiąc o czyimś zawodzie, umieszczamy przed rzeczownikiem a / an.
Shes is a doctor. He is an engineer.

Przedimka określonego the używamy, kiedy po rzeczowniku następuje określenie wskazujące indywidualne cechy rzeczownika,
np. The actors in that play were very good.
Tom sat down on the chair nearest the door (wiemy jakie krzesło)

Jeżeli o jakiejś osobie lub przedmiocie wspominamy po raz pierwszy, poprzedzamy dany rzeczownik przedimkiem nieokreślonym a lub an;
jeśli występuje on po raz drugi i kilkakrotnie, poprzedzamy go przedimkiem określonym the.
For lunch I had a sandwich and an apple. The sandwich wasn't very nice.
There was a man talking to a woman outside my hose. The man looked English but I think the woman was foreigm.

Używamy the, kiedy jest jasne w danej sytuacji o którą osobę lub rzecz chodzi.
Np. w pokoju mówimy a lampie (the light), podłodze (the floor).
Can you turn off the light, please? ( = the light in this room).
I took a taxi to the station.
The postman was late this morning.
We got the airport in time for our flight.

Mówimy także: the police, the fire-brigade, the army, the bank, the post-office, the doctor, the dentist.
I must go to the bank to change some money and then I'm going to the post office to buy some stamps.

Mówimy także the doctor, the dentist.
John isn't very well. He has gone to the doctor. (= his doctor).

Uwaga: W zdaniach typu There is a book on the table, nazwę przedmiotu (a book) poprzedza się zawsze bądź przedimkiem nieokreślonym,
bądź przymiotnikiem nieokreślonym some (some poprzedza rzeczowniki w l.mn. oraz rzeczowniki będące nazwami substancji).
W zdaniach typu The book is on the table, określających gdzie znajduje się dany przedmiot, nazwę tego przedmiotu prawie zawsze
poprzedza się przedimkiem określonym.

Uwaga: Przedimka nie stawiamy przed rzeczownikiem będącym nazwą materiału (tworzywa, substancji),
chyba, że następuje po nim bliższe określenie (odpowiadające na pytanie "jaki?") lub gdy rzeczownik zmienia znaczenie,
przestając być nazwą materiału, a stając się nazwą przedmiotu.
I need paper. Potrzebuję papieru.
I need a paper. Potrzebuję gazety.

Przedimek określony the stawiamy przed nazwami mórz, rzek i łańcuchów górskich;
nie stawiamy zaś przed nazwami części świata oraz nazwami krajów, chyba, że te ostatnie zawierają rzeczownik pospolity.
The Vistula, which starts in the Beskid Mountains and flows to the Baltic Sea, is the principal river of Poland.

Mówimy the ... kiedy jest tylko jedna jednostka czegoś:
What is the longest river in the world?
We went to the most expensive restaurant in town.
Paris is the capital of France.
The earth goes round the sun (także: the moon, the world, the universe)

Mówimy: the sea ... the sky, the ground, the countryside / the country
Would you rather live in a town or in the country?
Don't sit on the ground! It's wet.

Mówimy: go te sea / be at sea (bez the), w znaczeniu go / be on a voyage (jechać / byc w podróży).
Tom is seamen. He spends most of his life at sea. (Ale: I would love to live near the sea.)

Mówimy space (nie the space) kiedy mamy na myśli przestrzeń we wszechświecie.
There are millions of stars in space (ale: I tried to park my car but the space wasn't big enough).

Cinema, theatre, radio, television
Mówimy the cinema / the theatre:
We went to the cinema last night. Do you often go to the theatre? (Nie myslimy o poszczególnym, konkretnym kinie czy teatrze).
We often listen to the radio. I heard the news on the radio.
Ale zwykle mówimy television (bez the): We often watch television. (Ale: Can you turn off the television, please?) (TV set)

Posiłki: Zwykle nie używamy the z nazwami posiłków.
What time is lunch? We had dinner in a restaurant. What did you have for breakfast?

Ale mówimy: a meal:
We had a meal in a restaurant.

Używamy przedimka a, kiedy jest przymiotnik przed lunch/breafast itd.
Thank you. That was a very nice lunch. (nie 'that was very nice lunch')

Zdania: The rose is my favourite flower. The giraffe is the tallest of all animals.

The ... nie oznacza to pojedynczej, szczególnej rzeczy.
The rose = róże ogólnie rzecz biorąc; the giraffe = żyrafy w ogólności

Używamy the + rzeczownik policzalny w liczbie pojedynczej, by mówic o typie rośliny, zwierzęcia itp.
Można użyć również liczby mnogiej bez the: Roses are my favourite flowers. (nie The roses ...)

Używamy the + rzeczownik policzalny w liczbie pojedynczej, kiedy mówimy a typie maszyny, wynalazku itp.
When was the telephone invented? The bicycle is an excellent means of transport.

Używamy też the dla instrumentów muzycznych:
Can you play the guitar? The piano is my favourite instrument.

The + przymiotnik

Używamy the z niektórymi przymiotnikami (bez rzeczxownika). Znaczenie jest zawsze w liczbie mnogiej.
Np. the rich = rich people w ogólności
Do you think the rich should pay more taxes?

the rich the old the blind the sick dte disabled the injured the poor the young the deaf (głuchy) the dead the unemployed
That man over there is collecting money for the blind.

Wyrażenia dotyczą zawsze liczby mnogiej.
Nie można powiedzieć 'a blind' . Musimy powiedzeć 'a blind man".

The + słowa okreslajace narodowość

Można użyc the z przymiotnikami narodowości, kiedy mamy na myśli ludzi z danego kraju.
The French are famous for their food. (= the French people) Francuzi są znani ze swojej kuchni (jedzenia).
Why do the English think they are so wonderful? ( = the English people) Dlaczego Anglicy myślą, że są tacy wspaniali?

Można uzyć the w ten sposób ze słowami:
the British (Brytyjczycy) the Welsh the Spanish the Dutch the English the Irish the French the Swiss

Także z narodowościami kończącymi się na -ese - the Japanese, the Chinese itd.
Z innymi narodowościami musimy użyć liczby mnogiej z końcówką -s:
(the) Russians (the) Italians (the) Arabs (the) Scots (the) Turks

Przedimki some i any
Przedimki some i any to przedimki nieokreślone, używane przed rzeczownikami w liczbie mnogiej.
a friend    some friends.
Some uzywamy w zdaniach twierdzących.
I need some new shoes.
Any uzywamy w zdaniach przeczących i zwykle w pytaniach.
I hasn't got any friends.    Have you got any brothers and sisters?
One jest liczebnikiem i nie używa się go w charakterze przedimka.
He has one dog and two cats. A cola and a hamburger, please.

ZAIMKI - PRONOUNS

Linki: http://angielski.na6.pl/zaimek http://www.slowka.pl/angielski_zaimki_okreslniki.php http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/pronouns.htm

Zaimki zastepują w zdaniu rzeczownik.

Zaimki dzielą sie na:

osobowe - personal pronouns
dzierżawcze - possesive
wskazujące - demonstrative
zwrotne - reflexive
względne - relative
pytające - interrogative
nieokreślone - indefinite

Zaimki osobowe - Personal Pronouns

Zaimki osobowe w funkcji podmiotu (subject pronouns) Pronouns in the Subjective Case mianownik: kto? co? who? what?		Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia (object pronouns) Pronouns in the Objective Case przypadki zależne: kogo? komu? z kim itd. whom to? / with whom?
podmiot	przykłady	dopełnienie	przykłady
I - ja	I am I live in Warsaw I play volleyball. He lives in the US and I live in Poland	me - mnie, mi, mną	It is me. To ja jestem. He helped me. Come with me. They invited me inside. I'm talking to you. Listen to me. Wait a minute, don't leave without me!
you - ty	you are You are my friend	you - ciebie, tobą	Is it you? To ty? I treat you like a friend. I know you well. 'm talking to you. Listen to me. I must find that book for you.
he - on	he is He likes ice-cream. He is not at home.	him - jego, go, jemu, mu, nim	She loves him. It must be him. To musi być on. I will never be like him. I know John. I know him. (dopełnienie bliższe - kogo? co?) I always see him in the hall. I gave John a book. I gave him a book. (dopełnienie dalsze - komu? czemu?) We must find that book for him. (Zaimek osobowy występuje po przyimku - tu for)
she - ona	she is She is my teacher	her - jej, niej, ją, nią	He gave her flowers. They are talking about her. I'll buy her a new hat.
it - ono	it is It belongs to my dog. Look at the child, it looks lost.	it - je, jego, go, jemu, mu, nim	He hates it. She heard it barking. This chair is broken, don't sit on it!
we - my	we are We often go to the cinema.	us - nam, nas, nami	They don't like us. My parents offered us a room. We know him and he knows us. There is a beautiful valley in front of us.
you - wy	you are You have to come.	you - was, wam, wami	We heard you behind the wall.
they - oni	they are They learn English.	them - ich, i, nimi, nich	I always tell them to learn hard. We are cooking dinner for them. We understand them. I haven't met them. Did you see them?
one - ktoś (forma bezosobowa)	One has to take care of one's business.	one - komuś, kimś	I bought a blue dress and a green one. Do you want blue suede shoes or the brown ones?

Zaimek osobowy I zawsze pisze się dużą literą, niezależnie od pozycji w zdaniu.
Zaimek you a l. poj. znaczy ty, a w l.mn. "wy". Jest to jedyna forma używana w mowie potocznej przy zwracaniu się do osoby lub osób starszych,
do przełożonych i pdwładnych, a w tłumaczeniu oznacza: ty, wy, pan, pani, państwo
Zaimek it zastępuje rzeczowniki nieżywotne oraz nazwy zwierząt
Zaimek it może odnosić się do dzieci i zwierząt, o ile nie jesteśmy z nimi emocjonalnie związani.
Zaimek w funkcji podmiotu musi byc użyty zawsze w mianowniku.
Zaimka w funkcji podmiotu nigdy nie można opuścić w zdaniu.

Po than w zdaniu można stosować zaimek osobowy w formie podmiotu + czasownik lub zaimek w formie dopełnieniowej:
He is stronger than I am. He is stronger than me. On jest silniejszy niż ja.

I know waht he means. (Nie Me, I know ....)
The important thing is to avoid drinking too much. (Nie The important, it is to)
Bety and I left early. (Nie: Betty and me, we left early)Specyfika angielska
Look at that baby!. Isn't it cute? (dzieci nie mają płci - stosujemy it ) Patrz na to dziecko. Nie jest ono piękne?
My poor dog. He looks of colour. (Pies jako pupilek)
She is a good car. To jest dobre auto. (często stosujemy she gdy dotyczy to statku czy samochodu)
He is a teacher. (Nie: He is teacher lub It is a teacher)
She is a perfect fool. (Nie: It's a perfect fool)
Ale:
Who is that? It's Peter.

Zaimki dzierżawcze - Possessive Pronouns

Odpowiedniki polskich wyrazów: mój, twój itd. mają w języku angielskim różne formy,
w zależności od tego czy występują łącznie z rzeczownikeim czy samodzielnie.
Łącznie z rzeczownikiem stosowane są zawsze zaimki przymiotne dzierżawcze - tzw. określniki dzierżawcze: my, your, his, her, its our, your, their
Samodzielnie występują zaimki dzierżawcze: mine, yours, his, hers, its, ours, yours, theirs.

Zaimki przymiotne dzierżawcze- Okreslniki dzierżawcze (niesamodzielne)		Zaimki dzierżawcze samodzielne - possessive pronouns
my - mój, moja, moje, moi	This is my room.. It is my coat.	mine - mój, moja, moje ...	This room is mine. Ten pokój jest mój. This is your seat, and this is mine. It's he umbrella, isn't it? No, it isn't hers, it's mine.
your - twój, twoja, twoje	This is your seat. Can I use your phone? Is he your friend?	yours - twój, twoja ...	My phone is broke. Can I use yours? My life is richer than yours.
his - jego (rodz. męski)	It's his towel. She wants to meet his family.	his - jego	He met my family, and now wants me to meet his.
her - jej (rod. żeński)	These are her books.	hers - jego	I don't like my earings but I like hers. His summary is pretty well written, but hers is much more interesting.
its - jego (rodz. nijaki)	This is its toy.	its - jego
our - nasz, nasza, nasze	These are our dogs. Let's take our car.	ours - nasz, nasza, nasze	Her car is too small. Let's take ours. Their opinions differ from ours.
your - wasz, wasza, wasze	Those are your pens. You are going with your parents.	yours - wasz, wasza, wasze	Are you going out with his parents or with yours?
their - ich	This is their house. He is talking about their projects.	theirs - ich	Is he talking about our projects? No, about theirs. Our car, not theirs.

Zaimki wskazujące - Demonstratives Pronouns

Formy zaimków wskazujacych zależą od tego, czy wyrażamy liczbę pojedynczą czy mnogą oraz od odległości wskazywanego obiektu
(blisko mówiącego - tu, czy w pewnym oddaleniu - tam)
Wyróżniamy cztery zaimki wskazujące:
liczba pojedyncza: this, that
liczba mnoga: these, those

Liczba pojedyncza
this - ten, ten, ta, to - uzywa się, gdy osoba lub przedmiot wskazany znajduje się blikso rozmówcy
np. this woman - ta kobieta - w odniesieniu do rzeczy lub osoby znajdującej się blisko osoby mówiącej.
This is a car. To jest samochód
I don't like this idea. Nie podoba si się ten pomysł.
that - tamten, tamta, tamto - używa się, gdy osoba lub przedmiot wskazany znajduje się dalej od rozmówcy
np. that man tamten mężczyzna - w odniesieniu do osoby lub rzeczy znajdującej się daleko od osoby mówiącej .
Who's that girl ? Kim jest tamta dziewczyna ?
That is what I mean.

Liczba mnoga
these - ci, te - używa się gdy wskazane osoby lub przedmioty znajdują sie blisko mówiącego
np. these children - te dzieci. Odnosi się do osób oraz rzeczy znajdujących się blisko osoby mówiącej
These girls are really beautiful. Te dziewczyny są naprawdę piękne.
those - tamci, tamte - używa się, gdy wskazane osoby lub przedmioty znajdują sie dalej od rozmówcy
Odnosi się do osób lub rzeczy znajdujących daleko osoby mówiącej .
Whose are those books? Czyje są tamte książki?

Liczba pojedyncza	Liczba mnoga
this book - ta książka this car - ten samochód this map - ta mapa	these books - te książki these cars - te samochody these maps - te mapy
that boy - tamten chłopied that lamp - tamta lampa	those lamps - tamte mapy those boys - tamci chłopcy

Określnik wskazujący such - taki.

"Such" - 'taki' + (przymiotnik) + rzeczownik)
i "so" -'tak' + przymiotnik lub przysłówek) wskazują na szczególną intensywność cechy, która w tym samym zdaniu przypisywana jest przedmiotowi wypowiedzi
It's such a beautiful day. To taki piękny dzień.
I'm so tired. Jestem tak zmęczony.

Gdy używamy SUCH w z rzeczownikiem policzalnym, to w liczbie pojedynczej wystepuje on z przedimkiem nieokreślonym a./an, który następuje po nim:
I have never known such a man. Nigdy nie znałem takiego człowieka
I have never been in such place.
W liczbie mogiej określnik such występuje z przedimkiem zerowym (nie ma przedimka a/an).
I have never known such men. Nigdy nie znałem takich ludzi.
I have never been in such places.

Zaimki zwrotne - Reflexive Pronouns

Wyray: myself, yourself występują jako zaimki zwrotne odpowiadające polskim zaimkom: się, siebie, sobie, sobą.
W odróżnieniu od języka polskiego, w języku angielskim każdemu zaimkowi sobowemu odpowiada oddzielna forma zaimka zwrotnego:
I - myself    I washed myself after work.    I did it myself.
you - yourself    Have you hurt yourselves? Behave yourselves!
he - himself    He execused himself and went out.
she -    herself    She is not herself these days. She is looking at herself in the mirror.
it - itself    It is beautiful in itself.
we - ourselves    We helped ourselves to the cake.    Don't be sorry for yourselves.
you - yourselves    Did you talk about yourselves?
they - themselves    Do your children get dressed themselves?

Zaimek zwrotny oneself
It's always good to take care of oneself.

Zaimków zwrotnych używa się także dla podkreślenia danej rzeczy lub zaznaczenia, że ktoś coś robi sam, bez niczyjej pomocy.
I myself don't know it.
Did you do yourself?
My dad himself was scared.
She went there by herself.
The school itself is small.
See it for yourselves.

Dla wyrażenia wzajemnego stosunku używa się połączenia each other lub (w bardziej nieformalnych) one another.
They looked at themselves in the mirror.   Spojrzeli na siebie w lustrze - czytaj: na siebie samych
They looked at each other and smiled.   Spojrzeli na siebie i się uśmiechnęli. - czytaj: na siebie wzajemnie
We looked at each other. Popatrzylismy na siebie.
They help one another. Pomagajmy sobie.
The wired crossed one another. Druty się skrzyżowały.

Each other stosuje się, gdy mówimy o wzajemności między dwoma osobami;
one another, kiedy mówi się o więcej niż dwóch osobach.

Each Other
He's helping her. She's helping her. They're helping each other. Oni pomagają sobie wzajemnie.
Ann is speaking to Betty. Betty is speaking to Ann. They are speaking to each other.

One Another
We have goog neighbours in our house. We help one another. Pomagamy sobie wzajemnie. We visit one another. Odwiedzamy się wzajemnie.
Our family is very good. We love one another. We know one another. We understand one another. We help one another.

Zaimki względne - Relative pronouns
http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/zaimki-wzgledne.htm http://www.twojangielski.pl/gramatyka/czesci_mowy/zaimki_wzgledne.html
http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/relative-clauses.html http://angielski-online.pl/gramatyka-angielska/41-zaimek/169-zaimki-wzgldne
http://eszkola.pl/jezyk-angielski/zaimki-wzgledne-4267.html

Zaimki względne - odpowiedniki polskich: który, która, które, mają 3 (głowne) różne formy:
who - w odniesieniu do osób, which - w odniesieniu do rzeczy i zwierząt , that - w odniesieniu do osób, rzeczy, zwierząt.

W odniesieniu do osób używa się form:
1 przypadek: who, that
2 przypadek - whose
3 przypadek - to whom
4 przypadek - who(m), that
W odniesieniu do rzeczy używa się form:
1 przypadek: which, that
2 przypadek - whose lub of which
3 przypadek - to which
4 przypadek - which, that

The man who wrote that book. Człowiek, który napisał tamtą książkę.
The book of which I spoke. Książka, o której mówiłem.

Przyimek w zdaniach podrzędnych wprowadzonych zaimkiem who(m) lub which - może być umieszczony na końcu zdania.
W zdaniach wprowadzonych zaimkiem that - musi być na końcu zdania, np.
The house which I spoke of. lub The house of which I spoke.
lecz musi być:
The house that I spoke of.
Dom, w którym mieszkałem.

Zaimek względny może być opuszczony, o ile użyty jest w 3 lub 4 przypadku:
The man (whom) I saw was called Smith.    Człowiek, którego widziałem, nazywał się Smith.

Zaimki względne takie jak who, whoever, which, that wiążą grupy słów z rzeczownikami lub innymi zaimkami
np:
"The lady who is sitting next to me seems very nervous".
Słowo "who" odnosi się do podmiotu "Lady" i łączy podmiot z czasownikiem "seems".

Zaimki względne mają znaczenie „który”.
W języku angielskim jest kilka słów, które pełnią funkcję zaimka względnego.
who - kto, który, którzy
which - który, które
that - który, którzy
whose - którego, których
whom - któremu, którym
of whom - z którego, o którym

Zaimek who (kto) odnosi się wyłącznie do osób.
Zaimek which odnosi się do rzeczy i zwierząt.
That - używa się w do obu powyższych grup

Czyli zaimek "who" i "that" używa się w stosunku do ludzi i rzeczy
a zaimek "which" opisuje jedynie rzeczy.

I saw the man who / that gave you the book.
A lady is a woman who never shows her underwear unintentionally.
A gangster who killed her.
People who belive in God.
Women who read this magazine.
The girl who I work with is from Birmigham. The girl with whom I work is from Birmingham.
Jim, whom do you like most? Jim, who do you like most?
Whom would you like to invite to your wedding?
The candidate about whom I told you yesterday didn't get the job. The candidate I told you about yesterday didn't get the job.
The man that broke my arm is in jail.
I found the book which/that you lost.
The dog which bit me.
The house which he bought.
The car that I'm driving is called "Skoda"
This is the writer whose book we read
The woman whom we waved to is our mother.
The guy (that) you have just laughed at is the new CEO (chief executive officer, general manager).

Przypadki szczególne

The only ... that ...

The first .... that ... The first woman (that) I loved.

The last ... that ...

The most beautiful woman (that) I've ever seen.
Never put off until tomorrow what can be put off until that day after tomorrow.
I have four children, which is not bad considering I'm not a good man.

ZAIMKI WZGLĘDNE - zestawienie

	w odniesieniu do osób	w odniesieniu do rzeczy	w odniesieniu do osób i rzeczy
Przypadek podmiotu 1 przypadek - mianownik (kto, co)	who - który, a, e którzy The man who wrote that book.	which - który, a, e The table which is in my room.	that - który, a, e, którzy That man who/that lives next door is very friendly.
Dopełniacz 2 przypadek - dopełniacz (kogo, czego)	whose - którego, której, których Jack is the boy whose friend built my house I saw some people whose car had broken down.	of which - którego whose The book of which I spoke.
3 przypadek - celownik (komu, czemu)	to whom Hunter is the boy to whom Jessica gave a gift.	to which Jack built the house to which I am going now.
Przypadek dopełnienia 4 przypadek - biernik (kogo, co)	whom (who) - którego, któremu, którym The man whom I wanted to see was away on holiday.	which - które, któremu I'm looking for a book which I left on the table. We had a map. without which we would have got lost.	that - którego, któremu The man that I wanted to see was away on holiday. You are the very boy that I have been looking for. Have you found the keys that you lost?

Zaimek względny who stosuje się tylko do osób, which dla rzeczy, that do osób i rzeczy.

Who ma formę dopelniacza whose i formę przypadku dopełnienia whom.
W mowie potocznej używa się who jako formy dopełnienia.
Zaimki względne who, whose, whom mają te same formy dla liczby pojedynczej i mnogiej, dla rodzaju męskiego i żeńskiego.

Zaimki względne wprowadzają zdania podrzędne przydawkowe, które spełniają w zdaniu złożonym funkcję przydawki i odpowiadają na pytanie jaki?, który?
Ze zdaniem głównym łączą się te zdania za pomocą zaimków względnych who, whom, whose, which, that.

Zdanie podrzędne przydawkowe przeważnie występuje bezpośrednio po rzeczowniku, do którego się odnosi, np.
The man who caught me was very fat. Mężczyzna, który mnie złapał, był bardzo gruby.
The man whose dog is very fat, is my neighbour. Mężczyzna, którego pies jest bardzo gruby, jest moim sąsiadem.
The dog, which caught me, was very fat. Pies, który mnie złapał, był bardzo gruby.
The car, the windscreen of which is broken, belongs to John. Samochód, w którym jest wybita przednia szyba, nalezy do Jana.
The dog, which I caught, was very fat. Pies, którego ja złapałem, był bardzo gruby.

Zaimek względny that
This is the man that caught your dog. To jest mężczyzna, który złapał twego psa.
This is the dog that caught a man. To jest pies, który złapał mężczyznę.
The men (that) we visited yesterday is a wel-known boxer.
That car (that) we see here, belongs to John. Samochód, który widzimy tutaj, bnależy do Jana.

Przyklady zdań

WHO
I don't like the girls who smoke. Nie lubię dziewczyn, które palą.
I don't know the men who is crossing the street.
Do you know the boy who lives in this big house?
The people who live in this house are on holiday.
Did you know the boy who opened the window?

WHOSE
This boy, whose mother is a teacher is very clever.
This is a girl, whose mother is going to merry the postman.
The men whose car is here are thieves.

Zaimki względne w mowie potocznej są zwykle opuszczane, jeżeli nie są w zdaniu podrzędnym podmiotem, np.
I don't like the girl (whom) I saw yesterday.
Is this the man (whom) you helped last week?

WHICH
I like the picture (which) you bought in London.
The dog which got lost was very old.
I have got the letter, (which) you sent me last week.
This is a laboratory, in which my father works.
I'm looking for a book which I left on the table.

THAT
My brother that lives in London has two children.
The car that is in front of the house, belongs to David.
Was it you that broke the window?
Here is the car that I told you about.

Rozszerzonymi formami zaimków względnych są: whoever, whomever, whatever i zalicza się je również do kategorii zaimków nieokreślonych.
The teacher will select whomever he pleases. Nauczyciel wybierze kogokolwiek zechce.

Zaimki pytające - Interrogative Pronouns

http://www.twojangielski.pl/gramatyka/czesci_mowy/zaimki_pytajace.html http://www.eteacher.pl/gramatyka/wh_questions http://www.englishclub.com/grammar/pronouns-interrogative.htm

W języku angielskim stosuje się zaimki pytające do tworzenia tzw. Wh-questions.

Do zaimków pytających zalicza się:
who - kto
what - co, który, jaki
which - który
whose - czyj
whom - kogo, komu.
why -dlaczego
where - gdzie
when - kiedy
whom - kogo, kim komu?

Who , whose, whom odnoszą się tylko do osób.

Who - kto
Who używa się gdy pytamy o podmiot zdania, np.
Who is your friend?    Kim jest twoj przyjacie?
Who spoke English?    Kto mówi po angielsku?
Who is coming to your party?
Who wrote this book?
Pytania o podmiot stawia się zawsze w liczbie pojedynczej, chociaż nieraz z góry zakładamy, że odpowiedź będzie w liczbie mnogiej.
Who knows the answer to the questions? Kto zna odpowiedź na to pytanie? (prawdopodobnie kilku uczniów).

Whom - kogo
Jeśli pytamy o dopełnienie używamy who (mniej oficjalnie) lub whom (bardziej oficjalnie).
Who(m) do you want to see?    Kogo chcesz widzieć?
Who(m) do you teach?    Kogo uczysz?
Who(m) did you met in the park?    Kogo spotkałeś w parku?
Who(m) did you speek to?    Do kogo mówiłeś?

Whose - czyj/a, czyje
Whose books are these?    Czyje to książki?    They are mine.
Whose answer is good?    Czyja odpowiedź jest dobra?    David's is.
Whose dogs are black?    Ours are.
Whose car is this?    It's the teacher's car.

What -co? - używa się mówiąc o rzeczach
What is on the table?    Co jest na stole? It's a cup.
What have you got in your bag? I have a book.
What do you want? I want some sugar.
What are you reading? (a newspaper).

Which - który-a, które, którzy z - używa się mówiąc o osobach lub rzeczach, kiedy chodzi o wybór z ograniczonej ilości rzeczy lub osób.
Which of you said that? Który z was to powiedział?
Which of these two men is Mr. Brown?     Który z tych 2 mężczyzn jest panem Brown?
Which will you have tea or coffee? Czego się napijesz - herbaty czy kawy?
Which of these books is yours?    Która z tych książek jest twoja?

Zaimki pytające znajdują się na początku zdania.
Who gave you this book?
Who is your favourite actor?
Who did you phone this morning?
What do you want from her?
What can I do for you?
What do you eat for breakfast?
Where do you live?
Which pen is it?
Which is your cup?
Which places would you like to visit again?
Whose shoes are these?Zaimki_pytajace
Whose car is this?
When did you move house?
Why didn’t she phone?
Whom did she phone?

Zaimki nieokreślone - Indefinite Pronouns

Zaimki nieokreślone stanowią dość niejednorodną grupę wyrazów.
Niektóre z nich występują także w roli określników, tj. łącznie z rzeczownikami.

Some, Any - trochę, kilka, parę    I have some money. I have not any noney. Have you any money?
No, none - nikt, żaden/na, żadnei    I have no money. Nie mam żadnych pieniędzy.
Every - każdy bez wyjątku, wszelki    He comes here every day.
Each - każdy osobno    Each student had a room to himself.
Either - każdy z dwóch.    Either answer is correct. Każda z 2 2 odpowiedzi jest prawidłowa
Neither - żaden z dwóch    Neither of you may go. Żaden z was nie może iść.
One
a) może być użyty jako zaimek bezosobowy, np. One should always do one's duty. Trzeba spełniać swój obowiązek
b) Może zastępować rzeczownik, jeśli nie chce się go powtarzać 2 razy w jednym zdaniu:
The difference between a good boy and a bad one. Różnica między dobrym z złym chłopcem.
No używa się zawsze w dopełniaczu.
I have no money. None of us has any money.

Zaimki some, any, every, no moga tworzyć zaimki złożone w połączeniu z -body, -one, thing
somebody - ktoś
soomeone - ktoś
something - coś
anybody - ktokolwiek
anyone - ktokolwiek
anything - cokolwiek
everybody - każdy, wszyscy
everyone - każdy, wszyscy
everything - wszystko, każda rzecz
nobody - nikt
no one - nikt
nothing - nic

Wyrazy some i złożenia z nim występują najczęściej w zdaniach twierdzących,
wyraz any i złożenia z nim - w zdaniach pytających i przeczących. i warunkowych

Some:    If you need sugar, I can lend you some. Jeśli potrzebujesz cukru, mogę ci trochę pożyczyć.
Any:     I need sugar; can you lend me any? I am short of sugar and I can't lend you any. Brakuje mi cukru i nie mogę ci ani trochę pożyczyć
None:    I am short of sugar and I can lend you none. Brakuje mi cukru i nie mogę ci żadnego (nic) pożyczyć.
Somebody (Someone):    We must find somebody (someone) to help us. Musimy kogoś znaleźć, żeby nam pomógł.
Anybody (Anyone):      Can we find anybody (anyone) to help us? Czy możemy kogoś znaleźć, żeby nam pomógł?
Nobody (No one):    We can find nobody (no one) to help us. Nie możemy nikogo znaleźć, żeby nam pomógł.
Everybody (Everyone): Everybody (everyone) can learn a foreign language. Każdy może się nauczyć języka obcego.
Something:     I have got something to tell you. Mam ci coś do powiedzenia.
Anything:     Have you got anything to tell me? I haven't got anything to tell you. Nie mam ci nic do powiedzenia.
Nothing:     I have got nothing to tell you. Nie mam ci nic do powiedzenia.
Everything:    I have told you everything. Powiedziałem ci wszystko.

Gdy w zdaniu przeczącym zaimek z powyższej grupy jest podmiotem to orzeczenie zasadnicze nie zawiera partykuły przeczącej.
Nobody can help him
Nothing will happen.
Anybody can do this job.
Tell him anything you like.

Zaimek nieokreślony SOME oznacza: kilka, trochę, nieco, pewne, jakieś.
Stosuje się go w zdaniach oznajmujących z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi.
I have got some letters from London. Mam kilka listów z Londynu.

Zaimek ANY oznacza: jakiś, jakikolwiek, choć trochę, troszeczkę.
Stosuje się go w zdaniach pytających zarówno z rzeczownikami policzalnymi jaki i niepoliczalnymi.
Have you got any letters from London, too? Yes, I have (some). Czy też masz jakieś listy z Londynu? Tak mam kilka.
No, I haven't any. Nie, nie mam żadnych.
I haven't got any letters from London. Nie mam (żadnych, wcale) listów z Londynu.

NOT ANY - wcale, żadne, stosuje się w zdaniach przeczących z rzeczownikami policzalnymi i niepoliczalnymi.

Zaimek NO oznacza: wcale, żadne - stosuje się w zdaniach przeczących.
Wyraz no spełnia funkcję przymiotnika i dlatego występuje łącznie z rzeczownikiem.
I've got no letters from London. Nie mam (żadnych, wcale) listów z Londynu.

There are some books on the table.
Are there any books on the box too? Yes, there are (some).    No, there aren't (any).
There aren't any books on the table.
Tere are no books on the box.
There are some men in the house.
Are there any men in the garden, too? Yes, there are (some). No, there aren't (any).
I've got some trees i my garden.
Have you got any trees in your garden too? Yes, I have (some). No, I haven't (any).
He has got some newspapers on his table.
Has she got any newspapers on her table, too? Yes, she has (some). No, she hasn't (any).
She's got some sugar in her bag.
Has she got any sugar in her bag, too? Yes, she has (some). No, she hasn't (any).
She hasn't any sugar in her. bag. She's got no sugar in her bag either.

Tabela wyrazów złożonych z SOME, ANY, NO, EVERY

	Osoby		Rzeczy	Miejsce	Sposób
	- body	- one	- thing	- where	- how
some	somebody ktoś (ważny)	someone ktoś	something coś	somewhere gdzieś	somehow jakoś
any	anybody ktoś, ktokolwiek	anyone ktokolwiek	anything coś, nic	anywhere gdziekolwiek	anyhow byle jak, jakkolwiek
no	nobody nikt	no one nikt	nothing nic	nowhere nigdzie
every każdy	everybody każdy, wszyscy	everyone każdy, wszyscy	everything wszystko	everywhere wszędzie

Przykłady zdań
I've got something in my bag.
Have you got anything in your bag? Yes, I've got something. No, I haven't nothing. No, I've got nothing.
I haven't got anything in my bag. I've got nothing in my bag.
There is a car somewhere in the picture.
Is there a car anywhere in the picture? Yes, there is (somewhere). No, there isn't (anywhere). No, there is nowhere.
There isn't a car anywhere in the picture.
There isn't a car anywhere in the photograph.
There is a picture of a car somewhere in this book.
But it is nowhere in this picture and in this photograph.

There is	somebody something nobody nothing	in the car	There isn't	anybody anything anyone	in the car
Is there	anybody anyone anything	in the car?	There is	nobody no one nothing	in the car

Wyrazy some i any mogą wystąpić jako określniki, tzn. mogą poprzedzać rzeczownik.
I've got some news from him.
There's some sugar on the table.
Are there any letters for me?
Wyrazy some i any moga też wystąpić jako zaimki.
Have you got any letters from Poland? Yes, I've got some.
Last month I got some news from Henry. Ph, but have you got any more since then?

Wyraz some, a także złożenia somebody (ktoś), something (coś), somewhere (gdzieś) występują w zdaniach twierdzących.

Wyraz any a także złożenia: anybody (ktoś, ktokolwiek), anything (coś, cokolwiek), anywhere (gdzieś, gdziekolwiek),
występują w zdaniach pytających i przeczących.

Wyrazy no, a także nobody (nik)t, nothing (nic), nowhere (nigdzie) występują w zdaniach przeczących.

Zdania przeczące mogą mieć dwojaką postać:
1) albo zawierają wyraz any, anybody, anything, anywhere i wówczas orzeczenie występuje w formie przeczącej
2) albo zawierają wyrazy przeczące no, nobody, nothing, nowhere i wtedy w orzeczeniu nie występuje przeczenie
There is somebody in this room.
Is there anybody in this room?
There isn't anybody in this room.
There is nobody in this room.
Nobody can help him
He has lost something.
Has he lost anything?
He hasn't lost anything.
He has lost nothing.
I've seen him somewhere in town.
Have you seen him anywhere?
I have not seen him anywhere.
I have seen him anywhere.
Is anything wrong?
Did you find anything?
Is anyone else here?

Zaimek ONE

http://www.twojangielski.pl/gramatyka/czesci_mowy/zaimek_one.html http://www.angielski.edu.pl/zagadnienia_gramatyczne/one_w_znaczeniu_ten_330.html

ONE jest to jak gdyby bezrodzajowy zaimek osobowy 2 osoby.
Używamy go by wyrazić to, co po polsku wyrażają sformułowania bezosobowe.

Używamy go głównie by uniknąc powtarzania rzeczownika - aby uniknąć powtórzeń w wypowiedzi, możemy użyć zaimka "one".

Zastępuje on rzeczownik policzalny w liczbie pojedynczej.

Musi to być wyraz już wcześniej wspomniany:

the blue car and the red one

yellow marbles and green ones

Zaimek one wskazuje „wstecz” na osobę lub rzecz, której dotyczy rozmowa, unika się w ten sposób powtarzania się.
Słówko one dodajemy wtedy do przymiotnika lub wyrażenia określającego dodatkową, nową cechę tej osoby/rzeczy.

Which dress do you think is nicer? The red dress or the black dress? Która sukienka jest według ciebie ładniejsza? Czerwona sukienka czy czarna sukienka?
Which dress do you think is nicer? The red one or the black one? Która sukienka jest według ciebie ładniejsza? Czerwona czy czarna?

- I talked to that boy. - Which one? - The one in t-shirt.

Zaimek one może występować jako polskie “jakiś” (jeden z tych, o któryc była już mowa), np.:
- I don’t have a pen. Can you give me one?

Zaimek one ma regularną liczbę mnogą – ones.
I've got a lot of books but here I only store the ones I need at the moment.
Mam mnóstwo książek, ale tutaj przechowuję tylko te, których w tej chwili potrzebuję.

Zaimek one może występować jako polska forma bezosobowa, ‘można’, ‘należy’, ‘trzeba’,np.:
One must be careful. Należy być ostrożnym

ONE ma kilka zastosowań
Forma podmiotu - Subject form:      one
Forma dopełnienia - Object form:      one
Forma dzierżawcza - Possessive form:    one's
Forma zwrotna - Reflexive firm:    oneself

One should always do one's duty. Trzeba zawsze spełniać swój obowiązek
One can only rely on oneself. Można polegać tylko na sobie samym
This method enables one to obtain the required results. Ta metoda pozwala otrzyma żądane wyniki.
The Browns haven't got a car, but the Wilsons have one.
I need a new handbag. Then go and buy one.

Niektóre sformułowania z zaimkiem zwrotnym oneself
to enjoy oneself - dobrze się bawić
to cut oneself - skaleczyć się
to rely on oneself - polegać na sobie

Należy zwrócić uwagę, że rzeczowników niepoliczalnych nie można zastąpić wyrazami "one"/"ones". Używamy w tym celu wyrazu "some":
Robin never reads any books, though he buys some every week. Robin nigdy nie czyta książek, mimo że co tydzień kupuje nowe.

Podsumowanie - zaimki

Zaimki osobowe - Personal Pronouns
I, you, he, she, it, we, you, they - Subject Form - w funkcji podmiotu - Nominative Case - odpowiadający mianownikowi - pierwszy przypadek
me, you, him, her, it, us, you, them - Object Form - forma dopełnienia - Objective Case -do tworzenia innych przypadków
(łączący funkcje polskiego celownika, biernika, narzędnika i miejscownika).
Zaimek I piszemy zawsze dużą literą. Zaimej you jest taki sam dla liczby pojedynczej i mnogiej i odpowiada polskiemu ty/wy. Pan/Pani.
Zaimek he używamy w odniesieniu do mężczyzn/chłopców, a she w odniesieniu do kobiet/dziewczyn. It uzywamy w odniesneniu so rzeczy.

Przymiotniki dzierżawcze (possesive adjectives): my, your, his, her, our, your, their (towarzyszące rzeczownikowi - przed rzeczownikiem)
Wyatępują w takiej samej formie z rzeczownikami w liczbie pojedynczej i mnogiej, np. my shoe - my shoes.
To, jakiego zaimka dzierżawczego uzyc, zalezy od płci posiadacza, a nie rodzaju rzeczy. Używamy więc his, jesli posiadaczem jest mężczyzna/chłopiec,
a her, gdy posiadaczem jest kobieta/dziewczynka: his house (Vince's house) - her house (Kamila's house).
Zaimki dzierżawcze: mine, yours, his, hers, ours, yours, theirs - zastępują rzeczownik.

Zaimki zwrotne i tzw. emfatyczne: myself, yourself, himself itp.
Występują jako zwrotne, kiedy wskazują, że czynność wykonywana przez daną osobę przechodzi na nią;
zaś jako emfatyczne, kiedy służą do położenia nacisku, że nie kto inny, ale własnie dana osoba wykonywa czynność lub że wykonywa ją sama.

Zaimki wskazujące - Demonstrative Pronouns
Zaimek this w l.poj. ma formę these w l.mn. wskazują na przedmioty, osoby, zjawiska bliskie w przestrzeni i czasie.
This używamy z rzeczownikami w liczbie pojedynczej, a these z rzeczownikami w liczbie mnogiej.
this book - these books; this child - these children.
Zaimek wskazujący that ma formę l.mn. those i wskazuje na przedmioty i zjawiska odległe.
Zaimek wskazujący such ma tę samą formę w l.p. i l.mn. Po such przed rzeczownikami policzalnymi w l.p. stosuje się przedimek nieokreślony a, an.
Zaimki nieokreślone: no, some, any, every, another, many, all poprzedzają such.

Zaimki pytające - Interrogative Pronouns
Zaimka who używamy, mówiąc o osobach;
zaimka what - mówiac o rzeczach;
zaimka which, mówiąc o osobach i rzeczach, kiedy chodzi o wybór z ograniczonej ilości przedmiotów lub osób (który, a-, e z ....?)
Possesive Case - odpowiednik polskiego dopełniacza zaimka who to whose; zaś dla Objective Case - whom.
Zaimki what i which są nieodmienne.

Zaimki względne - Relative Pronouns
Zaimki względne: who, which, that wprowadzają zdania podrzędne przydawkowe.
Np. The man who caught me was very fat.
The Baltic Sea, which all of us are so fond of, is not very deep.

Zaimki nieokreślone - Indefinite Pronouns
some, any, no i złożenia z tymi zaimkami.
Zasadniczo zaimka nieokreślonego some używamy w zdaniach twierdzących, a zaimka any w zdaniach pytających i przeczących.
W zdaniach przeczących zamiast not any używa się również zaimka no (no = not any).
To samo stosuje się do zaimków i przysłówków złożonych z some, any i no (someone, somewhere, anywhere, nowhere itd.)

Many, much, few, little, a few, a little
Many stosujemy przy rzeczownikach policzalnych, much przy niepoliczalnych.
Little w znaczeniu mało stosujemy do rzeczowników niepoliczalnych; few - do rzeczowników policzalnych.

Another, other (others), the other (the others)
Zaimek other może towarzyszyć rzeczownikowi w liczbie pojedynczej a także w mnogiej;
zaimek another - tylko w liczbie pojedynczej.
Another nie może nigdy towarzyszyć rzeczownikowi, przed którym stoi przedimek określony the.
Zaimek another, other oznacza "jakikolwiek inny", natomiast zaimek the other, the otheers - "ten drugi (ci drudzy)".
Końcówkę -s otrzymuje zaimek other w l.mn., o ile zastępuje rzeczownik.

Zaimki wzajemne - Reciprocal Pronouns Each i every; złożenia z every.
Zaimki each oraz every wymagają orzeczenia w l. pojedynczej.
Zaimka each używamy łącznie z rzeczownikiem lub bez rzeczownika, kiedy jest mowa o jednym przedmiocie (osobie)
z ograniczonej liczby podobnych;
zaimka every używa się tylko łącznie z rzeczownikiem, kiedy ma się na myśli jeden z nieograniczonej liczby przedmiotów (lub osób).
Zaimkowi every odpowiada najczęściej w polskim zaimek "wszyscy, każdy";
zaimkowi each "każdy z ....";
złożeniu everybody, everyone - każdy (bez rzeczownika0;
everything - wszystko

Zaimki ilościowe - Numeral Pronouns
many, much, more, most, few, fewer, fewerst, several, little, least, least, enough, lot
Liczebniki główne, liczebniki porządkowe

Przyimek - the Preposition

Przyimek (łac. praepositio) – nieodmienna część mowy, która łączy się z wyrazem i nadaje mu inny sens,
np. w języku polskim rzeczownik stół tworzy z przyimkami wiele zestawień: na stole, o stole, za stołem, obok stołu, po stole, pod stołem, zza stołu, koło stołu, przy stole, ponad stołem, od stołu, ku stołowi.
Przyimki to niesamodzielne części mowy, które w zdaniu muszą łączyć się z innymi wyrazami.
Przyimki - narzędzia umieszczane przed rzeczownikiem (w niektórych językach, np. japoński, węgierski - po rzeczowniku - postpozycje).
Język angielski rozróżnia przyimki miejsca - statyczne i dynamiczne. Statyczne stosuje się do lokalizacji, a dynamiczne do przemieszczania.
Przyimek w języku angielskim ma identyczne zastosowanie jak w języku polskim.
Pozwala określić lokalizację przedmiotu, czas, miejsce lub pewien stan.
Ułatwieniem jest to, że nie musimy zastanawiać się, jak połaczyć dany przyimek z rzeczownikiem odmienionym przez przypadki, których w języku angielskim nie ma.
Zastosowanie przyimka staje się więc łatwe.
There are three apples on the table.    Na stole są trzy jabłka
Niekiedy przyimek pełni funkcję dopełniacza lub narzędnika, np. Three men in that building are policemen.    Trzej mężczyźni w tamtym budynku są policjantami
Problemem przy nauce przyimków może być fakt, że przyimek angielski może, ale nie musi, odpowiadać różnym przyimkom w języku polskim i odwrotnie.
I will visit my aunt on Monday.    Odwiedzę moją ciocię w poniedziałek.
John was sitting next to his sister on the train.    John siedział obok swojej siostry w pociągu.
We arrived at the party on time.    Przybyliśmy na przyjęcie punktualnie.

Przyimki proste, pochodne i złożone

Wiekszość przyimków to wyrazy proste, np. at - w,   in - w,     on - na,     for - dla,     do ,     of - z, od,     with - z    to - do.
Niektóre przyimki powstają przez dodanie przyrostków a lub be do czasownika, rzeczownika lub cząstki nie występującej obecnie, np.
across - przez    along - wzdłuż        among - między    against - przeciw    below - poniżej, pod    beside - obok    beneath - poniżej    besides - oprócz
towards - ku.

Przyimki złożone można podzielić na 2 grupy:

1) Złożenia np.
into - do środka
onto - na
within - wewnątrz
upon - na
without - bez
throughout - przez
inside - wewnątrz
alongside - obok, przy
outside - na zewnątrz
2) Zestawienia kilku wyrazów, z których ostatnim jest przyimek, np.
out of - z    The cat jumped out of the winodow.
because of - z powodu    We had stay at home because of the weather.
instead of - natomiast    I have decided to buy an umbrella instead of a raincoat.
in spite of - pomimo    We set off in spite of the weather.
in front of - przed        A car stopped in front of our house.
owing to - z powodu    Owing to the snowstorm the train was late.
according to - według    According to John the sutuation is hopeless.
in accordance with - zgodnie z     Everything has been done in accordance with the instructions.

Przyimki identyczne z wyrazami należącymi do innych klas.

1) Wiele wyrazów występuje w roli przyimków jak i przysłówków. Np.

wyraz	przysłówek	przyimek
above	w górze	ponad
across	na przełaj	poprzez
before	przedtem	przed
down	w dole, w dół	w dole, w dół
in	wewnątrz	w
inside	wewnątrz	wewnątrz
near	blisko, obok	blisko, obok
off	na zewnątrz	poza
outside	na zewnątrz	na zewnątrz
since	od tego czasu	od
up	w górze, w górę	w górze, w górę

This corridor is six yards across. Ten korytarz ma 6 jardów w poprzek. - przysłówek
We took the path across the fields.    - przyimek
I have never been here before.    Nigdy nie byłem tu przedtem.    - przysłówek
I expect to be back before twelve.    Spodziwam się wrócić przed 12.    - przyimek

2) Niektóre wyrazy wystepują w roli zarówno przyimków, jak i przysłówków
since
We have been here since yesterday. Jestesmy tu od wczoraj. - przyimek
Since you refuse, I'll go alone.    - spójnik
for
I've bought these flowers for you. Kupiłem te kwiaty dla ciebie. - przyimek
We waited for an hour. Czekaliśmy przez godzinę. - przyimek
We must leave immediately, for the situation is alarming. - spójnik

3) Wyraz like wystepuje jako czasownik i jako przyimek
We all like him. Wszyscy go lubimy. - czasownik
There is no one like him. Nie ma nikogo takiego jak on. - przyimek

4) Wyraz to może występować jako przyimek lub jako partykuła przed bezokolicznikiem.
I don't want to visit. Nie chcę czekać. - to bezokolicznik
I am not accustomed to waiting. Nie jestem przyzwyczajony do czekania.   - przyimek

5) Niektóre przyimki mają postać formy -ing czasownika, np. during, including, considering.
The accident happened during the storm.
John quarelled with everybody including his wife.

Użycie przyimków

Zastosowanie	Przyimek	Znaczenie	Zwroty	Przykładowe zdania
Czas	after	po	after the holidays - po wakacjach after hours - po godzinach after all - ostatecznie time after time - raz za razem	After hours. Day after day. Po godzinach pracy. Dzień po dniu.
	at	o	at seven o'clock - o godzinie 7 at noon - w południe at midnight - o północy at any moment - lada chwila at any time - w dowolnym czasie at dawn - o świcie at lunchtime - w porze lunchu	The train will leave any moment now. Pociąg wyjedzie lada chwila. You can come and see me at any time. Możesz przyjść i odwiedzić mnie w dowolnym czasie. The train is due at 12:15 p.m. Pociąg powinien być o 12.15. I go to school at 7.30. Idę do szkoły o 7.30.
	before	przed	before breakfast - przed śniadaniem before the war - przed wojną before sunrise - przed wschodem słońca before six o’clock - przed godziną szóstą before the day - poprzedniego dnia before now - dawniej before my eyes - na moich oczach	So I looked, and like the thousands of people that had tried before, I found nothing. Tak więc patrzyłem i jak tysiące ludzi, którzy próbowali wcześniej, nic nie znalazłem.
	between	między, pomiędzy, w trakcie	between eight and six - między 8 a 6	She should arrive between 7 and 9 p.m. Ona powinna przyjechać między godz. 19 a 21.
	by	przed, przez, do, obok	by 15th June - do 15.06 by midnight - przed północą by now - do tej pory day by day - dzien po dniu	John will have passed his examinations by 15th June She had finished writing her essay by midnight.
	during	w czasie, w ciągu, podczas	during the day - w ciągu dnia	She lost weight during holidays. There are big traffic jams during the day.
	for	przez, od	for 3 years - przez 3 lata for life - na (całe) życie for a while - na chwilę for hours - godzinami for ages - od wieków for ever - na zawsze	Mr Brown stayed in Glasgow for three years. They have worked here for 2 years. Pracują tu od 2 lat. We walked for a while. Szliśmy przez chwilę. We waited there for hours. Czekalismy tam godzinami.
	from	od	from Monday - od poniedziałku from now on - od dziś from Monday to Friday - od poniedziałku do piątku from five to six - od 5-tej do 6-tej	From now on we'll be meeting every day. They are open from 9 a.m. to 5 p.m. He will be on vacation from Monday.
	in	w, za	in the evening - wieczorem in July - w lipcu in winter - w zimie in 1973 in the 19th century in the days of Queen Victoria in two hours - w 2 godziny in a few minutes - za parę minut in the afternoon - po południu	In the past I swam a lot. He reached the top of the hill in 2 hours. Mary will be ready in 10 minutes. She likes jogging in the morning. He started the job in 1971. He's going to quit in April. He will be back in 5 minutes. See you in a week. He was born in 1973. She is a woman in her fourties. We haven't met in 4 years. Nie widzieliśmy się już 4 lata. (Am)
	on	w	on Monday on Saturday afternoon on 15th July	I will visit my aunt on Monday. We arrived at the party on time. We're having a party on the Fourth of July.
	since	od	since 1950 since childhood - od dzieciństwa since two o’clock - od godziny drugiej	The Wilsons have lived in London since 1950. I have worked here since 1990. He has been working here since morning.
	throughout	przez, w ciągu, ... przez cały/ jakiś okres	throughout the summer - przez lato throughout the holiday through the window - przez okno	We stayed at the seaside throughout the summer.
	till, until	do, aż do	till 3 a.m. until Sunday	I did not go to bed till 3 a.m. Położyłem się spać dopiero o 3 rano.
	to	do (w zestawieniu from ... to - od ... do)	from eight to ten - od 8-ej do 10-tej to this day - do dnia dzisiejszego ten to five - za 10 minut godzina piąta	Shops are open Monday to Saturday. He lived there from 1990 to 1999.
	within	w ciągu, w ramach, w granica	within the last 3 years - w ciągu ostatnich 3 lat within a month - w ramach miesiąca within a year - w niecały rok within an hour - w ciągu godziny	Once dissolved, the product should be used immediately (at least within 3 hours). Po rozpuszczeniu produkt należy zużyćnatychmiast (przynajmniej w ciągu 3 godzin ). She should be back within 10 minutes. Powinna wrócić do 10 minut. The highway will be finished within two years. Autostrada będzie gotowa w ciągu 2 lat. We will finish within an hour. Skończymy w ciągu godziny.
Miejsce	about	po, po czymś, wokół, dokoła	about the town - po mieście	John was walking about the town the whole day. Children are running about the room.
	above	nad, ponad, powyżej	above the clouds - ponad chmurami above our heads - nad naszymi głowami above this flat - ponad tym mieszkaniem above the city - ponad miastem above it -powyżej tego above all - przede wszystkim	There were several kites above the sky. Było kilka latawców powyżej nieba. It's 20 degrees above zero. Jest 20 stopni powyżej 0. This is above me. To mnie przeraża. He has to raise above it. Musi się wznieść ponad to.
	across	przez, poprzez, po drugiej stronie, na drugą stronę	across the road - przez jezdnię across the river - po drugiej stronie rzeki across the street - po drugiej stronie ulicy	The dog ran across the road Pies przebiegł przez jezdnię The village is across the river Wieś jest po drugiej stronie rzeki
	against	przeciw, przy, o	against the wall - przy ścianie (np. opierać się) against a lamp - o latarnię against the floor - na podłogę against a background of .... - na tle czegoś to lean again sth - opierać się o coś against his opinion - wbrew jego opinii	He leaned against the wall. Opierał się o ścianę. Put that chair against the wall. Postaw krzesło przy ścianie. Tha man was leaning against a lamp-post. Człowiek opierał się o latarnię She did it against the advice of her dotor. Zrobiła towbrew opinii jej lekarza.
	along	wzdłuż	along the river - wzdłuż rzeki along the line - wzdłuż linii (kolejki, trasy...)	Let’s go for a walk along the beach. Chodźmy na spacer wzdłuż plaży. They drove along ariver. Jechali wzdłuż rzeki. I don't go along with that. Nie zgadzam się z tym.
	among	pośród, pomiędzy (więcej niż dwoma)	among the trees - pośród drzew among the books, among people	It’s good to be among friends. Dobrze być wśród przyjaciół. There is a traitor among us. Jest zdrajca wśród nas. He wasn't among the injured. Nie było go między rannymi.
	at	na, w, przy (dotyczy jakiegoś miejsca jako punktu), u (kogoś)	at time - przy stole at work - przy pracy at home - w domu at me - na mnie at the corner - na rogu at Brighton - do Brighton at the hotel - w hotelu at school - w szkole at the station - na stacji at the desk - przy biurku at my friend's - u mojego przyjaciela at the baker's. - w piekarni at war - w stanie wojny at best - w najlepszym razie	He throw a stone at me. I saw John at the corner of the street. Let's meet at the bus stop. We arrived at Brighton in the evening. There's someone at the front door. Tom is at school now. Mr. Brown is at the cinema. Mrs. Brown is at the bank. Tom is staying at his aunt's. We bought these cakes at the baker's. Mary Brown lives at 55 Linden Street in New Haven CT. They had dinner at a restaurant. He is still at school. On jest jeszcze w szkole.
	behind	za (czymś, kimś), z tyłu	behind the house - za domem behind the building - za budynkiem behind one's back - za czyimis plecami behind the door - za drzwiami behind time - opóźniony behind the times - zacofany	We have a wonderful garden behind our house. Mamy wspaniały ogród. za domem. The car behind us was flashing its lights. Samochód za nami migał światłami. Some papers had fallen behind the cupboard. The other runners were a long way behind Johnson.
	below	pod, poniżej	below sea level - poniżej poziomu morza below me - poniżej mnie below my bedroom - po moją sypialnią below zero - poniżej zera	Below these options, you’ll see additional options to view your collections: Poniżej tych opcji, zobaczysz dodatkowe opcje, do oglądania twoich kolekcji. She lives below me. Ona mieszka poniżej mnie. For more information see below.Więcej informacji poniżej. Do you often have temperatures below zero? Czy często macie temperatury poniżej zera?
	beside	obok	beside the house - obok domu beside the garden - obok ogrodu	I would really like to sit beside you. Bardzo chciałabym usiąść obok ciebie. Put the books beside my compuer.
	between	między (gdy mowa o 2 osobach lub rzeczach)	between the door and the window - między drzwiami a oknem between the tables - między 2 stołami	Between 15 and 20 pounds. Między 15 a 20 funtów. He was sitting between me and his brother On siedział między mną i swoim bratem.. The ball is between the chair and the table
	beyond	poza, po, za	beyond the lake - za jeziorem beyond the hills - za wzgórzami beyond the forest - za lasem	There is the ocean beyond those mountains. Jest ocean za tymi górami. She is beyond all suspicion. Ona jest poza wszelkim podejrzeniem.
	by	obok, przy, koło	by the window - przy oknie by my side - obok mnie sit by me - usiądź przy mnie	He was sitting by the window. On siedział przy oknie. They spent the evening by the fire. Spędzili wieczór przy ognisku.
	down	w dół, ku dołowi	down the hill - ze wzgórza (w dół) down the river - w dół rzeki down the road / street	The children ran down the hill. Dzieci zbiegły ze wzgórza. We sailed down the river. Płynęliśmy w dół rzeki. We walked down the street. Szliśmy ulicą. Bob fell down the stairs and broke his leg. Bob spadł ze schodów i złamał nogę.
	from	z, ze, od	from London - z Londynu from school - ze szkoły from Poland - z Polski the letter from her - list od niej	Take a train from Warsaw to Cracow. The artist was so talented that he could paint her portrait from memory! Are pancakes made from flour? I got it from mu aunt. He escaped from prison.
	in	w (czymś), na, do, do środka	in the office - w biurze in the middle - w środku in the room - w pokoju in London - w Londynie in the sky - na niebie in the street - na ulicy in Australia - w Australii in England in Paris in this box - w tym pudełku / do tego pudełka in a car - autem in writing - pisemnie	He is in the house. On jest w domu. The sun is shining in the sky. There was a lot of traffic in the street. Put your pencils in this box. He stayed in the car. We spent the holidays in France. I wear it in my briefcae. It is included in the price. He is an expert in computer. Put the fruits inthe fridge. They are in danger.
	in front of	przed	in front of the house - przed domem in front of the theatre - przed teatrem	A year later, the exhibition was displayed in front of the city hall of Paris. Rok później, wystawa ta została umieszczona na głównej ścianie paryskiego ratusza.
	inside	wewnątrz, do wewnątrz	inside the house - wewnątrz domu / do wewnątrz domu inside the box - w pudełku	Avoid contact with the eyes or mucous membranes (inside of your nose or mouth). Należy unikać kontaktu leku z oczami i błonami śluzowymi (wewnątrz nosa lub ust).
	into	do (środka), w	into the house - do (środka) domu into the room - do pokoju into pit - do studni into the jar - do dzbanka into the box - do pudełka into their quarel - do ich kłótni	Let's go into the house. Chodźmy do domu. She came into the room. Ona weszła do pokoju. He fell into pit. Wpadł do studni. He turned into a monster. She is really into him. Ona szaleje za nim. He poured the wine into the jar. Nalał wino do dzbana They tried to drag me into their quarrel. Próbowali wciągnąć mnie do swojej kłótni.
	near	obok, blisko, w pobliżu	near the sea - blisko morza near the stadium - w pobliżu stadionu near here - blisko, niedaleko near me - do mnie into the microphone - do mikrofonu	When you launch Chrome for the first time after installation, a bubble near the omnibox appears. Kiedy uruchomisz Chrome pierwszy raz po instalacji, obok omniboksu pojawi się dymek. It's near her. Jest niedaleko. Don't come near me. Nie zbliżaj się do mnie.
	off	opodal, niedaleko, w pewnym oddaleniu	It is off Lincoln Street - jest opodal ulicy Linkoln fall off the wall - spada ze ściany keep off the grass - nie wchodzić na trawnik off the main station - kawałek od dworca głównego	It's off Lincoln Street. I must be off now. Muszę już iśc. Plaster is falling off the walls. Keep off the grass.Nie wchodzić na trawnik He lives off his parent's money. To take the picture off the wall. To be off duty. Nie być na służbie.
	on	na	on the bed - na łóżku on the roof - na dachu on the table - na stole on the other side - po drugiej stronie on the farm - na farmie on the palying field - na boisku on foot - na piechotę (ale in the field - na polu)	Somebody hit me on the head The boys are playing ball on the playing field. (The men are working in the field.) Put it on the table. He kissed her on the hand. They will go there on foot. I have no money on me. They were lying o the floor.
	out of	z, ze, ze środka, poza czymś, na zewnątrz	out of the window - z okna out of the flat - z mieszkania jump out of it - wyskoczyć z niego	I looked out of the window. Wyjrzałem z okna. Take your hands out of your pockets. Wyjmij ręce kieszeni. He is out of town today. Nie ma go dzisiaj w mieście.
	outside	zewnątrz, na zewnątrz, poza	outside the house - na zewnątrz domu outside the block - poza blokiem	He left the letter outside the door. Zostawił list za drzwiami. Can I go and play outside? Czy mogę pobawić się na zewnątrz?
	over	nad, ponad, powyżej, przez, poprzez, poza, za	over our heads - nad naszymi głowami over the hill - poprzez wzgórze over his arm - przez ramię over the edge - poza krawędź over the head - nad głową, over the river - nad rzeką	Dark clouds were athering over our heads. Czarne chmury gromadziły się nad naszymi głowami. The road to the village runs over the hill. Droga do wsi biegnie poprzez wzgórze. John had a coat over his arm. John miał płaszcz przewieszony przez ramię. Do not fall over the edge of the cliff. Nie spadnij poza krawędź skały
	*all over*	Wyrażenie all over podkreśla, że położenie lub ruch dotyczy całej przestrzeni	all over the floor - na całej podłodze all over Europe - po / w całej Europa	Books were scattered all over the floor. Książki były porozrzucane na całej podłodze We have travelled all over the Europe. Podróżowaliśmy po całej Europie.
	round	dookoła, naokoło, po (danym terenie) *Round* używany głównie w brytyjskim angielskim. W amerykańskim ang. - around.	round the house - dookoła domu / po domu round the table - naokoło stołu round town - po mieście round the corner - za zakrętem	Mary took her guests round the house. Mary oprowadziła swych gości po domu They sat round the table. Oni usiedli dookoła stołu. He lifted his head to look round. Podniósł głowę żeby rozejrzeć się wokoło
	through	przez, na wskroś, przez środek, na wylot	through the door - przez drzwi / drzwiami through the window - przez okno through glasses - przez okulary	The cat jumped in through the open window. Kot wyskoczył przez otwarte okno. I can't see anything through these glasses.
	to	do, w stronę, na	to Oxford - do Oxfordu to the post-office - na pocztę to the north of London - na północ od Londynu	Come to our place. Przyjdźcie do nas. He drove all the way to Spain. They were driving to work together.
	towards	ku, w kierunku	towards Bristol - w kierunku Londynu towards the mountains - w kierunku gór towards me - w moją stronę	We were driving towards London. Jechaliśmy w kierunku Londynu. She pointed towards the mountains. Wskazywała w kierunku gór. What are you feeling towards him? Co do niego czujesz?
	under	pod, pod spodem, pod powierzchnią	under water - pod wodą under the table - pod stołem under the arm - pod pachą	Mary was carring her handbag under her arm.
	up	do gry, w górę	up the stairs - w górę po schodach up the river - w górę rzeki	He ran up the stairs to her room. Wbiegł po schodach do jej pokoju. There is a cinema up our street. Jest kino na naszej ulicy.
	within	w granicach, w ramach, w obrębie, nie dalej niż	within a few miles - w granicah kilku mil within the state - w granicach kraju within aour means - w granicach naszych możliwości within reach - w zasięgu within a mile of the town - milę od miasta	The Thomsons live within ten miles of us. Thomsonowie mieszkają nie dalej niż 10 mil od nas. They can only travel within the state. Mogą podróżować tylko w obrębie swojego państwa. I live within 5 miles of my work. Mieszkam w odległości 5 mil od mojej pracy.
Sposób	by	przez, za pomocą	by radio - przez radio by plane / bus - samolotem, autobusem by air mail - pocztą lotniczą by this means - w ten sposób by this method - tą metodą Przyimka by uzywamy w zdaniach w stronie biernej - w okresleniach wskazujących sprawcę czynności written by Twain	We will go by bus. Pojedziemy autobusem. She have sent it by email. Wysłała to e-mailem. This portrait was painted by Reynolds. Obraz został namalowany przez Reynoldsa. The roof has been damaged by the wind. Dach został uszkodzony przez wiatr.
	in	w	in a hurry - w pośpiechu in anger - w gniewie in a loud voice - głośno in silence - w milczeniu in this way - w ten sposób in this manner - w ten sposób in word and deed -słowem i czynem	So I set out in a hurry. Szybko przystąpiłem więc do działania. Don't look back in anger.Nie oglądaj się wstecz w gniewie. And he stood, and blessed all the assembly with a loud voice, saying, A stojąc błogosławił wszystkiemu zgromadzeniu wielkim głosem, mówiąc.
	with	za pomocą (czegoś)	with a knife - nożem with a stone - kamieniem with you - z tobą	The man broke the windows with a stone. Człowiek rozbił okno kamieniem.. He was shaking with anger. She came with her husband. Przyszła z mężem. I agree with you. Zgadzam się z tobą.
	with	z	with a smile - z uśmiechem with ease - z łatwością with difficulty - z trudnością with pleasure - z przyjemnością with joy - z radościa with care - ostrożnie	He was jumping with joy. On skakał z radości. Handle the box with care. Obchodź się z pudełkiem ostrożnie They were shaking with anger.Trząsł się ze złosci. She did it with skill. Zrobiła to z wprawą.
	without	bez	without difficulty - bez trudu without a word - bez słowa	John left the house without telling anybody. John wyszedł z domu nie mówiąc nic nikomu.

Uwagi dotyczące przyimków

Przyimki TO i AT
To używamy, by wyrazić ruch, zaś at wtedy, gdy nie ma ruchu, gdy sytuacja jest statyczna.
I go to school at 7.30.
I'm at school from 8 a.m. until 3.30 p.m.

Przyimki używane przy określaniu miejsca: in / at / on/ into / out of.
TO używamy wtedy, gdy mówimy o ruchu:    I'm going to France.
Przyimek INTO - "do, w" - z biernikiem (kierunek, ruch)
Przyimek IN znaczy "w" (miejsce, spoczynek)
IN używamy wtedy, gdy nie ma mowy o ruchu - mówiąc o obszarach takich jak ulice, miasta, państwa, kontynenty.
Sue lives in Victoria Road.    He is in London.    We are in Croatia.    Japan is in Asia.

Przyimki OF i OFF
Przyimek OF znaczy "z" (z dopełniaczem), np. one of my friends (jeden z moich przyjaciół),
najczęściej jednak służy do tworzenia Possessive Case, np. the door of the room (drzwi pokoju)

Przyimek OFF znaczy "od" np. get off (wstać od .. , odejść od), come off (oderwać się, odczepić) itp.;
oznacza również "poza", np. is off (jest poza domem, nieobecny), "z dala, z pewnej odległosci",
np. the house stands off the road (dom jest w pewnym oddaleniu od drogi)

BELOW czy UNDER

Below jest używane, gdy jedna rzecz / przedmiot nie jest bezpośrednio pod drugą rzeczą / przedmiotem.
When the sun sets, it sinks below the horizon.     Gdy słońce zachodzi, zanurza się pod horyzontem.

Below jest wykorzystywane do pomiarów temperatury i wysokości, oraz w innych przypadkach, gdy myślimy o skali pionowej

The temperature is 10 degrees below zero.
The Dead Sea is below sea level.
She is below average in intelligence.

Under
Używamy under, gdy coś jest pokryte lub ukryte przez to, co jest nad nim.

I think the cat is under the bed.
The whole village was under water.

Używamy zwykle under a nie below w znaczeniach "mniej niż" czy "młodszy niż"

There were under fifty people at the meeting.
You cannot see this film if you are under 18.

Angielskie przyimki "under" i "below" mogą odpowiadać polskiemu słowu 'poniżej'.
W tym znaczeniu niejednokrotnie są używane zamiennie, np.:
There was a signature under the photo.    There was a signature below the photo.    Pod zdjęciem był podpis.
She was walking under the wire.     She was walking below the wire.    Przechadzała się pod kablem.

Wyrazu "under" używamy zazwyczaj, gdy mamy na myśli położenie bezpośrednio, fizycznie 'pod' czymś, np. gdy coś jest czymś przykryte:
There was a dog under the table.    Pod stołem był pies.
He had the wallet hidden under his vest.    Miał portfel schowany pod kamizelką.
I was standing under an umbrella.    Stałem pod parasolem.

W tym samym, czysto fizycznym kontekście można też użyć słowa"underneath", podkreśla ono, że coś jest ukryte pod czymś, schowane pod czymś, np.:
He had the wallet hidden underneath his vest.    Miał portfel schowany pod kamizelką.
The tunnel goes underneath the English Channel.    Tunel biegnie pod Kanałem La Manche.

Jednak tylko słowo "under" występuje także w znaczeniu 'pod (i wewnątrz)' lub w kontekstach niedotyczących relacji przestrzennych - np. w znaczeniu 'mniej niż':
How long can you stay under water?    Jak długo możesz wytrzymać pod wodą?
She is under twenty-one, so she can't drink alcohol in many states.    Ona nie ma jeszcze dwudziestu jeden lat, nie może więc pić alkoholu w wielu stanach.
He spent under ten dollars on this wine.    Na to wino wydał mniej niż dziesięć dolarów.

Słowa "below" nie używamy raczej w znaczeniu 'poniżej (pewnego wieku)', zaś spotyka się je często w znaczeniu
'poniżej (pewnego poziomu)', 'poniżej (punktu na danej skali)' i w ogóle w kontekście miar, zwłaszcza przy opisywaniu relacji góra-dół, np.:
The temperature has fallen below zero.    Temperatura spadła poniżej zera.
His IQ is below average.    Jego iloraz inteligencji jest poniżej średniej.
How long can you stay below the surface of the water?    Jak długo możesz wytrzymać pod powierzchnią wody?
She is below the age of twenty-one, so she can\'t drink alcohol in many states. Ona nie ma jeszcze (wieku) dwudziestu jeden lat, nie może więc pić alkoholu w wielu stanach.

Wyrazu "below" używamy także, kiedy chcemy powiedzieć, że coś jest 'poniżej' czegoś w bardzo ogólnym sensie, 'niżej' od pewnego poziomu, np.:
From the bridge the people below us seemed very small.    Z mostu ludzie pod nami wyglądali na bardzo małych.
She had a below-the-knee skirt.    Miała sukienkę sięgającą poniżej kolan.
The sun was setting below the horizon.    Słońce zachodziło za horyzontem.

Between a Among
Przyimek between znaczy między, pomiędzy - tylko dwoma, a nie więcej.
Przyimek among - wsród - więcej niż dwóch.

Between oznacza "w lub do przestrzeni, która oddziela co najmniej dwa miejsca, ludzi lub przedmioty.
'The post office is between the bank and the shop.'    "Poczta jest między bankiem a sklepem.
'On the flight I sat between Michael and David.'    "W samolocie siedziałem między Michała i Dawida. "
'Cambodia is between Thailand and Viet Nam.    Kambodża jest między Tajlandii i Wietnamie. między

Among oznacza w "środku lub otoczony innymi."
Jest on stosowany dla grup lub masy co najmniej trzech.
Widzimy ludzi lub rzeczy w ramach grupy.
Amongst ma takie samo znaczenie, ale jest bardziej formalne.
'Did you see me? I was standing among a group of schoolchildren.'    "Widziałeś mnie? Stałem w grupie dzieci w wieku szkolnym."
'I searched among my things for my passport.'    Szukałem wśród moich rzeczy do mojego paszportu.
'The wolf was hiding among the trees.'    Wilk był ukryty między drzewami.

Przyimek by znaczy przez, według, albo "doszedłszy do"
Przyimek at - przy, w, na.

Wyrażenia przyimkowe http://www.diki.pl/

Mają duże znaczenie w jezyku angielskim, jak np.

Wyrażenie przyimkowe	Tłumaczenie	Przykład
according to	według, zgodnie z czymś	Praise him according to his excellent greatness. Chwalcie go według wielkiej dostojności jego She always did everything according to the rules. Zawsze robiła wszystko zgodnie z zasadami.
apart from	oprócz, z wyjątkiem ...	Apart from basketball, he plays volleyball and tennis. Oprócz koszykówki, gra jeszcze w siatkówkę i tenisa.
as for	jeśli chodzi o ... , odnośnie ....	And as for President XY, he has to learn how to manage the country A co do prezydenta XY, musi nauczyć się rządzić krajem. As for this guy, I don't think he's going anywhere in life. Co do tego faceta, nie sądzę, aby coś zrobić w swoim życiu.
because of	z powodu	There is one simple precaution because of the radioactivity: Jest jeden prosty środek ostrożności z powodu radioaktywności.
but for	oprócz tego, gdyby nie	But for my mother, I wouldn’t be here today. Gdyby nie moja mama, nie byłoby mnie tu dzisiaj. I might never have got that job but for you. Możliwe, że nigdy bym nie dostał tej pracy, gdyby nie ty
by means of	za pomocą ...	We open that window by means of its handle. Otwieramy to okno za pomocą klamki.
despite	mimo (czegoś), wbrew (czemuś)	I am going to the park despite the rain. Idę do parku pomimo deszczu. Despite the distance, I visit them every week. Pomimo odległości, odwiedzam ich co tydzień.
due to	dzięki komuś/czemuś, z powodu czegoś	The match had to be cancelled due to the rain. Mecz musiał być odwołany z powodu deszczu.
in accordance with	zgodnie z czymś	They live in accordance with local customs. Oni żyją zgodnie z miejscowymi zwyczajami.
in addition to	oprócz czegoś	There were two people in addition to her. Tam było dwoje ludzi oprócz niej.
in agreement with	w zgodzie, zgodnie z czymś	This is in agreement with the German Competent National Authority and expert opinion.
in case of	w przypadku, w razie czegoś	In case of emergency you should call me. W razie nagłego wypadku powinieneś do mnie zadzwonić.
in consequence of	na skutek, w wyniku ...	In consequence of the storm, there was no electricity. W wyniku sztormu nie było elektryczności.
in favour of	na korzyść czegoś, na rzecz czegoś, za czymś	They were not in favour of my idea. Oni nie byli za moim pomysłem.
in front of	przed czymś, z przodu	She is standing in front of him. Ona stoi przed nim.
in spite of	pomimo czegoś	They travel abroad every year in spite of the cost. Oni wyjeżdżają co roku za granicę pomimo kosztów.
instead of	zamiast czegoś / kogoś	Can I have coffee instead of tea? Czy mogę prosić o kawę zamiast herbaty? They hired a woman instead of a man. Oni zatrudnili kobietę zamiast mężczyzny.
in the event of	w przypadku czegoś
next to	obok, przy	They are lying next to each other. Oni leżą obok siebie. We sat next to each other. Usiedliśmy obok siebie.

Większość angielskich przyimków łaczy się z czasownikami, tworząc tzw. czasowniki frazowe, np
get along with, get on with (mieć a kimś dobre relacje); put up with (pogodzić się z czymś), come on (robić postępy), set in (nadejść).

Pozycja przyimków w zdaniu. Przykłady zdań pytających.

W zdaniu pytającym przyimki stoją na końcu.

Zdanie pytające z przyimkiem	Tłumaczenie
Where are you from?	Skąd pochodzisz?
Where are you looking for?	Na co patrzysz?
Where does it go to?	Czego to dotyczyło?
Who are you waiting for?	Na kogo czekasz?
Who is the song by?	Czyja to piosenka (kto ją skomponował?)
What was it about?	Czego to dotyczyło?
What are you looking for?	Czego szukasz?
What is he like?	Jak on wygląda?
What are you afraid of?	Czego się boisz?
What is it for?	Na co to jest?
What are you good at?	W czym jesteś dobry?
What are you thinking of?	O czym myślisz?

CZASY GRAMATYCZNE

Zestawienie czasów

Czasy do wyrażania i opisu teraźniejszości	Present Simple
Czasy do wyrażania i opisu teraźniejszości	Present Continuous
Czasy do wyrażania i opisywania przeszłosci	Present Perfect
	Past Simple
	Past Continuous
	Past Perfect
Czasy do wyrażania i opisu przyszłości	Future Simple
	"be going to"
	Present Continuous
	Present Simple

Czas the PRESENT SIMPLE - teraźniejszy prosty

Zastosowanie ogólne: stale powtarzające się czynności lub ogólne stwierdzenia

Wzór - I do.

Wprowadzenie do czasu Present Simple wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Przykład sytuacji
Alex is a bus driver But now he is asleep in bed. He is not driving a bus (he is asleep).
Aleks jest kierowcą autobusu. Ale teraz śpi w łózku. On nie jedzie teraz autobusem. (on śpi)
Ale:   He drives a bus,    On jeździ autobusem.
To jest czas Present simple:

Wzór odmiany czasownika drive w czasie teraźniejszym prostym
I / we / you / they     drive            Ja / my / ty/wy / oni jeżdżę/prowadzę / jeżdzisz / jeżdzicie / jeżdżą
he / she / it             drives        jeździ / prowadzi

Używamy czasu present simple by mówić o rzeczach w ogólności. Nie mówimy tylko o teraźniejszości (chwili obecnej).
Używamy, by powiedzieć, że coś dzieje się cały czas powtarzalnie albo coś jest prawdziwe w ogólności.
Nie jest ważne, czy akcja się odbywa w czasie mówienia.
The earth goes round the sun.
Nurses look after patients in hospitals.
In Britain most of the shops close at 5.30 p.m.
I work in a bank. Barry works in a shop.

b) Używamy do / does by utworzyć pytania i zdania przeczące.

Twierdzące	Pytania		Przeczenia
I / we / you / they work	do I / we / you / they	work?	I / we / you / they don't	work
he / she / it works	does he / she / it		he / she / it doesn't

Excuse me, do you speak English?
Do you like music? (NIE 'like you')
Would you like a cigarette?    No, thanks, I don't smoke.
What does this word mean?    (NIE 'What means this word?')
Rice doesn't grow in Britain.
Where does John live? (NIE 'where lives John')
Who wants something te eat? (NIE 'who does want')
Which switch opeartes this machine? (NIE 'which switch does operate')
Doesn't that dress look nice? (= that dress looks nice)

c) Używamy present simple kiedy mówimy jak często coś robimy:
I get up at 8 o'clock every morning (NIE 'I am getting')
How often do you go to the dentist?
Ann doesn't often drink tea.
In summer Tom usually plays tennis twice a week.

d) Mówimy 'Where do you come from? (= Where are you from?)
Where do you come from ? (NIE 'Where are you coming from?')
He comes from Japan. (NIE 'He is coming from Japan')

e) Kiedy robimy sugestię, można powiedzieć Why don't you ....?:
'I'm tired.' 'Why don't you go to bed early?'

Stosowanie czasu Simple Present

Czas ten służy do wyrażania czynności lub stanów stałych lub powtarzających albo pewnych ogólnych stwierdzeń.
Np. He usually wakes up at seven.    On zwykle budzi się o siódmej.
I listen to the radio every day.    Codziennie słucham radia.
Birds fly.    Ptaki latają.
Określenie stałości może obejmować sytuacje niewątpliwe, np. John always uses the Colgat toothpaste (Jan zawsze używa pasty Colgate)
jak i takie, gdzie stałe powtarzanie się tego samego zjawiska jest wynikiem praw fizycznych, np. Water turn into ice at 0 degrees.
The sun rises in the east and sets up in the west. Three and three make six.
Przy wyrażaniu czynności powtarzającej się czas Present simple występuje często z przysłówkami częstotliwości (Adverbs of Frequency):
always, often, sometimes, never, ocasionally itp.
Czasowniki oznaczające wyrażenia zmysłowe, np. to see, to hear, występują w casie Simple Present, także wtedy,
gdy wyrażenia takie nie mają charakteru stałego, lecz dotyczą danej chwili, np. I see that you are tired.
Takie czasowniki oznaczajace stany umysłu lub uczuć występują w czasie Simple Present niezależnie od tego, czy chodzi o sytuacje chwilowe, czy trwałe, np.:
I think it's going to rain.    I think a lot about the future.

Używamy czasu teraźniejszego prostego - Present Simple mówiąc o rzeczach znanych ogólnie.
Nie myślimy tylko o czasie teraźniejszym.
Uzywamy go by powiedzieć, że coś się zdarza cały czas albo powtarza, albo coś jest prawdziwe ogólnie.
Nie jest ważne, czy akcja dzieje się w czasie mówienia.
The earth goes round the sun
Nurses look after parents in hospitals.
The British most of the shops close at 5.30 p.m.
I work an a bank.
Do you speak English?
I don't smoke.
What does this word mean?
Rice doesn't grow in Britain.
Używamy present simple kiedy mówimy jak często coś robimy.
I get at 7 o'clock every morning. (NIE I am getting)
Mary doesn't often drink coffee.
In summer Hohn usually plays tennis twice a week.
Stosujemy Present Simple tworząc sugestę, kiedy mówimy: Why don't you ...?
I'm tired: Why don't go to bed early?
Mówimy: Where do you come from? (= Where are you from?) (NIE: 'Where are you comming from?')
He comes from France. (NIE: 'He is coming from France')

	Zastosowanie czasu Simple Present	Przyklady	Tłumaczenie	Past	Present	Future
1	Używamy mówiąc o stanach trwających stale, dotyczących: przeszłości, teraźniejszości i przyszłości	I speak Polish at home	W domu rozmawiam po polsku	=======	=======	=======
2	Mówiąc o czynnościach powtarzających się stale, dotycących przeszłości, teraźniejszości i przyszłości	Mike plays bridge every Sunday.	Michałek grywa w brydża w każdą sobote.	=	=	=
3	Opisując zjawiska przyrody	The sun sets in the west	Słońce zachodzi na zachodzie	======= =	======= =	======= =
4	Mówiąc o bliskiej przyszłości	I go home after one hour	Idę do domu za godzinę.			=

Używamy Present Simple do:

· czynności wykonywanych regularnie, powtarzających się, rutynowych: I go to school every day.

· zwyczajów i przyzwyczajeń, nawyków: I always take sugar in my coffee.

· stanów stałych, preferencji: I like classical music.

· kiedy mówimy o prawach przyrody, faktach naukowych, harmonogramach itp.The sun rises in the east.

Przykłady
I go to the gym on Mondays.    Chodzę na siłownię w poniedziałki (regularnie).
Marta usually goes shopping on Saturday.    Marta zazwyczaj idzie na zakupy w sobotę.
My father lives in the USA.    Mój ojciec mieszka w USA (stale).
I wake up at 6 a.m.    Budzę się o 6 rano.
He goes to work by car.    On jeździ do pracy samochodem.
Muschrooms grow in forest.    Grzyby rosną w lesie.

BUDOWA CZASU

Zdania twierdzące

I	+ czasownik (bezokolicznik)	Np. cook play finish like play miss wash catch go do hurry	I cook. Ja gotuję. I speak Spanish. Mówię po hiszpańsku
you			You play with me. Ty grasz / Wy gracie ze mną
we			We go to the same school. Chodzimy do tej samej szkoły.
they			They finish. Oni kończą. They like English lessons. Oni / One lubią lekcje angielskiego.
he	+ czasownik -s / -es	cooks plays finishes likes plays misses washes catches goes does hurries	He finishes. On kończy He speaks Spanish. On mówi po hiszpańsku Tom goes to the same school. Tom chodzi do tej samej szkoły. My brother likes English lessons. Mój brat lubi lekcje angielskiego.
she			She cooks. Ona gotuje. She plays with me. Ona gra ze mną.
it

The Simple Present - Czas teraźniejszy prosty ma tę samą formę co bezokolicznik (bez to),
jedynie w 3 osobie liczby pojedynczej przyjmuje końcówkę -s lub -es,
np.
I lift - podnoszę                We lift    - podnosimy
you lift - podnosisz             you lift    - podnosicie
he / she / it lifts    - podnosi    they lift - oni podnoszą

W trzeciej osobie liczby pojedynczej do podstawowej formy czasownika dodajemy końcówkę -s
Wyjątki:
Jeśli czasownik kończy się na litery s, sh, ch, x, o to dodajemy końcówkę -es.
miss -> misses    wahs -> washes    catch -> catches    go -> goes    do -> does
I cook.    She cooks.
They finish.    He finishes.
I always do my homework in the evening.    Mary does her homework in the evening too.
Gdy czasownik zakonczony jest na spółgłoskę oraz -y, zmieniamy y na i oraz dodajemy końcówkę -es.
hurry --> hurries

Zdania przeczące

I	+ do not (don't) + czasownik (bezokolicznik)	Np. like play	tennis	I don't like / play tennis. Nie lubie / Nie gram w tenisa. I do not cook. Ja nie gotuję. I don't speak Spanish. Nie mówię po hiszpańsku.
you				You don't like / play tennis. Ty nie grasz w tenisa. You don't play with me. Ty nie grasz / Wy nie gracie ze mną.
we				We don't like / play tennis. We don't go to the same school. Nie chodzimy do tej samej szkoły.
they				They don't like / play tennis. They do not finish. Oni nie kończą. They don't like English lessons. Oni nie lubią lekcji angielskiego.
he	+ does not (doesn't) + czasownik (bezokolicznik)			He doesn't like / play tennis. He does not finish. On nie kończy. He doesn't speak Spanish. On nie mówi po hiszpańsku. Tom doesn't go to the same school. My brother doesn't like English lessons.
she				She doesn't play tennis. She does not cook. Ona nie gotuje. She doesn't play with me. Ona nie gra ze mną.
it

Przeczenia tworzymy stawiając po podmiocie zdania do not / don't a dla 3 osoby liczby pojedynczej does not / doesn't.

Formę pytajcą tworzymy przez dodanie do słówka do, does lub do odpowiedniej formy czasownika specjalnego wyrazu not, np.:
They do not speak English.
Tom does not play bridge.
John cannot swim.
W mowie potocznej czasowniki: do, can, be, have itd. z przeczeniem występują przeważnie w formie skróconej: don't, can't, isn't, aren't, haven't itd.

Formę pytającą w zdaniach, w których wystepuje jeden z czasowników specjalnych (be, have, can, may, must, ought, will, shall, need, dare)
tworzymy przez odwrócenie szyku zdania stawiając odpowiednią formę tego czasownika przed podmiotem, no.:
Can John swim? Czy Jan umie pływać?
Is Mary a teacher? Czy Maria jest nauczycielką?

Zdania pytające

Do	I you we they	+ czasownik?	Do you play tennis? Czy grasz w tenisa? Do you speak Spanish? Czy mówisz po hiszpańsku? Do we go to the same school ? Czy chodzimy do tej samej szkoły?
Does	he she it	+ czasownik?	Does he play tennis? Czy on / ona / ono gra w tenisa? Does he speak Spanish? Czy on mówi po hiszpańsku? Does your brother like English lessons? Czy twój brat lubi lekcje angielskiego?

Do I / you / we / they like/play tennis?
Does he / she / it like/play tennis?

Pytania tworzymy umieszczając czasownik specjalny do przed podmiotem zdania, a dla 3 osoby liczby pojedynczej - does.
Do you speak English? Czy mówisz po angielsku?
Does he play bridge? Czy on gra w brydża?

Krótkie odpowiedzi

Yes,	I	do.	No,	I	don't
	you			you
	we			we
	he	does.		he	doesn't
	she			she
	it			it

Uwaga: W Zdaniach pytających i przeczących używamy podstawowej formy casownika (bezokolicznika)
She doesn't like tennis. NIE She doesn't likes tennis.
Does he play football? NIE Does he plays football.

Pytanio-przeczenia

Don't	I / you / we/ they	+ czasownik?	Don't you speak Spanish? Czy ty nie mówisz po hiszpańsku? Don't we go to the same school ?
Doesn't	he / she / it	+ czasownik?	Doesn't he speak Spanish? Czy on nie mówi po hiszpańsku? Doesn't your brother like English lessons? Czy twój brat lubi lekcje angielskiego?

Pytanio-przeczenia tworzymy umieszczając don't (doesn't) przed podmiotem zdania.

Wzory zdań w Present Simple

Twierdzenia			Pytania
I	work	go	do	I	work?	go?
you				you
he, she, it	works	goes	does	he, she, it
we	work	go	do	we
you				you
they				they

Przeczenia			Pytanio-przeczenia
I	do not (don't)	work, go	Don't	I	work?, go?
you				you
he, she, it	does not (doesn't)		Doesn't	he, she, it
we	do not (don't)		Don't	we
you				you
they				they

Określenia czasu charakterystyczne dla czasu Present Simple - przysłówki częstotliwości, zwroty

Czynności wykonywane codziennie, często, z przyzwyczajenia - okoliczniki czasu na końcu
every day every morning every afternoon. every evening every night. every week every weekend. evary Monday every month every summer every year once a week twice a week. three times a week six times a week.	każdego dnia każdego ranka każdego popołudnia każdego wieczora każdej nocy w każdy tydzień w każdy weekend w każdy poniedziałek kązdego miesiaca każdego lata w każdym roku raz na tydzień 2 razy na tydzień 3 razy na tydzień 6 razy w tygodniu	I read one lesson every day. He works hard every day. Every day he works hard. Tom reads a paper every morning. I have a cup of coffee every afternoon. They listen to the radio every evening. He goes to bed at 10 o'clock every night. She buys a new record every week. We play tennis every weekend. I go to the English classes evary Monday I go to a meeting every month. I buy a nea coat every year. She goes to the pictures twice a week. I buy a newspaper six times a week.
Przysłówki częstotliwości, które motywują użycie czasu Simple Present, najczęściej występują przed czasownikiem głównym (z wyjątkiem "to be")
always	zawsze	He is always very busy.
usually	zazwyczaj	Tom usually arrives at work early.
generally	zwykle, zazwyczaj	John generally arrives at work early.
nearly always	prawie zawsze	John nearly always arrives at work early.
often	często	Tom often arrives at work late.
sometimes	czasami, niekiedy	Bill sometimes arrives at work late.
ocasionally	przypadkowo, od czasu do czasu	Tom ocasionally arrives at work early.
rarely	John rarely arrives at work late.	I rarely see him. Tigers rarely mate in captivity.
never	nigdy	I never arrive at work late.
*daily*	codziennie	He writes to me almost daily.
seldom / tarely	rzadko	John seldom arrives at work late.
regularly	regularnie	The poilce patrols the streets regularly. He works out regularly to keep fit.
now and then	od czasu do czasu	Every now and then my memories ache with the empty ideas of the ones we'd made. Of course, every now and then we get somebody, who gets off on the wrong floor.
at times		It comes back at times of great transformation.
from time to time		Your doctor will want to discuss your treatment from time to time.

Pytania w czasie Present Simple

Typ pytania Question type	Pytajnik szczegółowy	Czasownik posiłkowy DO / DOES	Podmiot subject	czasownik główny Main V	reszta zdania
Ogólne General		Do	I / you / we / they	go	to school?
		Does	he / she/ it	go	to school?
Szczegółowe Specific	Where	do	you	go?
	Why	does	she	go	to school?
	Who			goes	to school?
	What teacher			goes	to school?

Pytanie ogólne:
operator "do" (w trzeciej osobie liczby pojedynczej "does") + podmiot + czasownik w formie podstawowej (w trzeciej osobie bez "s")
Do I eat my breakfast every day? Czy ja codziennie jem moje śniadanie?
Does he eat his breakfast every day? Czy on codziennie je swoje śniadanie?

Pytanie szczegółowe (Wh-questions) - zaimki pytające: where, why, who, what...
zaimek pytający + operator "do" (lub "does" w trzeciej osobie liczby pojedynczej) + podmiot + czasownik (bez "s") + reszta zdania (z opuszczeniem części, o którą pytamy).
Where do you work? At home. Gdzie pracujesz? W domu.
Where do you go? Dokąd idzeesz?
Where does the lamp stand?
Where are children?
Where are children?
Where are children?
What do you eat every day? Co jesz codziennie?
What do you do in the morning?
What time do I get up every morning?
What does Harrison wear all the time?
Why does she go to school?
What is your name? Jak się nazywasz?
Who is that man? Kim jest ten człowiek?
Who pays your bills in the bank?
Which student speaks English best? Alice. Który student mówi najlepiej po angielsku? Alice.
Who is that girl? Kim jest ta dziewczyna?
How often does he go to the gym?

Odmiana czasownika to be - być
Forma twierdząca
I am    / you are      he / she/ it / is
we are    you are    they are.
Forma przeczenia (negatywna)
I am not      you are not        he / she it / is not
we are not    you are not    they are not
Forma pytająca
Am I?     are you?    is he /she, it/ ?
are we      are you    are they?
Forma skrócona
I'am = I am    we're = we are     you're = you are   they're = they are
we aren't = we are not     you aren't = you are not    they aren't = they are not

Grammar Study
Remember Pamiętaj
live + s = lives
work + s = works
go + es = goes

Zadania z Present Simple- na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Zadanie 1
Uzupełnij zdania wyrażeniami: play, plays, work, works, go, goes:
1) His brother works in an office.
2) I play football after school.
3) They work from 8 o'clock in the morning.
4) Konrad goes to the cinema on Fridays.
5) Ryan plays computer every day,
6) We always go shopping to the shop called Peps.

Zadanie 2
Uzupełnij zdania czasownikiem: live, listen to, eat, use, watch, like, w formie przeczącej: don't / didn't
1) We don't like Maths.
2) She doesn't live in Gorlice.
3) Alistair doesn't eat vegetables.
4) They don't listen to the radio.
5) Vikki doesn't watch cartoons.
6) Their grandparents don't play a computer.

Zadanie 3.
Napisz pytania do podanych odpowiedzi.
1) Krzysztof / speak / Italian?
Does Krzysztof speak Italian?
No, he doesn't. He speaks German.
2) they / go / to the same school?
Do they go to the same school?
Yes, they do. They have English lessons at Mad About English.
3) you / do / your homework?
Do you do your homework?
Yes, I do. I always do my homework.
4) he / have / an MP3 player?
Does he have an MP3 paler?
No, he doesn't. He has a CD player.
5) your sister / use / the Internet?
Does your sister use the Internet?
Yes, she does.
6) you / like / your school?
Do you like your school?
Yes, of course.

Zadanie 4.
Wybierz odpowiednie słowo: how often, what, who, where, when i uzupełnij zdania.
1) Where do you live? In London.
2) How often does she go to the gym? Every Monday.
3) When do they have English lessons? At 4 pm.
4) What is it? It's in my camera.
5) Who is your favourite actor?

Podsumowanie - Present Simple - czas terażniejszy prosty

Odmiana czasowników w Present simple
Przykład odmiany czasownika write - pisać

Twierdzenia	Pytania ogólne (general question)	Przeczenia	Pytania szczegółowe I		Pytania szczegółowe II
I write	do I write?	I do not write	Where Why	do you write?	Who	write a letter?
you write	do you write?	you do not write		do you write?
he writes	does he write?	he does not write		does he write?
she writes	does she write?	she does not write		does she write?
it writes	does it write	it does not write		does it write?	What teacher	writes a letter?
we write	do we write?	we do not write		do you write?
you write	do you write?	you do not write		do you write?
they write	do they write?	they do not write		do you write?

Odmiana czasownika to work (pracować)
Forma twierdząca
I work / you work / he (she, it) works
we work / you work / they work
Forma przecząca
I do not work / you do not work / he (she, it) does not work
we do not work / you do not work / they do not work
Forma pytajaca
Do I work? / Do you work? / Does he (she, it) work?
Do we work? / Do you work? / Do they work?
Skróty
I don't work = I do not work ==> do not = don't
He doesn't work = He does not work ==> does not = doesn't
W pytaniach i przeczeniach do i does są wyrazami gramatycznymi i nie należy ich mylić z pełnoznacznym do (czynić, robić). Np.:
He does his work. - On wykonuje swoją pracę. W zdaniu tym does jest czasownikiem pełnoznacznym.
Ale: Does he do his work. - Does he do his work. W zdaniu tym does jest wyrazem gramatycznym.

Struktura czasu Present Simple

Czas rzeczywisty: present	Aspect: simple
Czynności powtarzajace się i rutynowe	I go to school every day. Chodzę do szoły każdego dnia / codziennie
Zwyczaje, przyzwyczajenia	I always take sugar into my cofee. Zawsze biorę cukier do kawy / słodzę kawę.
Stany, preferencje	I live i London. Mieszkam w Londynie. I like classical music. Lubię muzykę klasyczną.
Typowe wyrażenia:	every day - każdego dniaa always - zawsze sometimes - czasami usually - zazwyczaj often - często seldom - rzadko hardly ever - prawie nigdy never - nigdy once w week - raz na tydzień twice a week - 2 razy na tydzień three times a week - 3 razy na tydzień

Stosowanie czasu Present Simple - teraźnieszego prostego

Podstawowym użyciem czasu Present Simple jest wyrażenie czynności (lub stanów) odbywających się (lub mających miejsce) w ogóle (a więc i teraz),
bez zaznaczenia jednak ich rozciągłosci w czasie, ani bez podkreślenia, że odbywają się właśnie w tej chwili, gdy o nich mówimy.
I write - piszę, pisuję
We assume - zakładamy
He knows - on wie
It depends on ... - to zależy od ...
They intersect - one się przecinają
Czas present simple używamy wtedy gdy mówimy o regularnie powtarzajacych się zdarzeniach, o trwałych stanach
oraz gdy wyrażamy twierdzenia natury ogólnej.
I get up at half past six (every day). Wstaję o 6.30 (każdego dnia).
She likes music. Ona lubi muzykę.
Lions live in Africa. Lwy żyją w Afryce.
The earth goes round the sun. Ziemia obraca się wokół Słońca.
Nurses look after parents in hospitals.
The British most of the shops close at 5.30 p.m.
I work an a bank.
I don't smoke.
Rice doesn't grow in Britain.
Mary doesn't often drink coffee.
In summer Hohn usually plays tennis twice a week.
Stosujemy Present Simple tworząc sugestę, kiedy mówimy: Why don't you ...?
I'm tired: Why don't go to bed early?

1. Głównym użyciem czasu Simple Present jest wyrażenie czynności wykonywanych zwykle, cyklicznie, regularnie, nawykowo.
He smokes. On pali.
Dogs bark. Psy szczekają.
Cats drink milk. Koty piją mleko.
Tu czas Present Simple nie mówi czy akcja jest lub nie jest wykonywana. w momencie mówienia.
Kiedy chcemy to wyjaśnić musimy dodać czasownik w czasie present continuous:
He's working. He always works at night. (na zielono Conttinuous Present , niebiesko - Simple Present )
On pracuje (teraz). On zawsze pracuje w nocy.
My dog barks a lot, but he isn't barking at the moment. Mój pies sczeka często, ale w tym momencie nie szczeka.
2. Czas Simple Present jest często używany z przysłówkami lub wyrażeniami przysłówkowymi takimi jak:
always - zawsze, never - nigdy, occasionally- czasami, often - często, sometimes - czasami, from time to time - od czasu do czasu,
usually - zazwyczaj, rarely - rzadko saldom - rzadko, every week (month, itp.) - co tydzień (miesiąc, itp.)
twice a day - dwa razy dziennie, twice a year - 2 razy w roku, on Sundays - w niedziele, in winter - zimą itd.
albo z wyrażeniami wyrażajacymi rutynowe, nawykowe akcje - whenever i when saszczególnie użyteczne..
I go to school every day. Chodzę do szkoły codziennie.
How often do you wash your hair? Jak często myjesz włosy?
I go to church on Sundays. Chodzę do kościoła w niedziele.
It rains in winter. Pada w zimie.
Whenever it rains the roof leaks.
When you open the door a light goes on.
3. Prawdy powszechnie znane i oczywiste, prawa, reguły, zasady, itp.
The sun rises in the morning. Słońce wschodzi rano.
Inne użycia czasu Simple Present
A. Jest używany głównie z czasownikiem say, kiedy pytamy o cytowania z książek, ogłoszeń czy ostatnio otrzymanych listów:
What does this notice say? - It says: 'No parking'.
What does the book say? - It says, 'Cook very slowly'.
I see you've got a letter from Ann. What does she say? - She says she is coming to London next week.
Shekespeare says, 'Nether a borrower nor a lende be.'
Czasem czasowniki komunikacji są też możliwe:
Shekespeare advises us not to borrow or lend.
A notice at the end warns people not to go any further.
B. Może być używany w nagłówkach prasy:
MASS MURDERER ESCAPES. PEACE TALK FAILS.
C. Może być używany w narracji dramatycznej. Szczególnie użyteczny gdy opisujemy akcję sztuki, opery itp.
i często używany przez komentatorw radiowych w wydarzeniach sportowych, funkcjach publicznych itd.
When the curtains rises, Juliet is writing at her desk. Suddenly the window opens and a masked man enters.
D. Może być używany do planowania przyszłej akcji lub serii akcji, szczególnie kiedy odnosi się to do podróży.
Biura podróży używają go szczególnie.
We leave London at 10.00 next Tuesday and arrive in Paris at 13.00. We spend 2 hours in paris and leave again at 15.00.
We arrive in rome at 19.30, spend 4 hours in Rome etc.
E. Czas Present Simple musi być użyty zamiast Present Continous z czasownikami, które nie mogą być użyte w formie ciągłej, np. love, see, believe
więc możemy powiedzieć I love you (ale NIE I am loving you.)
Wyrazy normalnie nie używane w czasach continuous
feel, hear, see, smell - akcje mimowolne
admire, adore, appreciate (= value), care for (= like), desire, detest, dislike, fear, hate, like, loathe, love, mind (= care), respect, value,
want, wish - uczucia, wrażenia, emocje
agree, appreciate (= understand), assume, believe, expect (= think), feel, sure/certain, forget, know, mean, perceive, realize, recall, recognize,
recollect, remember, see (= understand), see through someone (= penetrate his attempt to deceive), suppose, think (= have an opinion),
trust (= believe/have confidence in), understand - aktywność umysłowa
belong, owe, own, possess - czasowniki zwązane z posiadaniem, np. How much do I owe you?
pomocnicze, z wyjątkiem be i have w pewnych użyciach
appear (= seem), concern, consist, contain, hold (= contain), keep 9= continue), matter, seem, signify, sound (= seem/appear).
It concerns us all. This box contains explosives.
Ale appear w znaczeniu 'to come before public' może być użyte w czasach continuous.

Użycie Present Simple - uogólnienie
Present Simple - czas teraźniejszy prosty używamy:
1. Dla wyrażenia stanu lub czynności charakteryzującej podmiot w sposób stały, np. He is a good musician. She likes to dance.
2. Dla wyrażenia czynności, która jest stałą, codzienną lub często się powtarza: He often drinks beer. She eats very little meat. We always take our breakfast at 8 o'clock.
3. Dla wyrażenia sądu ogólnie uważanego za prawdziwy (np. często w przysłowiach): To understand means to forgiive.
4. Zamiast czasu przyszłego dla wyrażenia bliskiej przyszłosci (najczęściej zaplanowanej): We leave for Berlin on Monday.
5. W zdaniach podrzędnych czasowych i warunkowych, gdy w zdaniu głównym występuje czas przyszły (po spójnikach if, when, as soon as itd.):
When I am ald I shall live in the country (zamiast gdy będę stary)
6. Dla ożywienia opowiadania, np.: I was sitting in my armchair reading a book when suddeny Tom rushes and cries: "Look here! Mary's coming tomorrow"
(Tomek wpada i woła - zamiast czasu przeszłego).
7. Dla wyrażenia czynności wykonywanej w danym momencie, gdy czasownik nie posiada formy ciągłej (stany zmysłów, uczuciowe):
I think it's a splendid day. I feel the storm is is coming. I imagine it's a mistake.
8. Zamiast Present Perfect w przypadku cxzasowników jak to learn, to hear, to be informed, to forget, np.: I forget her address (zapomniałem jej adresu).
I am informed he is writing a new play (poinformowano mnie ...) I learn there is no meeting today (dowiedziałem się ...)

Stosowanie czasu Present Simple - w dużym skrócie
1) Ogólniki i nawyki
I get up at 7.
What does he do for living?
2) W znaczeniu bliskiej przyszłości
The plane takes off at 6. Samolot odlatuje o 5.
3) Historie raportowane obecnie, informacje, wskazówki
How do I get to Chelsea?

Linki: http://www.angielski.edu.pl/czas/present_simple_224.html http://e-zeszyt.pl/nauka/gramatyka/czasy/present-simple/ http://www.ang.pl/gramatyka/czas/present_simple
http://www.e-ang.pl/1,Present_Simple__Budowa.html http://www.angielski.nauczaj.com/czasy-terazniejsze/present-simple.php http://angielski.na6.pl/present_simple
http://www.youtube.com/watch?v=m28BKjBDafU http://www.youtube.com/watch?v=yWccPqg1DbI http://www.youtube.com/watch?v=CIDxZva9YXA
http://www.youtube.com/watch?v=hhfmYbsCXOA http://www.youtube.com/watch?v=2McNvst-g4o http://www.youtube.com/watch?v=X5K03Z-qAAU
http://www.youtube.com/watch?v=acmWhAjl7yA http://www.youtube.com/watch?v=X9QluYxyV00 http://www.youtube.com/watch?v=scjALd4iIaE
http://www.youtube.com/watch?v=WH8-36xR2cU http://www.youtube.com/watch?v=942NHUQilzg http://www.youtube.com/watch?v=XkY4mo0VcIQ

The Present Continuous Tense - czas teraźniejszy ciągły

Zastosowanie ogólne: czynności odbywające się w danej chwili oraz mające zdarzyć się w niedalekiej przyszłości

Wzór: I am doing.

http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/present-continuous.html http://www.englishpage.com/verbpage/presentcontinuous.html

Forma czasu Present Continuous: I am doing
[ am / is / are + present participle (imiesłów czasu teraźniejszego - bezokolicznik+ing ]

Przykłady:

· I am watching TV.. Oglądam telewizję.

· You are watching TV. Oglądasz TV

· Are you watching TV? Czy ty oglądasz TV?

· You are not watching TV. Nie oglądasz telewizji.

Wprowadzenie do czasu Present Continuous wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Przykłady sytuacji
Ann is in her car. She is on her way to work. Anna jest w samochodzie. Jest w drodze do pracy.
She is driving to work.
To oznacza: ona prowadzi samochód w momencie mówienia.
To jest czas Present Continuous

Czas Present Continuous - odmiana to drive - forma twierdząca

I am = I'm	driving	Ja jadę samochodem /prowadzę
he / she / it is (= he's / she's / it's)		Ty / ona/ ono jedzie samochodem
you / we / you / they / you are = (you're we're / you're / they're )		Ty jedziesz / my jedziemy / wy jedziecie /oni jadą

Używamy Present Continuous kiedy mówimy o czymś, co dzieje się w czasie mówienia:
Please don't make me much noise. I'm studying. (NIE 'I study') Nie rób takiego hałasu, proszę. Uczę się.
'Where is Margaret? 'She's having a bath' (NIE 'she has') Gdzie jest Margaret? Ona bierze kąpiel.
Let's go out now. It isn't raining any more. Chodźmy na zewnątrz. Już nie pada.
(at a party - na przyjęciu) Hallo, Ann. Are you enjoying the party? (NIE 'do you enjoy')

b) Używamy także Present Continuous kiedy mówimy o czymś co dzieje się wokół czasu mówienia, ale niekoniecznie dokładnie w czasie mówienia.
Przykłady sytuacji:
Tom and Ann are talking and drinking in a cafe. Tom i Anna rozmawiają i piją w kawiarni.
Tom says: 'I'm reading an interesting book at the moment. I'll lend you when I've finished it.'.
Tom mówi: Czytam interesującą książkę teraz. Pożyczę ci kiedy skończę.
To nie czyta książki w chwili mówienia. Oznacza to, że zaczął czytać i jeszcze nie skończył. Jest w środku/trakcie czytania.
Inne przykłady:
Silvia is learning English at the moment. (NIE 'learns')
Have you heard about Tom? He is building his own house. (NIE 'builds')
Ale może Sylwia i Tom nie robią tych rzeczy dokładnie w chwili mówienia.

c) Często używamy Present Continuous kiedy mówimy o okresie czasu wokół czasu obecnego. Np. today, this season itd.
You're working hard today. Yes, I have a lot to do.
Tom isn't playing football this season. He wants to concentrate on his studies.

d) Używamy Present Continuous kiedy mówimy o zmieniających się sytuacjach:
The population of the world is rising very fast. (NIE 'rises')
Is your English getting better? (NIE 'does ... get')

Present Continuous Forms - odmiana czasownika "to speak" -

Odmiana czasownika to speak

Positive - twierdzące	Negative - przeczenie	Question - pytanie
· I am speaking - Ja mówię. · You are speaking. Ty mówisz · We are speaking. · They are speaking. · He is speaking. · She is speaking. · It is speaking.	· I am not speaking. Nie mówię · You are not speaking. · We are not speaking. · They are not speaking. · He is not speaking. · She is not speaking. · It is not speaking.	· Am I speaking? Czy ja mówię? · Are you speaking? · Are we speaking? · Are they speaking? · Is he speaking? · Is she speaking? · Is it speaking?

Użycie Present Continuous:

Zasady ogólne
[1]. Używamy mówiąc o czynności odbywajacej się w sposób ciągły, w chwili gdy o niej mówimy: I am reading this book now. Czytam teraz książkę.
Czynność ciągła wykonywana w chwili, kiedy o niej mówimy. We are cooking dinner now. Teraz gotujemy obiad. He is having a shower. On bierze prysznic. (tej chwili).
[2]. Używamy mówiąc o teraźniejszości w sensie szerszym i ogólnym. I am working very hard this week. W tym tygodniu pracuję bardzo ciężko.
Czynność wykonywana w przedziale czasu umownie określonym jako "teraz", ale niekoniecznie w tej chwili, kiedy o niej mówimy:
I am reading a novel by Nabokov. Czytam powieść Nabokova. (Czytam tę książkę obecnie, ale niekoniecznie w tym momencie; jestem w trakcie jej czytania.)
[3]. Używamy mówiąc o niedalekiej przyszłosci (czynności zwykle zaplanowane): Henry is going to the cinema tomorrow. Henryk idzie jutro do kona.

Wykres czasowy

Past - przeszły	Present - teraźniejszy	Future - przyszłość	Stosowanie czasu Present Continuous
	=============		[1] - czynność ciągła
	----------------------- -----------------------		[2] - teraźniejszość w sensie szerszym (np. this week)
		=	[3] - czynność w bliskiej przyszłości (czynności zaplanowane)

Przypadki użycia czasu Present Continuous

Użycie 1 Teraz

Use the Present Continuous with Normal Verbs to express the idea that something is happening now, at this very moment. It can also be used to show that something is not happening now.
Używamy Present Continuous z normalnymi czasownikiami do wyrażania, że coś się dzieje teraz, w tej właśnie chwili.
Może również służyć do wskazywania, że coś nie dzieje się.

Przyklady:

· You are learning English now.

· You are not swimming now.

· Are you sleeping?

· I am sitting.

· I am not standing.

· Is he sitting or standing?

· They are reading their books.

· They are not watching television.

· What are you doing?

· Why aren't you doing your homework?

Użycie 2 Dłuższe działania teraz w toku

In English, "now" can mean: this second, today, this month, this year, this century, and so on. Sometimes, we use the Present Continuous to say that we are in the process of doing a longer action which is in progress; however, we might not be doing it at this exact second.

W języku angielskim, "teraz" może oznaczać: w tej sekundzie,i dziś, ten miesiąc, ten rok, w tym stuleciu, i tak dalej.
Czasami używamy Present Continuous, aby powiedzieć, że jesteśmy w trakcie realizacji dłuższego działania, które jest w toku, jednak może to nie byc wykonywane w tej chwili.

Przykłady: Każde z tych zdań można wypowiedzieć (np. jedząc obiad w restauracji.)

· I am studying to become a doctor.

· I am not studying to become a dentist.

· I am reading the book Tom Sawyer.

· I am not reading any books right now.

· Are you working on any special projects at work?

· Aren't you teaching at the university now?

Użycie 3 Bliska przyszłość

Czasami, rozmówcy używają Present Continuous, aby wskazać, że coś będzie lub nie nastąpi w najbliższej przyszłości.

Przykłady:

· I am meeting some friends after work.

· I am not going to the party tonight.

· Is he visiting his parents next weekend?

· Isn't he coming with us tonight?

Użycie 4 Powtarzanie i irytacje z "Always" / "Constantly"

Present Continuous ze słowami takimi jak always - zawsze lub constantly - stale wyraża myśl, że coś jest drażniące lub szokujące i często zdarza się.
Zauważ, że znaczenie jest jak czasu Simple Present (prosty teraźniejszy), ale z negatywnymi emocjiami.
Należy pamiętać, aby umieścić słowa always lub constantly między "be" i "czasownik + ing".

Przykłady:

· She is always coming to class late.

· He is constantly talking. I wish he would shut up.

· I don't like them because they are always complaining.

Grupy czasowników

Grupa I - Normal Verbs - czasowniki zwykłe

Większość czasowniki "Normalne Czasowniki". Te czasowniki są zazwyczaj działania fizyczne, które można zobaczyć ktoś robi.
Te czasowniki mogą być stosowane we wszystkich czasach.

Normal Verbs: to run, to walk, to eat, to fly, to go, to say, to touch itd.

Przykłady:

· I eat dinner every day.

· I am eating dinner now.

Grupa II - Czasowniki Non-Continuous

It is important to remember that Non-Continuous Verbs cannot be used in any continuous tenses.
(Also, certain non-continuous meanings for Mixed Verbs cannot be used in continuous tenses.)
Instead of using Present Continuous with these verbs, you must use Simple Present.

Należy pamiętać, że Non-Continuous Verbs nie mogą być uzywane w czasach Continuous.
Zamiast używać Present Continuous z tymi czasownikami, musimy użyć Simple Present.

Non-Continuous Verbs - czasowniki nieciągłe

Te czasowniki są zwykle związane z tym, że nie można zobaczyć co ktoś robi. Te czasowniki są rzadko stosowane w czasach Continuous.
Są to m.in.: Czasowniki abstrakcyjne: to be, to want, to cost, to seem, to need, to care, to contain, to owe, to exist... -
być, chcieć, kosztować, wydawać się, aby trzeba, dbać, aby zawierać winien, istnieć ...
Czasowniki związane z posiadaniem: to possess, to own, to belong. - posiadać, aby właścicielem, należeć ...
Czasowniki związane z emocjami: to like, to love, to hate, to dislike, to fear, to envy, to mind...- lubić, kochać, nienawidzić, nie lubić, bać się, zazdrościć, na myśl ...

Przykłady:

· He is needing help now. Nie poprawne

· He needs help now. Poprawne

· He is wanting a drink now.Nie poprawne

· He wants a drink now. Poprawne

· She is loving this chocolate ice cream. Nie poprawne

· She loves this chocolate ice cream. Poprawne

Grupa III - Mixed Verbs

The third group, called "Mixed Verbs," is the smallest group. These verbs have more than one meaning. In a way, each meaning is a unique verb.
Some meanings behave like "Non-Continuous Verbs," while other meanings behave like "Normal Verbs."

Trzecia grupa, zwana "Mixed Verbs" to najmniejsza grupa. Te czasowniki mają więcej niż jedno znaczenie.
Mixed Verbs: to appear, to feel, to have, to hear, to look, to see, to weigh...

· Donna appears confused. Non-Continuous Verb Donna seems confused.

· My favorite singer is appearing at the jazz club tonight. Normal Verb My favorite singer is giving a performance at the jazz club tonight.

Miejsce przysłówków
Poniższe przykłady pokazują, umieszczenie na przysłówki gramatycznych, takich jak: zawsze, tylko, nigdy, nigdy, jeszcze, po prostu, itp.

Przykłady:

· You are still watching TV. Ty ciągle oglądasz telewizję.

· Are you still watching TV? Czy nadal oglądasz telewizję?

ACTIVE / PASSIVE - Tryb aktywny / pasywny

Przykłady:

· Right now, Tom is writing the letter. Active Teraz, Tom pisze list. - aktywny

· Right now, the letter is being written by Tom. Passive Teraz, list jest pisany przez Toma. - pasywny

Czas PRESENT CONTINUOUS

Czas Present Continuous używa się

1) Do wyrażenia czynności, która odbywa się w danej chwili, gdy o niej mówimy:
Np. I am reading this book now. She is having a bath. It isn't raining any more.

2) Używamy również rozumiejąc chwilę obecną szerzej - jako bieżący okres czasu, ograniczony choć nie sprecyzowany
i dający się określić takimi wyrażeniami jak at present - obecnie, now - teraz, this week, these days - ostatnio, today, this season
Nie mamy na mysli tego, że dana czynność odbywa się dokładnie w momencie, gdy o niej mówimy, choć może się tak dziać: Np.:
Mr. Brown is writing a book on the French revolution now.
Gdy mówimy o teraźniejszości w sensie  szerszym i ogólnym - dla opisu czynności, która swym trwaniem obejmuje chwilę obecną, mimo,
że właśnie w tej chwili może się nie odbywać.
Np.: I am working very hard this week. I'm reading a good book this week. He is building his own house.
Gdy mówimy o okresie czasu wokół obecnego: today, this season itd. You are working hard today. Tom isn't playing football this season.

3) Mówiąc, że czynność ustawicznie się powtarza. Stosujemy przy tym przysłówki, jak always, constantly, continually.
Wypowiedzi takie są nacechowane emocjonalnie - wykazują niezadowolenie, zniecierpliwienie, wymówkę, dezaprobatę albo podziw z domieszką zazdrości,
Np.: Mary is always winning prizes. Paul is constantly asking silly questions. These people are always grumbling. He is always being scolded (Ciagle się go beszta).
W wypowiedziach takich nieraz używamy czasowników, które - ze względu na to, że wyrażają raczej stany niż czynności - rzadko występują w aspekcie Continuous,
np.: You are continually imaging things. Ciagle sobie coś wyobrażasz. He is always forgetting to lock the door. On stale zapomina zamknąć drzwi na klucz.

4) czynności tymczasowych oraz wyjątkowych sytuacji:     Np.    She is living in her friend's house at the moment.

5) zmian zachodzących stopniowo, zmieniajacych się sytuacji.:      Np. My English is improving. More and more people are buying flats in Warsaw these days.
The population of the world is rising. Is your English getting better?

6) mówiąc o niedalekiej przyszłości, do opisu czynności przyszłych zwykle uprzednio zaplanowanych - gdy chcemy wyrazić zamiar mówiącego
lub wykonawcy czynności albo uzgodniony z wykonawcą plan działania.
Np. I'm leaving next week. We are having a party tomorrow. John is coming to see us tonight. He is going to the theatre tomorrow.
My bus is starting in a few minutes.

Przykłady
I am watching the news. Oglądam wiadomości (w chwili, gdy o tym mówię).
I can't go out because I am doing my exercise. Nie mogę wyjść teraz, ponieważ piszę ćwiczenie (teraz, w tej chwili).
He is having a shower. On bierze prysznic (teraz).
She is working hard for her exams these days. Ona przygotowuje sie ciężko do swoich egzaminów w te dni.
More and more people are buying flats in Warsaw these days. Coraz więcej ludzi kupuje mieszkania teraz w Warszawie.
My English is improving. Mój angielski poprawia się (czyni postepy).
Your bus is starting in a few minutes. Twój autobus odjeżdża za kilka minut.

Określenia czasu charakterystyczne dla czasu Present Continuous
now - teraz
this moment - w tej chwili
at the moment - w tej chwili
right now - dokładnie teraz
just now - właśnie teraz
at present - obecnie
at the present moment - w chwili obecnej
presently - obecnie
currently - aktualnie
more and more - coraz częściej / bardziej / więcej
gradually - stopniowo
this week /this month /this year - tego tygodnia / miesiąca / roku
still - nadal, jeszcze, wciąż
today - dzisiaj
tonight - dzisiaj wieczorem
nowadays - obecnie, teraz, w dzisiejszych czasach
these days - w dzisiejszych czasach

Budowa czasu Present Continuous

Czas Present Continuous tworzy się z form osobowych czasownika "to be" oraz form imiesłowu czasu teraźniejszego
(Present Participle) czasownika głównego .
Imiesłów czasu teraźniejszego "Present Participle" tworzy się przez dodanie końcówki "-ing" do formy bezokolicznika, np.

Infinitive - bezokolicznik	Present Participle - imiesłów czasu teraźniejszego
to go - iść	going - idący
to read - czytać	reading - czytający
to eat - jeść	eating - jedzący
to stand - stać	standing - stojący
Jeżeli bezokolicznik kończy się na literę "e", to przy dodaniu końcówki "-ing", litera "e" odpada, np.:
to come - przychodzić	coming - przychodzący
to write - pisać	writing - piszący
to take - wziąć	taking - biorący
to have - mieć	having
to live - życ, mieszkać	living
to make	making
Jeżeli bezokolicznik kończy się spółgłoską, którą poprzedza krótka samogłoska, to dodając "-ing", podwajamy spółgłoskę, np.:
to get - otrzymać	getting - otrzymujący
to stop - zatrzymać	stopping - zatrzymujący
to drop - opuścić	dropping - opuszczający
to sit - siedzieć	sitting - siedzący

Zdanie twierdzące:
Podmiot zdania + am / are / is + czasownik + -ing
- podmiot + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + czasownik z końcówką "ing"
Now I am eating my breakfast. Teraz jem moje śniadanie.
Tom is writing a letter now. Tom pisze list teraz.
We are waiting for a bus. Czekamy na autobus.

podmiot

to be (am / is / are)

czasownik z końcówką -ing

Zdania twierdzące w czasie Present Continuous tworzymy poprzez dodanie do czasownika końcówki -ing
oraz umieszczenie przed czasownikiem głównym czasownika posiłkowego 'to be' odmienionego odpowiednio przez osoby
(czasownik 'to be'może zatem przyjąć jedną z trzech form: am, are, is).

Dla przykładu:

I am shopping right now. = I'm shopping right now Ja teraz kupuje
They are laughing = They're laughing Oni się śmieją
Susan is eating her breakfast = Susan's eating her breakfast Susan je śniadanie
They are just buying 2 highest class digital camcoders = They're just buying 2 highest class digital camcoders Oni właśnie kupują dwie najwyższej klasy kamery

Uwaga:
Należy zwrócić wagę na to, że w czasie Present Continuous czasownik posiłkowy 'to be' nie pełni funkcji znaczeniowej a jedynie funkcje gramatyczną.
Zatem np. zdanie He is working hard nie będzie oznaczać "On jest ciężko pracujący" lecz "On ciężko pracuje".
Czasownik 'is' w tym zdaniu nie oznacza czynności, lecz służy tylko do zasygnalizowania, że zdanie jest w czasie Present Continuous.

I am / I'm	+ czasownik -ing	I am working I'm working	I am studying Math.
you are / you're		you are working you're working	You are playing with me.
he is / he's		he is working he's woking	He is watching TV.
she is / she's		she is working she's working	She is talking to her boss now.
it is / it's		it is working it's working	It is going.
we are / we're		we are working we're working	We're going shopping.
you are / you're		you are working you're working	You are eating.
they are / they're		they are working they're working	They are waiting for a taxi.

He is beginning his lesson.
They are leading the way.
Mary is staying with her cousin.
It is raining now.
For the present he is living in London.
I am going for a walk now.
She is running to the station.
We are working together.
They are habing supper.

Zdanie przeczące:
Podmiot zdania + am / is / are + not czasownik + -ing
- podmiot + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + "not" + czasownik z końcówką "ing"
I am not drinking coffee now. Nie piję teraz kawy.
He is not drinking tea now. On nie pije teraz herbaty.

I am not / I'm not	+ czasownik -ing	I am not working I'm not working	I am not studying Math.
you are not /you aren't		you are not working /you aren't	You are not playing with me. You aren't playing with me.
he is not / he isn't		he is not working he isn't working	He is not watching TV. He isn't watching TV.
she is not / she isn't		she is not working she isn't working	She is not talking to her boss now. She is not going home next week Betty isn't making coffee.
it is not / it isn't		it is not working it isn't working	It is not going.
we are npt / we aren't		we are not working we aren't working	We aren't not going shopping.
you are not/ you aren't		you are not working you aren't working	You are not eating.
they are not / they aren't		they are not working they aren't working	They are not waiting for a taxi.

Zdanie pytające:

Pytanie ogólne (general):

Am /Is / Are + podmiot zdania + czasownik + -ing + ?
- odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + podmiot + czasownik z końcówką "ing"
Am I eating my breakfast now? Czy teraz jem moje śniadanie?
Pytania w czasie Present Continuous tworzymy za pomocą tzw. inwersji (odwrócenia).
Inwersja polega na zamianie kolejności w zdaniu podmiotu i czasownika posiłkowego 'to be'.

Dla przykładu:

I am driving a bus -> Am I driving a bus? [Czy prowadzę autobus?]
Mike is gathering mushrooms -> Is Mike gathering mushrooms? Czy Mike zbiera grzyby?
They're playing the piano -> Are they playing the piano? Czy oni grają na fortepianie?

Uwaga: O ile w zdaniach twierdzących bardzo często stosowana jest forma skrócona czasownika 'to be' (I'm, He's, itd.)
w pytaniach, ze względu na odwrotną kolejność słów, nie jest to już możliwe.

Am I	+ czasownik -ing	Am I working? I'm working	Am I studying Math?
Are you		you are working you're working	Are you playing with me?
Is he		he is working he's woking	Is he watching TV?
is she		she is working she's working	Is she talking to her boss now? Is Bertty making coffee?
is it		it is working it's working	Is it going?
are we		we are working we're working	Are we going shopping?
are you		you are working you're working	Are you eating?
are they		they are working they're working	Are they waiting for a taxi?

Is he reading?
Are you listening to the radio?
Is he waiting here?
Are you speaking with me?
Are they still playing?

Wzór pytań i odpowiedzi w Present Continuous
Eve is writing her homework in her room now. Ewa pisze teraz zadanie domowe w swoim pokoju.
Is Eve writing her homework in her room now? Czy Ewa pisze teraz zadanie domowe w swoim pokoju?
Yes, she is. Tak.    No, she isn't. Nie.
Who is writing homework in the room now? Kto pisze obecnie zadanie domowe w pokoju?
What are you eating now? Co teraz jesz?
Where is Eve writing her homework? Gdzie Ewa pisze zadanie domowe?

Pytania końcówkowe - Questions Tags
Eve is writing her homework in her room, isn't she? Ewa pisze zadanie domowe w swoim pokoju, nieprawdaż?
Eve isn't reading a book in her room, is she?    Ewa nie czyta książki w swoim pokoju, nieprawdaż?

Pytanie szczegółowe (specific):
zaimek pytający + odpowiednia forma czasownika "to be" w czasie teraźniejszym ("am", "is", "are") + podmiot + czasownik z końcówką "ing" + reszta zdania (z opuszczeniem części, o którą pytamy)
Why are you going to school?      Dlaczego idziesz do szkoły?
Which bus is going to school? Który autobus jedzie do szkoły?
Pytania o podmiot - mają szyk wyrazów zdania twierdzącego
Who is reading anewspaper?    Kto czyta gazetę?    Mr. Grey is reading a newspaper.   Pan Grey czyta gazetę. Mr. Grey is. Pan Grey.
Who is speaking English now?
Who is going to school?
Who is learning English now?
Pytanie o czynność - co robi / robią itd.
What is Mrs. Grey doing now?    Co teraz robi pani Grey?    She is reading a book in her room.    Ona czyta książkę w swoim pokoju.
What is Mr. Grey doing in the garden?    He is smoking a cigarette.
What are the students doing?    They are learning English.
Pytania o dopełnienie
What is Mrs. Grey reading?    She is reading a book.    A book.
What are you drinking?    I'm drinking tea.
What are they writing?    They are writing letters.
What is he speaking about?
Pytania o okolicznik miejsca "gdzie"
Where is Mr. Grey smoking a cigarette?    Gdzie pan Grey pali papierosa?
He is smoking in the garden. On pali papierosa w ogrodzie. In the garden. W ogrodzie.
Where is Mrs. Grey drinking coffee?    She is drinking coffee in the dining room.    In the dining room.
Where are the students dancing?    They are dancing in the club. In the club.
Where are you going?    I'm going to town. To town.

Pytania z przyimkiem na końcu zdania

speak about - mówić o kimś	What are you speaking about?	O czym ty mówisz?
speak to - mówić do kogoś	Who is John speaking to?	Do kogo Jan mówi?
look at - patrzeć na (coś, kogoś)	What are the students looking at?	Na co patrzą studenci?
look for - szukać (coś, kogoś)	What are you looking for? I'm looking for my English book.	Czego szukasz?
go to - iść do	Where are the boys going to?	Gdzie idą chłopcy?
listen to - słuchać (czegoś, kogoś)	What are the girls listening to?	Czego słuchają dziewczyny?
talk to - rozmawiać z	Who are you talking to?	Z kim rozmawiasz?
put on - ubierać	What are you putting on?	Co ubierasz?
take off - zdejmować	What are you taking off?	Co zdejmujesz?
think about - myśleć o kimś, czymś	What is Mary Thinking about?	O czym myśli Maria?

Czasu Present Continuous nie używa się z czasownikami, które wyrażają stany uczuciowe lub czynności zmysłów, ponieważ nie ograniczają się w czasie,
np." like, know, remember, see, hear, feel,.

Present Continuous nie używamy dla wyrażenia lub opisania:

· Czynności umysłu: think, realize, know, agree, forget, believe, consider, doubt, expect , mind

· uczuć: love, like, fear, wish, forgive, hate, detest, want, loathe

· czynności zmysłów: hear, see, smell, feel, taste

· z czasownikami wyrażajacymi posiadanie, np. belong, own, posses

Grammar Study
Pamiętaj - Remember

am / is / are + verb + ing
I am reading now.
Sandra is watching TV.
They are working.

John IS playing the guitar now.        IS John playing the guitar now?
Andrew IS playing the guitar now.    Andrew IS NOT playing the guitar now.

Zadania na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Zadanie 1
Uzupełnij poniższe zdania wyrażeniami: is sleeping / are working / am studying / is tudying / is driving / are going
1) Klaudia i Aleksander are very tired. They are going to bed now.
2) Don't talk to your uncle - he is driving now.
3) I am studying Biology and he is studying Maths for our tests at school.
4) They are working hard today. They have a lot to do.
5) Be quiet. The baby is sleeping.

Zadanie 2
Uzupełnij zdania odpowienim czasownikiem e formie przeczącej, np. She .............. (not / cook) dinner now. She isn't cooking dinner now.
1) I can help you. I am not doing anything at the moment.
2) Tom isn't sleeping so you can talk to him now.
3) Ben is ill so he isn't going to the cinema.
4) They aren't watching television because there is a power cut.
5) I am not riding a bike.

Zadanie 3
Napisz pytania w czasie Present Continuous do podanych odpowiedzi.
1) ...... . (you / do your) homework?    Are you doing your homework? No, I'm not. I'm not going to school tomorrow.
2) ........ (Karina / help) her mother? Is Karina helping her mother? Yes, she is. They are preparinh dinner together.
3) ........ (they / lrarn) English? Are they learning English? No, they aren't. They are watching TV now.
4) What ..... (you / do)? What are you doing? I'm having dinner.

Zadanie 4
Uzupełnij zdania odpowiednią formą czasownika w czasie Present Continuous.
1) She ...... (drink) coffe with milk. She is drinking coffee with milk.
2) ..... (you / wash) the car? Are you washing the car?
3) My grandparents (listen to) their favourite music now. My grandparents are listening to their favourite music now.
4) We .... (stay) in a hotel. We are staying in a hotel.
5) Ted .... (not / play) the guitar. Ted isn't playing the guitar.
6) ...... (your mum / talk) on the phone? Is your mum talking on the phone?

Podsumowanie czasu teraźniejszego ciągłego - Present Continuous
http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/present-continuous.html

Czas Present Continuous tworzy się z form osobowych czasownika to be oraz imiesłowu czasu teraźniejszego (Present Participle) czasownika głównego,
Np. I am working. He is teaching English. We are watching TV.Przy tworzeniu imiesłowu czasu terażniejszego czasownika w formie continuous dodajemy końcówkę -ing.
np. go -> going, read -> reading
Jednak w niektórych przypadkach końcówka wpływa nieznacznie na pisownię czasownika.
Takie przypadki opisano poniżej:

· W czasownikach zakończonych na -ie końcówka ta zamienia się w 'y' przed dodaniem -ing.
Dla przykładu: die - dying, lie - lying.

· W czasownikach zakończonych na -e usuwamy 'e' przed dodaniem końcówki -ing.
Dla przykładu: smile - smiling, drive - driving.

· Wyjątkiem jest tu czasownik 'be' przyjmujący formę 'being' oraz wszystkie czasowniki zakończone na -ee gdzie nic nie zmieniamy.
Dla przykładu: See - Seeing, Agree - Agreeing.

· W czasownikach jednosylabowych zakończonych na spółgłoskę poprzedzaną przez samogłoskę (np. stop) końcowa spółgłoska jest podwajana przed dodaniem końcówki -ing.
Dla przykładu: Stop - Stopping, Bet - Betting, Set - Setting.

· Jeśli ta sama sytuacja ma miejsce w czasownikach wielosylabowych, podwojenie ostatniej spółgłoski ma miejsce tylko w przypadku, gdy akcent pada na ostatnią sylabę.
Dla przykładu: Begin - Beginning, Regret - Regretting.

· Jeśli akcentowana jest inna sylaba niż ostatnia spółgłoski końcowej nie podwaja się.
Dla przykładu: Happen - Happening, Remember - Remembering.

· W British English w czasownikach zakończonych na -l końcówka ulega podwojeniu przed dodaniem -ing niezależnie od tego, która sylaba jest akcentowana.
Dla przykładu: Travel - Travelling, Cancel - Cancelling.

· Nie podwajamy ostatniej spółgłoski, jeżeli czasownik kończy się na podwójną spółgłoskę (-rt, -lp, -ng, itd.).
Dla przykładu: Start - Starting, Help - Helping, Sing - Singing.

· Nie podwajamy ostatniej spółgłoski, jeżeli poprzedza ją podwójna samogłoska (-oil, -eed, etc.)
Dla przykładu: Boil - Boiling, Need - Needing.

· Nie podwajamy 'y' ani 'w' na końcu czasownika.
Dla przykładu: Lay - Laying, Grow - Growing.

Czas Present Continuous stosujemy w następujących przypadkach:

Do wyrażania czynności trwających w chwili mówienia:

I'm driving the car the moment Prowadzę w tej chwili samochód
She's working now. Ona teraz pracuje
Right now I am watching my favourite tv show, don't disturb me. Właśnie oglądam swój ulubiony program telewizyjny, nie przeszkadzaj mi.
It is raining. Pada deszcz. (teraz)
I am not wearing a coat as it isn't cold. Nie mam na sobie płaszcza bo nie jest zimno.
Why are you sitting at my desk? Dlaczego siedzisz przy moim biurku?
What's the baby doing? He's tearing up a $5 note. Co dziecko robi? Rozrywa banknot 5 dolarowy.

Do wyrażania czynności trwających w obrębie teraźniejszości, ale niekoniecznie w chwili mówienia:

Joan is reading an interesting book. Joan czyta ciekawą książkę. - Niekoniecznie w tej chwili, jest po prostu w trakcie czytania, zaczęła czytać i jeszcze nie skończyła.
My family is living in London now. Moja rodzina mieszka teraz w Londynie - Nie mieszka tam na stałe tylko tymczasowo, np. jest na wakacjach.
He's decorating his house Remontuje swój dom - Jest w trakcie remontu, ale niekoniecznie remontuje go dokładnie w tej chwili, może właśnie zrobił sobie przerwę.
He is teaching French and learning Greek. On uczy francuskiego i uczy sie greckiego. (Może wykonywać jedną z tych czynności w chwili mówienia).
She is knitting and listening to the radio. Ona szydełkuje i słucha radia.

Do wyrażania zdarzeń przyszłych, uprzednio zaplanowanych (przeważnie dla wyrażenia bezpośrednich planów)

I'm having a lunch with James tomorrow. Jutro jem obiad z Jamesem - Jesteśmy umówieni na obiad, czynność zaplanowana przez nas.
Are you playing tennis next weekend? Czy grasz w tenisa w przyszły weekend? - Pytamy, czy ktoś zaplanował już sobie grę w tenisa na weekend.
I'm meeting Peter tonight. He is taking me to the theatre.

· Are you doing anything tomorrow afternoon? Yes, I'm playing tennis with Ann.

Należy zauważyć, że czas akcji powinien być zawsze wymieniony. W przeciwnym razie będzie konfuzja między znaczeniem teraźniejszości i przyszłości.

Do wyrażania czynności powtarzających się stale, aby okazać nasze znużenie lub irytację (w połączeniu ze słowami always, constantly, forever):

You're always getting home late! Zawsze wracasz późno do domu - Tak może się zwrócić np. poirytowana żona do męża.
She's constantly leaving the door open. Ona ciągle zostawia drzwi otwarte - Gdy ktoś nagminnie nie zamyka za sobą drzwi.

Do wyrażenia aktualnych zmian, trendów i rozwoju sytuacji:

The house prices are getting higher. Rosną ceny domów - Wskazuje na aktualny proces wzrostu cen nieruchomości.
The company is developing rapidly this month. W tym miesiącu firma gwałtownie się rozwija - Wskazuje na aktualnie dobrą sytuację firmy, choć nie jest ona stała i w przyszłości może się pogorszyć.

Inne możliwe użycia Present Continuous

A. Z punktem czasu by wskazać akcję, która zaczyna się przed tym punktem i prawdopodobnie dzieje się po:
At six I am bathing the baby. (Zaczynam kąpać go przed 6).
Podobnie z czasownikiem w Simple Present:
They are flying over the desert when one of the engines fails.
Present Continuous jest rzadko używany w ten sposób, poza opisem dziennych rutynowych czynności a dramatycznej narracji,
ale Past Continuous jest często łączony z punktem czasu i czasownikiem w Simple past.

B. Z always: He is always loosing his keys.

Ta forma jest używana głównie w zdaniach twierdzących.

1. Dla często powtarzającej się akcji, kiedy częstotliwość denerwuje mówiącego albo wydaje mu się nierozsądna.
Tom is always going away for weekends. (sugeruje, że wyjeżdża bardzo często, za często w opinii mówiącego)
Nie oznacza to literalnie wyjazdu w każdy weekend.
Tom always goes away at weekend = Tom goes away every weekend. (zdanie literalne)
I / we + always + czas continuous jest także możliwe tutaj. Powtarzająca się akcja jest często incydentalna.
I’m always making that mistake.

2. Dla akcji, która wydaj się być ciągła:
He’s always working = He works the whole time.
Ten rodzaj działania często denerwuje mówiącego ale może być także wyrazem uznania, np. He’s always reading.

Ważnym elementem poprawnego stosowania czasu Present Continuous jest zrozumienie, że odnosi się on przede wszystkim do czynności i zdarzeń tymczasowych,
które już się rozpoczęły a jeszcze nie zakończyły.
Pojęcie tymczasowości pozwala nam łatwo odróżnić ten czas od czasu Present Simple gdzie opisywane zdarzenia są stałe.
Kontrast pomiędzy czasami Present Simple i Present Continuous jest często trudny do zaobserwowania dla Polaków ze względu na brak podobnych konstrukcji w języku polskim.
Zauważ, że po polsku zdania I live in Warsaw oraz I'm living in Warsaw brzmią dokładnie tak samo.

Pomocne w określeniu, z którym czasem mamy do czynienia są niektóre wyrazy sygnalizujące użycie jednego z czasów.
Najbardziej charakterystyczne dla czasu Present Continuous są wyrazy takie jak: now, at the moment, at present, this week/this month/this year, still, today, tonight, nowadays, these days, itd.

Czasowniki statyczne (Stative Verbs) - nie posiadają formy Continous

W języku angielskim pewne czasowniki opisują wyłącznie stany i dlatego nie posiadają formy Continuous

Do tej grupy należą czasowniki związane z:

· Zmysłami see, hear, smell, feel, taste

· Emocjami i uczuciami feel, forgive, hate, loathe, like, love, mind, wish, itd.

· Myśleniem think, agree, believe, consider, doubt, expect, itd.

· Inne appear, be, belong, have, keep, matter, owe, posses, itd.

Uwaga: czasowniki think, consider oraz expect mogą przyjmować formę continuous kiedy odnoszą się do czynności samej w sobie.
Na przykład: Don't interrupt me, I'm thinking! Nie przerywaj mi, myślę! ale już I think that it will rain today.Myślę, że będzie dziś padać
Uwaga: czasowniki związane ze zmysłami mogą przyjmować formę continuous, lecz następuje wtedy zmiana ich znaczenia.
Na przykład: I'm seeing my docotor tomorrow Na jutro jestem umówiony z dentystą, gdzie czasownik seeing przyjmuje inne znaczenie.
Uwaga: czasownik have może przyjmować formę continuous w wyrażeniach takich jak: have a bath, have a lunch, have fun, have a good time, have a nap itd.
Na przykład: He can't answer the phone now, he's having a nap. Nie może teraz odebrać telefonu bo uciął sobie drzemkę.

Linki: http://www.e-angielski.com/gramatyka-present-continuous http://www.t4tw.info/angielski/gramatyka/present-continuous.html http://www.ang.pl/gramatyka/czas/present_continuous
http://www.youtube.com/watch?v=XKf6qSJvrhc http://www.youtube.com/watch?v=MicR8u5Upqo http://www.youtube.com/watch?v=4rQqdSagoOU http://www.youtube.com/watch?v=8QbRskVTt2A
http://www.youtube.com/watch?v=xarggn7zUeo http://www.youtube.com/watch?v=RRk_CL7mrxo http://www.youtube.com/watch?v=0xIwAWfjFHw http://www.youtube.com/watch?v=ghT81ByhIH4
http://www.youtube.com/watch?v=TDuZNqIeURA

PORÓWNANIE CZASÓW PRESENT SIMPLE i PRESENT CONTINUOUS
m.in. na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Czas Present Simple używamy mówiąc o:

· czynnościach powtarzających się regularnie (dotyczących przeszłości, teraźniejszości i przyszłości): Mike plays bridge every Sunday

· stanach stałych, (dotyczących przeszłosci, teraźniejszości i przyszłosci): I speak Polish at home.

· mówiąc o bliskiej przyszłości I go home after one hour.

· opisując zjawiska przyrody The sun sets in the west.

· kiedy czasownik nie łaczy się z końcówką "ing", np. love, hate, want, like, belive, know. I want a cup of coffee now.

Czas Present Continuous używamy mówiąc o:

· czynnościach odbywających się w chwili gdy o niej mówimy

· czynnościach tymczasowych oraz wyjątkowych sytuacjach

· zmianach zachodzących stopniowo

I have coffee and a chocolate cake. Piję kawę i jem ciasto czekoladowe. (mój zwyczaj, czynność, którą wykonuję regularnie)
I'm having coffee and a chocolate cake. Piję kawę i jem ciasto czekoladowe. (w tym momencie)
I go to school by bus. Jeżdżę do szkoły autobusem. (regularnie)
I'm going to school by bus. Jadę do szkoły autobusem. (w chwili gdy o tym mówię lub wyjątkowo dzisiaj)
I like pop music. Lubię muzykę pop. (stan)
I want a cup of coffee now. Chcę teraz filiżankę kawy. (Czasownik want nie łączy się z końcówką "-ing" dlatego stosujemy Present Simple).
More and more people are moving to London. Coraz więcej ludzi przeprowadza się do Londynu. (zmiana zachodząca stopniowo).

Zadania na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Zadanie 1
Uzupełnij zdania odpowiednią formą czasownika w nawiasie w czasie Present Simple lub Present Continuous.
1)     (do)     We usually do our homework in the evening, but now we are watching a football match.
2)     (cook)    I am cooking spaghetti. Do you want some?
3)    (work)    Can you turn the radio off, please? I am working.
4)    (wash)    Chris washes the car every weekend.
5)    (wash)    Chris is washing the car at the moment.
6)    (you / usually / have)    What do you usually have for breakfast?
7)    (you / usually / have)     What are you having for breakfast today?
8)    (not / have)   I am not having breakfast. I only drink a cup of strong coffee.
9)   (not / know)    What is it? I don't know.
10)    (you / watch)    Are you watching TV or can I turn it off?
11)    (you / watch)    Do you watch TV every day?
12)    (start)    We start our lessons a 6 pm.

Zadanie 2
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą czasownika w czasie Present Simple lub Present Continuous.
1)     (you / do)? (study) What are you doing? Do you want to go to the cinema? No, sorry. I am studying for the English exam.
2)     (always / do)     She always does her homework on Friday evenings.
3)     (usually / visit)    We usually visit our grandparents in the summer.
4)    (wear)    My mum is wearing a beautiful dress today.
5)    (you come)    Where do you come from?
6)    Where is Witek? (have)     He is having a meeting.
7)    (you / drive)    Do you drive to work every day?
8)   (Betty / go)   How often does Betty go to the shop?
9)    (not / read) (play)   He isn't reading now. He is playing computer games.
10)   (love)   He loves computer games.

Zadanie 3
Zaznacz prawidłowe zdania a lub b.
1) a) Do you speak English?       b) Are you speaking English?
2) a) Dean works at the weekends. He is a bus driver.   b) Dean is working at the weekends. He is a bus driver.
3) a) It often rains here.    b) It is often raining here.
4) a) I want to go to Alaska.   b) I'm wanting to go to Alaska.
5) a) We don't like sport very much.   b) We aren't liking sport very much.
6) a) Stella writes a letter to Santa Claus every winter.   b) Santa is writing a letter to Santa Clara every winter.


Podsumowanie - czasy present Simple i Continuous

I. Present Simple - " I do" czy Present Continuous - "I am doing" wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Przykłady i porównanie czasów

Present Simple - I do	Present Continuous - I am doing
Używamy Present Simple by mówić o rzeczach ogólnie albo powtarzających się	Używamy Present Continuous gdy mówimy o czymś co się dzieje w chwili mówienia lub wokół czasu mówienia (w obrębie teraźniejszości)
<------------------------- I do -----------------------------> past now future	[I am doing ] ----------------------------------------------------------- past now future
Water boils at 100 degrees Celsius. Excuse me, do you speak English? Toms plays tennis every Saturday. What do you usually do at weekends? What do you do? (= What is your job?) Most people learn to swim when they are children.	The kettle is boiling. Can you turn it off, please? Listen to those people. What language are they speaking? 'Where's Tom?" He's playing tennis. What are you doing here? (Obcy w twoim pokoju) Silvia is in Britain for 3 months. She's learning English.
Używamy Present simple dla sytuacji stałych: My parents live in London. They have been there for 20 years. That machine doesn't work. It hasn't worked for years.	Używamy Present Continuous dla sytuacji tymczasowych. I'm living with some friends until I find a flat. This machine isn't working. It broke down this morning.

b) Niektóre czasowniki są używane tylko w czasach simple. Np. nie możemy powiedzieć "I am knowing".
Można tylko powiedzieć I know.
Lista czasowników, które są normalnie używane w czasach continuous - ciągłych (ale są też wyjątki).
want     like    belong    know    suppose    remember    need    love    see    realise    mean    forget
prefer    hate    hear    believe    understand    seem
have (w znaczeniu posiadania), np. We've got a new car. We have a new car. Tom's got a headache (= Tom has got) lub Tom has a headache.
think (w znaczeniu 'believe').
Do you like London? (NIE 'are you liking')
He doesn't understand. (NIE 'he isn't understaning')
These shoes belong to me. (NIE 'are belonging')
What do you think Tom will do? (= What do you believe he will do?)
Ale: What are you thinking about? (= What is going on in your mind?)

Czasy Present (I do / I am doing) - Simple i Present Continuous w znaczeniu przyszłości

a) Present Simple w znaczeniu przyszłym
Używamy Present Simple kiedy mówimy o harmonogramach, rozkładach jazdy, terminarzach, programach itp.
(np. transport publiczny, kina).
What time does the film begin?
The train leaves Plymouth at 10.30 and arrives in London at 13.45.
The football match starts at 8 o'clock,
Ale normalnie nie używamy czasu Present Simple do zwykłych konstrukcji:
What time are you meeting Ann? (NIE 'do you meet')

b) Present Continuous w znaczeniu przyszłym
This is Tom's diary for next week.    To jest agenda (plan) Toma na następny tydzień:
He is playing tennis on Monday afternoon.
He is going to dentist on Tuesday morning.
He is having dinner with Ann on Friday.
W tych wszystkich przykładach Tom zdecydował i zaaranżował wykonanie wszystkich rzeczy.
Kiedy mówimy o tym co już zaplanowaliśmy zrobić, używamy Present Continuous (I am doing).

Nie używamy Present Simple (I do).
A: What are you doing evening?        B: I'm going to the theatre. (NIE 'I go')
A: Are you playing football tomorrow?   B: Yes, but Tom isn't playing. He has hurt his leg.
A: Ann is coming tomorrow.   B: Oh, is she? What time is she arriving?
A: At 10.15.    B: Are you meeting her at the station?
A: I can't. I'm working tomorrow morning.
Jest możliwe użycie "going to" (do) w tych zdaniach:
What are you going to do tomorrow evening?
Tom is going to play tennis on Monday afternoon. (Zamiast Tom is playing tennis on Monday afternoon).
Ale Present Continuous jest zwykle bardziej naturalny kiedy mówimy o tym , co ktoś zaplanował zrobić (choć going to jest też możliwe)
What time are you meeting Ann? (albo 'are you going to meet')

Nie używamy will do tego co zostało zaplanowane do wykonania:
What are you doing this evening? (NIE 'what will you do')
Alex is getting married next month. (NIE 'Alex will get')

II. Porównanie czasów Present Simple i Present Continuous

Present Simple	Present Continuous
Czynności powtarzające się regularnie, stale (dotyczące przeszłości, terażniejszości i przyszłości) (często z wyrazami takimi jak every day, every .... sometimes, often, usually, never - codziennie, każdego .... czasem, często, zwykle, nigdy ... ). I always read books. I go to school every day. I go for a walk every day. I sometimes go to school by bike. You don't speak Greek. Do they get up early? He often travels. She doesn't work. Does she ever help you?	Czynności krótkotrwałe wykonywane w chwili mówienia lub w obrębie teraźniejszości W przypadku działań odbywających się właśnie w tej chwili Mówimy o czynności odbywającej się w sposób ciągły, w chwili gdy o niej mówimy. I'm reading this book now. I am learning English at the moment. I'm going to school. (teraz) The train is leaving right now You aren't listening! Why is he sitting here?
Zaplanowane czynności (język formalny), rozkłady, plany Ze słowami, które wskazują na moment czasu w przyszłości (jutro, w przyszłym tygodniu) stosuje się do zaplanowanych przyszłych działań określonych harmonogramem czasowym). Forma simple określa jakąś ramę czasową, którą ustalił ktoś inny. The train leaves at 5. They return tonight. What time does the film begin? The train leaves Plymouth at 10.30 and arrives in London at 13.45. The football match starts at 8 o'clock,	Zaplanowane czynności w przyszłości Używamy mówiąc o niedalekiej przyszłości. Ze słowami, które określają moment czasu w przyszłości (soon, on Monday), wyraża zaplanowane i uzgodnione czynności w bliskiej przyszłości. Henry is going to the theatre tomorrow. I am leaving soon. We are meeting on Monday.
Instrukcje, czynności występujące jedna po drugiej I take this test tube and put it on the burner for 5 minutes, then I wait until the liquid boils and add 10cc of acid.
Kiedy czasownik nie łaczy się z końcówką "ing", np. love, hate, want, like, belive, know itp. I want a cup of coffee now. Mówiąc o obecnym (trwałym lub chwilowym) stanie uczuć, woli, przekonań, o wrażeniach odbieranych za pomocą zmysłów, stosując takie czasowniki jak: know, believe, hope, suppose, think, love, like, hate, remember, forget, imagine, see, hear, smell, taste John loves Mary. Do you belive in ghosts? I think you are right. I smell smoke here. I see what you think.	Czasowniki tej grupy: know, believe, hope, suppose, think, love, like, hate, remember, forget, imagine, see, hear, smell, taste rzadko występują w formie ciągłej, a gdt tak sie dzieje oznaczają czynność a nie stan. I smell smoke here. - I am smelling a rose. I think highly of Mr. Brown - I am thinking about your proposal.
W przypadku zdarzeń, które stale obowiązują. Prawa natury, fizyki, itp The sun rises in the east. The earth goes round the sun Our planet moves round the sun. Lions eat meat.
Mówiąc o czyichś umiejętnościach lub nawykach Mary swims like a fish. You speak English extremely well.
Czas Present Simple stosuje się przede wszystkim, by wyrazić pewien trwały stan rzeczy, przy czym może być mowa o czynnościach lub stanach trwałych nieprzerwanie jak i powtarzających się. Stany stałe, rzeczy stałe, które się nie zmieniają lub rzadko zmieniają I live in Warsaw - na stałe I listen to the radio every day. John works at a Post Office. George does not smoke. Our children do not go to school yet.	Rzeczy zmienne, czynności czasowe wyjątkowe sytuacje. W przypadku tymczasowego wydarzenia, które nastąpiło w okresie, o którym mówimy (dziś, w tym tygodniu), ale nie musi mieć miejsca właśnie w tej chwili. I'm living in Warsaw - tylko teraz. (Może tam tylko studiuje, ale mieszka na stałe w Poznaniu.) I am in London. I am staying at the hotel. (Ale w tej chwili na przykład dzwonię na przystanku autobusu.) She can't go out. She is writing her essay today. (Ale teraz właśnie je obiad.) Mary is reading it. (Nawet jeśli nie właśnie w tym momencie) Używamy mówiąc o teraźniejszości w sensie szerszym i ogólnym I am working very hard this week.
W zdaniach warunkowych po if, when, as soon as, until itd. If the weather is nice, we will go for a walk. When I do Maths homework, I will go to the gym.	Irytacje Stany emocjonalne: wyrażają niezadowolenie, zniecierpliwienie, wymówkę, dezaprobatę albo też podziw z domieszką zawiści. Stosujemy przysłówki jak: always, constantly, continually. I'm always reading books (irytacja tym faktem) Jane is always winning prises. He is constantly asking silly questions. Those people are always grumbling
Kiedy czasownik nie łaczy się z końcówką "ing", np. love, hate, want, like, belive, know I want a cup of coffee now.

Czas Present Simple

Budowa
Zdania oznajmujące: I play, He plays
Zaprzeczenie: I do not play (I don't play), He does not play (He doesn't play)
Pytania: Do you play? Does he play?
Pytania przeczące: Do you not play? (Don't you play?) Does he not play? (Doesn't he play?)
Strona bierna: The game is played. The letters are written.

Końcówki -s i -es w języku angielskim stosuje się tylko w trzeciej osobie liczby pojedynczej (he plays, she does).
Czasowników posiłkowych do/does nie stosuje się podczas tworzenia pytania i zaprzeczenia dla czasowników modalnych i czasownika być:
Are you a student? Is he in London? I am not at home. He is not happy. Can you sing? Must I come? I cannot swim. He mustn't stay.
Jeżeli pytania zaczynają się od zaimków pytających (who, which, what), które są podmiotem zdania, czasowniki do/does również nie są stosowane.
Who knows you? (who to podmiot)
Which cars belong to you? (which cars to podmiot)
Ale: Who do you know? (who to dopełnienie)
Pytanie przeczące zazwyczaj wyrażają zaskoczenie. Doesn't he work?

Słowa kluczowe związane z Simple Present
Present Simple jest kojarzony z pewnymi słowami, które pokazują nam zwyczaj np:
always, often, usually, sometimes, seldom, never, every day, every week, every year, on Mondays, itp.
Używając niektórych z nich w Present Continuous wyrażamy irytację.

Niektóre czasowniki w języku angielskim wyrażają coś co jest czymś długotrwałym a nie przejściowym, są to tzw Stative Verbs.
Mówiąc: "I believe" - wyrażamy coś w co wierzymy od jakiegoś czasu i będziemy wierzyć dopóki sytuacja się nie zmieni.
Mówiąc: "I know" - wyrażamy coś co będzie trwało może do końca życia.
"I understand" - czy mogę rozumieć tylko w tym momencie a za pięć minut już nie? (Czasami :-).
W większości wypadków nasze zrozumienie jest długotrwałe. Stative verbs używa się zazwyczaj w Present Simple.

Czas Present Continuous

Budowa
Zdania oznajmujące: I am playing, You are playing, He is playing
Zaprzeczenie: I am not playing (I'm not playing), You are not playing (You aren't playing), He is not playing (He isn't playing)
Pytania: Are you playing? Is he playing?
Pytania przeczące: Are you not playing? (Aren't you playing?) Is he not playing? (Isn't he playing?)
Tworzy się za pomocą czasownika być i imiesłowu przymiotnikowego teraźniejszego (-ing).
Pytania przeczące zazwyczaj wyrażają zaskoczenie. Isn't he working?
Strona bierna: The game is being played. The letters are being written.

Słowa lub zwroty kojarzone z Present Continuous: now, at the moment, right now, as we speak, presently, currently, itp.

Linki:
http://www.tlumaczenia-angielski.info/angielski/presentspresentc.htm http://www.e-gramatica.com/pl/present-simple-continuous/
http://www.angielski.edu.pl/czas/present_simple_czy_present_continuous_281.html
http://www.youtube.com/watch?v=WvrB06b002k http://www.youtube.com/watch?v=AEBRIBtq7q0 http://www.youtube.com/watch?v=Bta21cFz9-Y
http://www.youtube.com/watch?v=PRQv7GkOId0 http://www.youtube.com/watch?v=iTEvy6ykgl4 http://www.youtube.com/watch?v=SzL6Ww7xUWc
http://www.youtube.com/watch?v=GjqdToylBDg http://www.youtube.com/watch?v=WhLl-QZqkCM http://www.youtube.com/watch?v=TDuZNqIeURA

PRESENT PERFEKT Tense - CZAS TERAŹNIEJSZY DOKONANY

Wzór: I have done

Czas ten nie ma odpowiednika w języku polskim.
Tworzy się przez połączenie czasu terażniejszego to have z imiesłowem czasu przeszłego, np.

Podmiot	to have	imiesłów czasu przeszłego - past participe
I	have	lifted	podniosłem
you	have		podniosłeś
he / she / it	has		podniósł/a/o
we	have		podnieśliśmy
you			podnieśliście
they			podnieśli

Czas Present Perfect używamy

· do wyrażenia czynności, która wystąpła w przeszłosci, ale jej skutki siągają teraźniejszości - widać w tej chwili
(nie podając momentu, w którym czynność miala miejsce).
I have done my homework. Odrobiłem swoją pracę domową. (skutek: jest odrobiona)
He has broken his leg. On złamał nogę. (Teraz nie może chodzić - nogę złamał wcześniej, widoczny skutek obecnie)
He has painted the door. Pomalował drzwi (i są teraz pomalowane)
Skutki mogą byc wyrażone bezpośrednio, np.
I have just closed the window and it will be warmer in the room now.
He has worked too much lately and that is why he is so tired.
Skutki mogą być domyślne, np.
The Browns have bought a new car. Brownowie kupili nowy samochód (i teraz już mają nowy samochód)

· do wyrażenia czynności rozpoczętej w przeszłosci i trwajacej do chwili obecnej, lecz nie wykluczone, że będzie trwać nadal
I have worked here for 10 years. Pracuję tu od 10 lat. (Zacząłem pracę 10 lat temu i nadal pracuję.)
Tom has worked in this firm since 1990. Tom pracuje w tej firmie od 1990 r.
They have lived in London for many years. Oni mieszkają w Londynie od wielu lat.
Dla określenia okresu czasu w przeszłosci używamy słówka for (przez). Mowa jak długo czynność się odbywa.
She has lived in Poland for 2 years. Ona mieszka w Polsce przez 2 lata.
Dla określenia punktu czasowego w przeszłości używamy słowa since (od). Mowa od jakiego momentu czynność się odbywa.
She has lived here since 2000. Ona mieszka tutaj od 2000 roku.

· do wyrażenia czynności dopiero co zakończonych
I have just finished my breakfast. Właśnie skończyłem swoje śniadanie.
The train has just left. Pociąg własnie odjechał.
We have already finished our work. Właśnie skończyliśmy naszą pracę.

· do wyrażenia czynności, która trwa lub powtarza się w nieograniczonym okresie tak przeszłości jak i terażniejszości
I have never liked him. Nigdy go nie lubiłem (i dalej nie lubię)
He has always used glassees. Zawsze używał okularów (i dotąs używa).

· mówiąc o stanie (np. uczuć) trwającym w przeszłości i teraźniejszości bez ograniczenia czasowego (być może będzie trwał też w przyszłosci)
Robert has always loved Mary. Robert zawsze kochał Marię.

· mówiąc o czynności, która powtarzała się w przeszłości kilka razy
He has met her five times. On spotkał ją 5 razy.

· mówiąc o czynnościach lub wydarzeniach, które ktoś przeżył do tej pory i które składają się na jego doświadczenia życiowe
My brother has never been to Spain. Mój brat nigdy nie był w Hiszpanii. (Do tej pory nie odwiedził tego kraju - doświadczenie życiowe)

Przykłady
John has lived in London for 6 months.
I've lost my watch.
I have not read a book since October.
I have just met my friens in the corridor.
I have brought it.
We have decided that ...
She has told him about it.
We have run out of petrol station.
He has lost it.
The house has burnt.
My car has broken down.
I have been to England.

Słówka i zwroty charakterystyczne
Zdania wyrażone w Present Perfect często zawierają następujace wyrazy:

przyimki	for	przez, od	I have known him for years. Znam go od lat. I haven't seen you for 3 days. Nie widziałam cię przez/ od 3 dni. I have been here for 2 hours. Jestem tu od 2 godzin. I've lived here for two years. Mieszkam tu od dwóch lat.
przyimki	since	od	I haven't met her since Monday. It hasn't rained since May. I have been here since 8 o'clock. I have lived in London since 1980. I haven't seen her since Monday. Nie widziałem jej od poniedziałku.
przysłówki	always	zawsze	I have always wanted to visit Paris.
	never	nigdy	Have you ever visited London? No, I've never visited London. I have never drunk wisky. Well, have some now. I have never seen this man before. Nigdy przedtem nie widziałem tego człowieka.
	recently, lately	ostatnio	David has smoked a lot of cigarettes lately.
	yet	jeszcze (najczęściej z przypuszczeniem), dotąd	Have you washed your hands yet? Have you had breakfast yet? Yes, I had it at 7 o'clock. Have you finished your work yet? No, I haven't finished my work yet. Have you read this book yet? No, I haven't read this book yet. Dad hasn’t washed up yet. The dirty plates are still in the sink Has Dad washed up yet? You want to know Haven't you finished your book yet? Czy jeszcze nie skończyłeś swojej książki?
	not yet	jeszcze nie	Haven't you got ready yet? The dollar has not yet begun to fall. Dolar nie zaczął jeszcze spadać. The conflict has not yet ended. Konflikt się jeszcze nie zakończył.
	already	już	Will you have another cigarette? No, thank you. I've smoked 10 cigarettes already. I've already done my exercises. Now I'm learning history. Dad’s already washed up. It’s done but we don’t know when I am sorry, but he has already left. Przykro mi, ale on juz wyszedł.
	just	właśnie, dopiero co, tylko co, przed chwilą	They have just returned from school. Have you washed your hands yet? I have just washed them. Właśnie je umyłem. I've just seen a ghost. Właśnie widziałem ducha. He has just gone out. He will be back in 10 minutes. Dad’s just washed up. He finished a few minutes ago John has just graduated from school. John właśnie ukończył szkołę.
	ever	kiedykolwiek	Have you ever visited London? No, I've never visited London. Have youn ever seen it? Have you ever seen a ghost? Czy widziałeś kiedyś ducha? Have you ever been to Canada? Have you ever heard about it? Czy kiedykolwiek o tym słyszałeś?
	still	jeszcze, ciągle	Dad still hasn’t washed up. The dirty plates are still in the sink
	how long	jak długo	How long have you known him? Jak długo go znasz?
	up till now	do tego czasu	We've been able to communicate up till now. Do chwili obecnej potrafiliśmy się komunikować.
	so far	do tej pory	He hasn't done so far. It’s been a good deal so far. Jak dotychczas był to dobry układ.
	whether / how often till now		Have you ever been to Canada? / I have been to Canada twice.
okoliczniki określające czas	today	dzisiaj	Mr. Brown has bought a new car today.
	tonight	dziś w nocy	I have heard a good joke tonight.
	this week	w tym tygodniu	Tom has seen Mary three times this week.
	this morning	tego ranka	I have met my teacher in the shop this morning.
	this month	tego miesiąca	We have met three times this month.
	lately	ostatnio	David has smoked a lot of cigarettes lately.
	this year	w tym roku	I have seen this film twice this year
	for years	od lat	I have known him for years.
	many times	wielokrotnie	He has been here many times.
	for ages	od wieków	I haven't seen him for ages,
	it's the first time	pierwszy raz	It's the first time I have eaten a pizza.

Budowa czasu Present Pefect

W zdaniach oznajmujących po podmiocie umieszczamy have / has a dalej czasownik główny w 3 formie
I / you / we / you / they have + past participle (czasownik -ed lub past participle z III kolumny) Np. I have opened the window. I have written the letter.
he / she / it has + past participle (czasownik -ed lub past participle z III kolumny - trzecia forma) Np. He has watched this film. She has written the letter.
Trzecią formę czasowników regularnych tworzymy przez dodanie -ed / -d do czasownika w bezokoliczniku.
Dla czasowników nieregularnych czasownik główny znajdujemy w III kolumnie zestawienia - Past Participle (imiesłów bierny)

W zdaniach pytajacych have / has umieszczamy przed podmiotem zdania.: Have I written this letter? Has he opened the window?
W zdaniach przeczących po have / has umieszczamy not. I have not written this letter.
W zdaniach pytająco-przeczących haven't / hasn't umieszczamy przed podmiotem zdania. Haven't I opened the window?

Konstrukcja zdania oznajmującego w Past Perfect Twierdzenia			Czas Present Perfect czasownika regularnego to open	Czas Present Perfect czasownika nieregularnego to write
I	have	past participle - czasownik -ed lub past participle z III kolumny tabeli dla czasowników nieregularnych	I have opened	I have written	I have done my Maths homework.
you	have		you have opened	you have written
he	has		he has opened	he has written	He has watched this film.
she	has		she has opened	she has written	Betty has made coffee.
it			it has opened	it has written
we	have		we have opened	we have written	We've gone shopping.
you			you have opened	you have written
they			they have opened	they have written

I have

Konstrukcja zdania w formie pytającej w Past Perfect Pytania			Czas Present Perfect czasownika regularnego to open	Czas Present Perfect czasownika nieregularnego to write
have	I	past participle - czasownik -ed lub past participle z III kolumny tabeli dla czasowników nieregularnych	have I opened?	have I written?
have	you		have you opened?	have you written?	Have you done your Maths homework?
has	he		has he opened?	has he written?
	she		has she opened?	has she written?	Has he watched this film?
	it		has it opened?	has it written?	Has Betty made coffee?
have	we		have we opened?	have we written?
	you		have you opened?	have you written?
	they		have they opened?	have they written?	Have they gone shopping?

Konstrukcja zdania w formie przeczącej w Past Perfect Przeczenia			Czas Present Perfect czasownika regularnego to open	Czas Present Perfect czasownika nieregularnego to write
I	have not haven't	past participle - czasownik -ed lub past participle z III kolumny tabeli dla czasowników nieregularnych	I have not opened I haven't opened	I have not written	I haven't done my Maths homework.
you	have not haven't		you have not opened	you have not written
he	has not hasn't		he has not opened	he has not written	He has not watched this film.
she			she has not opened	she has not written	Betty hasn't made coffee.
it			it has not opened	it has not written
we	have not haven't		we have not opened	we havenot written	We haven't gone shopping.
you			you have not opened	you have not written
they			they have not opened	they have not written

Pytanio-przeczenia w Past Perfect			Czas Present Perfect czasownika regularnego to open	Czas Present Perfect czasownika nieregularnego to write
haven't	I	past participle - czasownik -ed lub past participle z III kolumny tabeli dla czasowników nieregularnych	haven't I opened?	haven't I written?
haven't	you		haven't you opened?	haven't you written?	Have you done your Maths homework?
hasn't	he		hasn't he opened?	hasn't he written?	Hasn't he watched this film?
	she		hasn't she opened?	hasn't she written?	Hasn't Betty made coffee?
	it		hasn't it opened?	hasn't it written?
haven't	we		haven't we opened?	haven't we writtenDavid has smoked a lot of cigarettes lately.?
	you		haven't you opened?	haven't you written?
	they		haven't they opened?	haven't they written?	Haven't they gone shopping?

Do większości czasowników w czasie Present Perfect dodaje się końcówkę -ed, np.
cook - cooked
watch - watched
Jeśli czasownik jest nieregularny, należy użyć jego formy Past Participle, np.
make - made
buy - bought.

FOR - SINCE
Dwa bardzo ważne słowa często uzywane w zdaniach w czasie Present Perfect to "for" oraz "since".
Zarówno for jak i since oznaczają "od".
For używamy, gdy podajemy przedział czasu, np. I haven't seen Mary since May. Nie widziałem Mary od maja (konkretny moment).
Since, kiedy podajemy moment rozpoczęcia czynności, konkretną datę, np. They have studied English for two months. Oni /one uczą się angielskiego od 2 miesięcy.

ZADANIA - czas Present Perfect na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Zadanie 1
Podaj formę past participle (III forma czasownika, podana w tabelach) poniższych czasowników:
1) have - had
2) go     -     gone
3) buy    -    bought
4) give -     given
5) live    -     lived
6) be     -   been
7) fly      - flown

Zadanie 2
Uzypełnij poniższe zdania właściwym czasownikiem z zadania 1 w czasie Present Perfect.
1) They have bought a new car.
2) She has lived here for 2 months.
3) My husband has given up smoking.
4) No, thank. I'm not hungry. I have had a lunch.
5) My children have been to New York.

Zadanie 3.
Uzupełnij poniższe zdania czasownikiem w nawiasie w Present perfect.
1) (lose)    Danni has lost her keys again!
2) (not / do)    Sorry, I haven't done my homework.
3) (you / finish)    Have you finished your dinner.
4) (break)    I'm sorry. I have broken your favourite vase.
5) (she / ever)    Has she ever been to Scotland?
6) (not / be)       My parents haven't been on holiday for years.
7) (not / tell)    She hasn't told her boyfriend yet.
8) (arrive)    Look! They have arrived.
9) (not / meet).    He doesn't know Sabina. They haven't met.
10) (write)   Mary has written 20 e-mails today.
11) (eat)   Somebody has eaten my seeets. The packet is empty.
12) (paint)   Neil has painted his bedroom green.

Zadanie 4
Uzupełnij zdania czasownikiem w nawiasie w Present Perfect.
1) (be)    My grandmother has been in hospital since Monday.
2) (know)   Basia is a good friend of mine. I have known her for a long time.
3) (learn)    I have learnt English for 5 years.
4) (break)    Ohn no! You have broken my computer.
5) (you / phone)    Have you phoned your uncle?
6) (go)    Kate is not here. She has gone out to have lunch.
7) (buy) (book)    We have bought the ticket and have booked a table in Dark Pub.
8) (start)    Ola has started a new job.
9) (she / pass)    Has she passed her driving test?
10) (improve)    Your English has improved.

Rozszerzenie i podsumowanie - The Present Perfect Tense
- czas teraźniejszy dokonany, czas teraźniejszy z odniesieniem do przesłości

Struktura czasu Present Perfect

Czas rzeczywisty: present	Aspect: perfective
Czynności mające miejsce niedawno	Monika has just left the room. Monika właśnie wyszła z pokoju.
Zdania mówiące o czyimś doświiadczeniu	Have you ever been to Paris? Czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?
Czynność przeszła z teraz widocznym skutkiem	John has broken his leg John zlamał rękę.
Czynności przeszłe bez określenia czasu	I have bought a new computer Kupiłem nowy komputer.
Typowe wyrażenia:	already /yet - już /jeszcze since / for - od / przez ever / never - kiedykolwiek / nigdy this morning / week - tego ranka / w tym tygodniu just - dopiero co, własnie recently - dopiero co, własnie lately - ostatnio
SINCE - moment w czasie	since 1938 - od 1938 since 2 o'clock - od 1948 since last Friday - od zeszłego piątku since last year - od zeszłego roku since the concert - od ostatniego koncertu since the morning - od rana She has lived here since 2000.
FOR - okres	for two weeks - od 2 dni for 5 minutes - od 5 minut for 10 years - od 10 lat. She has lived here for two years.

Czasu Present perfect używamy w odniesieniu do okresu czasu obejmującego chwilę obecną i rozciągającego się w przeszłość.

Tworzenie czasu Present Perfect - odmiana "to write"

Czas Present Perfect tworzy się zestawiając odpowiednie formy czasu teraźniejszego czasownika posiłkowego "to have" - have / has
z imiesłowem czsu przeszłego - Past Participle (3 podstawowa forma czasownika głównego).

Odmiana czasownika "to write" pisać w czasie Present Perfect

Forma twierdząca	Forma pytająca (pytania ogólne)	Forma przecząca
I have written a letter I've written a letter	have I written a letter?	I have not written a letter I haven't written a letter
you have written a letter you've written a letter	have you written a letter?	you have not written a letter you haven't written a letter
he / she / it has written a letter he's/she's/it's written a letter	has he/she/it written a letter?	he/she/it has not written a letter he/she/it hasn't written a letter
we have written a letter we've written a letter	have we written a letter?	we have not written a letter we haven't written a letter
you have written a letter you've written a letter	have you written a letter?	you have not written a letter you haven't written a letter
they have written a letter they've written a letter	have they written a letter?	they have not written a letter they haven't written a letter

Pytania szczegółowe

Where have you gone?
Why has she gone to school?
Who has gone to school?

Czas Present Perfect nie ma odpowiednika w języku polskim I trudno go na początku zrozumieć.
Nazwa „Present” – teraźniejszy, „Perfect” – dokonany, wyraża znaczenie tego czasu.
Stosując go należy pamiętać, że czynność zaczęła się w przeszłości i trwa nadal lub że chociaż czynność została wykonana
w przeszłości, jest ona związana z teraźniejszoscią, gdyz są aktualne skutki w chwili mówienia.

W języku angielskim jest najczęściej stosowanym czasem w codziennej mowie.

Tworzenie czasu Present Perfect czasowników nieregularnych wymaga zapamiętania właściwych im form imiesłowowych,
Past Participle, np.: seen, brought, I have seen, I have brought, He has seen, she has brought etc.

Najistotniejszą cechą tego czasu jest związek z teraźniejszością tej czynności, którą określa.
Przeszłość interesuje nas przez związek z teraźniejszością. Nie interesuje nas, kiedy czynność została dokonana,
ale skutki jej w chwili obecnej, w chwili mówienia.

Przykłady:

The train has arrived. Pociąg przybył (już jesteśmy na miejscu) – Prezent perfect
The train arrived AT 9.30. (ważny jest tu czas przybycia) – Simple past
I have bought a new radio. Kupiłem radio (mam je teraz i słucham audycji)
I bought a new radio last week. Kupiłem radio w zeszłym tygodniu.
He has worked here for 6 months. Pracuje ti od 6 miesięcy.
He worked here during the war. Pracował tu podczas wojny.
We haven’t eaten anything for 3 days. Nic nie jedliśmy przez 3 dni (I jestesmy głodni)
I have turned on the light. Zapaliłem światło (i jest jasno).

Użycie czasu Present Perfect

Czasu Present Perfect nie można żywać z takimi określnikami jak:
yesterday, one year ago, last week, when .... , at that moment, that day, one day, itd., które precyzują czas.
Możemy natomiast stosować w czasie Present Perfect wyrażenia nieokreślone takie jak:
ever, never, once, many times, several times, before, so far, already, yet, etc.

Czasu Present Perfect używamy	Przykłady
1. Dla wyrażenia czynności, która już się odbyła, ale mówiący wiąże ją z chwilą obecną. W chwili mówienia odczuwamy skutki tej czynności przeszłej I have been in England. Stosujemy, by wyrazić, że czynność, która nastąpiła w przeszłości dała rezultaty trwające do tej pory lub wywarła wpływ na obecny stan rzeczy. John has cut his finger. Czynność mogła się wydarzyć w dalekiej przeszłości I have seen wolves in that forest. Używając zdań przeczących, zwracamy uwagę na obecne rezultaty tego, że czynnośc nie nastąpiła. John has not come.	I have been in England. On wypił acałą kawę (nic nie zostało dlla nas) They have made the decision. Podjęli decyzje (sprawa wyjaśnona) We have undertaken a difficult task. Podjęliśmy trudne zadanie (i teraz się z niego wywiązujemy) John has cut his finger. Jan skaleczył sobie palec (palec jest skaleczony) Mary has bought a new dress. Maria kupiła nową sukienkę (ma więcej sukienek, może się ładniej ubrać) Tom has had a bad car crash. (He is probably still in hospital) I have seen wolves in that forest. Widziałem wilki w tym lesie. Czynność mogła się wydarzyć w dalekiej przeszłości ale wilki może zobaczyć znowu Jeżeli wilki zostałyby zabite można powiedzielibyśmy: I saw wolves in that forest once / several times albo I used see wolves here. John has not come . Jan nie przyszedł (więc go nie ma tu teraz) John's article has not been published. Artyk€ł Jana nie został opublikowany (nie możemy go przeczytać).
2. Dla wyrażenia czynności już dokonanej w chwili mówienia, a która nie kojarzy się z żadnym określonym momentem w przeszłości i czas dokonania nie jest określony. I have been in England. W zdaniach, które nie mają okoliczników czasu. Present Perfect stosujemy dla czynności, kiedy czas nie jest wymieniony. Rozmówcę interesują terażniejsze skutki czynności wykonanej (w niedalekiej przeszłości) Present Perfect nie używamy, gdy czas czynności jest określony.	I have been in England. Byłem w Anglii. Present Perfect ale: I was in England last year. Byłem w Anglii w ubiegłym roku. Simple Past We have read that book. Czytaliśmy tę książkę (znamy ją) ale: We read that book last summer. Czytaliśmy tę książkę zeszłego lata. I have done a lot of work. Wykonałem dużo pracy. ale: I did a lot of work yesterday. I have done me exercises. Here they are. Odrobiłem ćwiczenie. Oto one. Mary has eaten dinner. She is not hungry now. I have read the instructions but I don't understand them. Have you had breakfast? No, I haven't had it yet.
3. Stosujemy, aby wyrazić czynność lub stan trwały przez pewien czas aż do tej pory. Określając długość tego okresu używamy wyrażenia z przimkiem for; a określając moment początkowy używamy wyrażenia z przyimkiem since. a). Dla wyrażenia czynności, która zaczęła się w przeszłości, ale jest wykonywana w chwili mówienia. Present Perfect używa się, aby wyrazić czynność, która rozpoczęła się w jakimś momencie przeszłości i trwa do chwili obecnej. Gdy wskazuje się ten moment przeszłośi, stosuje się przyimek since - od, a gdy wskazuje się okres czasu, w którym czynnośc odbywała się, stosuje się przyimek for - przez (jakiś okres czasu) for 3 weeks - przez 3 tygodnie for 7 months - przez 7 miesięcy since last Monday - od ostatniego poniedziałku since May last year - od maja ubiegłego roku since 1995 - od 1995 roku I have known John for 10 years b) Dla wyrażenia czynności przeszłej, która jeszcze nie minęła, a która występuje w zestawieniu z inną czynnością przeszłą odciętą od terażniejszości. Okolicznikiem czasu w takich zdaniach może być też zdanie zaczynające się od spójnika since. I haven't met him since went to London. c) Czas Present perfect w zdaniach tego typu używamy zazwyczaj mówiąc o stanach lub czynnościach mających charakter stały, a nie wykonywanych sporadycznie lub tymczasowo. The Browns have lived in London since the war.	a) She has worn the same hat for a whole month. Nosi ten sam kapelusz od miesiaca (W języku polskim stosujemy tu czas teraźniejszy) I have known John for 10 years. Znam Johna od 10 lat. I have known John since 1995. Znam Johna od roku 1995. I haven't met her since Monday. It hasn't rained since May. He hasn't visited his uncle since April. I have been here since 9 o'clock. I have lived in London since 1995. I have read this book since Monday. I have lived in London for 10 years. I haven't seen you for 3 days. I have read this book for a week. I have been here for 2 hours. b) I haven't met him since went to London. Nie spotałem go od czasu, gdy wyjechał do Londynu. The Browns have lived in London since they returned from Canada. Państwo Brown mieszkają w Londynie odkąd wrócili z Kanady. c) The Browns have lived in London since the war. Państwo Brown mieszkają w Londynie od wojny (stałe miejsce zamieszkania) Mówiąc o pobycie tymczasowym użyjemy raczej czasu Present Perfect Continuous, np. The Browns have been lived in London for the last two months. Paśnstwo Brown mieszkają w Londynie od 2 miesiecy (być może przeniosą się gdzie indziej)
4. Dla wyrażenia czynności przeszłej, gdy czasokres jeszcze nie upłynął, z okolicznikami okreslającymi czas, który się jeszcze nie skończył, np. this month, this week, this year, this morning, this winter, today, tonight, lately, Stosując czas Present Perfect akcentujemy, że czynność jakm i okres czasu uważamy niejako za część teraźniejszości. The telegram has arrived this morning. Przy użyciu czasu Simple Past zaznaczamy swój dystans w stosunku do wymienionej czynności. Czasu Simple Past użyjemy szczególnie wtedy, gdy wymieniony okres czasu już się zakończył. The telegram arrived this morning. - powiemy raczej w późniejszej porze dnia. Jeśli okres czasu nie jest ściśle określony, a jednocześnie niezbyt odległy, można go wyrazić w casie Present Perfect z pomocą przysłówków lately lub recently. I have been very busy lately.	I have talked to John today. Rozmawiałem dziś z Jackiem. The telegram has arrived this morning. Telegram przyszedł dziś rano. I have seen him twice today. We have been in the museum this morning. I have seen the film twice this year. Tom has seen Mary three times this week. I have met my teacher in the shop this morning. The Browns have been to the theatre this month. Mr. Grey has bought a new car today. I have heard a good joke tonight. I've had two terrible colds this winter. David has smoked a lot of cigarettes lately. I have been very busy lately. Jestem ostatnio bardzo zajęty. The Browns have travelled a lot recently. Państwo Brown ostatnio dużo podróżowalli.
5. Dla wyrażenia czynności dopiero co zakończonych Przysłówki częstotliwości, które nie określają dokładnie kiedy czynność zię odbyła lub wskazują, że czas trwania czynności się zakończył w momencie mówienia motywują użycie czasu Present Perfect, np. yet - jeszcze, dotąd not yet - jeszcze nie already - już ever - kiedykolwiek never - nigdy up till now - do tego czasu	Have you washed your hands yet? Yes, I have just washed them. Czy już umyłeś ręce? Tak dopiero co je umyłem. Will you have another cigarette? No, thank you, I've smoked 10 cigarettes already. Czy poczęstujesz się papierosem? Nie dziękuję, już wypalilem 10 papierosów. Have you finished that letter already? Czy już skonczyłeś ten list? The play has just begun. You are a little late. Have you finished your work yet? No, I haven't finished this book yet.
6. Dla wyrażenia czynności, która trwa lub powtarza się w nieograniczonym okresie tak przeszłości jak i terażniejszości. Czynność lub stan trwa lub powtarza się w noeograniczonym okresie czasu obejmujacym przeszłość łącznie z chwilą obecną, przy czym trwałość lub powtarzanie się czynności określamy odpowiednimi przysłówkami częstotliwości, np. always - zawsze never - nigdy often - często	I have never liked him. Nigdy go nie lubiłem (i dalej nie lubię) John has broken his leg John zlamał rękę. He has always used glassees. Zawsze używał okularów (i dotąs używa). Have you ever visited London? Yes, I have visited London. No, I've never visited London. I have always liked John. Zawsze lubiłem Johna. John has never been in Berlin. John nigdy nie był w Berlinie. We have often been invited to the Browns' parties. Często byliśmy zapraszani na przyjęcia państwa Brown.
7. Zdania z przysłówkiem just - właśnie, dopiero co dla ostatnio wykonanej czynności Just używamy w formie twierdzącej i ewentualnie pytającej Nie jest normalnie używane w przeczeniach	He has just gone out. = He went out a few minutes ago. On dopiero co wyszedł . On wyszedł kilka minut temu. Has he just gone out? Czy on dopiero co wyszedł?
8. Zamiast czasu Future Perfect po spójnikach czasowych	I shall come as soon as he has finished his work. Przyjdę jakm tylko skończę swoją pracę.

Present Perfect - "I have done" wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Przykłady sytuacyjne

Tom is looking for his key. He can't find it. He has lost his key. - oznacza, że on zgubił swój klucz niedawno temu i wciąż go nie ma.

He has lost his key. - On zgubił swoje klucze - to jest czas Present Perfect (simple)

Odmiana - wzory na przykładzie czasownika lose - stracić, zgubić - Past Particple - lost
Forma twierdzącaI / we / they / you      have (= I've itd.)    lost
he / she / it     has = (he's she's it's.)         lost
Przeczenia I / we / they / you    haven't     lost
he / she / it    hasn't              lost
Pytaniahave      I / we / they / you        lost?
has     he / she / it                   lost?

Tworzymy Present Perfect za pomocą have/has + past participle.
Past participle często kończy się na -ed (opened, decided) ale dużo ważnych czasowników jest nieregularnych (lost, written, done ...)

b) Kiedy używamy Present Perfect wtedy jest powiązanie z teraźniejszością:
I've lost my key. (= I haven't got it now)
Jim has gone to Canada. (= He is in Canada lor hies way there now) - On wyjechał do Kanady. (Jest w Kanadzie lub w drodze do Kanady)
Oh dear, I've forgotten her name. (= I can't remember it now)
Have you washed your hair? (= Is it clean now?)

c) Często używamy Present Perfect by dać nowe informacje lub obwieścić ostatnie wydarzenia:
I've lost my key. Can you help me look for it?
Do you know about Jim? He's gone to Canada.
Ow!. I've burnt myself.
Można użyć Present Perfect z just (= a short time ago) dopiero co ( = krótki czas temu):
Would you like something to eat? No, thanks. I've just had lunch.
Hello, have you just arrived?
Można użyć Present Perfect z already (już) by powiedzieć, że coś się wydarzyło wcześniej niż oczekiwano.
'Don't forget to post the letter, will ypu?'    I've already posted it.
'When is Tom going to start his new job?'    He has already started.

d) Porównaj różnice między gone i been to:
Ann is on holiday. She has gone to Italy. (= She is there now or she is on her way there - Ona jest tam teraz lub jest w drodze).
Tom is back in England now. He has been to Italy. (= He was there but now he has come back - On był tam ale teraz już wrócił)

e) Przestudiujmy przykłady konwersacji
Dave:    Have you ever travelled a ly Nora?
Nora:    Yes, I've been to 47 different countries.
Dave:    Really? Have you ever been to China?
Nora:    Yes, I've visited China twice.
Dave:    What about India?
Nora:    I've never been to India.

=======NORA'S LIFE======>|
past                                            present

Kiedy mówimy o okresie czasu, który rozciąga się do teraźniejszości, używamy Present Perfect.
Nora i Dave mówią o miejscach, które Nora zwiedziła w swoim życiu (który jest okresem ciągnącym się aż do teraźniejszości)

Oto inne przykłady:
'Have you ever read Hamlet?'     'No, I haven't read any of Shakespeare's plays,'
How many times have you been to the United States?
Susan really loves that film. She's seen it eight times.
Sam has lived in Belfast all his life. (lub Sam has always lived in Belfast)
Często używamy ever i never w Present Perfect:
Have you ever eaten caviar?
We have never had a car.
Często używamy Present Perfect po stopniu najwyższym (superlative) :
What a boring film! It's the most boring film I've ever seen.

f) Musimy użyć Present Perfect z : This is the first time ..., It's the first time .... itd.
Przykłady sytuacji:
Ron prowadzi samochód. Jest bardzo nerwowy i niepewny bo to jest jego pierwszy raz za kierownicą samochodu. Można powiedzieć:
This is the first time he has driven a car. (NIE 'drives')
albo: He has never driven a car before.
Oto następne przykłady:
Tom has lost his passport again. It's the second time he has lost it.
Is it the first time you've been in hospital?

g) Używamy Present Perfect by powiedzieć, że nigdy nie zrobiono czegoś albo nie zrobiono czegoś w ciągu okresu czasu, który ciągnie się aż do teraz:
I've never smoked.
I haven't smoked for 3 years. (NIE 'I don't smoke for ...')
I haven't smoked since September. (NIE 'I don't smoke since ...')
Jill hasn't written to me for nearly a month.
Jill has never driven a car.

g) Przestudiujmy przykłady
Tom: Have you heard from George?
Ann: No, he hasn't written to me recently.
Używamy Present perfect kiedy mówimy o okresie czasu który ciągnie się aż do teraz.
Tom i Ann mówią o okresie między 'krótkim czasem temu ' a chwilą obecną.
Mówią więc 'have you heard' i 'he han't written'.
              ___________|
            / OSTATNIO |
\ ___________|
past ------------ present

Następne przykłady:
Have you seen my dog? I can't find him anywhere.
Everything is going fine. We haven't had any problems so far.
We've met a lot af interesting people in the last few days.
Fred has been ill a lot in the past few years, hasn't he?
I haven't seen George recently. Have you?

h) Często używamy Present Perfect z yet - jeszcze.
Yet pokazuje, że mówiący oczekuje czegoś co się wydarzy. Używamy yet tylko w pytaniach i przeczeniach:
Has it stopped raining yet (NIE 'did it stop')
I haven't told them about the accident yet. (NIE 'I didn't tell')

i) Używamy Present Perfect z this morning / this evening / today / this week / this term etc.
(kiedy te okresy nie są skończone w chwili mówienia):
I've smoked 10 cigarettes today. (może wypalę więcej przed zakończeniem dnia dzisiejszego)
Has Ann had a holiday this year?
I haven't seen Tom this morning. Have you?
Ron hasn't studied very much this term.
Bill is phoning his girl-friend again. That's the third time he's phoned this evening.

                  today |
            this week |
    this month           |
past ------------present

j) Czasu Present Perfect używamy często z charakterystycznymi dla niego określeniami for i since..
for używamy, kiedy podajemy przedział czasu,
since - kiedy podajemy moment rozpoczęcia czynności, np. konkretną datę.
Peter has lived in London for five years    Piotr mieszka w Londynie od 5 lat.
Peter has lived in London since 2006.    Piotr mieszka w Londynie od 2006 roku.
She has lived here since 1990. Ona mieszka tu od 1990 roku.
I haven't seen him since May    Nie widziałem się z nim od maja. (podajemy konkretny moment)
We've stayed here for two weeks.    Jesteśmy tutaj od dwóch tygodni. (przedział czasu)
I have had this car for a year.    Mam ten samochód od roku.
She hasn't walked since her accident.    Ona nie chodzi od czasu swojego wypadku.

Present Perfect w skrócie - stosowanie w praktyce

Present Perfect używamy

1) Dla czynności przeszłej, która ma konsekwencje w teraźniejszości
Interesuje się konsekwencjami obecnymi czynności, która wystąpiła, bez zajmowania się momentem kiedy czynnośc miała miejsce..
Czynności przeszłe bez określenia czasu
I have drunk to much whisky. Wypiłem dużo whisky.
Have you seen that film? Czy widziałeś ten film?
I have bought a new computer Kupiłem nowy komputer. (i mogę już z niego korzystać).
Ale należy użyć czasu przeszłego:
I drank too much last week. Wypiłem dużo ostatniej nocy.
Did you see the film with Peter last Saturday? Czy widziałeś film z Peterm w ostatnią sobotę?
Czynność przeszła z teraz widocznym skutkiem
John has broken his leg John zlamał rękę (i nie może prcować) .

Komplikacje
Są jednak przypadki kiedy używa się Present Perfect z określeniem czasu.
Wtedy gdy jednostka czasu obejmuje moment w którym się mówi, z wyrazeniami jak: this year, in the past years itd.
Prices have risen this year. Ceny wzrosły w tym roku (rok się nie skończył)
Ale: Prices rose last year. Ceny wzrosły w ostatnim roku. (czas przeszły)

2) Z niektórymi przysłówkami
Używa się Present Perfect z niektórymi przysłówkami, które ustawiają punkt z chwilą obecną: ever, yet, already, lately, so far, just ...
Czynności mające miejsce niedawno
Monika has just left the room. Monika właśnie wyszła z pokoju.
I've already had lunch. Już jadłem lunch.
He has just finished his work. On właśnie skonczył swoją pracę.
Zdania mówiące o czyimś doświadczeniu
Have you ever been to Paris? Czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?
Typowe wyrażenia:
already /yet - już  /jeszcze
since / for - od / przez
ever / never - kiedykolwiek / nigdy
this morning / week - tego ranka / w tym tygodniu
just - dopiero co, własnie
recently - dopiero co, własnie
lately - ostatnio

3) Do tłumaczenia czasu teraźniejszego z języka polskiego ( francuskiego i innych).
Użycie obligatoryjne Present Perfect z:
for (w sensie od kiedy - przez, od), since (od czasu kiedy) i how long (w sensie od kiedy) .
Dla określenia przedziału czasu w przeszłości używamy słówka for (przez)
Dla określenia momentu rozpoczęcia czynności w przeszłości używamy słówka since (od)
Mary has lived in Poland for two years. Maria mieszka w Polsce przez 2 lata / od 2 lat.
She has lived here since 1990. Ona mieszka tutaj od 1990 roku.
I've been in Malta since last week. Jestem na Malcie od ubiegłego tygodnia.
How long have you known him? Jak długo go znasz? (Od jakiego czasu go znasz?)

Na podstawie: http://www.angielski.nauczaj.com/czasy-terazniejsze/present-perfect.php
Present Perfect
Jest to czas łączący w pewien sposób przeszłość z teraźniejszością.

Charakteryzuje go ścisły związek z teraźniejszością, a ma zastosowanie w następujących sytuacjach:
· czynność, która dopiero co się zakończyła i nie ma podanego konkretnego momentu w przeszłości (np. On właśnie wyszedł. - He has just left.);
· skutek czynności przeszłej widoczny w teraźniejszości (np. Zjadłam dużo i nie jestem już głodna. - I have eaten a lot and I'm not hungry any more.);
· czynność, która rozpoczęła się w określonym momencie w przeszłości, ale trwa do chwili obecnej (np. Nie widziałam jej od roku. - I haven't seen her for a year.);
· czynność, która rozpoczęła się w nieokreślonym momencie w przeszłości, ale trwa do chwili obecnej (np. Zawsze ją lubiłam. - I have always liked her.);
· czynności przeszłe, w których nie zaznaczono kiedy miały miejsce (np. Kupiłam samochód. - I have bought a car.)

Use of Present Perfect wg http://www.ego4u.com/en/cram-up/grammar/present-perfect-simple

puts emphasis on the result Example: She has written five letters.
action that is still going on Example: School has not started yet.
action that stopped recently Example: She has cooked dinner.
finished action that has an influence on the present Example: I have lost my key.
action that has taken place once, never or several times before the moment of speaking Example: I have never been to Australia.

Czas PAST SIMPLE - The Simple Paste Tense - Czas przeszły prosty

Czas Past Simple opisuje przeszłe wydarzenia dokonane w przeszłości, nie ma związku z chwilą obecną. i jest prosty w tworzeniu.

Wzór: I did

Zastosowanie Past Simple

Czasu Present Simple używamy dla wyrażenia, że dana czynność lub stan miały miejsce w przeszłości.
Czas Past simple służy do opisywania czynności i wydarzeń zakończonych w określonym czasie w przeszłości i nie mających związku bezpośredniego z teraźniejszością.
Czasu Past Simple używamy, gdy mówimy o zakończonych czynnościach lub wydarzeniach z przeszłości.
Mogą to być zarówno zdarzenia powtarzające się w przeszłości jak i wydarzenia jednorazowe (również stosowany w narracjach i opisach).
Czas dokonywanej czynności jest znany - jasno wyznaczony w przeszłości.
Często w zdaniu pojawia się konkretny przysłówek oznaczający czas lub wyrażenia czasowe określające kiedy konkretnie opisywane zdarzenia miały miejsce,
ale nie jest to obowiązkowe.
Czas ten może być określony datą, godziną lub takimi wyrazami jak: yesterday, last week, a minute ago albo określony przez zdanie czasowe itp.

I met him yesterday.      Spotkałem go wczoraj.
We visited him yesterday.     Odwiedzilismy go wczoraj.
I was there yesterday.     Byłem tam wczoraj.
I got up early this morning.    Wstałem wcześnie dziś rano.
I didn’t see him two days ago.     Nie widziałem go od 2 dni.

The train left at 2.30 p.m. Pociąg odjechał o 14.30.
He lived in England when he was a child. Mieszkał w Anglii gdy był dzieckiem.

It happened during the war.         To zdarzyło się podczas wojny.
I looked at her.     Popatrzyłem na nią.
We spent the night there.    Spędzilismy tam noc.
He asked me for it.    Poprosił mnie o to.
We went there on foot.    Poszlismy tam pieszo.
We went to the cinema.    Poszlismy do kina.

Czas Simple Past stosujemy we wszelkiego rodzaju narracjach o przeszłości, także kiedy opisujemy osobę.

The Count himself left my luggage inside and withdrew, saying, before he closed the door. (Dracula, Bram Stoker)

Czas Past Simple używamy mówiąc o:

· czynnościach/zdarzeniach zakończonych, które dokonały się w przeszłości:
My friend, Joanan was in Sweden last summer. Moja przyjaciółka Joanna była w Szwecji zeszłego roku (sytuacja dokonana, przeszła)

· czynnościach, które odbyły się w konkretnym momencie w przeszłości:
Andrew started his lesson at 6.30. Andrzej zaczął lekcję o 6.30 (kiedy? - o 6.30)

· dawnych zwyczajach i przyzwyczajeniach, stanach trwajacyh w przeszłości
We always visited our grandparents at the weekend. Zawsze odwiedzaliśmy dziadków w weekendy (zwyczaj z przeszłości - obecnie nie odwiedzamy co weekend)
The Romans lived in cities.

Simple Past używamy mówiąc o czynności, która odbyła się w przeszłości i nie posiada żadnego związku z teraźniejszością.
Zdania w Simple Past często zawierają wyrażenia określajace mniej lub bardziej dokładnie, kiedy czynność lub stan miały miejsce.
Zerwanie związku z teraźniejszością wyraża się
przez przysłówki i określenia czasu, np.

I spoke to him yesterday.
I saw him last night.
Mr Brown left for Glasgow an hour ago.
John drove me home last night.

albo przez zdanie czasowe -

I lived in Cracow when I was a boy.
I played tennis a lot when I was younger.
John came while Mary was cooking dinner.

lub też użycie Simple Past wynika z kontekstu czy sytuacji np:

Did you hear the knocking? Czy słyszałeś stukanie (ktoś stukał przedtem)
I spent the years of war in Warsaw. Were you there too? Spędziłem lata wojny w Warszawie, czy byłeś tam też?
We saw a lot of interesting things in Wales.
Mary met John at Betty's.
We were not taught astronomy at school.
We always visited our grandparents at the weekend. Zawsze odwiedzaliśmy dziadków w weekendy (zwyczaj z przeszłości - obecnie nie odwiedzamy co weekend)

Simple Past występuje w opowiadaniu:

The snow lay in the ground frozen into a hard thick crust. (Dickens)
She saw herself as a young girl walking beside the lake.
She wore the flounced and feminine muslins of 1860. (Sackville West).

Simple Past wystepuje też w mowie zależnej w zdaniu podrzędnym, gdzie w języku polskim występuje czas teraźniejszy, np.

He told us she was one of his best students.

Struktura czasu przeszłego dokonanego - Past Simple

Czas rzeczywisty: past	Aspect: simple
Czynności dokonane, stany przeszłe w określonym czasie w przeszlości	I did my homework yesterday. Odrobiłem pracę domową wczoraj.
Czynności powtarzające się w przeszłości	I did a lot of silly things in the past. Robiłem wiele niemądrych rzeczy w przeszłosci.
Seria czynności dziejących się jedna po drugiej	I left the office, went home, I cooked dinner and fell asleep. Wyszedłem z biura, poszedłem do domu, ugotowałem obiad i zasnąłem.
Typowe wyrażenia	yesterday - wczoraj yesterday morning - wczoraj rano last night - wczoraj w nocy last week - w zeszłym tygodniu last year - w zeszłym roku last Christmas / holidays - podczas ostatnich Świąt Bożego Narodzenia / wakacji two weeks /days /years ago - 2 tygodnie/dni lata temu two days ago - 2 dni temu in 2001 - w 2001 r. on Sunday - w niedzielę one year ago - rok temu at night - w nocy in the evening - wieczorem in the morning - rankiem at ten o'clock - o dziesiątej

Budowa czasu Past Simple

Zdania twierdzące		Odmiana to work	Przykłady zdań
I	+ forma Past Simple - II forma czasownika 1. dla czasowników regularnych do bezokolicznika dodajemy -ed / -d 2. dla czasowników nieregularnych znajdujemy go z II kolumny czasowników	I worked	I did my Maths homework. I went to school.
you		you worked	You did your homework.
he / she /it		he / she / it worked	He saw this film. Betty made coffee.
we		we worked	We did the shopping.
you		you worked	You did your homework.
they		they worked	They did their homework.

Pytania ogólne			Odmiana to work		Przykłady zdań
did	I	+ czasownik (bezokolicznik)	did	I work?	Did I do my Maths homework? Did I go to school?
	you			you work?	Did you do your homework?
	he / she /it			he / she / it work	Did he see this film? Did Betty make coffee?
	we			we work?	Did we do the shopping?
	you			you work?	Did you do your homework?
	they			they work?	Did they their homework?
Jeśli używamy czasownika "to be", pytanie tworzymy przez przestawienie tych słówek na początek zdania, czyli przez tzw. inwersję, a szyk zdania wygląda następująco: Was/were + podmiot + reszta zdania Was I here last Tuesday? Czy byłam tu w zeszły wtorek? W przypadku innych czasowników pytanie tworzymy przez wstawienie na początku zdania "did", a szyk zdania wygląda następująco: Did + podmiot + czasownik + reszta zdania np.: Did I go there last Tuesday. Czy ja tam poszłam w zeszły wtorek?
Pytania szczegółowe
Where did you go to school? What school did you go to? Who went to school? What was parked in front of the house?

Przeczenia		Odmiana to work	Przykłady zdań
I	+ did not + czasownik (bezokolicznik) ? lub + didn't + czasownik ?	I didn't work	I did not do my Maths homework. I didn't go to school.
you		you didn't work	You didn't do your homework.
he / she /it		he / she / it didn't work	He did not see this film. He didn't see this film. Betty didn't make coffee.
we		we didn't work	We didn't do the shopping.
you		you didn't work	You didn't do your homework.
they		they didn't work	They didn't do their homework.

W pytaniach i przeczeniach uzywamy podstawowej formy czasownika (bezokolicznik)
He didn't like them. NIE: He didn't liked them.
Did you go home? NIE: Did you went home?

Pytanio-przeczenia			Odmiana to work		Przykłady zdań
didn't	I	+ czasownik (bezokolicznik) ?	didn't	I work	Didn't I do my Maths homework? Didn't I go to school?
	you			you work	Didn't you do your homework?
	he / she /it			he / she / it work	Didn't he see this film? Didn't Betty make coffee?
	we			we work	Didn't we do the shopping?
	you			you work	Didn't you do your homework?
	they			they work	Didn't they do their homework?

Tworzenie drugiej formy czasownika - Past Simple

Tworząc czas przeszły należy pamiętać, że w języku angielskim rozróżniamy czasowniki regularne i czasowniki nieregularne.
Czasownikom regularnym dodajemy -ed lub -d, natomiast formy czasowników nieregularnych znajdujemy w tabeli - II kolumna.
Do większości czasowników w czasie Past Simple dodajemy końcówkę -ed, np.
cook - cooked
watch - watched
Jeżeli czasownik w bezokoliczniku kończy się na nieme "e", dodaje się tylko "-d". Np. invite - invited
W pisowni jeżeli czasowniki jednozgłoskowe i niektore dwuzgłoskowe zakończone są pojedynczą spółgłoską poprzedzoną krótką samogłoską,
to końcową spółgłoskę podwaja się przed dodaniem "-ed" do bezokolicznika,
Jeżeli czasownik składa się z jednej sylaby, a na końcu ma spółgłoskę +samogłoskę + spółgłoskę, podwajamy ostatnią spółgłoskę.
stop    stopped
Jeżeli czasownik kończy się na literę -y po spółgłosce (np. -dy, -ry), przed dodaniem końcówki y zamieniamy na i.
study    studied
Jeżeli czasownik ma dwie sylaby i druga sylaba jest akcentowana, a na końcu jest spółgłoska + samogłoska + spółgłoska, podwajamy ostatnią spółgłoskę.
prefer    preferred
Zasadzie tej nie podlegają czasowniki zakończone na w lub x, czyli czasownik tow (holować) w Simple Past ma formę towed,
a tax (opodatkować) - taxed.wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press
Czasownik happen też ma dwie sylaby, a na końcu spółgłoskę + samogłoskę + spółgłoskę (p + e + n ),
ale ponieważ akcentujemy w nim pierwszą sylabę, nie podwoimy ostatniej spółgłoski przed dodaniem końcówki czasu przeszłego.
W tym przypadku dodajemy tylko -ed i otrzymujemy formę happened.

Wymowa
Końcówkę "ed" wymawia się jak [t] po spółgłoskach bezdźwięcznych, np. [p], [k] i syczących: [s], [sz], [cz], itd.
"-ed" wymawia się jak [d] po spółgłosce dźwięcznej lub samogłosce
"-ed" wymawia się jak [id] po [d] i [t]

Infinitive - bezokolicznik	Simple Past - II forma
to stop zatrzymywać	stopped [stopt]
to plan	planned [pland]
to drop - wrzucać, upuszczać, zrzucać, spadać	dropped [dropt]
to tow	towed
to tax	taxed
to happen	happened
to work	worked [wo:kt]
to help	helped -helpt]
to like	liked [laikt]
to open	opened [oupnd]
to enter	entered ['ented]
to live	lived [livd]
to listen	listened ['listnd]
to show	showed [szud]
to invite	invited [invaitid]
to wait	waited [weitid]
to start	started [sta:tid]
to want	wanted [łontid]
to need	needed [ni:did]
to study	studied
to prefer	preferred

Czasowniki nieregularne
Jeśli czasownik jest nieregularny, należy użyć jego formy Past Simple (II kolumna), np.
lose - lost
go - went
do - did
have - had

Czasowniki nieregularne tworzą czas przeszły w różny sposób i trzeba je po prostu zapamiętać.

Infinitive (pominęto wyraz to)	Simple Past - czas przeszły II forma czasownika	Past Participle - imiesłów czasu przeszłego III forma
be	was, were	been
do	did	done
go	went	gone
sit	sat	sat
stand	stood	sat
see	saw	seen
give	gave	given
take	took	taken
have	had	had
run	ran	run
find	found	found
say	said	said
buy	bought	bought
sell	sold	sold
come	came	come
leave	left	left
read	read	read
write	wrote	written
eat	ate	eaten
drink	drank	drunk
speak	spoke	spoken

Czasownik w czasie past simple wygląda tak samo we wszytkich osobach gramatycznych, z wyjątkiem czasownika to be (was, were)
I / you / he/ she / it / we / you / they liked the book.

Czas Past Simple - czasownik to be - być

Zdania twierdzące			Zdania przeczące			Pytania			Krótkie odpowiedzi
I he she it	was	I was at school last week. He was ill yesterday She was hungry.	I he she it	was not wasn't	I wasn't on holiday. She wasn't hungry.	Was	we you they	Was he at school last week?	Yes. No,	we you they	was wasn't
we you they	were	We were at school last week. You were hungry. They were ill yesterday	we you they	were not weren't	We weren't on holiday.	Were	we you they	Were they ill yesterday?	Yes. No,	we you they	were weren't

W zdaniach twierdzących w czasie past simple z czasownikiem be nie ma form skróconych.
Aby utworzyć pytanie, umieszczamy was / were przed podmiotem.

Zadania z Past Simple na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Zadanie 1
Podaj formę Past Simple następujących czasowników
like - liked
live - lived
cook - cooked
believe - believed
try - tried
make - made
go - went
have - had
sell - sold
buy - bought

Zadanie 2
Przetłumacz podane zdania na język angielski
1) Mieszkałem w Londunie.    I lived in London.
2) Oni mieli duży dom.    They had a big house.
3) Mark sprzedał swój samochód.    Mark sold his car.
4) Wierzyłem ci!.    I beliveed you!
5) Kate zrobiła obiad.    Kate made dinner.
6) Oni nie tańczyli.     They didn't dance.
7) Tom nie pojechał do pracy.     Tom didn't go to work.
8) Nie studiowałem w Krakowie.    I didn't study in Cracow.
9) Nie piliśmy kawy.    We didn't drink coffee.
10) Steve nie mieszkał ze swoją siostrą.    Steve didn't live with his sister.

Zadanie 3
Połącz pytania z odpowiedziami.
1)    When did you get up?            a) At 5 am.
2)    When did you start school?    b) To Berlin
3)    Where did you go?                c) Oxford.
4)    How long did you live in Sydney?    d) When I was 5 years old.
5)    Whisch university did you go to?        e) Franch.
6)    What did you study?                        f) 2 years.
1) a,    2) d)    3) b)    4) f)    5) c)    6) e)

Zadanie 4
Uzupełnij poniższe zdania czasownikiem w nawiasie w czasie Past Simple
1) (stay)    I stayed at home on Friday because I was ill.
2) (not / cook)    She didn't cook dinner yesterday.
3) (you / have)    Did you have a dog when you were a child?
4) (read) Tom read your book last night.
5) (start) It started raining an hour ago.
6) (not / give) Our teacher didn't give us a lot of homework last week.
7) (be) I was born in Wroclaw. What about you?
8) (not / sleep) My baby didn't sleep last night.

Podsumowanie, uzupełnienie - Past Simple

1. Past Simple - "I did" wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Analiza przykładów
Tom: Look! It's raining again.
Ann: Oh no, not again. It rained all day yesterday too.
Rained jest to czas Past Simple.
Używamy Past Simple by mówić o czynnościach i sytuacjach w przeszłości.
- I very much enjoyed the party.
- Mr. Edwards died 10 years ago.
- When I lived in Manchester, I worked in a bank.

b) Past Simple bardzo często kończy się na -ed:
- We invited them to our party but they decided not to come.
- The police stopped me on my way home last night.
- She passed her examinations because she studied very hard.

Ale dużo ważnych czasowników jest nieregularnych. Oznacza to, że past simple nie kończy się na -ed.

Np.
leave --> left    We all left the party at 11 o'clock.
go    --> went    Yesterday I went to London to see a friend of mine.
cost --> cost    This house cost $35,000 in 1980.
Czas przeszły czasownika be (am/is/are) to was/were:
I / he / she / it     was        we / you / they    were
I was angry because   Tom and Ann were late.

c) I Past Simple w pytania i przeczeniach uzywamy did/didn't + bezokolicznik (do/open/rain etc.):

it rained   did it rain?   it didn't rain
- Ann:     Did you go out last night, Tom?
Tom:   Yes, I went to the cinema. But I didn't enjoy the film.
- When did Mr. Edwards die?
- What did you do at the week-end?
- We didn't invite her to the part, so she didn't come.
- Why didn't you phone me on Tuesday?
Należy zauważyc, że normalnie używamy did/didn't z have:
- Did you have time to write the letter?
- I didn't have enough money to buy anything to eat.
Ale nie używamy did z czasownikiem be (was/were):
- Why were you so angry?
- They weren't able to come because they were very busy.
- Was Tom at work yesterday?

2. The simple past tense na podstawie A Practical English Gramamr. A. J. Thomson, A. V. Martinet. Oxford University Press 1990.

Forma

A..Czas simple past czasowników regularnych jest tworzony przez dodanie ed do bezokolicznika: (infinitive)

Infinitive: to work Simple past: worked

Czasowniki kończące się na e dodają tylko d:

Infinitive: to love Simple past: loved

Ta sama forma jest używana dla wszytkich osób:

I worked you worked he worked she/it worked we worked they worked

Przeczenia regularnych i nieregularnych czasowników są tworzone z did not (didn't) i bezokolicznika:

I di not / didn't work

you did not / didn't work etc.

Pytanie negartwne (pytanio-przeczenie) : did you not / didn't you work? etc.

B. Uwagi dotyczące pisowni

Reguły dotyczące ostatniej spółgłoski kiedy dodajemy ing mają zastosowanie także kiedy dodajemy ed:

admit, admitted stp, stppped trave, travelled

Czasowniki zakończone na y po spółgłosce zmieniają y na i przed koćcowym ed:

carryy, carried try, tried

ale y po samogłosce nie jest zamieniane: obey, obeyed.

Czasowniki nieregularne: forma

Forma simple past :

Infinitive (bezokolicznik): to eat, to leave, to see, to speak

Simple past: (forma czasu przeszłego): ate, left saw spoke

Formy simple past każdego czasownika nieregularnego należy się nauczyć, ale gdy się to raz zrobi nie ma trudności,
poniważ czasowniki nieregularne nie zmianiają się w czasie przeszłym.

Użycie dla relacji ze zdarzeniami przeszłymi

A. Jest używany dla czynności dokonanych w przeszłości w określonym czasie.

1. dla czynności (działań, akcji) kiedy czas jest podany:

I met him yesterday. Pasteur died in 1895.

2. kiedy o czas pytamy:

When did you meet him?

3. kiedy akcja wyraźnie miała miejsce w zdefiniowanym czasie nawet kiedy czas nie jest wymieniony

The train was ten minutes late.

How did you get your present job?

I bought this car in Montreal.

4. Czasem czas zostaje zdefiniowany jako rezultat pytania i odpowiedzi w present perfect:

Where have you been? - I have been to the opera. - Did you enjoy it?

B. Czas Simple Past jest używany dla akcji, których czas nie jest podany ale które:

a) zajmowały okres czasu teraz zakończony lub
b) zakończyły się w pewnym momencie okresu czasu teraz zakończonego.

To można pokazać na diagramach. TS oznacza tu czas mównienia w chwili obecnej

(a) |==================|...............................TS

(b) |................X......................|...............................TS

Przykłady typu (a) - czynności zajmowały okres czasu teraz zakończony:

He worked in that bank for four years. (ale teraz nie pracuje tam teraz)

She lived in Rome for a long time. (ale teraz ona tam nie mieszka)

Przykłady typu (b) - zakończyły się w momencie okresu czasu teraz zakończonego

My grandmother once saw Queen Victoria.

Did you ever hear Maria Callas sing?

C. Simple Past jest także używany dla przeszłych nawyków, zwyczajów, przyzwyczajeń, nałogów itp.

He always carried an umbrella.

They never drank wine.

D. Simple Past jest używany w zdaniach warunkowych typu 2 (czasownik w klauzuli if jest w czasie past; czasownik w zdaniu głównym jest w czasie warunkowym)

If I had a map I would lend it to you. (ale nie mam mapy)

If someone tried to balckmail me, I would tell the police (ale nie oczekuję by ktoś próbował mnie szantażować).

If I lived near my office I'd be in time for work. (ale nie mieszkam blisko biura)

If I were you I'd plant some trees round the house (ale nie jestem tobą).

If a burglar came into my room at night I'd scream. (ale nie oczekuje by włamywacz wszedł)

3. Kiedy Simple Past Tense?

Past Simple to czas przeszły "par excellence" (w całym tego słowa znaczeniu), stosuje się, kiedy wydarzenie jest skończone
i wydarzyło się w określonym momencie przeszłości (zawsze można odpowiedzieć na pytanie "kiedy") , niedawno lub dawno temu.

Czas past simple dotyczy czynności dokonanych w przeszłości i nie majacych zwiazku bezpośredniego z teraźniejszością

1) Simple Past używamy mówiąc o czynności, która została wykonana jednorazowo w określonym momencie przeszłosci przez wyrażenie czasowe
(wydarzyła się i skonczyła w pewnym momencie przeszłosci, jej skutków nie rozważamy)

Tom went to the cinema last week.

I met him yesterday.

I bought a Ford last year.

We bought the house in 1998.

Stosuje się go zawsze, kiedy wymienia sie czas przeszły i datę

They married in 1995.

He married her in 1995.

I was born in 1970.

2) Używamy mówiąc o stanie, który trwał w ściśle określonym okresie w przeszłości

I lived in Warsaw ten years ago.

3) Gdy czynność kiedyś się regularnie powtarzała, wydarzyła się wielokrotnie w przeszłości w pewnym jej okresie - nawyki, zwyczaje

Helen read a lot of books when she was young.

They always went fishing on Fridays.

4) Gdy opisujemy zdarzenia kolejno następujace po sobie.

I came, I saw, I conquered.

5) Pytania o czas wykonania - zakończenia danej czynności np.

When did John write his letter?

When did he go to a disco last time?

6) Czynność dokonana wyrażona w czasie Past Simple nie wymaga precyzyjnego określenia czasowego
gdyż jest to oczywiste dla mówiącego, iż czynność dotyczy przeszłości np

John phoned from London.

I did not like sweets as a child.

7) Do narracji, jeżeli opowiadane czynności miały miejsce w przeszłości i nie mają związku z teraźniejszością.

Dotyczy to zarówno czynności pojedynczych, jak i wykonywanych przez dłuższy czas np.

It was about ten p.m. Mary went out of her house and locked the door. She looked around and saw that there was nobody in the street....

W Past Simple podajemy zawsze punkt czasowy w przeszłości, w którym czynność, stan lub wydarzenie miały miejsce.

Wykres czasowy stosowania Past Simple

	Past	Present	Future
1) czynność jednorazowa	............ X...............			I met him yesterday. Spotkałem go wczoraj They married in 1995.
2) stan w okresie przeszłości	.....======............			I lived in Warsaw ten years ago. Mieszkałem w Warszawie 10 lat temu
3) zwyczaje	.. X.. X ... X ..........			Helen read a lot of books when she was young. Helen czytała dużo książek gdy była młoda We always visited our grandparents at the weekends.
4) zdarzenia kolejne	.... XYZ..................			I came, I saw, I conquered. Przyszedłem, zobaczyłem, zwyciężyłem.

4. Słówka i zwroty charakterystyczne
last Monday   We didn't play basketball last Monday
last week        John drove me home last week. I bought this book last week.
last month        We visited them last month.
yesterday    We were at home all day yesterday.    John came home yestarday.
last summer        My friend was in France last summer
in July                In July children went on vacation.
in February        In February people wore warm long coats.
on Sunday           On Sunday we went to the cinema
one year ago    Mr. Brown left for London one year ago. We didn't work in this firom ten years ago.
at night            I loved driving at night;
in the evening    The girls ate pizza in the evening. In the evenings we usually went to a pub.
at 8 o'clock        John started his lesson at 8 o'clock.
in the morning     He went to school in the morning
at the weekends    We always visited our grandparents at the weekends.
during                 Shakespeare lived during the reigns of Wueen Elizabeth I and James I.

5. Budowa czasu Past Simple
Zdania twierdzące tworzymy w następujący sposób: Podmiot + -ed + orzeczenie np. He played tennis last yesterday.
Podmiot + 2 forma (nieregularne) + orzeczenie He bought a new car in last year.
Pytania tworzymy w następujący sposób: did + podmiot + bezokolicznik.  Did he play tennis yesterday? Did he see this film?
Zdania przeczące tworzymy w następujący sposób: podmiot + didn't + bezokolicznik. He didn't play tennis yesterday. He did not see this film.

6.. Past Simple wg "Gramatyka Języka angielskiego." Janina Smólska przy współudziale Anny Zawadzkiej. WSiP. Wydanie 9. Warszawa 1987.
Czas Past Simple używamy aby wyrazić, że czynność lub stan miały miejsce w przeszlości, nie sugerujac przy tym żadnego powiązania z chwilą obecną.
1) Zdania w czasie simple Past często zawierają wyrażenia określajace mniej lub bardziej dokładnie, kiedy czynność lub stan miały miejsce:

Mr. Brown left for Glasgow an hour ago.
This house was redecorated last month.
John drove me home last night.
We spent our holiday at the seaside last year.
Before the war we lived in Bristol.

2) Okolicznikiem czasu może być też zdanie podrzędne:

John came while Mary was cooking dinner.
I played tennis a lot when I was younger.
Moment lub okres czasu może być wskazany pośrednio za pomocą okolicznika miejsca:
We saw a lot of interesting things in England.
Jane met Tom at Mary.

They were not taught French at school.

3) Form Simple Past używa się w narracjach o następujących po sobie zdarzeniach w przeszłosci - w opowiadaniach, sprawozdaniach, reportażach, powieściach itp.
4) Formy Simple Past w pierwszej osobie stosowane są niekiedy zamiast czasu teraźniejszego dla nadania wypowiedzi odcienia większej grzeczności, np.

I wondered if you could come.
I wanted a pair of suede shoes.

5) Form czasu Simple Past używamy w zdaniach podrzędnych dopełnieniowych oraz w okresach warunkowych.

Mary hoped that everything would be all right.
I suppose (that) the accident was unavoidable.
The accident was unavoidable, I suppose.

Gdy w zdaniu nadrzędnym i w zdaniu dopełnieniowym jest mowa o czynnościach równoczesnych, wtedy zazwyczaj orzeczenie występuje w Simple Past (lub Past Conttinuous).

We knew that John was in London.
John was sure that Mary knew the Wilsons.
Mary told us that Wilson lived in London.
John thought (that) it was too late to catch the train.
(Mary was listening to what was being said)

Zdania warunkowe (kolejnośc zdania nadrzęnego i podrzędnego jest dowolna)

If I were rich, I would travel a lot.
I would travel a lot if I were rich.
John went to see Mary, it was very foolish of him.
I I were in Spain last summer, you had a very pleasant holiday, I suppose.
If John took a long walk this morning, he is probably very tired now.
If you are sleepy now, you probably sat up very late last night.

6) W polskich odpowiednikach zdań angielskich w Past Simple używamy zazwyczaj form czasu przeszłego czasowników.
Mogą to być czasowniki dokonane jak i niedokonane, poniewaz formy Simple Past mogą wyrażać bądź wykonanie, bądź wykonywanie czynności..

Cas Past Simple - czas przeszły prosty jest obligatoryjnie używany dla czynności przeszłych dokonanych, nie zwązanych z teraźniejszością (odciętych od chwili obecnej)
w związku z tym, precyzuje się dokładnie kiedy to nastąpiło (przez wskazanie czasu lub w sposób domyślny)..
William the Conqueror invaded England in 1066. Wilhelm Zdobywca podbił Anglie w 1066 r.
I went to Patagonia last year. Pojechałem do Patagonii w ubiegłym roku.
When did you buy that old wreck? Kiedy kupiłeś ten stary wrak?
I saw this trashy film two months ago. Widziałem ten kiczowaty film 2 miesiace temu.
Przyimek for w czasie przeszłym oznacza przez/podczas.
How long did you live in London? I lived in London for two years. Mieszkłem w Londynie przez 2 miesiące.
My wife and I were happy for 20 years. And then we met. Moja żona i ja byliśmy szczęśliwi przez 20 lat. A potem się spotkaliśmy.
Dwa słowa w znaczeniu podczas: for i during.
For oznacza okres trwania, zaś during odnosi się do okresu w sensie "w trakcie"
I met him during the holidays. Spotkałem go w czasie wakacji.

Czas Past Simple opisuje przeszłe zdarzenia dokonane i nie ma związku z terażniejszoscią
Czas Past Simple używamy :

· gdy mówimy o zakończonych czynnościach/zdarzeniach z przeszłości, które nie są powiązane z chwilą obecną
They found Tom's coat in the lake. Oni znaleźli płaszcz Toma w jeziorze.

· gdy mówimy o trwających stanach w przeszłosci, dawnych zwyczajach i przyzwyczajeniach, wystepujących w przeszłości
The Romans lived in cities. Rzymianie mieszkali w miastach.
We always visited our grandparents at the weekend. Zawsze odwiedaliśmy naszych dziadków w weekendy.
We used to go to the cinema every Saturday. Chodziłem do kina w każdą sobote.

· do opisywania krótkich czynności w przeszłosci, występujących po sobie jedna po drugiej
He went to shop, bought some products, came back to home and made breakfast On poszedł do sklepu, kupił produkty, wrócł i zrobił śniadanie.

· w trybie warunkowym
If I was rich, I would buy fast car Gdybym był bogaty, kupiłbym szybki samochód.
If he was rich, he would travel a lot. Gdyby on był bogaty, podóżował by dużo.

Czasowniki regularne i nieregularne w Past Simple
Czasowniki regularne
Aby utworzyć czas Past Simple, do podstawowej formy czasownika (bezokolicznika) dodajemy zwykle końcówę -ed
watch  –> watched        happen –> happened        borrow –> borrowed         talk –>talked
Jeśli czasownik kończy się na -e to dodajemy końcówkę -d.
like –> liked     love –> loved    hope –> hoped        dance –> danced
Jeżeli czasownik kończy się na -y to zamieniamy -y na -i oraz dodajemy końcókę -d.
hurry    –> hurried    study  –> studied     marry–> married     try –> tried
-y nie zmienia się na -i w przypadku czasowników kończących się na -ay, -ey, -oy, -uy:
stay  –> stayed     enjoy  –> enjoyed
powyższa zasada nie dotyczy czasowników nieregularnych: say –>said     pay  –> paid
Jeśli czasownik kończy się krótką samogłoską i pojedynczą spółgłoską, wtedy zwykle podwajamy spółgłoskę i dodajemy -ed
stop –> stpped    plan  –> planned

Past Simple – czasowniki nieregularne
Wiele czasowników często uzywanych ma nieregularne formy czasu przeszłego - zamieszczane na liście czasowników nieregularnych:
bezokolicznik    Past Simple    Past Participle
be                         was / were    been
become                became        become
itd.
Do czasowników nieregularnych nie dodajemy końcówki -ed. Formy past simple (forma II) należy nauczyć się na pamięć.
Forma past simple pozostaje zawsze w tej samej formie, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z 1, 2 czy 3 osobą liczby pojedynczej lub mnogiej.
Przykładowe czasowniki nieregularne _Past :Simple
begin (zaczynać) - became, bring (przynosić) - brought, build (budować) - built, buy (kupować) - built, choose (wybierać) - chose,
come (przychodzić) – came, do (robić - did, eat (jeść) – ate, go (iść) – went, have (mieć) – had, learn (uczyć się) – learnt, make (robić) – made,
ring (dzwonić) – rang, see (widzieć) - saw, swim (pływać) – swam, take (brać) – took, think (myśleć) - thought, wake (budzić) - woke, write (pisać) – wrote,
I did My homework. -Odrobiłem zadanie.
Yesterday I ate two apples. – Wczoraj zjadłem dwa jabłka.
She made coffee. Ona zrobiła kawę.
When Mary was a child she had a red bike. – Kiedy Mary była dzieckiem, miała czerwony rower.
Last weekend we took our friends to the cinema. – W zeszły weekend zabraliśmy naszych przyjaciół do kina.
We saw this film. Widzieliśmy ten film.

Linki: http://twoj-angielski.pl/gramatyka/Past_Simple http://www.ang.pl/gramatyka/czas/past_simple http://www.angielski.nauczaj.com/czasy-przeszle/past-simple.php
http://www.e-ang.pl/9,Past_Simple__Budowa.html http://angielski.crib.pl/past-simple-angielski-czas-przeszly-prosty.html http://poangielsku.com/czas-past-simple.html
http://www.englishpage.com/verbpage/simplepast.html http://pl.wikibooks.org/wiki/Angielski/Czasy/Past_simple http://www.youtube.com/watch?v=J5E9SWg6_fw
http://www.youtube.com/watch?v=ELcLv5ACtxI http://www.youtube.com/watch?v=YF2jRfFe82Y http://www.youtube.com/watch?v=MQ_670-bfBs
http://www.youtube.com/watch?v=8r27DUjfmNQ http://www.youtube.com/watch?v=OcKx-XHpOtk http://www.youtube.com/watch?v=TPgNEBB7hNE

PORÓWNANIE CZASÓW PRESENT PERFECT (I have done) i PAST SIMPLE (I did)

Tam gdzie chcemy wyeksponować związek teraźniejszości z przeeszłoscią stosujemy przeważnie czas Present Perfect. (czas teraźniejszy uprzedni)
Tam gdzie go nie wyrażamy stosujemy zazwyczaj Past Simple. (czas przeszły prosty)

The Present Perfect (simple) - czas teraźniejszy dokonany

Czas Present Perfect tworzy się za pomocą słowa posiłkowego have, a dla trzeciej osoby liczby pojedynczej has
oraz imiesłowu czasu przeszłego - Past Participle.
Have i has występują najczęściej w formi skróconej - 've (np. I've, you've, we've, they've i 's' - he's, she's, it's)
Formy ściągmięte:

I have = I've
you have = you've
he has/she has/it has = he's/she's/it's
we have = we've
they have = they've Imiesłów czasu przeszłego tworzy się przez dodanie końcówki -ed do formy podstawowej czasownika: work - worked, visit - visited.

Czasownik to be ma formę nieregularną -been.
I have worked here before Pracowałem tu juz wcześnie
They've always lived in London. Zawsze mieszkali w Londyn
He's been to the mountains before. Był w górach wcześniej
Przeczenie tworzy się przez dodanie not do słowa posiłkowego. Najczęściej not skraca się do n't.
have not - haven'
has not - hasn't\
I haven't worked here long - Nie pracuję tu długo.
I haven't been to Cracow before. Nie byłem wcześniej w Krakowie.He hasn't visited us yet. On jeszcze nas nie odwiedził.
She hasn't ever travelled by plane. Nigdy nie leciała samolotem.Pytania tworzy się przez inwersję - słowo posiłkowe stoi przed podmiotem
Have you been to Paris? Byłeś w Paryżu
Has she finished yet? Czy ona już skończyła?

Użycie Present Perfect

Czas Present Perfect używa się do opisania wydarzeń przeszłych majacych wpływ na terażniejszość.
Nie jest ważne, kiedy coś się wydarzyło, ale jak wiąże się z chwilą obecną.

Przykłady zastosowań Present Perfect:

Wydarzenia, czynności zakończone w przeszłosci, ale mające wyraźne skutki w teraźniejszości (w chwili obecnej)
He has broken his leg. On złamał nogę (teraz nie może chodzić)
John's finished this work. Jan już skończył te pracę (nic nie pozostało do zrobienia)
She's closed the window. Zamknęła okno (jest dlatego duszno w mieszkaniu)
I've lost my watch. Zgubiłem zegarek. (nie mam go teraz)
I have just met my friend in the corridor. Spotkałem właśnie przyjaciela na korytarzu.

Sytuacje, czynności, które rozpoczęły się w przeszłosci i trwają nadal do chwili obecnej
I have worked here for 20 years. Pracuję tu od 20 lat. (Zacząłem pracę 20 lat temu i nadal tu pracuję)
I've lived in Katowice all my life. Mieszkam w Katowicach całe życie.
It's been great so far. Jak dotąd jest świetnie.
I have not read a book since October. Nie czytałem książki od października.

Wydarzenia z przeszłości składajace sie na nasze obecne doświadczenia życiowe:
My sister has never been to Italy. Moja siostra nigdy nie była we Włoszech (do tej pory nie odwiedziła tego kraju - doświadczenie życiowe)
I've visited London but I've never been to Cambridge. Zwiedziłem Londyn (i znam trochę to miasto) ale nigdy nie byłem w Cambridge (i nie znam go)
I've been to Vienna twice on holiday. Byłem w Wiedniu 2 razy na wakacjach. (i znam to miasto)

Określenia czasu w Present Perfect
before - przedtem        never - nigdy         ever - nigdy (w przeczeniach), kiedykolwiek w pytanicah
so far - aż dotąd, do tej pory      yet - już (w pytaniach), jeszcze nie (w przeczeniach)
just - właśnie    already - już    for - od (okres czasu) since - od (moment czasu)
Before, so far i yet stoją na końcu zdania
I've talked to you before. Rozmawiałem z tobą już przedtem.
It's been nice so far.    Jak dotąd jest ładnie.
I haven't noticed it yet.     Nie zauważyłem tego jeszcze.
Never i ever stoją tuz przed czasownikiem.
We've never talked to them.    Nigdy z nim nie rozmawiałem.
Has he ever been here?    Czy była ona tu kiedykolwiek?
For używamy, gdy podajemy przedział czasu
They have studied French for five months. Uczą się francuskiego od 5 miesiecy. (przedział czasu)
Since używamy, kieduy podajemy moment rozpoczęcia czynności, konkretną datę:
I haven't see Tom since May. Nie widziałem Toma od maja. (podajemy konkretny moment czasu)

Czas Present Perfect jest używany zawsze kiedy jest silny związek między przeszłoscią i teraźniejszością.
Daje informacje o teraźniejszości a także o przeszłości.
Chociaż akcja wydarzyła się przedtem, często jesteśmy bardziej skoncentrowani na obecnym wyniku lub skutku.

Przykłady
I've mended the cooker. = You can use it now.    Naprawiłem garnek. Możesz go teraz używać.
He's been to Japan. = He has some experience of the country.   On była w Japonii. = On ma jakieś doświadczenie/wiedzę o tym kraju..
We've already eaten. = We are not hungry. Jedliśmy już. Nie jesteśmy głodni.

Sugeruje obecny rezultat lub efekt w poniższych przykładach:
My car has broken down. Mój samochód się zepsuł. (nie mogę nim jechać)
I've spent all my money. Wydałem wszystkie moje pieniądze. (nic nie mogę kupić)
The bus drivers have gone on strike. Kierowcy autobusów zastrajkowali. (autobusy nie kursują)
She's passed all her exams. Zdała wszystkie egzaminy. (może jechać na wakacje)
There has been an earthquake. Wystąpiło trzęsienie ziemi. (są duże zniszczenia i ofiary kataklizmu)

Forma: have / has + past participle (III forma czasownikowa)

Głowne zastosowania Present perfect:

Sa 2 główne zastosowania Present Perfect:

1
a
By odnieść się do akcji, która zaczęła się w przeszłosci i jest kontynuowana aż do teraz.
Np. He has worked hard all his life. Pracuje ciężko całe życie.

b By odnieść się do szeregu indywidualnych akcji , które się wydarzyły aż do chwili obecnej (i mogą się zdarzyć znowu):
He has changed her job three times in the last five years. On zmienił swoją pracę trzy razy w ciągu ostatnich pięciu lat. (i może znowu zmieni)
Present Perfect jest często używany z wyrażeniami czasowymi, które odnoszą się do okresu aż do chwili obecnej.
Najczęstsze charakterystyczne określenia to: so far, recently, lately, up to now, just, yet, already, ever, how long, never,

Często Present perfect jest używany z 'for' i 'since'.
I've lived in Paris for 10 years (and still do). (for + okres czasu).    Mieszkam w Paryżu od 10 lat. (mieszkałem przez 10 lat i wciąż mieszkam)
Peter has lived in Paris for ten years. Peter mieszka w Paryżu od 10 lat.
I've lived in Paris since 2003 (and still do)    (since + punkt czasowy)    Mieszkam w Paryżu od 2008r.    (i wciąż mieszkam)

                    |---- for 10 years--------|
---------------o=================o---------------> czas
                    2003<- since 2003 ---> teraz

He has been unemployed since he left school.
I've known her for six years.
The phone has been out of order for a long time.
I haven't had a cold since last November.
Where have you been since 12 o'clock?

2. By odnieść się do akcji, która została zakończona w przeszłości ale gdzie czas nie został podany. Kiedy dokładny czas jest podany, stosujemy Simple Past.
I've found a new job. Znalazłem nową pracę. - Present Perfrct. Czas zdarzenia nie jest podany.
I found a new job last week. Znalazłem nową pracę w ostatnim tygodniu. Past Simple Czas jest określony

Charakterystyczne słowa: just - właśnie, already - już , before przedtem.
Present Perfect jest używany z tymi słowami, kiedy określają one niezdefiniowany czas w przeszłosci:

He’s just washed up. On właśnie się umył.
We've already done that exercise.    Odrobilismy już ćwiczenia.
They've already left.     Oni juz wyjechali.
I think I've been to this restaurant before.    Myślę, że byłem w tej restauracji wcześniej/poprzednio.
She has just had a baby.    Ona właśnie urodziła dziecko.

Znowu rezultat teraźniejszy jest ważny.

Słowa: ever - kiedykolwiek, never - nigdy , yet - jeszcze, już, still - jeszcze, wciąż, nadal
Te słowa są także często używane w Present Perfect ale w pytaniach i zdaniach przeczących.

Has he washed up yet? Czy on się już umył?
Have you ever been to the opera?    Czy byłeś kiedykolwiek w operze?
Have they arrived yet?    Czy oni już przyjechali?
The train hasn't left yet.    Pociąg jeszcze nie wyjechał.
They haven't yet left. lub They haven't left yet. Oni jeszcze nie wyjechali.
She has never learned to drive.   Ona nigdy nie uczyła się jeździć.
They've never arrived late. Nigdy nie prybyli późno.
John still hasn’t washed up.     John jeszcze się nie umył.
I still haven't finished that book. Nie skończylem jeszcze tej książki.
Your father hasn't phoned yet.    Twój ojciec jeszcze nie dzwonił.
They still haven't left. Oni wciąż nie wyjechali.
You still haven't finished! Wciąż nie skończyłeś!

Simple Past Tense - czas przeszły prosty

Czas Past simple mówi o rzeczach, które zdarzyły się w przeszłosci i bardzo często jest używany w opowiadaniach.
Czasownik to be - być ma 2 formy w czasie przeszłym - was dla pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej:
i where dla pozostałych osób:
Twierdzenia
I / he/ she / it was    you / we / you / they were
I was there for a few minutes. Byłem tam kilka minut. He was a student here. On był tu studentem.
Builders were slow in those days, too. Budowniczy byli powolni też w tych czasach. You were here yesterday. Byłeś tu wczoraj.
Pytania tworzy siię przez inwersje - to be stoi przed podmiotem. Zaimki pytające są na początku zdania.
Was I / he/ she / it     Were we / you / they
Was he a student here?    Czy on był tu studentem?
When was it finished?    Kiedy to było skończone?
Were you here yesterday?    Byłeś /byliście tu wczoraj?
Why were you away for so long?    Dlaczego byliście zdala tak długo?
Przeczenia z czasownikiem to be tworzy się przez dodanie słowa not. Najczęściej uzywa się form skróconych
was not = wasn't    were not = weren't
I / he / she / it was not (wasn't)     you / we / you / they were not (weren't)
The chapel wasn't finished. Kaplica nie była skonczona.    They weren't very fast. Oni nie byli szybcy.
Krótkie pytania i odpowiedzi tworzy się przez powtórzenie podmiotu i czasowniak.
Was there a queue? No, there wasn't.    Czy była kolejka? Nie, nie było.
Was he a student here? No, he wasn't.    Czy on był studentem? Nie, nie był.
Were they slow? Yes, they were. Czy oni byli powolni? Tak, byli.

Czas Past Simple czasowników regularnych tworzy się przez dodanie końcówki -ed do formy podstawowej. (bol - boiled, work - worked)
Czasownik ten ma tę samą formę dla wszystkich osób.
I remember everything. Zawsze pamiętam o wszystkim.     I remembered everything.    Pamiętałem o wszystkim.
I want this bottle. Chcę tę butelkę.     They wanted still water. Oni chcieli wodę niegazowaną.
Do czasowników zakończonych na -y zamienia się -y na -i oraz dodaje się -ed (opuszcza -y a dodaje -ied) (study - studied)
I study at Cambridge.    Newton studied and worked at Trinity.
Do czasowników zakończonych na -e dodaj się tylko -d. (live - lived)
Many people die of cancer.    Henry died in 1471.
1 samogłoska + 1 spółgłoska (ale nie w,y) - podwajamy spółgłoskę i dodajemy -ed (tap - tapped)
Pytanie w czasie Past Simple tworzy się za pomocą słowa posiłkowego did, które stoi przed podmiotem.
Czasownik w pytaniu jest w formie podstawowej.
Did you look in your jacket?    Czy szukałeś w swojej kurtce?
Did they lost it? Czy go zgubili?
Zaimki pytajace stoją przed did.
Where did you lost it? Gdzie go zgubiłeś?
What time did you take the taxi? O którj godzinie wsiedliście to taksówki?
Zdania przeczące tworzy się za pomocą słowa posiłkowego did oraz przeczeniaw not.
Najczęściej oba słowa skraca się do didn't.
Didn't stoi przed czasownikiem w formie podstawowej.
He didn't work in this factory. Nie pracował w tej fabryce.
He didn't lose his wallet. On nie zgubił swojego portfela
We didn't stay long. Nie zostaliśmy długo.
We did not take a taxi. Nie wzięliśmy taksówki.

Dla czasowników nieregularnych bierzemy II formę - Simple Past z II kolumny tabeli czasowników nieregularnych.
I / you / he / she / it we / you / they worked - twierdzenia
Did I / you / he / she / it we / you / they work? / go?    - pytani
I / you / he / she / it we / you / they did not (didn't) work / go.    - przeczenia

Czasu przeszłego używa się z następujacymi określeniami czasu:
yesterday - wczoraj    the day before yesterday - przedwczoraj    last week / month / year / Monday - w ostatnim tygodniu / miesiącu / roku / w zeszły poniedziałek
two days ago - 2 dni temu    a year ago - rok temu, 100 years ago - 100 lat temu    in 1999 - w 1999 roku    at 8.00 - o godz. 8.00
before - wcześniej   when I was a child - kiedy byłem dzieckiem   when I was younger - kiedy byłem młodszy
always - zawsze,   often - często , usually - zwykle,   never - nigdy
for two years - przez 2 lata,      for five minutes przez 5 minut,   all day - czły dzień,     all year - cały rok
I arrived from the airport at 8:00.     I saw a movie yesterday.    I lived in Brazil for two years.
She worked at the movie theater after school.    They never went to school, they always skipped class.

Past Simple stosujemy do akcji lub sytuacji, które zaczęły się i skończyły w przeszłosci. Nie ma powiązania z teraźniejszością.
Ma dwa główne zastosowania:
1
Odnosi się do zdefiniowanego czasu lub okresu czasu w przeszłości. Np.
I bought this car last May.
It snowed three times last week.
Jest wiele sposobów wyrażenia określonego czasu w przeszłosci:
He went to America: in 1984 / two years ago / when he was a student / during the laste year at college.
He got married in 1985.
He was President during the period 1964-1967.
How long ago did you last see him?
The fire started at 6 o'clock.
I was ill for three months.
They had to use candies after was a power cut.
He read a book before he fell asleep.
She left Spain for four years.
Fortunately they left the building before the bomb exploded.
Didn't you see the match on Saturday?
Uwaga! Czas nie zawsze jest wymieniony ale jest zawsze oczywiste, że czynność (akcja) lub sytuacja jest teraz zakończona. Np.
I opened the door, looked out into the darkness and saw same face again. When I ...
2
Past Simple odnosi sie do zwyczajów z przeszłosci. Np.
I worked in London for five years.
She lived abroad for most of her life.
He smoked twenty cigarettes a day as a student.

Forma:
1. Czasowniki regularne    Bezokolicznik + -ed.    Np. work - worked
Jest zmiana w pisowni niektórych czasowników regularnych. Np. fit - fitted, stop - stopped, prefer - preferred, try - tried.

dance - danced	stop - stopped	prefer - preferred	try - tried
argue - argued	tap - tapped	occur - occurred	apply - applied
use - used	rot - rotted	travel - travelled	study - studied

2 Czasowniki nieregularne. Są pewne reguły ale całkiem skomplikowane, najlepszym sposobem jest nauczyć się nieregularnych form.

Infinitive	Past Simple (II)	Past Participle (III)	Infinitive	Past Simple	Past Participle
become	became	become	hear	heard	heard
bite	bit	bitten	lay	laid	laid
break	broke	broken	lose	lost	lost
catch	caught	caught	put	put	put
choose	chose	chosen	ride	rode	ridden
cost	cost	cost	shoot	shot	shot
drive	drove	driven	steal	stole	stolen
fall	fell	fallen	teach	taught	taught
feel	felt	felt	tear	tore	torn
fly	flew	flown	write	wrote	written

Porównanie Present Perfect i Past Simple

Present Perfect - I have done (unfinished) How long have you ? How long have you been married?	Past Simple - I did (finished) When did you .... ? When did you get married?
Użycie
Rezultat akcji z przeszłości jest ważny w teraźniejszości. Czynność wydarzyła się w przeszłosci a jej skutki dotyczą terażniejszości (nie podajemy momentu, w którym czynność miała miejsce) Skutek czynności z przeszłości jest ważny i widoczny w chwili obecnej. I have visited London. (znam Londyn) I have lost my key. (nie mam klucza) I have cleaned my room. (jest czysty) I have eaten a lot and I'm not hungry any more. (już nie jestem głodny) He's broken his arm. (Jest on złamana w tym momencie) He has washed her car. (samochód jest teraz czysty)	Czynność jednorazowa, zakończona w określonej przeszłości Mówimy o zdarzeniu, które rozpoczęło się i zakończyło w ściśle określonej przeszłości. Mówiący nie musi podawać dokładnego określenia czasu musi on natomiast znajdować się w domyśle. I visited London last week. I went there two days ago. I lived there for 5 years. (teraz już nie mieszkam) He washed her car. Stan, który trwał w ściśle określonym okresie w przeszłości I lived in Warsaw ten years ago.
Czynności, niedawno zakończone (nie ma podanego konkretnego momentu zakończenia, mają tez swój rezultat w teraźniejszości) I have just played football. He has just left. He has cooked dinner. He's just gone home. Czynności przeszłe, w których nie zaznaczono kiedy miały miejsce I have bought a car	Zdarzenia kolejne:- serie zakończonych akcji Serie zakończonych akcji w przeszłości; gdy opisujemy zdarzenia kolejno następujace po sobie; do narracji jeżeli opowiadane czynności miały miejsce w przeszłości i nie mają związku z teraźniejszością First I got up, then I had breakfast. I left the office, went home, I cooked dinner and fell asleep. He opened the door, got inside, and turned on the light. I came, I saw, I conquered. I finished work, walked to the beach, and found a nice place to swim.
Stany/czynności rozpoczęte w przeszłosci i wciąż kontynuowane We have lived in France since 1996. I have always liked her I've lived there for 5 years. (dalej mieszkam) She has had a cat for 5 years now. Stany, które wciąż trwają School has not started yet.	Trwanie w przeszłości Czas Past Simple może być również użyty do wyrażenia trwania jakiejś czynności w przeszłości pod warunkiem, że okres czasu w którym miała miejsce ta czynność rozpoczął się i zakończył w przeszłości. Jest to z reguły dłuższa czynność określona następującymi określnikami czasu: for two years, for five minutes, all day, all year, etc. He lived in Brazil for two years. She studied Japanese for five years. They sat at the beach all day. They did not stay at the party the entire time. We talked on the phone for thirty minutes. How long did you wait for them? We waited for one hour.
Czynności, któr miały miejsce raz, nigdy albo kilka razy przed momentem mówienia: I have never been to Australia. My friend has been to England three times.	Zwyczaje, nawyki w przeszłości Mówiąc o dawnych zwyczajach i przyzwyczajeniach, stanach trwajacyh w przeszłości , czynnościach powtarzajacych się pod warunkiem, że nie mają one żadnego związku z teraźniejszością. Aby podkreślić fakt, że są to nasze przyzwyczajenia z przeszłości używamy następujących określników: always, often, usually, never, when I was a child, when I was younger, etc. She studied French when she was a child. He played the violin. He didn't play the piano. She worked at the movie theater after school Helen read a lot of books when she was young. The Romans lived in cities. I did a lot of silly things in the past.
Doświadczenie życiowe I've been to France ten times My brother has never been to Spain.	Fakty przeszłe lub generalizacje Gdy chcemy powiedzieć o faktach lub uogólnieniach odnoszących się do przeszłości i nie mających związku z teraźniejszością. Znaczenie jest tu zbliżone do "used to" He was shy as a child, but now he is very outgoing. He didn't like tomatoes before. Did you live in Connecticut when you were a kid? People paid much more to make cell phone calls in the past.
Dla uwypuklenia wyniku She has written five letters.	Razem z Past Continuous - Past Simple przerywa akcję They were playing cards when the telephone rang.
Razem ze słowami: lately, recently, yet I haven’t seen you lately at work. We’ve moved to a new apartment recently.	Czynność dokonana wyrażona w czasie Past Simple nie wymaga precyzyjnego określenia czasowego gdyż jest to oczywiste dla mówiącego, iż czynność dotyczy przeszłości np John phoned from London. I did not like sweets as a child. She washed her car. He didn't wash his car.
Określniki czasu: just właśnie already już yet już, jeszcze recently ostatnio today dzisiaj lately ostatnio this week w tym tygodniu this year w tym roku in last year w ciągu ostatniego roku since od, odkąd for przez lately, recently, yet - umieszczamy na końcu zdania, pozostałe umieszcza się natomiast pomiędzy operatorem to have oraz III formą czasownika. yet stosujemy w zdaniach przeczących (oznacza jeszcze) oraz w zdaniach pytających (oznacza już) bardzo często stosowany są jeszcze w tym czasie takie wyrażenia jak ever i never	W trybie warunkowym If I was rich, I would buy fast car .
	Pytania o czas wykonania - zakończenia danej czynności . When did John write his letter?


Słowa kluczowe, przykłady:
Słowa kluczowe: just, yet, never, already, ever, so far, up to now, recently, since, for once, three times I’ve just arrived at the station. I haven’t sold this car yet. I’ve never eaten such a thing. I’ve been to this club already. Have you seen this girl before? Have you ever eaten such a thing? It’s been a good deal so far. We’ve been able to communicate up till now. I haven’t been there since I was a little child. I’ve trained in judo for a year.	Słowa kluczowe: yesterday, last week, a month ago, a year ago, this morning, in 2005, last Christmas / holidays on Sunday, one year ago, two years ago, at night, last week, in the evening, last week, last night, before in the morning, at ten o'clock when I was a child when I was younger I met him yesterday. I got up early this morning. I didn’t see him a month ago. Andrew started his lesson at 6.30 Our teacher didn't give us a lot of homework last week. It started raining an hour ago. They married in 1995.
Forma
have/has + past participle I have cleaned my room. She has cleaned her room. have not / has not + past participle haven't / hasn't + past participle Have I / has he + past participle?	Czasowniki regularne: bezokolicznik + ed /d Czasowniki nieregularne: past simple - 2-ga kolumna tabeli czasowników nieregularnych
Przykłady
Zdania twierdzące I have played football. I've played You have played ... You've played ... He has played He's played	Zdania twierdzące I played football. You played ... He played .. We played ...
Zdania przeczące I have not played ... I've not played ... I haven't .... You have not ... You've not ... You haven't ... He has not played, He's not ... He hasn't played	Zdania przeczące I did not play football. I didn't play ,,, You didn't play .. He did not play ... He didn't play ...
Zdania pytające Have I played football? Have you played ...? Has he played ...	Zdania pytające Did I play football? Did you play ...? Did he play ...?

Czas Present Perfect (czas teraźniejszy uprzedni) używamy	Czas Past Simple (czas przeszły prosty) używamy
Używamy mówiąc o czynnościach dokonanych, które odbyły się w przeszłosci, ale ich skutki widać w tej chwili. Zdarzenie miało miejsce w przeszłości ale ma bezpośrednie konsekwencje dla teraźniejszości. He has bought her a present. Kupił jej prezent. (czyyność ma wpływ na teraźniejszość - np. może jej teraz wręczyć) The train for London has just left from platform three. Pociąg do Londynu właśnie odjechał z peronu trzeciego. (eksponujemy skutek w teraźniejszosci - pociagu nie ma już na stacji). I have lost my wallet. I have often seen this man. (i nadal nie ma portfela)	Używamy mówiąc czynnościach dokonanych, które odbyły się w przeszłosci i nie są powiązane z chwilą obecną. Zdarzenie miało miejsce w przeszłości. Wpływ na teraźniejszość ustał lub nie ma znaczenia. He bought her a present. Kupił jej prezent. (czynność nie ma wpływu na teraźniejszość - może sytuacja sprzed 2 lat). The train for London left from platform three. Pociąg do Londynu odjechał z peronu trzeciego. (informacja o czynności przeszłej) He already told me about her difficulties. I saw this man yesterday. I lost my wallet. (kiedyś zgubiłem portfel)) She broke her leg. Ona złamała nogę (kiedyś, teraz jej noga jest zdrowa).
Używamy mówiąc o czynnościach, które zaczęły się wcześniej i trwają do chwili obecnej Zdarzenie miało miejsce w przeszłosci lub chwilą i wciąż trwa. We have worked here for a year. Pracujemy tu od roku. (zaczęliśmy rok temu i nadal pracujemy)	Używamy mówiąc o czynnościach, które odbyły się w konkretnym momencie w przeszłości He bought her a present yesterday. Kupił jej prezent wczoraj. (określamy dokładny moment w przeszłości, kiedy się to zdarzyło) We worked here for a year. Pracowaliśmy tu przez rok. (już nie pracujemy) The train for London left from platform three an hour ago. Pociąg do Londynu odjechał z peronu trzeciego godzinę temu. (informacja dotyczy wyłącznie czynności przeszłej)
mówiąc o wydarzenicah, które ktoś przeżył do tej pory (doświadczenia życiowe) She has broken her leg. Ona złamała nogę. (ma ją teraz w gipsie i nie może chodzić) We have often visited the Smith. My grandmother has read this book twice. (Czynność może być powtarzana wielokrotnie, nie wiadomo, czy jeszcze kiedyś wydarzenie nie będzie miało miejsca)	mówiąc o dawnych zwyczajach i przyzwyczajeniach The Romans lived in cities. Rzymianie mieszkali w miastach. She broke her leg. Ona złamała nogę. (kiedyś, teraz jej noga jest zdrowa) We visited the Smith last year. My grandmother read this book twice. (Czynność miała miejsce w przeszłości i nie spodziewamy się jej powtórzenia) We used to go to the cinema every Saturday. Chodziłem do kina w każdą sobote.

Odmiana czasowników w czasach Present Perfect i Simple Past

Present Perfect Simple	Simple Past - przeszły prosty
Forma: podmiot + podmiot + have / has + Past Participle I / you / we / they have + Past Participle he / she / it has + Past Participle Czasowniki regularne: czasownik + ed Odmiana czasownika to work Twierdzenia I / you / we / they have worked He / she/ it has worked Pytania Have I / you/ he/ she / it / we/ they *worked?* Przeczenia I / you / we / they have not (haven't) *worked* Czasowniki nieregularne: 'have' + 3-cia kolumna czasowników nieregularnych Odmiana czasowników speek / go Twierdzenia I / you / we / they have *spoken* /gone he / she / it has *spoken* / gone Pytania Have I /you / he /she /it / we / they *spoken* / gone? Has he /she /it spoken / gone? Przeczenia I / you we / they have not *spoken* / gone he/ she/ it has not *spoken* / gone Czas Present Perfect czasownika TO BE - być Twierdzenia I / you / we / they have been he/ she/ it has been Pytania Have I /you / he /she /it / we / they *been?* Has he /she /it been? Przeczenia I / you we / they have not *been* he/ she/ it has not *been*	Forma: podmiot + Past Simple I / you / he / she / it / we / they + Past Simple Czasowniki regularne: - czasownik podstawowy + ed (wyjątki jak po lewej stronie) Odmiana czasownika to work TwierdzeniaI / you / he/she/it / we/ you / they *worked* Pytania Did I I / you / he/she/it / we/ you / they *work? Przeczenia I / you / he/she/it / we/ you / they did not / didn't work. Czasowniki nieregularne - czasownik podstawowy + 2-ga kolumna czasowników nieregularnych Odmiana czasowniów speek* / go Twierdzenia I / you / he / she / it / we / you / they *spoke*./ went Pytania Did I I / you / he/she/it / we/ you / they *speak* / go? Pytania I / you / he/she/it / we/ you / they did not/ didn't *speak* / go Czas Past Simple czasownika TO BE - być Twierdzenia I / he /she / it was at school last week. you / we / they were ill yesterday Pytania Was I / he/ she / it at school last week? Were we / you / they on holiday yesterday? Przeczenia I / he / she / it was not (wasn't) on holiday you / we / you / they were not (weren't) ill yesterday
Czasowniki regularne: czasownik + ed Wyjatki z dodaniem 'ed': kiedy ostatnia litera e, tylko dodajemy d - love - loved po krótkiej akcentowanej samogłosce, ostatnia spółgłoska jest podwajana:: admit - admitted Końcowe l jest zawsze podwajane w brytyjskim angielskim (nie w amerykańskim angielskim): :travel - travelled po spółgłosce, y końcowe staje się i (ale: nie po samogłosce) : worry - worried ale: play - played
Użycie: W brytyjskim angielskim, korzystanie z SimplePast i Present Perfect jest dość surowe. Jak tylko czas czynności z przeszłości jest podany, trzeba użyć Simple Past. Poniższe wyjaśnienia i przykłady odnoszą się do brytyjskiego wersji angielskiego. W amerykańskim angielskim, można normalnie wykorzystać przeszły prosty, a nie Present Perfect.
just / already / not yet I have just phoned Mary. Mark has already written five e-mails. Have you done your homework? - Not yet.	Pewien czas w przeszłości I phoned Mary 2 minutes ago.
*whether / how often till now* Have you ever been to Canada? / I have been to Canada twice.	Pewne wydarzenie w przeszłości He went to Canada last summer.
Nacisk na skutek I have bought a new bike. (podkreślam, że mam teraz nowy rower.)	Nacisk na akcję I bought a new bike. (mówię co zrobiłem w przeszłosci.)
Wyrazy i zwroty charakterystyczne w Present Perfect Wskazanie, że czynność miała miejsce przed chwilą: already (już); before (przedtem); just (właśnie, dopiero co), lately (ostatnio); recently (ostatnio). Wskazanie, że czynność jeszcze się nie zakończyła: still (jeszcze, ciągle); yet (jeszcze). Mówienie o powtarzalności czynności w przeszłości i teraźniejszości: always (zawsze); constantly (stale); continually (ciągle); never (nigdy). Pytanie, czy czynność miała miejsce od chwili urodzenia rozmówcy do teraz: ever (kiedykolwiek). Ukazywanie początku czynności: for ("przez"; stosujemy, kiedy mówimy, jak długo czynność się już odbywa - przez ile godzin, dni, tygodni, lat itp.); since ("od"; stosujemy, kiedy mówimy, od jakiego momentu czynność się odbywa i najczęściej jest to podanie konkretnej daty - roku, miesiąca, dnia, pory dnia lub konkretnego wydarzenia). Ukazanie związku przyczynowo-skutkowego: consequently (więc, zatem, przeto); so (więc, zatem), therefore (dlatego też); thus (dlatego też). Przysłówki określające czas to chwili obecnej: before (now), it's the first time ..., so far, so , this morning, this week, this month, this year, today up till now, up to the present, ever, not ... ever, never Wyrazy dla nie odległych w czasie czynności : just, recently, already, yet, stillInne wyrazy: since, for Przykłady: just He has just left. He has just gone out. Has he just gone out? already Mark has already written five e-mails. up to now Where have you been up to now? until now / till now Up to now we have not come up with a solution to the problem. ever Have you ever lost your umbrella in a public place? (not) yet They have not yet come. so far I haven't ben to the USA so far. lately / recently I have been very busy lately. The Browns have travelled a lot recently. never I have never been to Australia. for She hasn't seen him for a long time. The Browns have lived London for 20 years. since He has lived in London since 1995. once, three times ... My friend has been to Cracow three times. always I have always liked Mary. yet These workers have been not trained yet. The lecture has not finished yet. often I have often been invited to the Browns parties. Mr Brown has often had a stomachache since he left hospital. Have you ever fallen off a horse? Yes, I've fallen off quite often /occasionally. Określenia czasu: today, this month, lub "for an hour" mogą być w Present Perfect i Past Simple today I have worked hard today. The telegram has arrived this morning. this month He has worked hard this month. for an hour They have worked hard for an hour. Czas Present Perfect jest używany dla czynności przeszlych, kiedy czas nie jest wymieniony: I have read the instructions but I don't understand them.	Słowa i zwroty charakterystyczne w Past Simple yesterday - wczoraj the day before yesterday - przedwczoraj last week - w zeszłym tygodniu; last month - w zeszłym miesiącu last holiday - w ostatnie wakacje; last year - w zeszłym roku last night - wczoraj wieczorem; last time - ostatnim razem last Christmas - podczas ostatnich Świąt Bożego Narodzenia in 1999 - w 1999 r. in the 19th century - w dziewiętnastym wieku a year ago - rok temu ; two years ago - dwa lata temu a long time ago - dawno temu then - wtedy once - raz, kiedyś once upon a time - dawno, dawno temu the other day - kilka dni temu yesterday morning - wczoraj rano at 5 o`clock... - o godz. 5 before the war - przed wojną in the past - w przeszłości Przysłówki: yesterday, last summer, last week, itp. always, often, ever wyrażenia z przyimkamiat 5 o'clock, on Monday itp. w pytaniach o przeszłość : when zdania przysłówkowe: till he arrived / when I was at school while ... Przykłady yesterday I didn't work yesterday. ... ago My friend was in Buffalo 2 years ago. I read this book over one year ago. in 1990 Mary moved to the town in 1971. the other day last ... Last week, l went to France.. last year Last year I spent my holiday in Ireland. I was in Paris last holiday. last time Did you buy enough food for a party last time? this morning (czynność skończona) on Monday I studied on Monday. two days ago / a month ago before Before the war the Browns lived in London. while... John came while Mary was cooking dinner when ... I played tennis a lot when I was younger. in the past I did a lot of silly things in the past. for He worked in that bank for four years. She lived in Rome for a long time. once My grandmother once saw Queen Victoria. always He always carried an umbrella. never They never drank wine. Określenia czasu today, "this month," lub "for an hour" mogą być w Present Perfect i Past Simple today I worked hard today. this month He worked hard this month. for an hour They worked hard for an hour..
Miejsce wyrażeń charakterystycznych dla czasu Present Perfect w zdaniu: wyrazy ukazujące związek przyczynowo-skutkowy umieszczamy pomiędzy zdaniem wyrażającym przyczynę a zdaniem wskazującym na skutek, np. I have eaten my dinner so I am not hungry. Zjadłem obiad, więc nie jestem głodny.; wyrazy: *already, always, constantly, continually, just, never, still* umieszczamy pomiędzy operatorem have / has a czasownikiem w III formie, np. The train has just left. Pociąg właśnie* odjechał.; wyrazy: before, lately, recently, yet* umieszczamy na końcu zdania, np. I haven't written it yet. Jeszcze* tego nie napisałem.; wyraz ever* stosujemy w pytaniach, umieszczając go pomiędzy osobą a czasownikiem w III formie, np. Have you ever seen such a good comedy? Czy kiedykolwiek* widziałeś tak dobrą komedię?; wyrazy: for, since* umieszczamy na końcu zdania, ale przed podaniem momentu rozpoczęcia czynności, np. I haven't seen you since Christmas! Nie widziałem cię od Bożego Narodzenia!.	Zdania w czasie Past Simple zawierają wyrażenia określające mniej lub bardziej dokładnie, kiedy czynność lub stan miały miejsce: Mr. Johnson left London an hour ago. Tom drove me home last night. We spent our holiday at the seaside last month. Before the war the Browns lived in Glasgow. The house was redecorated last year. Okolicznikiem czasu może być zdanie podrzędne: while... John came while Mary was cooking dinner when ... I played tennis a lot when I was younger. Moment lub okres czasu może być wskazany pośrednio, np. za pomocą okolicznika miejsca: I saw a lot of interesting places in England. Mary met Tom at Mary's. We were not taught Italian at school. Formy Simple Past w I osobie są czasem stosowane zamiast czasu teraźniejszego dla nadania wypowiedzi odcienia większej grzeczności: I wondered if you could come. I wanted a pair of suede shoes. Czynności powtarzające się: I left the office, went home, I cooked dinner and fell asleep. Przeszłe nawyki: They never drank wine. He always carried an umbrella.

Zadania - porówanie Present Perfect i Present Simple

(Repetytoriun maturzysty j. angielski)

Zadanie 1

Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą czasownika w nawiasie w czasie Present Perfect lub Past Simple.
1) (already / write)    Mark has already written five e-mails.
2) (move)    Teresa moved to the town in 1971.
3) (be)        My friend was in Buffalo two years ago.
4) (not / be)    I haven't been to the USA so far.
5) (go)   Last week, Ewan and Paul went to Portugal.
6) (they / spend)    Did they spend their holiday in Norway last summer?

Zadanie 2
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą czasownika w nawiasie w czasie Present Perfect lub Past Simple
(be)     My friend has been to Cracow three times.
(study)    Some years ago he studied Polish there,
(visit)    Last month he visited some friends in Cracow.
(not / go)    Unfortunately, I didn't go to Cracow with him.
(not / see)    This a pity. Thay are my friends, too, and I haven't see them for ages.

Zadanie 3
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą czasownika czasie Present Perfect lub Past Simple
1)    (not / work)    I didn't work yesterday.
2)    (spend)        Last year I spent my holiday in Ireland.
3)     (buy)        We have bought a new lamp. Look, it's here.
4)    (not / see)        She hasn't seen him for a long time.
5)    (you / spend)    Where did you spend your last holiday?

Present Perfect

Forma:
I have visited the town.    Widziałem miasto.
I have seen her.    Widziałem ją.
Odmiana:
I have visited.        Have I visited?      I have not visited.         I haven't visited.        Have I not visited?    Haven't I visited?
He has worked.     Has he worked?      He has not worked    He hasn't worked.    Has he not visited?    Hasn't he visited?

Jest to czas połączony z teraźniejszością, który stosuje się do czynnosci (stanu, wydarzenia itp.)
trwajacej jeszcze, której konsekwencje są widoczne obecne
albo usytuowanej w okresie czasu nieskończonym (czynność/stan trwa) lub nieokreślonym.

1) Present Perfect stosuje się by wyrazić akcję zakończoną w przeszłości ale na obecne konsekwencje. Data jest nieznana lub nie wymieniona.
(nie można odpowiedzieć na pytanie "kiedy").
Czynność wydarzyła się w przeszłości (zakończyła w przeszłosci) ale jej skutki dotyczą teraźniejszości.
I have been to Canada.    Byłem w Kanadzie (pojechałem do Kanady, skutek: znam Kanadę).
Ale: I went to Canada in 2005. Pojechałem do Kanady w 2005 - czas Simple Past - bo czas akcji jest określony.
I have done my homework. Zrobiłem swoją pracę domową. (skutek: jest odrobiona)

2) Akcja, która zaczęła się w przeszłosci i trwa jeszcze do chwili obecnej, nie jest wykluczone,że będzie trwać w przyszłosci
I have lived here for five years.    Mieszkam tu od 5 lat.
She has lived here since 1990. Ona tu mieszka od 1990 r.
3) Używamy mówiąć o czynności zakończonej właśnie przed chwilą - stosujemy przysłówek just - właśnie, dopiero co
według schematu:
have + adverb just + Past Participle
I have just finished my breakfast. Właśnie skończyłem swoje śniadanie.
They have just left. Oni właśnie (dopiero co) wyjechali.

4) Present Perfect jest używany, gdy mówimy o wydarzeniach znajdujących się w tej samej jednostce czasu lub, że jest to w chwili obecnej gdzie rozmawiamy.
They haven't heard from him this year. Nie odezwała się do nich w tym roku (Oni nie mają wiadomości od niego w tym roku.)
We haven't seen her today. Nie widzieliśmy jej dzisiaj.
I have sent the final report this week. Wysłałem raport końcowy w tym roku.
Uwaga! Jeśli odnosimy się do jednostki czasu, która nie jest już powiązana z jednostką terażniejszą (wczoraj, tydzień poprzedni, rok ubiegły itd.),
wydarzenie jest umiejscowione w terminie przeszłym i stosuje się Past Simple:
They didn't hear from him last year. Nie mieli od niego żadnych wieści w zeszłym roku.   - Past Simple
We didn't see her yesterday. Nie widzielismy jej wczoraj.
I sent a final report last week.    Wysłałem raport końcowy w zeszłym tygodniu.
Czas może się jednak zmienić, kiedy mówimy o wydarzeniu porannym, kiedy jest jeszcze dalej rano (= present prefect)
albo kiedy mówimy o wydarzeniu popołudniowym i jest jeszcze popołudnie.
We have worked a lot this morning.   Pracujemy dużo tego ranka. (= jest jeszcze rono)
We worked a lot this morning.   Pracowalismy duzo dzisiaj rano. (= jesteśmy już w porze popołudniowej lub wieczornej). - Past Simple

5) Używamy Present Perfect, mówiąc o czynności, która powtarzała sie w przeszłości kilka razy.
He has met her four times.    Spotkał ją 4 razy.

6) Używamy Present Perfect mówiąc o stanie (np. uczuć) trwającym w przeszłosci i terażniejszosci bez ograniczenia czasowego (może też trwał będzie w przyszłosci)
John has always loved Mary. John zawsze kochał Mary.

Past	Present	Future	Opis zastosowania Past Perfect
■--------------------	--------------o		1) Czynność zakończona w przeszłosci ale jej skutki dotyczą terażniejszości
1990 ■■■■■■■■■■■■■■	■■■■■■■■■■■■■■■■	=======	2) Czynność zaczęła się w przeszłosci i trwa do chwili obecnej; może jeszcze trwać w przyszłosci
■■■■■	■■■■■		3) Czynność zakonczyła się przed chwilą
■-----■------■------	----o----o---o		5) Czynność powtarzała się w przeszłości wiele razy
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■	■■■■■■■■■■■■■■■■	=======	6) Mowa o stanie trwajacym w przeszłosci i terażniejszości (może i przyszłości)

Past Simple

Z Past Simple związana jest czynność zakończona w przeszłości (pojedyncza lub powtarzalna) lub seria zakończonych akcji w przeszłosći
Jest to czas przeszły w całym tego słowa znaczeniu.
Stosuje się go, za każdym razem, kiedy wydarzenie jest skończone i miało miejsce w określonym momencie przeszłosci
(można odpowiedzieć na pytanie kiedy?), niedawno czy dawno temu.
I met him yesterday. Spotkałem go wczoraj.
Czas Past Simple stosuje się zawsze kiedy wspomina się fakt przeszły i datę:
They married in 1995.    Oni się pobrali w 1995r.
He married her in 1995.    On ją poslubił w 1995.
She was born in 1970.    Ona urodziła się w 1970.
Stosowanie czasu Past Simple jest niezbędne każdym razem, kiedy się odnosi do okresów przeszłości, bardziej lub mniej bliskich teraźniejszosci,
krótszych lub dłuższych, ale w każdym przypadku zakonczonych i usytuowanych w określonym momencie przeszłosci.
Czas Past simple + ing
I was listening to the radio when she phoned. Słuchałem radia kiedy ona zadzwoniła.
Tryby warunkowe - co nie istnieje ale co byśmy sobie życzyli.
If I were you... If I were you, I would travel a lot. If I were you, I wouldn't buy this car.
Po wish (życzyć sobie, woleć)
I wish I knew
I wish he worked more.
I wish they didn't do it.
Po 'd rather ( = I'd rather - wolałbym)
I'd rather you visited him tomorrow.

Once upon a time there was a little girl called Little Red Riding Hood who lived with her mother.
Jest to przykład użycia Past Simple do opisu prostych faktów i stanów.
The little girl got ready, waved goodby to her mother and promised to be careful.
Tu Past Simple jest użyty bo wydarzenia następują kolejno po sobie w chronologicznej sekwencji.

Forma:
czasowniki regularne : bezokolicznik + -ed
czasowniki nieregularne: 2-ga kolumna czasowników nieregularnych
Czas Past Simple (przeszły prosty) składa się z osoby oraz formy podstawowej czasownika regularnego, do którego dodawana jest końcówka -ed
(w czasownikach zakończonych na -y poprzedzonych spółgłoską zmieniamy ją na -i + ed study - studied),
bądź czasownika nieregularnego w formie przeszłej.

Użycie czasu Past Simple:

Czasu Past Simple używamy mówiąc:
1. o stanie, ktory trwał w ściśle określonym, konkretnym momencie w przeszłości
I lived in Warsaw ten years ago.
2. O czynnościach wykonywanych w przeszłości, które wydarzyły się zostały zakończone w pewnym momencie w przeszłosci.
He started his lesson at 8.00
Często czas ten jest konkretnie określony (yesterday, last year, two years ago, in 2001, at 10.00, itp.)
Last year I was in Spain. My friend was in France last summer. Tom went to the cinema last week.
3. czynnosci, która wydarzyła się wielokrotnie w przeszłości, w pewnym jej okresie
She read a lot of books when she was young.
4. O zachowaniach, dawnych nawykach z przeszłości, które są już nieaktualne.
Two years ago I smoked.
5. O wydarzeniach które następowały po sobie, bądź się powtarzały:
When I got out my car, he explode. I went for a walk every day.

Wykres czasowy Past Simple

Past	Present	Future	Opis zastosowania Past Perfect
■■■■■■			1) Stan, który trwał w określonym, konkretnym okresie w przeszłości
■			2) Czynność wydrzyła się i skończyła w pewnym określonym momencie w przeszłości
■ ■ ■	-		3) Czynność wydarzyła się w przeszłości wielokrotnie, w pewnym jej okresie

Present Perfect czy Past Simple?

Kiedy jest ciągłość między przeszłoscią a teraźniejszościa stosuje się Present Perfect (np. z for, wskazującym trwanie)
I have known him for ten years. Znam go od 10 lat.
Jesli jest odniesienie do faktu zakończonego w określonym momencie przeszłosci, stosuje się Past Simple,
dodając ago na koniec zdania, po określeniu wskazujacym czas trwania:
I met her ten years ago   Spotkałem ją 10 lat temu. (Minęło 10 lat jak ją spotkałem)
(ago jest dawnym imiesłowem czasu przeszłego, agone, oznaczajacego przeszły)
ten years ago - 10 lat minęło
Ważność wyboru czasu w poniższych zdaniach:
I worked with them for ten years.    Pracowałem z nimi przez 10 lat (teraz nie pracuję - czas simple past)
I have worked with them for ten years. Pracuję/pracowałem z nimi od 10 lat (wciąż pracuję - present perfect)
It's ten years since they created the company.    Minęło 10 lat jak utworzyli firmę. Akcja przeszła - Past Simple
It's ten years since they have run the company.    Już mija 10 lat jak prowadzą firme.   Odnosi się do przeszłości i ciągnie się do teraz - Present Perfect
Uwaga! Pomimo określenia w liczbie mnogiej ten yeras stosuje się it is.
It is/was itd. pozwala położyć akcent na trwanie.

Z przysłówkami "today, this month," lub "for an hour" można użyć zarówno Present Perfect jak i Past Simple.
I have worked / worked hard today.

Present perfect (I have done) czy past simple (I did) ? wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Przykłady sytuacji:
This is Tom. He is looking for his key. He can't find it. To jest Tom. On szuka klucza. Nie może go znaleźć.

He has lost his key. (present perfect) On zgubił swój klucz.

To oznacza, że on go nie ma teraz.
Pięć minut później:

Now Tom has found his key. (present perfect) Teraz Tom znalazł swój klucz.
To oznacza, że on ma swój klucz teraz.
Has he lost his key? (present perfect)    Czy stracił swój klucz?
No, he hasn't. He has found it.    Nie, nie stracił/zgubił. On go znalazł.
Did he lose his key?    (past simple)    Czy on zgubił swój klucz?
Yes, he did. Tak, on go zgubił.
He lost (past simple)   his key but now he has found (past perfect) it.
On zgubił swój klucz ale teraz on go znalazł.

Present Perfect (has lost) zawsze mówi nam coś o teraźniejszości.
'He has lost his key' mówi nam, że on go nie ma teraz.

Past Simple (lost) mówi nam tylko o przeszłości.

Jeśli powiemy 'He lost his key', nie wiemy, czy go ma teraz (klucz) czy nie ma.

Wiemy tylko, że zgubił go jakiegoś czassu w przeszłosci.

Oto inne przykłady:

- He grew a beard but now he has shaved it off. (= He hasn't got a beard now.)
Zapuścił brodę, ale teraz ją ogolił. (= On nie ma brody teraz.)
- Pricess fell but now they have risen again. (= They are high now.)

b) Nie używamy czasu Present Perfect (I have done) dla wydarzeń lub akcji/czynności, które nie są związane z teraźniejszością (np. wydarzenia historyczne).

- The Chinese invented printing. (NIE 'have invented')
- Shakespeare wrote Hamlet. (NIE 'has written')
- How many symphonies did Beethoven compose? (NIIE 'has ... composed')

c) Używamy Present perfect (I have done) by dać nową informację albo obwieścić przeszłe wydarzenia.
Ale jeśli kontynuujemy rozmowę o tym, normalnie używamy Past Simple (I did).

- A: Ow! I've burnt myself!
B: How did you do that? (NIE 'have you done')
A: I touched a hot dish. (NIE 'have touched')
-A: Look! Somebody has spilt milk on the carpet.
B: Well, it wasn't me. I didn't do it. (NIE 'hasn't bee .... haven't done.')
A: I wonder who it was then. (NIE 'who it has been')

Exercises

(1). W tym ćwiczeniu przeczytaj opis sytuacji i napisz zdanie. Użyj czasowników w nawiasach. Przeczytaj najpierw dokładnie przykład.
Example: 10 minutes ago Tom lost his key. Now he has it in his hand.
(lose / find) Tom lost his key but now he has found it.
1. I lost a lot of weight but now I am too heavy again. (lose weight / put on weight).
I lost a lot of weight but now I have put on weight again.
2. She went to Australia but now she is back in Britain again. (go / come back).
She went to Australia but now she has come back (to Britain) (again)
3. Last year Kevin bought a car. Now it belongs to someone else. (buy / sell).
Last year Kevin bought a car but now he has sold it (to someone else).
4. The police arrested the man but now he is at home again. (arrest / release).
The police arrested the man but now they released him (again) / The man was arrested by the police but now he has been released (again).
5. Bill cut his hair. Now it is long again. (cut / grow).
Bill cut his hair but now it has grown (again).
6. The prisoner escaped from the prison. Now he is back in prison. (escape / be caught).
The prisoner escaped from the prison but he has been caught (again).

(2) Czy podkreślone części zdań są prawdziwe czy fałszywe? Popraw te, które są złe.
Examples: Have you heard? Suzanne has got married!    RIGHT
The Chinese have invented pronting.    WRONG - invented
1. Who has wriiten the play Hamlet?    WRONG - Who wrote ...
2. Aristotle has been a Greek philosppher.    WRONG - Aristode was ....
3. OW1 I've cut my finger. It's bleeding. RIGHT
4.. Look at George! He had a haircut. WRONG - he has had ...
5. My grandparents got married in London. RIGHT
6. Einstein was the physicist who has developed the theory of relativity.    WRONG ... who developed ...

(3) W tym ćwiczeniu należy umieścić czasownik we właściwej formie.
Example: A: Look! Somebody has spilt (spill) milk on the carpet.
B: Well, it wasn't (not/be) me. I didn't do (not/do) it.
1 A: Your hair looks different. Have you had (you/have) a haircurt?
B: Yes.
A: Did you cut (you/cut) yourself?
B: No, Ann cut it for me.
2 A: Did you hear about Ben? He has broken (break) his leg / He broke his leg.
B: Really? How did that happen (that/happen)?
A: He fell (fall) off a ladder.

d) Nie należy używać Present Perfect (I have done) kiedy mówimy o skończonym czasie w przeszłosci

(np. yesterday, two years ago, in 1979, when I was a child).

Używamy Past - czasu przeszłego.

- To lost his key yesterday. (NIE 'has lost') (past simple)
- Did you see the film on TV last night? (NIE 'have you seen')
- Mr Greaves retired from his job 2 years ago. (NIE 'has retired')
- I ate a lof of sweets when I was a child. (NIE 'have eaten')

Używamy czasu Past by zapytać się kiedy coś się wydarzyło:

- What time did they arrive? (NIE 'have they arrived')
- When were you born? (NIE 'have you been born')

Porównajmy:

- Tom has lost his key. (present perfect)
Tutaj nie myślimy o czynności przeszłej/ wydarzeniu przeszłym, myślimy o obecnym rezultacie wydarzenie: on jest bez klucza teraz.
- Tom lost his key yesterday. (past simple)
Tu myślimy o wydarzeniu w przeszłosci. Nawet nie wiemy czy Tom jest wciąż bez klucza.

e) Porównanie zdań

Present Perfect (I have done)	Past Simple (I did)
I've smoked 20 cigarettes today. Today jest to okres czasu, który rozciąga się do chwili obecnej. Nie jest to czas skończony. Dlatego używamy Present Perfect.	I smoked 20 cigarettes yesterday. Yesterday jest czasem skonczonym w przeszłosci. Dlatego używamy Past Simple.
present __________________ \| today \| past ----------- \| (czas nieskończony) \| ---> \| ________________ \|	_________________ present \| yesterday \| \| past ----------- \| (czas skończony) \|--.-->\| \| ________________ \| \|
Tom hasn't been ill this year. Tom nie był chory w tym roku . (dalej nie choruje)	Tom wasn't ill last year. Tom nie chorował w zeszłym roku. (teraz mamy nastepny/nowy rok)
Have you seen Ann this morning? Widziałeś Ann tego ranka? (wciąż jest rano)	Did you see Ann this morning? Czy widziałeś Annę dziś rano? (Jest teraz popołudnie.)
Have you seen Ann recently? Widziałeś Annę ostatnio?	Did you see Ann last week?
We've been waiting for an hour. Czekamy od godziny. (Wciąż czekamy)	We waited (lub were waiting) for an hour. Czekalismy przez godzinę. (Już nie czekamy)
Ian has lived in London for six years. Jan mieszka w Londynie od 6 lat. (Wciąż mieszka w Londynie.)	Ian lived in Scotland for ten years. Jan mieszkał w Szkocji przez 6 lat. (Już tam nie mieszka.)
I have never played golf Nigdy nie grałem w golfa. (w moim życiu nigdy nie grałem w golfa)	I didn't play golf when I was on holiday last summer. Nie grałem w golfa kiedy byłem na wakacjach ostatniego lata.
Present Perfect zawsze ma połączenie z teraźniejszością	Past Simple mówi nam tylko o przeszłosci.

Exercises

(1) Wstaw czasownik we właściwej formie: present perfect (I have done) lub past simple (I did).
Examples: I have lost (lose) my key.   I can't find it anywhere.
Did you see (you/see) the film on television last night?
1 Jill bought (buy) a new car 2 weeks ago.
2 His hair is very short.   He has had (have) a haircut.
3 Last night I arrived (arrive) home at half past 12.   I had (have) a bath and then I went (go) to bed.
4 Did you visit (you/visit) many museums when you were in Paris?
5 My bicycle isn't here any more.     Somebody has taken (take) it.
6 When did you gave (you/give) up smoking?
7. I didn't eat (not/eat) anything yesterday because     I didn't feel (not/feel) hungry.
8. Why didn't Jim want (Jim/not/want) to play tennis last Friday?
9 The car looks very clean.    Have you washed (you/wash) it?
10 Brian: Hello, Susan. I    s Alan here?
Susan: No, I'm afraid he has gone out.
Brian: Oh, what a pity!     When exactly did he go (he/go) out?
Susan: About ten minutes ago.

(2) Utwórz zdania wykorzystując podane słowa.
Examples: (I / smoke / 20 cigarettes yesterday).    I smoked 20 cigarettes yesterday.
(how many cigarettes / you / smoke / today?)      How many cigarettes have you smoked today?
1 (I / be / ill twice so far this year).     I have been ill twice so far this year.
2 (how many times / be / you / ill last year?)    How many times were you ill last year?
3 (I / not / drink / any coffee so far today)     I haven't drunk any coffee so far today.
4 (he / be / late three times this week)    He has been late three times this week.
5 (how many games / the team / win / last season?)     How many gamees did the team win last season?
6 (how many games / the team / win / this season?)    How many gamees has the team won so far this season?

(3) Wstaw czasownik w odpowiedniej formie, present perfect (I have done) lub past simple (I did).
Example: I didn't play (not/play) golf when I was on holiday last summer.
1 Mr Clark worked (work) in bank for 15 years.     Then he gave it up.
2 Molly lives in Dublin.     She has lived (live) there all her life.
3 Bob and Alice are married.   They have been (be) married there all her life.
4 When we were on holiday, the weather was (be) awful.
5 The The weather has been (be) very nice recently, don't you think?
6 My grandfather died 30 years ago.   I never met (never/meet) him.
7 I don't know Carol's husband.    I have never met (never/meet) him.

Zdania przykładowe w Present Perfect i Past Simple

Present Perfect	Past Simple
The train for London has just left from platform two.	The train for London left from platform two an hour ago.
We have often seen this man.	I saw this man yesterday.
We have already seen this film.	We saw this film last month.
You have explained this problem to us and I think I understand it now.	You explained this problem to us in your last lecture and I think I understand it now.
I have paid for my new radio at last.	I paid for my new radio two days ago.
I've been too tired recently to study for my exams.	I was too tired last week to study for my exams.
I have often wisited the Smiths.	We visited the Smiths last year.
The Browns have lived here since 1970.	The Browns lived here in 1970.
Mary has already told me about her new job.	Mary told me about her new job when I last saw her.
John has always refused to help me.	John always refused to help me when we worked together.
Mr Brown hasn't left London yet.. Mr Brown has just left.	Mr Brown left London two days ago.
She has already told me about his difficulties.	She told me about her difficulties on Saturday.
She has bought her a present.	He bought her a present.
He has bought her a present today.	He He bought her a present. yesterday.
We have worked here for a year. (już nie pracujemy)	We worked here for a year. (nadal pracujemy)
She has broken her leg. (ma w gipsie, nie chodzi)	She broke her leg. (kiedyś, teraz jej noga jest zdrowa)
I have studied up to now /lately /already.	I studied all night /yesterday /on Wednesday.
I have worked hard today. (jestem zmęczony)	I worked hard today. (już nie pracuję)
I have drunk to much wisky. (jestem pijany)	I drank too much last night. (podajemy czas, który minął - to było poprzedniej nocy - jestem trzeźwy)
Have you seen that film?	Did you see that last Saturday?
I''ve already had lunch.	I had lunch yesterday.
Prices have risen this year. (rok się nie skończył)	Prices rose last year. (rok ubiegły się skończył)
He has just finished his work.	He finished his work last Monday.
I have lost my wallet. Zgubiłem portfel (i nadal go nie mam).	I lost my wallet. Zgubiłem portfel (kiedyś).
WHAT HAVE YOU EATEN TODAY ? I have eaten some meat, some ... etc. today	WHAT DID YOU EAT YESTERDAY? I ate some meat, some bread, some vegetables etc. yesterday
I have spoken English today	I spoke English yesterday
HAVE I GIVEN YOU A DICTATION THIS MONTH? Yes, you have given us a dictation this month	DID I GIVE YOU A DICTATION LAST MONTH? Yes, you gave us a dictation last month
HAVE I WRITTEN ANYTHING ON THIS PIECE OF PAPER THIS LESSON? Yes, you have written something on that piece of paper this lesson	DID I WRITE ANYTHING ON THIS PIECE OF PAPER (CARD OR BOOK ETC.) LAST LESSON? Yes, you wrote something on that piece of paper last lesson.

Podsumowanie - uwagi - Present Perfect i Past simple

PAST SIMPLE • DRANK      I DRANK SOME WATER LAST WEEK    ACTION FINISHED TIME FINISHED
WHAT DID YOU EAT YESTERDAY?      I ate some meat, some bread, some vegetables yesterday.

PRESENT PERFECT * HAVE DRUNK    I HAVE DRUNK SOME WATER THIS WEEK    ACTION FINISHED TIME NOT FINISHED
WHAT HAVE YOU EATEN TODAY    I have eaten some meat, some vegetables ... today

The Past Simple: - took, spoke, wrote etc.,
Present Perfect - have taken, have spoken, have written etc.

Różnica pomiędzy Past Simple i Present Perfect jest taka, że używamy Past Simple, gdy akcja jest zakończona, a okres czasu jest zakończony (minął),
podczas gdy używamy Present Perfect, gdy czynność/akcja jest zakończona, ale czas nie jest zakończony. - dotyczy teraźniejszosci.
Na przykład , mówimy "I spoke English yesterday" - Ja mówiłem po angielsku wczoraj", bo "wczoraj" juz minęło
natomiast mówimy "I have spoken English today" - "Rozmawiałem po angielsku dzisiaj", ponieważ "dzisiaj" jeszcze nie minęło.

Wykorzystanie czasu teraźniejszego uprzedniego Present Perfect sugeruje,
że czynności i wydarzenia z przeszłości mają skutki w terażniejszości.

Użycie czasu przeszłego prostego Past Simple sygnalizuje,
że odnosimy się do czynności, wydarzeń zakończonych w przeszłosci, które nie mają skutków w teraźniejszości.

Present Perfect wyraża powiązanie między przeszłością a teraźniejszością.
Nie wolno używać Present Perfect, kiedy precyzuje się czas kiedy zdarzenie miało miejsce w przeszłości (np. last year) (stosuje się wtedy czas przeszły),
można natomiast podać jednostkę czasu aktualnego (this year).

Zastosowanie Present Perfect:

1 Czynności przeszłe, które mają konsekwencje obecnie. Nie interesuje nas moment kiedy czynność miała miejsce.
I have drunk too much whisky. Wypiłem dużo whisky (jeszcze nie wytrzeżwiałem)
Have you seen that film? Czy widziałeś ten film?
Ale należy powiedzieć:
I drank too much last night. Wypiłem dużo wczoraj wieczorem.
Did you see the film with Peter last Saturday?    Czy widziałeś film z Peterem w ostatnią sobotę?
Można użyć określenia czasu aktualnego - np. this month, this year itp.
Prices have risen this year. Ceny wzrosły w tym roku (rok się nie skończył) - Present Perfect
Prices rose last year. Ceny wzrosły w ostatnim roku. (rok ubiegły się skończył) - Past Simple

2 Z pewnymi przysłówkami (które ustanawiają połączenie z teraźniejszością): ever, yet, already, lately, so far, just ...
I've already had lunch. Już jadlem śniadanie.
He has just finished his work. On właśnie skończył swoją pracę.

3. Ze słowami for, since, how long.
I've lived there for 5 years. Mieszkam tam od 5 lat. (dalej mieszkam)
I have had this computer for a year. Mam ten komputer od roku.
He hasn't walked since his accident.   On nie chodzi od swojego wypadku.
I haven't see Tom since May.  Nie widziałem Toma od maja. (podajemy konkretny moment czasu)
I've been in Malta since last week. Jestem na Malcie od ostatniego tygodnia.
I've lived in Paris since 2003 Mieszkam w Paryżu od 2008r. (i wciąż jeszcze mieszkam)
I've been in love with the same woman for forty years. Jestem zakochany w tej samej kobiecie od 40 lat.
Where have you been since 12 o'clock? Gdzie byłeś od 12 godziny?
How long have you known him? Jak długo go znasz?
for (w sensie od kiedy - przez, od), since (od czasu kiedy) i how long  (w sensie od kiedy) .
Dla określenia przedziału czasu w przeszłości używamy słówka for (przez): for 10 years, for 2 hours, for a long time ...
Dla określenia momentu rozpoczęcia czynności w przeszłości używamy słówka since (od): since 1997, since yesterday, since 4 o'clock, since last year ...

4. Po wyrażeniu: "It is the first time ... "
It's the first time I have flawn. To jest pierwszy raz jak poleciałem samolotem.
It is the first time I've eaten Chinese food.
For the first time she has fallen in love with a man who can afford her.
This is the first time I have seen a mounted band.
This is the first time I've been to Australia.
It is the third time he's eaten pizza.

W wyrażeniu I've had enough (I have had enough)..
I have had enough of your complaining!

Present Perfect używamy do opisywania czynności i wydarzeń, które miały miejsce w przeszłości, ale ich skutki sięgają teraźniejszości.
I have brought it.    Przyniosłem to. (jest tu)
They have decided that....    Zdecydowali, że (już postanowione)
She has lost it.    Ona to zgubiła. (nie posiada, jest zgubione)
He has told her about it.    On jej o tym powiedział. (już się dowiedziała)
The residential building has burnt.    Budynek mieszkalny spalił się. (jest spalony)
I have run out of petrol.    Skończyła mi się benzyna. (dalej nie mogę jechać)

Present Perfect używa się też w odniesieniu do okresu, który zaczął się w przeszłości i trwa do teraz.
Susan has lived in Spain for 10 years.    Susan mieszka w Hiszpanii od 10 lat.
She has lived here since 1990.    Oba mieszka tu od 1990 r.

Można go też używać do opisu wydarzeń, które kilkakrotnie się powtarzały w ciągu tego samego okresu lub trwają nieprzerwanie do dziś.
We have known her for years.    Znamy ją od lat.
Have you ever seen it?    Czy to kiedykolwiek widziałeś?
She has been here many times.    Była tu wielokrotnie.
He hasn't called yet.    On jeszcze nie zadzwonił.
I haven't seen her for ages.    Nie widziałem jej od wieków.
It hasn't been sent yet.    Jeszcze nie zostało wysłane.

W czasie Present Perfect wyrażone są zdania czasowe w zdaniach złożonych (w języku polskim występują w czasie przyszłym)
They won't cooperate until they have seen the contract.    Nie będą współpracować, dopóki nie zobaczą kontraktu.
It is possible to cancel the order before it has been shipped?    Czy można anulowac zamówienie, zanim zostanie wysłane?

W czasie Present Perfect można utworzyć stronę bierną.

The house has been demolished.    Dom został zburzony.
It has been cancelled.        To zostało odwołane.
They have been arrested.    Oni zostali aresztowani.
Why hasn't he been fired?    Dlaczego nie został zwolniony?
What has been changed?    Co zostało zmienione?

Present Perfect używamy:

Mówiąc o czynności, która wydarzyła się w przeszłosci, ale jej skutki dotyczą teraźniejszości (nie podając momentu czynności)
I have done my job. Wykonałem swoją pracę.
Mówiąc o czynności (stanie), która zaczęła się w przeszłości i trrwa do chwili obecnej (może i w przyszłości)
She has lived in Poland for five years. Ona mieszka w Polsce przez 5 lat .
He has lived here since 2008. Mieszka tu od 2008 roku.
Mówiąc o czynności zakończonej właśnie przed chwilą
He has just finished his breakfast. On właśnie skończył swoje śniadanie.
Mówiac o czynności, która powtarzała się kilka razy
We have met him three times. Spotkalismy go 3 razy.
Mówiąc o stanie trwajacym w przeszłości i teraźniejszości bez ograniczenia czasowego:
He has always loved Helen. On zawsze kocha Helen.
W zdaniach, które nie mają okoliczników czasu, a więc nie kojarzą się z żadnym określonym momentem w czasie przeszłym.
Rozmówcę interesują terażniejsze skutki czynności wykoanej w (w przykładach poniżej niedalekiej) przeszłości
I have done my exercise. Here they are.
Mary has eaten dinner. She is not hungry now.
Przysłówki częstotliwości, ktore nie określają dokładnie kiedy czynność się odbyła, lub, które wskazują, że czas trwania skończył się w chwili mówienia
motywują użycie Past Perfect:
just - tylko co, właśnie; not yet, jeszcze nie, already - już, ever - kiedykolwiek, never - nigdy, up till now - do teraz
Have you washed your hands yet?
Will you have another cigarette? No, I've smoked 10 cigarettes already.
Have you ever visited London? No, I've never visited London.
He has just gone out.
Czas Present Perfect występuje też z okolicznikami określajacymi czas, który się jeszcze nie skończyŁ, np. today, lately, tonight, this week/month/year/winter etc.
I have seen this film twice this year.
He has bought a new car today.
She has smoked a lot of cigarettes lately.
Używa się by wyrazić czynność, ktora rozpoczęła sie w jakimś momencie przeszłości i trwa do chwili obecnej.
Gdy wskazuje sie ten moment w przeszłosci, stosuje się przyimek "since" - od; a gdy wskazuje się okres czasu, w którym czynność sttosuje się "for" - przez (jakiś okres czasu).
I haven't met her since Monday.
I have lived in Bytom for 10 years.

Past Simple
Czas Past Simple używa się do opisywania czynności i wydarzeń zakończonych w określonym czasie w przeszłosci, które nie mają skutków w teraźniejszości.
Czas trwania czynności lub wydarzenia jest jasno określony w przeszłosci.
Często w zdaniach pojawia się konkretny przysłówek oznaczajacy czas.

I wanted to see it.    Chciałem to wiedzieć.
He looked at her.    On popatrzył na nią.
They spent the night there.    Oni spędzili tam noc.
We went there on foot.    Posziliśmy tam pieszo.
I got up early this morning.    Wstałem wcześnie dziś rano.

Past Simple używamy

· Mówiąc o czynności, która wydarzyła się i skończyła w pewnym momencie w przeszłosci.
Tom went to the cinema last week. Tom poszedł do kina w ostatnim tygodniu.

· Używa się go też mówiąc o stanie, który trwał w ściśle określonym momencie przeszłości.
She lived in London 5 years ago. Mieszkała w Londynie 10 lat temu.

· Mówiąc o czynności, która wydarzyła się wielokrotnie w przeszłosci, w pewnym jej okresie
Mary read a lot of books when she was young. Mary przeczytała wiele książek, kiedy była młoda.

·         Czas Past Simple jest też stosowany w zdaniu podrzędnym, w konstrukcji drugiego trybu warunkowego,
dla warunku niemożliwego do spełnienia w przyszłosci.
If I knew it, I would help you.    Gdybym wiedział, pomógłbym ci.
If they had it, they would show it to you.    Gdyby oni to mieli, pokazli by ci to.

·         Czasu Past Simple można też użyc przy tworzeniu zdań w stronie biernej, z wykorzystaniem was, were.
He was saved by them. On został uratowany przez nich.
They were robbed.    Zostali okradzeni.
She was arrested.    Została aresztowana.

Present Perfect - Czas teraźniejszy uprzedni - I have done	Past Simple - Czas przeszły prosty - I did
Czynnośc wystąpiła w przeszłosći, skutki w teraźniejszosci. Czynności dokonane, które odbyły się w przeszłości ale ich skutki widać w tej chwili. Rezultat akcji z przeszłości jest ważny w teraźniejszości np: I have done my homework. Odrobiłem prace domową. I have lost my wallet. Zgubiłem portfel (i nie mam go). * I have cleaned my room. (jest czysty) I have eaten a lot and I'm not hungry any more. He's broken his leg John złamał nogę. (Noga jest złamana teraz) I have just closed the windows and it will be warmer in the room now, Tom has had* a bad crash.* Skutki czynności moga być wyrażone domyślnie: The Brown have bought** a new car. Brownowie lupili nowy samochód. (teraz mają nowy)	Akcje zakończone w przeszłości Czynności dokonane, zdarzenia, któere miały miejsce w przeszłości. Wpływ na teraźniejszość ustał lub nie ma znaczenia. I lost my wallet. Zgubiłem swój portfel. (kiedyś). * He was in Sweden last summer. Był w Szwecji zeszłego lata. I visited London last week. I went there two days ago. I lived there for 5 years. (teraz już nie mieszkam) He washed her car. Tom had a bad crash yesterdday. **
Czynności niedawno ukończone, dopiero co zakończone (mają one również rezultat w teraźniejszości) The train has just left. Pociąg właśnie odjechał. We have already finished our work. Wlaśnie skonczyliśmy naszą pracę. Mary has just left the room. Mary właśnie wyszła z pokoju. She's just gone home. I have just played football. He has just left. He has cooked dinner.	Seria czynności występujących jedna po drugiej, zakończonych w przeszłości I left the office, went home, I cooked dinner and fell asleep. Wyszedłem z biura, poszedłem do domu, ugotowałem obiad i zasnąłem He opened the door, got inside, and turned on the light. First I got up, then I had breakfast. He opened the door, got inside, and turned on the light. I came, I saw, I conquered. I finished work, walked to the beach, and found a nice place to swim
Czynności, zdarzenia, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają do chwili obecnej Tom has worked in this firm since 1970. Tom pracuje w tej firmie od 1970r. She has had a dog for 3 years now. Ona ma psa od 3 lat. We have lived in France since 1996. I have always liked her I've lived there for 5 years. (dalej mieszkam) She has had a cat for 5 years now. Stany, które wciąż trwają School has not started yet.	Czas Simple Past stosujemy we wszelkiego rodzaju narracjach o przeszłości, także kiedy opisujemy osobę. Opowiadane czynności miały miejsce w przeszłości i nie mają związku z teraźniejszością. Dotyczy to zarówno czynności pojedynczych, jak i wykonywanych przez dłuższy czas np. The Count himself left my luggage inside and withdrew, saying, before he closed the door. It was about ten p.m. Mary went out of her house and locked the door.
Zdarzenie miało miejsce w przeszłości, ale nie wiadomo dokładnie, kiedy lub nie ma to znaczenia. Czynności przeszłe, w których nie zaznaczono kiedy miały miejsce - czas akcji nie jest zdefiniowany Czynności bez określania czasu I have bought a new car. Kupiłem nowy samochód. He has won the competition unassisted. Wygrał ten konkurs samodzielnie I have eaten a lot and I'm not hungry any more. I have read the instructions but I don't undestand them. Have you seen my stamps? (Yes, I have / No I haven't.) Gdy podaje się dokładną datę wydarzenia z przeszłości, należy zastosować czas Past Simple Kiedy wydarzenie miało miejsce w przeszłości, ale nie wiadomo dokładnie kiedy, można niekiedy użyć czasu Present Perfect	Czynności, które się odbyły w konkretnym momencie w przeszłości. stany przeszłe w określonym czassie przeszłosci Zdarzenie miało miejsce w przeszłości dokładnie określonej, choćby w domyśle. I did my homework yesterday. Odrobiłem wczoraj pracę domową. John started his lesson at 8,00. John zaczął lekcje o 8.00 (kiedy ? - o 8) He bought her a present yesterday. Kupił jej prezent wczoraj. He won the competition in 2000. Wygrał ten konkurs w 2000 roku. The train for London left from platform three an hour ago I read the instructions last night. Gdy podaje się dokładną datę wydarzenia z przeszłości, należy zastosować Past Simple.
Czynność może być powtarzana wielokrotnie, nie wiadomo, czy jeszcze kiedyś wydarzenie nie będzie miało miejsca. Czynność trwa lub powtarza się w nieograniczonym okresie przeszłości i terażniejszości. My mother has read this book twice. Moja matka przeczytała tę książkę dwa razy. I have never liked him. Nigdy go nie lubiłem (i dalej nie lubię) He has always used glasses. Zawsze używał okularów (i uzywa)	Czynność miała miejsce w przeszłości i nie spodziewane jest jej powtórzenie. My mother read this book twice. Moja matka przeczytała tę książkę dwa razy.
Podany jest moment, od którego dana sytuacja ma miejsce, lub okres jej występowania, np.: Our revenues have grown over the last two years. Nasze dochody wzrastają od dwóch lat. She has had a cat for 5 years now.	Zdarzenie miało miejsce w przeszłości nieokreślonej precyzyjnie, ale z kontekstu wynika, że było to dawno temu. When I was young I broke my leg. Gdy byłem mały, złamałem nogę. Pytania o czas wykonania - zakończenia danej czynności . When did John write his letter?
Podkreślone jest to, że zdarzenie miało miejsce niedawno. Scientists have discovered a potential cure for cancer. Naukowcy wynaleźli potencjalny lek na raka.	Podkreślone jest to, że zdarzenie miało miejsce dosyć dawno. Newton discovered the law of gravity. Newton odkrył prawo ciążenia.
Zdania mówiące o czyimś doświadczeniu Czynności lub wydarzenia, które ktoś przeżytł do tej pory - doświadczenia życiowe I have never been to Sweden. (Do tej pory nie byłem w Szwecji) Have you ever been to Paris? Czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?	Dawne zwyczaje i przyzwyczajenia The Romans lived in cities. Rzymianie mieszkali w miastach. We always visited our grandparents at the weekends. Zawsze odwiedzalismy dziadków w weekendy. We visited the Smith last year. My grandmother read this book twice. (Czynność miała miejsce w przeszłości i nie spodziewamy się jej powtórzenia) We used to go to the cinema every Saturday. Chodziłem do kina w każdą sobote.
Zamiast czasu Future Perfect po spójnikach czasowych I shall come as soon as he has finished his work. Przyjdę jak tylko skończę swoją pracę. W czasie Present Perfect wyrażone są zdania czasowe w zdaniach złożonych (w języku polskim występują w czasie przyszłym) They won't cooperate until they have seen the contract. Nie będą współpracować, dopóki nie zobaczą kontraktu. It is possible to cancel the order before it has been shipped? Czy można anulowac zamówienie, zanim zostanie wysłane?	W trybie warunkowym if + Past Simple + Simple Future in the Past Simple Future in the Past + if + Past Simple If I was rich, I would buy fast car If I were you, I would not take this job. It would be nice, if it wasn't so hot.. If John was (were) at home, he would answer the phone.
W czasie Present Perfect można utworzyć stronę bierną. The house has been demolished. Dom został zburzony. It has been cancelled. To zostało odwołane. They have been arrested. Oni zostali aresztowani. Why hasn't he been fired? Dlaczego nie został zwolniony? What has been changed? Co zostało zmienione?	Fakty przeszłe lub generalizacje Gdy chcemy powiedzieć o faktach lub uogólnieniach odnoszących się do przeszłości i nie mających związku z teraźniejszością. Znaczenie jest tu zbliżone do "used to" He was shy as a child, but now he is very outgoing. He didn't like tomatoes before. Did you live in Connecticut when you were a kid? People paid much more to make cell phone calls in the past
Typowe wyrażenia - Present Perfect: already - już I have already done my homework. yet - jeszcze I haven't written it yet. ever - kiedykolwiek This is the best wine I have ever drunk. never -nigdy I have never been to Australia. tooday Have you seen him today? I have worked hard today this morning./ evening / week / month / year / century etc. - tego ranka/w tym tygodniu/ w tym roku ... Tom has rung up three times this morning already. just - dopiero co; The train has just left. recently/lately - ostatnio I have been very busy lately. The Browns have travelled a lot recently. SINCE - od - moment w czasie I have smoked since I left school. FOR - od / przez - okres czasu He has been in the army for 2 years. since 1988 - od 1988 r. since last Friday - od zeszłego piątku for 2 weeks - od 2 tygodni for 5 minutes - od 5 minut for 5 years - od 5 lat how long - jakl długo, odkąd How long have you known her? so far - jak dotąd, so far this morning, He hasn't done so far. before - przed before now - przedtem I think I have met him once before. it's the first time - jest to pierwszy raz the second ..., the only: It's the first time I have eaten pizza. This is the second time he has been ina canoe. This is the only book he has written. up to now / up till now - aż do teraz Where have you been up to now? We've been able to communicate up till now. up to the present - do chwili obecnej not ... ever - nie ... kiedykolwiek still - jeszcze, ciagle He still hasn’t washed up. always - zawsze He has always loved Mary. all day / night / week, all my life all the time, always He has lived here all his life. recently / lately - ostatnio Has he been been here lately? many times He has been here many times. for ages I haven't seen him for ages.	Typowe wyrazenia - Past Simple: yesterday - wczoraj I met him yesterday. last week - w zeszłym tygodniu I bought this book last week. last year - w zeszłym roku He visited France last year, last Christmas / holidays - podczas ostatniego Bożego Narodzenia / wakacji two weeks / days / years ago - 2 tygodnie / dni/ lata temu He spoke to Mary two weeks ago. in 1999 - w 1999 r. He was in Spain in 1999. in the 19th century - w dziewiętnastym wieku in the evening - wiczorem in July In July children went on vacation. on Sunday On Sunday we went to the cinema a year / one year ago - rok temu Mr. Brown left for London one year ago a long time ago - dawno temu I met my wife a long time ago. then - wtedy once - raz, kiedyś once upon a time - dawno, dawno temu the other day - kilka dni temu yesterday morning - wczoraj rano at 8 o`clock... - o godz. 5 John started his lesson at 8 o'clock. in the past - w przeszłości always - zawsze He always carried an umbrella. every day - każdego dnia When I was a boy I walked a mile to school every day. never - nigdy They never drank wine. during - podczas Shakespeare lived during the reigns of Queen Elizabeth I and James I. before - przed He dd not publish anuthing before the war. all day - cały dzień They sat at the beach all day. for - przez He lived in Brazil for two years often, usually, never, when I was a child, when I was younger, etc. She studied French when she was a child

Przykładowe zdania

Present Perfect	Simple Past
What have I (just) done? You've taken a book.	What did you do a few moments ago? You took a book.
What have I done? You've opened the door. Have I opened the door? Yes, you have.	What did I do a moment ago? You opened a window. Did I open the door? Yes, you did.
Have you shut the door? Yes, you have. Have I opened the door? No, you haven't.	Did I open the door a moment ago? Yes, you did. Did I shut it it afterwards? No, you didn't.
I have lived in Warsaw for 10 years. (nadal mieszkam)	I lived in Warsaw for 4 years. (już nie mieszkam)
Tom has worked in the car facrtory since 1992. (pracuje ciagle)	Tom worked in the car factory for a year. (teraz pracuje gdzie indziej)
I have lost my watch and I can't find it anywhere.	I lost my watch during my holiday. (już kupiłem inny, nowy)
I have been to London this week. (może jeszcze pojadę w tym tygodniu)	I was in London on Monday.
He has bought a car. (Kupił samochód w nieokreślonym czasie przeszłym i dalej go ma)	He bought car in 1999. (obecnie nie wiemy, czy dalej go ma)
I have cut my finger. (boli mnie)	I cut my finger. (dawno temu, juz się wygoił)
I have read this book. (pamiętam treść)	When did you read it? I read it last week.
I have had a car accident.	When did it happen? It happened at night.
Tom has seen interesting film.	Where did he see it? He saw it on T.V.
Tom has bought a car in London this week, hasn't he? Tom hasn't bought a car in London this week, has he?

Linki:

PAST CONTINUOUS / PROGRESSIVE - CZAS PRZESZŁY CIĄGŁY

Czas Past Continuous używamy mówiąc o czynnościach i wydarzeniach trwających (dokonywujących się) w określonym momencie w przeszłości.
Jest to odpowiednik czynności przeszłych niedokonanych w języku polskim.
I was cooking dinner. Gotowałem obiad (czynność niedokonana)
My friend was watching TV. Mój przyjaciel oglądał telewizję. (co robił? - czynnośc niedokonana)

Moment czasu trwania wydarzenia może być określony:
a) dokładnym wyrażeniem czasu:
I was writing a letter to my brother at 6 o'clock yesterday.    Pisałem list do brata wczoraj o 6 godzinie.
b) Inną czynnością wyrażoną czasownikiem w czasie przeszłym:
When you phoned me I was working.    Kiedzy zadzwoniłeś do mnie, ja pracowałem.

The Past Continuous Tense używamy:

1. Dla wyrażenia czynności, która rozpoczęła się przed pewnym momentem w przeszłosci i trwała w tym momencie, np.
At half past seven (7.30) she was still having her breakfast. O 7.30 wciąż jadła śniadanie (zaczęła jeść wcześniej i jeszcze jadła je o 7.30)
Yesterday at five John was walking in the park

2. Dla wyrażenia czynności przeszłej, ktora odbywała się w tym momencie, gdy nastąpiła inna czynność przeszła np.
He was singing when I began to speak to him. On śpiewał, kiedy zacząłem mowić do niego.
When I came in, her son was running round the table. Kiedy wszedłem, je syn biegał dookoła stołu.

3. Czasem dla wyrażenia 2 czynności równoczesnych w przeszłości, używa się w zdaniu głównym i podrzędnym Past Continuous, np.
She was sewing while I was playing.
While I was speaking about my future she was thinking of something else.
Na ogół jednak unika się powtarzania formy ciągłej w obu zdaniach.

4. Dla wyrażenia czynności, która w sposób ciągły wypełniała jakiś okres w przeszłości, np.
I was working in the garden all day yesterday.
He was writing letters all day yesterday.

5. Użycie czasu Past Continuous nie wskazuje, czy czynność doprowadziła do zmierzonego rezultatu, czy nie
Mr Brown was repairing his car this morning.    Pan Brown naprawiał swój samochód dziś rano.
Wskazuje, że pan Brown był zajęty dziś rano. Gdy chcemy wskazać, że zadanie zostało wykonane, użyjemy Simple Past:
Mr Brown repaired his car this morning.    Pan Brown naprawił swój samochód dziś rano.

Struktura czasu Past Continuous

Czas rzeczywisty - przeszły	Aspekt: ciągły
Czynności przeszłe niedokonane	I was cooking dinner, but I didn't cook it. Gotowałem obiad, ale go nie ugotowałem.
Zdania, które podkreślają trwanie jakiejś czynnosci	I was dancing at night yesterday. Tańczyłem wczoraj przez cały wieczór.
Typowe wyrażenia:	while / when - podczas, kiedy She was sewing while I was playing. Tom was talking on the phone when I arrived. for 2 hours - przez 2 godziny for 5 weeks - przez 5 tygodni

Budowa czasu - odmiana

Twierdzenia	Podmiot	czasownik posiłkowy BE	czasownik + ing	reszta zdania
Twierdzenia	I / he / she / it you / we / they	was were	going working	to school at school		I was going to school. Szedłem do szkoły. They were going to school. Oni szli do szkoły.
Przeczenia	podmiot	BE + NOT	czasownik + ing	reszta zdania
	I / he / she / it you / we / they	was not (wasn't) were not (weren't)	going working	to school at school		I was not going to school. You weren't working at school.
Pytania		czasownik posiłkowy BE	podmiot	czasownik + ing	reszta zdania
Pytania ogólne		Was Were	I / he / she / it you / we / they	going working	to school?	Was I going to school?
Pytania szczegółowe	Where Why Who	were were were	you you -	going working	to school?	Where were you going? Why were you going to school? Who was going to school?

Odmiana czasownika to ask w Past Continuous

Forma twierdząca	Forma pytająca	Forma przecząca
I was asking he was asking she was asking it was asking	Was I asking? Was he asking? Was she asking? Was it asking?	I was not asking. he was not asking. she was not asking. it was not asking.
we were asking uou were asking they were asking	Were we asking? Were you asking? Were they asking?	we were not asking you were not asking they were not asking

Przykłady zdań

Zdania twierdzące	Zdania przeczące	Zdania pytające
I was doing my Maths homework. Odrabiałem moje zadania z matematyki.	I wasn't doing my homework.	Was he doing his homework?
We were doing the shopping. Robiliśmy zakupy.	We were not doing the shopping.	Were they doing the shopping?
He was watching this film. On oglądał ten fim.	He wasn't watching this film.	Was he watching this film?
Mary was making coffee. Mary robiła kawę.	Mary wasn't making coffee	Was Mary making coffee?

Zastosowanie czasu Past Continuous

(0) Czasu przeszłego ciągłego używamy do opisywania czynności lub wydarzeń, które miały miejsce w przeszłości i trwały pewien czas.
My finger was hurting.    Bolał mnie palec.
He was holding a hammer.
He was waiting there.
She was watching me.
He was looking tired.
She was talking to me the whole evening.

(1)    Czas Past Continuous używamy wyrażając czynność ciągłą w przeszłości, która wydarzyła się w określonym momencie (przedziale czasu.)
I was listening to the radio from six to seven.    Słuchałem radia od godz. 6 do 7-j.
Yesterday at five John was walking in the park.    Wczoraj o piątej John spacerował w parku.
When John came in, Mary was cooking dinner.    W momencie gdy John wszedł, Mary gotowała obiad.

(2)     Mówiąc o czynności, która wypełniała cały okres w przeszłości lub powtarzała się:
Tom and John were waiting for Susan all day yesterday.    Tom i Jan czekali na Zuzannę przez cały dzień wczoraj.
I was waiting for his phone call all day yesterday.
John was writing letter all day yesterday.
He was meeting with many new people.
She was answering the calls.
They have always having some problems.

(3)     Używamy mówiąc o czynności ciągłej w przeszłosci, gdy podczas jej trwania wystąpiła inna czynność.
When Paul came home Brenda was washing up.    Gdy Paweł wrócił do domu, Brenda zmywała naczynia.
I was watching TV when you phoned.
John was not listening when I talked to him.
He was still watching TV when she went to bed.
As she was taking a shower somebody knocked.
Were you watching TV when I phoned?
Was John listening when you talked to him?

(4)     Mówiąc o 2 czynnościach w przeszłości, wykonywanych równolegle w czasie.
He was drinking tee when they were sleeping.    Kiedy oni spali on pił herbatę.
The telephone was ringing but as I was just taking a bath I decided not to answer it.

(5)     Do wyrażenia czyjegoś zamiaru w bliskim czasie
He was going to call you.
We were going to publish it.
The car was going to be sold.

(6)     W celu przestrzegania następstwa czasów
She thought she was going to die.
I hoped you were going to win.

Czas Past Continuous używamy czasem (podobnie jak Present Continuous) ze specjalnym odcieniem emocjonalnym:
I thaught you were never coming.    (irytacja)

Zwrot "I was going to ..." z bezokolicznikiem wyraża zamiar:
The train was just going to start when they arrived.

To stay, to start, to leave, to come, to stay używamy w Past Continuous dla wyrażenia czynności bliskiej w stosunku do czynności przeszłej:
He told me he was leaving for Paris tomorrow.

Past Continuous może czasem wyrażać czynność częstotliwą
She was always trying to convince me of her daughter's musical talents.
(stosuje się raczej w języku literackim, niż potocznym, gdzie częściej występuje forma would lub used to)

Słówka i zwroty charakterystyczne:
yesterday - wczoraj
all day - cały dzień
all morning - cały ranek
all day yesterday - czały wczorajszy dzień
when - kiedy       She was watching TV when he called.
while - podczas gdy      While I was writing the email, the computer suddenly went off.
from ... to - od .. do      John was waiting for you from one till two p.m. I was playing tennis from 6 p.m. to 8 p.m
at six o'clock - o godz. 6-ej       Yesterday at 11 am we were having lunch.
whole - cały    My dog was barking whole night
as - gdy    As she was taking a shower somebody knocked.
at that time - w tym czasie
at midnight - o północy      At midnight, we were still driving.
constantly - ciągle     She was constantly talking.
always - zawsze        They were always coming to class late.
than      He was swimming than. On wtedy pływał.

Uwaga: Niektóre czasowniki, np. wyrażajace czynności zmysłów lub stany uczuciowe, nigdy lub prawie nigdy nie występują w formie Continuous.
Są to m. in.:
appear, be, believe, belong, care, consist of, consider, depend, desire, detest, feel, forget, forgive, hate, have, hear, hope, imagine, know, like, love,
mean, mention, mind, please, possess, recognize, remember, result, see, seem, signify, suppose, want, wish, understand

Zadania z Past Continuous (Repetytoriun maturzysty j. angielski)

Zadanie 1
Użyj powyższych wskzzówek i utwórz zdaina twierdzące w czasie Past Continuous.
1) you / play / card.    You were playing cards.
2) Alice / walk / around the lake   Alece was walking around the lake.
3) Caron / listen / to the radio   Caron was listening to the radio.
4) we / read / a book about Australia   We were reading a book about Australia.
5) Linda / look for / her ring   Linda was looking for her ring.

Zadanie 2
Użyj powyższych wskzówek i utwórz zdania przeczące w czasie Past Continuous
1) The / not / work    They weren't working.
2) Mister / Brown / not / teach / Biology    Mister Brown wasn't teaching Biology.
3) Ben / not / drive / a car    Ben wasn't driving a car.
4) Mick / not / have / lunch    Mick wasn't having lunch.
5) Alison / not / play / tennis    Alison wasn't playing tennis.

Zadanie 3
Utwórz zdania pytajace w czasie Past Continuous
1) the children / paint / a picture?    Were the children painting a picture?
2) Clark / repair / his computer?    Was Clark repairing his computer?
3) Hazel / swim / in the pool?    Was Hazel swimming in the pool?
4) Lucas / have / a shower?    Was Lucas having a showwer?
5) Jason and Aron / run / down the street?    Were Jason and Aron/ running down the street?

Zadanie 4
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą czasownika w nawiasie w Czasie Past Contiinuous.
1) (play)    When I phoned my cousins, they were playing chess.
2) (prepare)    Yesterday at six my Mum was preaparing dinner.
3) (play)    The kods were playing football in the garden when it suddenly began to rain.
4) (practise)    I was practising my song when he came home.
5) (not / drink)    We weren't drinking all day.

Past continuous (I was doing) wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

a) Przykłady sytuacyjne
Yestarday Tom and Jim played tennis. They began at 10 o'clock and finished at 11 o'clock. Wczoraj Tom i Jim grali w tenisa. Zzaczęli o 10 i skończyli o 11.
What were they doing at 10.30?    Co robili o 10.30?
They were playing tennis (at 10.30    Oni grali w tenisa o 10.30.
'They were playing' oznacza, że oni byli w trakcie gry w tenisa. Zaczęli grać ale nie skończyli.
To jest czas Past Continuous
I / he / she           was   playing
we / they / you    were playing

Używamy Past Continuous by powiedzieć, że ktoś był w trakcie robienia czegoś w pewnym czasie.
Czynność lub wydarzenie zaczęły się przed tym czasem ale nie zostały zakończone.
This time last year I was living in Brazil.
What were you doing at 10 o'clock last night?

b) Czas Past Continuous nie mówi nam czy akcja zakończyła się czy nie. Może została zakończona a może nie. Porównajmy:
Tom was cooking the dinner. (past continuous) = He was in the middle of cooking the dinner and we didn't know whether he finished cooking it.
On był w trakcie gotowania obiadu i nie wiemy czy skończył gotowanie.
Tom cooked the dinner. (past simpe) = He began and finished it.    On ugotował obiad = Zaczął i skończył.

c) Często używamy Past Continuous (I was doing) i Past Simple (I did) razem/równoczesnie, by powiedzieć, że wydarzyło się w trakcie czegoś innego:
Tom burnt his hand when he was cooking the dinner.
I saw him in the park. He was sitting on the grass and reading a book.
It was raining when I got up.
While he was working in the garden, I hurt my back.
Ale by powiedzieć że coś wydarzyło się po czyś innym, uzywamy Past Simple
Yesterday evening Tom was having a bath when a phone rang. He got out of the bath and answered the phone.
Porównajmy:
When Tom arrived, we were having dinner. (past continuous) = We had already started dinner before Tom arrived.
When Tom arrived, we had dinner. (past simple) = Tom arrived and then we had dinner.
Uwaga: Są niektóre czasowniki (np. know) które nie są normalnie używane w czasach continuous.
want, lneed, prefer, like, love, have, belong, see, hear, know, realise, believe, suppose, mean, understand, remember, forget, seem.
Ale: What were you thinking about (= What was going on in your mind?)

Exercises:
1. Here is a list some things that Annd did yesterday (and the times at which she did them): Oto lista rzeczy, które Anna zrobła dzisiaj (i czasy w których robiła).
1) 8.45-9.45 had breakfast    2) 9.15-10.00 read newspaper    3) 10.00-12.00 cleaned her flat    4) 12.45-1.30 had lunch    5) 2.30-3.30 washed some clothes    6) 4.00-6.00 watched TV
Now write sentences saying what she was doing at these times: Napisz zdania mówiące co ona robiła w tych okresach.
1) At 9 o'clock she was having breakfast.
2) At 9.30 he was reading the newspaper.
3) At 11 o'clock she was cleaning her flat.
4) At 1 o'clock she was having lunch.
5) At 3 o'clock she was washing some clothes.
6) At 5 o'clock she was watching TV.

2. Grupa ludzi przebywała w hotelu. Pewnego wieczoru włączył się alarm pożarowy. Użyj słów w nawiasach by utworzyć zdania mówiące, co każda osoba robiła w tym czasie.
1) (Ann / write / a letter in her room)    Ann was writing a letter in her room.
2) (George / get / ready to go out)     George was getting ready to go out.
3) ( Carol and Dennis / have / dinner)   Carol and Dennis were having dinner.
4) (Tom / make / a phone call)   Tom was making a phone call.

3. Utwórz zdania z wyrazami w nawiasach. Wstaw czasowniki we właściwych formach, Past Simple (I did) lub Past Continuous (I was doing).
1) (the phone / ring / when I / have / a shower)    The phone rang when I was having a shower.
2) (it / begin / to rain when I / walk / home)    It began to rain when I was walking home.
3) (we / see/ an accident when we / wait / for the bus)    We saw an accident when we were waiting for the bus.

4. Wstaw czasownik we właściwej formie, past continuous lub past simple.
1) (fall) (paint)    George fell off the ladder while he was painting the ceiling.
2) (read) (hear)    Last night I was reading in bed when suddenly I heard a scream.
3) (you / watch)    Were you watching television when I phoned you?
4) (wait) (arrive)     Ann was waiting for me when I arrived.
5) (not / drive) (happen)    I wasn't driving very fast when the accident happened.
6) (brak) (slip)    I broke a plate last night. I was doing the washing-up when it slipped out of my hand.
7) (take) (not / look)    Tom took a photograph of me while I wasn't looking.
8) (not / go) (rain)    We didn't go out because it was raining.
9) (you / do)    What were you doing at this time yesterday?
10) (see)     I saw Carol at the party. She was wearing a really beautiful dress.

Podsumowanie Past Continous Tense

Użycie:
1. Czynność ciągła w przeszłosci, której granice czasowe nie są znane lub istotne
What were you doing yesterday at nine o'clock?    Co robiłeś wczoraj o dziewiątej?

2. Czynnośc, która rozpoczęła się w przed pewnym punktem w przeszłosci i prawdopodobnie trwała po nim,
He was having dinner at 6 o c'lock,    O godz. 6 jadł obiad. (zaczął prze 6 i o 6-ej był w trakcie jedzenia)
Uwaga: He had dinner at 6 o'clock - zaczął jeśc o 6.

3, W zdaniach typu: I was having breakfast when John came.     Jadłem śniadanie kiedy John wszedł.
Czynność jednorazowa, wyrażona w Past Simple nastepuje w czasie trwania innej czynności ciągłej lub tę czynnośc przerywa.

Linki: http://www.englishpage.com/verbpage/pastcontinuous.html http://www.ang.pl/gramatyka/czas/past_continuous http://www.angielski.nauczaj.com/czasy-przeszle/past-continuous.php
http://www.pro-angielski.pl/gramatyka/czasy/past_continuous_tense.php http://angielski.na6.pl/past_continuous http://poangielsku.com/czas-past-continuous.html

PAST SIMPLE & PAST CONTINUOUS - PORÓWNANIE

Czasów Past Simple i Past Continuous używamy, mówiąc o czynnościach, które odbyły się w przeszłości oraz o czynnościach, które odbyły się w konkretnym momencie w przeszłości.
Czas Past Continuous używamy, mówiąc o czynnościach trwajacych w określonym momencie w przeszłosci. Jest to odpowiednik czynności przeszłych niedokonanych w języku polskim.
Czas Past Simple uzywamy, mówiąc o czynnościach dokonanych, które odbyły się w przeszłosci..

I was doing my homework.    Odrabiałem zadanie domowe.    Past Continuouse
I did my homework.    Odrobiłem zadanie.    Past Simple
She was reading a book.    Ona czytała książkę.    Past Continuouse
She read a book.    Ona przeczytała książkę.    Past Simple

Zadania (Repetytoriun maturzysty j. angielski)

Zadanie 1
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą w czasie Past Simple lub Past Continuous.
1)    (do) (break)    When I was doing the washing-up, I broke a plate.
2)    (play) (do)    While Tim was playing computer games, his mother was doing the washing-up.
3)     (drink) (eat)    He drank some juice and he ate a few chips.
4)    (have) (hear)    I was having dinner when I suddenly heard a scream.
5)    (work)    (come)    When my father was working in the garden, my uncle came to see him.

Zadanie 2
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą w czasie Past Simple lub Past Continuous.
1)   (go) (take) (begin)   She went to school, took out her textbook and began studying.
2)   (start) (want)   When it started to rain, our dog wanted to come inside.
3)    (do) (visit)    When Jane was doing a language course in Ireland, she visited many interesting places.
4)    (be) (see)   When I was on my way home, I saw an accident.
5)    (not / understand) (talk)    I didn't understand what they were talking about.

Zadanie 3
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą w czasie Past Simple lub Past Continuous.
1)    (drive) (pass)    While me and my friends were driving from Los Angeles to Las Vegas, we passed the Mojave Desert.
2)    ((arrive) (look)    When we arrived in Las Vegas, we weree looking for a nice hotel.
3)    (realax) (gamble)    While I was realaxing by the pool, my friends were gambling in the piano.
4)    (enter) (play)    When I entered the casino, my friends were playing Black Jack.

Past Continuous jest tworzony przez czas przeszły czasownika to be + present participle:

Odmiana czasownika to work:

Forma: Twierdząca	Przecząca	Pytająca	Pytanio - przeczenie
I was working	I was not working I wasn't working	was I working?	was I not working? wasn't I working?
you were working	you were not working you weren't working	were you working?	were you not working? weren't uou working?
he / she /it was working	he / she /it was working	was he / she /it working?	was he not working? wasn't he working?
we were working	we were not working	were we working?	were we working? weren't we working?
you were working	you were not working	were you working?	were you not working? weren't we working?
they were working	they were not working	were they working?	were they not working? weren't they working?

Główne użycie Past Continuous

A.    Czas Past Continuous jest głównie używany dla czynności, które trwały przez jakiś czas, ale którego dokładne granice są nieznane albo nieważne.
To może być wyrażone na diagramie '. . . . . . ' co wskazuje niepewnośc odnośnie początku i końca czasu.
. . . . . . ._________________ . . . . . . . .

B.    Używany bez użycia czasu może wskazywać stopniowy rozwój:   It was getting darker.   The wind was rising.

C.   Użyty z punktem czasowym, wyraza czynność, która zaczęła się przed tym czasem i prawdopodobnie jest kontynuowana po,
At 8 he was having breakfast. Był w trakcie jedzenia śniadania o 8. Zaczął przed 8.
He had started at eight. Oznacza, że zaczął o 8.

D.   Jeśli zamienimy wyrażenie czasowe czasownikiem w Simple Past:
               When I arrived
                        |
                        V
. . . . ._______X__________ . . . . . .
    Tom was talking on the phone.
Komunikujemy, że czynność w Past Continuous zaczęła się przed czynnością w Past Simple i prowdopodobnie trwała po.
Czynność w Past Simple jest wskazana przez X.
Porównajmy tę kombinację z kombinacją 2 czasów Past Simple, które zwykle wskazują czynności sukcesywne:
When he saw me he put the receiver down.

E.    Używamy czasy continuous w opisach.
Zauważ kombinację opis (past continuous) z narracją (simple past)
A wood fire was burning on the hearth, and a cat was sleeping in front of it.
A girl was playing the piano and (was) singing softly to herself.
Suddenly there was a knock on the door. The girl stopped playing. The cat woke up.

Inne użycia Past Continuous
Ten czas może być uzyty jako ekwiwalent czasu Present Continuous
A.    Mowa bezpośrednia:    He said, 'I am living in London.'
B.    Mowa zależna:    He said he was living in London.
B.    Tak jak Present Continuous może być użyty do wyrażenia zdefiniowanego przyszłego postanowienia:
I'm leaving tonight. I've got my plane ticket.
tak Past Continuous może wyrazać rodzaj przyszłości w przeszłości:
He was busy packing, for he was leaving that night. (Decyzja odejścia podjął jakiś czas wcześniej)
C.    Past Continuous z always:
He was always ringing me up.    He was always working.

Past Continuous jako alternatywa czasu Past simple

Czas Past Continuous może być użyty jako alternatywa dla czasu Past Simple do wskazania bardziej przypadkowej niż celowej czynności:
I was talking to Tom the other day.
Czas Past Continuous tutaj daje wrażenie, że czynność nie była w żaden sposób nietypowa czy niezwykła.
Dąży także do usunięcia odpowiedzialności z tematu. W powyższym przykładzie nie jest jasne kto zaczął rozmowę i to nie ma znaczenia.
Zauważ kontrast z czasem Past simple: I talked to Tom. Zdanie to wskazuje, że ja podjąłem inicjatywę.
Podobnie:
From 4 to 6 Tam was washing the car.
To wskazuje, że była to przypadkowa, prawdopodobnie rutynowa czynność.
Porównajmy z:
From 4 to 6 Tom washed the car. (oznacza celowe działanie podjęte przez Toma).
Zauważmy, że czasy continuous są używane tylko dla widocznyhc nieprzerwanych czynności.
Jeśli podzielimy czynność lub mówimy ile razy się zdarzyła, musimy użyć Simple Past:
I talked to Tom several times. Tom washed bothe cars.
Ale możemy oczywiście użyć Continuous dla widocznych równoległych czynności:
Between 1 and 2 I was doing the shopping and walking the dog.
Czas Past Continuous jest zwykle używany z takimi określeniami czasu jak:
today, last night, in the afternoon, które mogą być traktowane jako punkty w czasie lub okresy.
Okresy czasu mogą być wskazane przez dokładne czasy jak pokazano powyżej.
W pytaniach jak okre czasu został spędzony, Past Continuous wydaje się być bardziej uprzejmym niż Simple Past.
"What were you doing before you came here" brzmi bardziej grzecznościowo niż "What did you do before you came here?"
Z drugiej strony "What were you doing in my room?" może wskazywać, że ja myślę, że ty nie miałeś prawa być tutaj,
podczas gdy " What did you do in my room?" może nigdy nie dawać takiego wrażenia.

PAST PERFECT

Czasu Past Perfect używamy mówiąc o czynności przeszłej, która wydarzyła się przed inną czynnością, zdarzeniem.
Czas Past Perfect służy do mówienia o czynnosci, która miała miejsce pierwsza.

I received a good mark in my test because I had practised with Greg's books. Dostałem dobrą ocenę z testu bo ćwiczyłem używając książek Grega.
(najpierw ćwiczyłem a dopiero potem dostałem dobrą ocenę - czynności nie są równoczesne).
My friend was in hospital because she had slipped on banana skin. Moja przyjaciółka była w szpitalu, ponieważ poślizneła się na skórce banana.
(najpierw miała wypadek, a potem pojechała do szpitala).

BUDOWA CZASU
Czas Past Perfect tworzy się według schematu:
operator HAD + czasownik w formie Past Participle

Zdania twierdzace		Zdania przeczące		Zdania pytające			Pytanio -przeczenia
I	had + "czasownik -ed " lub had + past participle (III kolumna czasowników nieregularnych)	I	Forma długa: had not + "czasownik -ed " lub had not + past participle Forma skrócona: hadn't + "czasownik -ed " lub hadn't + past participle	had	I	+ "czasownik -ed " + ? lub + past participle + ? (III kolumna czasowników nieregularnych)	hadn't	I	+ "czasownik -ed " lub + past participle (III kolumna czasowników nieregularnych)
you		you			you			you
he / she / it		he / she / it			he / she / it			he / she / it
we		we			we			we
you		you			you			you
they		they			it			they

Wzory

Twierdzenia		Przeczenia		Pytania			Pytanio-przeczenia
I	had worked had gone	I	had not worked hadn't worked had not gone hadn't gone	had	I	worked gone	hadn't	I	worked? gone?
you					you			you
he / she / it					he/ she/ it			he / she / it
we					we			we
you					you			you
they					they			they

I had done my Maths homework.    Odrobiłem zadanie z matematyki.
We had gone shopping.    Poszliśmy na zakupy.
He had watched this film.    On obejrzał ten film.
Betty had made coffee.        Betty zrobiła kawę.
I hadn't done my Maths homework.    Nie odrobiłem zadania z matematyki.
We had not done the shopping.    Nie zrobilismy zakupów.
He hadn't watched this film.    On nie obejrzał tegom filmu.
Betty hadn't made coffee.    Betty nie zrobiła kawy.
Had you done your Maths homework?    Czy odrobiłes zadanie z matematyki?
Had they done shopping?    Czy oni poszli na zakupy?
Had he watched this film?    Czy on obejrzał ten film?
Had Betty made coffee?    Czy Betty zobiła kawę?

Do większości czasowników w czasie Past Parfect dodajemy końcówkę -ed, np.
cook - cooked
watch - wathed
Ale jesli czasownik jest nieregularny, nalezy użyć jego formy Past Participle (III kolumna), np.
make - made
buy - bought

Zastosowanie Past Perfect
(1)    Używamy, gdy mówimy o 2 czynnościach w przeszłosci, przy czym czynność, która wydarzyła się w bardziej odległej przeszłości ()
wyrażamy w Past Perfect, a czynność późniejszą (bliższą teraźniejszości) wyrazamy w Past Simple (B)
Joan went to the theatre after she had finished her homework.    Joanna poszła do teatru po skończeniu swojej pracy domowej.
(2)    Używamy w tzw. mowie zależnej, przy zdawaniu relacji z wydarzeń majacych miejsce w przeszłości.
He said that she had gone to the theatre.    Powiedział, że ona poszła do teatru.

   Wykres czasowy

	Past	Present	Future
(1) (2)	A B # #

Czas Past Perfect używamy do wyrazania czynności lub stanów przeszłych, które poprzedzały inne czynności i stany w przeszłości, np.
I had written 5 letters befor I went to the post-office.
When I saw his face I realized that we had already met somewhere.
Czas Past Perfect wyraża też czynność, która została zakończona przed konkretnym momentem w przeszłości, np.
Before they won the Final Cup in 1998, they had played more than 50 matches.
Czas Past Perfect stosuje się do zakonczonej czynności przeszłej, której skutki były widoczne w przeszłosci, np.
The school was empty because all students had gone for a trip.
Czas Past Perfect występuje w zdaniach warunkowych typu III (w if-clause) i odnosi się do przeszłości, np.
If you had given her your address she would have written to you.     Gdybyś był dał jej swój adres, mogłaby pisać do ciebie (ale nie daleś)
Past Perfect występuje też po takich wyrazeniach jak:
I wish,    I'd rather,   as if / through    if only.
Odnosi się wówczas do przyszłosci, np.
I wish I hadn't told hom about it.   Załuję, że mu o tym powiedziałem.
W mowie zależnej Past Perfect zastępuje Present Perfect i Simple Past, np.
"They have already done it",    she said.    She said (that) they had already done it.
Past Perfect w mowie zależnej nie zmienia się:
Past Perfect występuje w konstrukcji it/that was the first time i określa przeszłość, np.
It was the first time I had ever tried Chinese cuisine.

Konstrukcja

HAD + Past Participle (III forma)

w zdaniach oznajmujących po podmiocie występuje słowo had a po nim czasownik główny w formie Past Participle (imiesłowu biernego)
w zdaniach pytających umieszczamy had przed podmiotem zdania
zdania przeczące tworzymy stawiając had oraz przeczenie not po podmiocie zdania
zdania pytająco-przeczące tworzymy stqaiwając hadn't przed podmiotem

Słówka i zwroty charakterystyczne
said / told - powiedział(a) itp.
because - ponieważ
before - przed
after - po
already - juz
as soon as - jak tylko
by (June / 2000) - do (czerwca / do roku 2000)
by the time that - kiedy
for - od, przez
just - właśnie
never - nigdy
since - od
until / till - (aż) do
yest - jeszcze, już

Zadania (Repetytoriun maturzysty j. angielski)

Zadanie 1
Uzupełnij poniższe zdania odpowiednią formą czasownika w nawiasie w czasie Past Perfect.
1)    (watch)    The students talked about the film they had watched.
2)    (miss)    I was late for work because I had missed the bus.
3)    (build)    Simon lived in the house that my grandfather had built.
4)    (paint)    We admired the picture that Lucy had painted.
5)    (plant)    They watered the trees that they had planted.
6)    (write)    The teache corrected the tests that the pupils had written.

Bibliografia
Repetytorium maturzysty j. angielski. Daniela MacIsaac. Wyd. GEEG. Kraków 2010.
Język angielski. Repetytorium gramatyki z ćwiczeniami. PWN. Warszawa 1986.
Gramatyka języka angielskiego. Wydanie dziewiąte. WSiP. Warszwa 1987.
Język angielski dla studiujących zaocznie. Michalina Kolado. Politechnika Śląska. Skrypty uczelniane. Gliwice 1982.
Gramatyka w tabelach. Język angielski Joanna Janecka. Barbara Nogacka-Baworowska. Langenscheidt. Warszawa
Gramatyka języka angielskiego z praktycznymi przykładami. LINGEA 2012.
Super ściąga. KOMPENDIUM CZASÓW I SŁOWNICZEK. Michał Radwański. F-ma TOMCZAK
Angielski w cztrey tygodnie. Kurs podstawowy. Małgorzata Głogowska. Alan Cook. Wysd. Rea s.j. Warszawa. Wydanie II 2005.
Małe Tablice język angielski. Wydawnictwo Adamantan. Warszawa 2004.
Rozmówki angielskie. Teresa Jackowska. PW "Wiedza Powszechna" Warszawa 1985.
English Gramamr In Use. A self-study reference and practice book for intermediate students WITH ANSWERS. Raymond Murphy. Cambridge University Press. 1985.
A Practical English Grammar. Fouth edition. A. J. Thomson, A.V. Martinet. Oxford University Press. Sevenh impression 1990.
Focus on First Certificate. Sue O'Connell. Collins E-L-T. London and Glasgow. 1987.
Think First Certificate. Longman. 1990.
Le petit livre de la Grammaire anglaise. Jean-Bernard Piat. Editions Generales First 2005.
Conjugaison anglaise. Pocket. Gerard Hardin, Michel Marcheteau. Broadard & Taupin. Paris.
New Hotline Starter. Oxford University Press.

Inne...

RZECZOWNIK - the NOUN

Liczba mnoga rzeczowników

PRZEDIMKI - RODZAJNIKI - ARTICLES

ZAIMKI - PRONOUNS

Podsumowanie - zaimki

CZASY GRAMATYCZNE

Czas the PRESENT SIMPLE - teraźniejszy prosty

BUDOWA CZASU

Zdania twierdzące

Zdania przeczące

Zdania pytające

Pytanio-przeczenia

Pytania w czasie Present Simple

The Present Continuous Tense - czas teraźniejszy ciągły

Present Continuous Forms - odmiana czasownika "to speak" -

Użycie 1 Teraz

Użycie 2 Dłuższe działania teraz w toku

Użycie 3 Bliska przyszłość

Użycie 4 Powtarzanie i irytacje z "Always" / "Constantly"

Normal Verbs: to run, to walk, to eat, to fly, to go, to say, to touch itd.

ZADANIA - czas Present Perfect na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Zadania z Past Simple na podstawie "repetytorium maturzysty j. angielski poziom podstawowy", wyd. "GREG", Kraków 2010

Podsumowanie, uzupełnienie - Past Simple

The Present Perfect (simple) - czas teraźniejszy dokonany

Użycie Present Perfect

Głowne zastosowania Present perfect:

Simple Past Tense - czas przeszły prosty

Miejsce wyrażeń charakterystycznych dla czasu Present Perfect w zdaniu:

Zadania - porówanie Present Perfect i Present Simple

Present Perfect

Past Simple

Present Perfect czy Past Simple?

Present perfect (I have done) czy past simple (I did) ? wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

Zdania przykładowe w Present Perfect i Past Simple

Podsumowanie - uwagi - Present Perfect i Past simple

Linki:

PAST CONTINUOUS / PROGRESSIVE - CZAS PRZESZŁY CIĄGŁY

Zadania z Past Continuous (Repetytoriun maturzysty j. angielski)

Past continuous (I was doing) wg English Grammar in Use. Raymond Murphy. Cambridge University Press

PAST SIMPLE & PAST CONTINUOUS - PORÓWNANIE

Główne użycie Past Continuous

Past Continuous jako alternatywa czasu Past simple

PAST PERFECT

Miejsce wyrażeń charakterystycznych dla czasu Present Perfect
w zdaniu: