Zajęcia
kompetencji cyfrowych (także dla seniorów) – zakres rozszerzony
Spis
treści
2. Popularne usługi sieciowe w
Internecie
3. Wyszukiwanie informacji w sieci
Internet
5. Zasady netykiety
i prawo w sieci
6. Zagrożenia i bezpieczeństwo w sieci
Internet
III. Podstawy
obsługi urządzeń i podstawowych programów użytkowych
IV. Pewne wskazówki
związane z obsługą podstawowych programów użytkowych
Linki: ABC Internetu
Internet
to bardzo popularne medium. Coraz więcej osób spędza swój wolny czas, ale także
pracuje,
w Internecie. Zaletą Internetu jest duża szybkość przekazu informacji.
Znajdziemy w nim informacje ze świata, kraju, wydarzenia sportowe, porady,
artykuły z różnych dziedzin.
Można także posłuchać muzyki, oglądać telewizję, teledyski, filmy,
wysyłać wiadomości e-mailowe z załącznikami ,
rozmawiać dzięki komunikatorom czy przesyłać na bieżąco (on Line) wiadomości
tekstowe.
Na
podstawie latarnicy.pl
OSZCZĘDNOŚĆ
PIENIĘDZY:
w portalach aukcyjnych można kupić
wiele rzeczy taniej
– np. Ebay.com , Allegro.pl
porównywarki pomogą szybko porównać ceny w wielu
sklepach
– np. Ceneo.pl , Nokaut.pl , Skapiec.pl
dzięki programom i komunikatorom
można kontaktować się z rodziną i znajomymi bez ponoszenia opłat
– np. Skype.com , Gadu-gadu.pl
w Internecie można wyszukiwać
tańszych specjalistów, majstrów, wykonawców
– np. Poproblemie.pl , Oferia.pl
można rezerwować wczasy i noclegi w
okazyjnych cenach
– np. Lastminute.pl, Booking.com , Tanienocowanie.pl
Internet umożliwia przeglądanie
ogłoszeń,
np. Tablica.pl , Odsprzedamwczasy.pl
UŁATWIENIE
CODZIENNYCH ZADAŃ:
łatwość dotarcia do informacji –
wyszukiwarka Google, portale tematyczne,
np. Zdrowie.gazeta.pl , E-turysta.pl
zakupy przez Internet – np. Sklepywinternecie.pl, E-piotripawel.pl , Dodomku.pl
możliwość planowania podróży – np. Maps.google.pl , Jakdojade.pl , E-podroznik.pl
dostęp do oferty różnorodnych
specjalistów, majstrów, wykonawców
– np. Remontuj.pl , Poproblemie.pl
szybkie przekazywanie informacji
– np. Poczta.onet.pl , Poczta.interia.pl , Poczta.gazeta.pl , www.Mail.google.com
możliwość zarządzania finansami i
kontaktu z bankiem – np. Inteligo.pl , mBank.pl
rejestracja online
u lekarza – np. iMed24.pl
nowe przepisy kulinarne – np. Przepisy.net , Przepisy.pl , Ugotujto.pl
nowe wzory robótek ręcznych – np. Makatka.pl , Robotkowalnia.blox.net
DOSTĘP DO
NOWYCH MOŻLIWOŚCI:
oferty wczasów – np. Lastminute.pl, Wakacje.pl
oferty pracy – np. Pracuj.pl , Infopraca.pl, Gazetapraca.pl
kontakt ze specjalistami – np. Zdrowie.gazeta.pl, Uroda.pl, Prawnicy.pl
możliwość dzielenia pasji – np. Grono.net, Fotopolis.pl, Wedkuje.pl, Deon.pl
możliwość nawiązywania nowych
znajomości – np. Sympatia.pl, E-darling.pl, Katolik.pl
UDZIAŁ W ŻYCIU
SPOŁECZNOŚCI:
tworzenie sieci znajomych i udział w
grupach tematycznych – np. Facebook.com, Goledenline.pl
odszukanie starych znajomych i
pozostawanie z nimi w kontakcie – np. Nk.pl , Grono.net
szybki kontakt z dużą liczbą osób –
np. Twitter, Blip.pl
udział w dyskusjach na forach
internetowych – np. Forum.gazeta.pl, Forum.onet.pl
CZĘSTSZY
KONTAKT Z BLISKIMI I ZNAJOMYMI:
przekazywanie listów, dokumentów,
zdjęć za pośrednictwem poczty internetowej – np.
Poczta.onet.pl , Mail.google.com, Poczta.gazeta.pl
bezpłatne rozmowy telefoniczne,
możliwość wideorozmowy – np. Skype.pl , Tlenofon, Tlen.pl , GG10
chaty i komunikatory – np. Gadu-gadu.pl , Spark.pl
MOŻLIWOŚĆ
ROZWOJU I DOSTĘP DO ROZRYWEK:
gry: brydż, tysiąc, scrabble itp. – np. Kurnik.pl
ulubione seriale i filmy – np.
vod.onet.pl, www.Ipla.tv
słuchanie ulubionego radia lub
wybranych utworów muzycznych – np. Miastomuzyki.pl, Youtube.pl
dostęp do wielu pozycji książkowych
– możliwość bezpłatnego (zazwyczaj) pobrania i czytania w komputerze
– np. Ebook.pl, Ebooki24.org
wirtualne muzea – np. 1944.wp.pl, Imnk.pl
dostęp do wiedzy encyklopedycznej,
specjalistycznej, słowników
– np. Wikipedia.pl, Edukacja. gazeta.pl, Dict.pl, Translate.pl, Sjp.pwn.pl
możliwość uczenia się przez Internet
– dostęp do materiałów edukacyjnych, np. Eangielski.com
Komputer musi
zawierać kilka podstawowych elementów:
obudowę, w której kryje się elektronika, monitor, który wyświetla
obraz z komputera, a także klawiaturę i mysz,
które pozwalają wydawać maszynie polecenia.
Musi też być
wyposażony w system operacyjny – bez niego będzie tylko pudłem, które ci
się do niczego nie przyda.
Najbardziej popularny
dla komputerów typu PC (ang. Personal computer
– komputer osobisty) jest nadal Windows,
często nowe komputery są już w system zaopatrzone, czasem trzeba dopłacić za
jego instalację.
Do wyboru masz również systemy operacyjne darmowe, na przykład Linux.
Komputery typu Mac, dawniej Macintosh, firmy Apple mają
jeszcze inny system operacyjny
– Mac OS – który różni się w obsłudze od Windows.
Komputer stacjonarny, laptop, netbook, ultrabook,
komputer All-in-one (elektronika w
monitorze), tablet (z systemem Android).
Do stacjonarnego
komputera monitor LCD lub LED. Wielkość obrazu – przekątna w calach.
Do wygodnej pracy z
laptopem zalecana wielkość minimum 15”, do stacjonarnego 19”.
Netbooki a
zwłaszcza tablety mają mniejsze ekrany.
Przy wyborze
komputera istotne są takie elementy jak procesor, pamięć operacyjna
(obecnie min. 4GB),
grafika (karta graficzna lub grafika zintegrowana).
Dla wygodniejszej pracy z laptopem, który posiada touchpad
warto dokupić myszkę a czasem
i dodatkową klawiaturę podtaczaną przez port USB.
Głośniki, mikrofon i kamera zwykle są na wyposażeniu laptopa, do stacjonarnego
należy zwykle dokupić.
Najlepiej kupować
sprzęt
w salonie komputerowym i szczegółowo rozeznać parametry i możliwości.
Często kupuje się też
drukarkę. Starsze drukarki podłączane prze port LPT nie pasują obecnie do
nowego sprzętu.
Drukarki mogą być
atramentowe lub laserowe, drukujące kolorowo lub na czarno-biało.
Ważne są koszty
eksploatacji – w przypadku tanich drukarek nieraz komplet tuszy jest droższy
niż drukarka.
Trzeba brać pod uwagę
koszty eksploatacji.
Przy instalacji
komputera należy brać po uwagę warunki BHP i ergonomię pracy.
Ekran najlepiej jak
jest ustawiony prostopadle do okna (nie na wprost).
Usytuowanie monitora
w odległości min. 45 cm od oczu.
Krzesło wygodne i
biurko – na oparcie rąk.
W czasie pracy
narobić robić przerwy.
W komputerze powinien
być zainstalowany legalny system operacyjny – obecnie popularny Windows 7 i
Windows 8
w wersji Home Premium (wcześniej Windows XP i Vista).
Wersja OEM nie pozwala na przeniesienie systemu na inny komputer.
Wersja BOX – owa jest droższa ale umożliwia przeniesienie na inny komputer.
Po zainstalowaniu
sytemu należy zrobić kopie bezpieczeństwa (zwykle na kilka płyt DVD)
i na bieżąco aktualizować system oraz sterowniki.
Należy również
zainstalować program antywirusowy licencjonowany (np. Norton, Kaspersky,F-secure, Eset, Avast, MKS)
lub darmowy (np. Avast, AVG, ) i
ewentualnie programy do usuwania koni trojańskich i innego złośliwego
oprogramowania
(np. Windows Defender, Spybot,
Emisoft Emergency Kit, SpyWare Blaster, Anvi Smart Defender).
Warto też
zainstalować program do usuwania śmieci z Internetu np. Ccleaner, czy inny program do defragmentacji dysków
(np. Auslogics Defrag, Defraggler).
Na bieżąco należy
uaktualniać definicje wirusów, uruchamiać program antywirusowy czy inny tego
typu, oczyszczać dysk
(Oczyszczanie dysku), de fragmentować (Defragmentator
dysków) .
Inne systemy
operacyjne: darmowe wersje Linuxa, Mac OS na
komputery Macintosh , Google Android dla tabletów,
Windows Mobile dla palmptopów, sieciowe systemy
operacyjne dla serwerów, np. Windows Server.
Komputer powinien być
zasilany przez listwę zasilającą a nie bezpośrednio z kontaktu
(gniazdko elektryczne z uziemieniem lub zerowaniem).
Drukarkę należy
uruchamiać co jakiś czas by nie zaschła głowica.
Monitor przecierać
odpowiednimi środkami z zestawów do czyszczenia
- http://www.dobra-rada.pl/czyszczenie-monitora-przydatne-wskazowki_641
Internet stacjonarny
z łącza telefonicznego (Orange, Netia…) lub kabla telewizji
kablowej (np. UPC) poprzez modem
i ewentualnie router by można korzystać bezprzewodowo w mieszkaniu.
Internet bezprzewodowy
– połączenie bez kabla przez sieć WiFi
(karta bezprzewodowa w komputerze lub modemWiFi) z routera
domowego lub innych nadajników np. darmowych w mieście
albo Internet z sieci komórkowej – poprzez modem z kartą lub
telefon komórkowy.
Internet komórkowy (np. Orange, T-Mobile, Plus, Play) zwykle ma ograniczenie na transfer
danych, w abonamencie lub na kartę.
Internet dostarczają
też dostawcy osiedlowi i lokalni – przewodowy lub bezprzewodowy.
Czasami bywa przypisany do karty sieciowej i zbyt obciążony.
Łącze
Internetowe ma 2 główne parametry:
Prędkość transmisji w Mbit/sek
i limit transmisji w GB (gigabajtach).
Ważny
jest koszt zakupu modemu, routera i instalacji.
2 Popularne
usługi sieciowe w Internecie
Usługa WWW (World
Wide Web) to najpopularniejsza usługa sieciowa.
Polega na udostępnianiu wszelkich informacji za pomocą stron WWW
(ogólnoświatowa pajęczyna).
Strona internetowa WWW jest formą dokumentu elektronicznego zawierającą
informacje tekstowe, grafikę,
animacje, obrazy, dźwięk, wideo.
Publikacje na
stronach WWW dotyczą wszystkich dziedzin życia i są przedstawiane przez
instytucje, firmy oraz osoby prywatne.
Strony internetowe
umieszcza się na kontach WWW udostępnianych przez serwery WWW w sieci.
Strony tworzy się za
pomocą języka programowania HTML (zwykłe pliki tekstowe o rozszerzeniu htm lub html).
Przeglądarka
internetowa – przeglądarka WWW
Strony internetowe są
przeglądane za pomocą specjalnych programów instalowanych w komputerach
użytkowników.
Programy te nazywają
się przeglądarkami WWW.
Przeglądarka
internetowa – program komputerowy, którego zadaniem jest przeglądanie zasobów
sieci WWW.
Najpopularniejsze
przeglądarki Internetowe (programy do wyświetlania stron WWW):
Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera, Safari.
Wpisując
nazwę strony w przeglądarce łączymy się z serwerem WWW, na którym się ona
znajduje.
Serwer
odszukuje i wysyła dane do przeglądarki. Serwer ma wbudowany program nazywany
interpreterem języka HTML,
dzięki czemu można je poprawnie wyświetlić na monitorze lub wydrukować.
Linki
– hiperłącza.
Aby
umożliwić połączenie miedzy stronami lub poruszanie się w obrębie strony
umieszcza się specjalne odnośniki
zwane hiperłączami.
Hiperłączem
może być wyróżniony fragment tekstu lub obiekt graficzny.
Po
kliknięciu na hiperłącze przechodzi się do wyróżnionego miejsca
(nowej strony lub fragmentu dokumentu, oznaczonego kotwicą).
Sieć
WWW
Dostępne
w Internecie strony WWW tworzą sieć WWW, zwana siecią Web.
Można do niej przejść wpisując adres strony, zwany URL w nagłówku
przeglądarki albo nazwę strony
w jakiejś popularnej wyszukiwarce (np. Google).
W ramach strony poruszamy się wpisując adres URL danego dokumentu lub
wykorzystując łacza na stronie.
Adresy
stron i protokół ich przesyłania
Każda
strona WWW w sieci, podobnie jak każdy dokument czy plik w Internecie ma swój
adres URL (Universal Resource Locator
– uniwersalny lokator zasobów).
Adres URL składa się z następujacych elementów:
Identyfikator
protokołu usługi
nazwa domeny serwera ścieżka
dostępu i nazwa pliku
Np.
http://
onet.pl
index.html
Protokołem
przesyłania stron jest http (Hyper Text Transfer Protocol), a jego
identyfikatorem http://.
W
większości przeglądarek można pominąć identyfikator http:// - jest on domyślny.
Elementy
stron WWW
Strony
Internetowe oprócz tekstu i grafiki mogą zawierać też skrypty i aplety –
specjalne programy do rozszerzenia funkcji stron WWW.
Np. animacje, pliki dźwiękowe, filmy. Do odtwarzania potrzebne są czasem
programy zwane wtyczkami (plug-in).
Zapisywanie
stron WWW na dysku komputera
Przeglądaną
stronę można zapisać na dysku lokalnym swojego komputera i przegladać
w trybie offline.
Zawartość
tymczasowych folderów z plikami internetowymi można i należy usuwać przez
odpowiednie narzędzia przeglądarki
lub specjalne programy jak np. Cleaner
Ciasteczka
Gdy
serwer WWW przesyła stronę do przeglądarki, zapisuje także informacje kontrolne
na
komputerze użytkownika, nazywane ciastkami.Na tej
podstawie serwer WWW jest w stanie stwierdzić
czy komputer kontaktował się z nim wcześniej.
Ciasteczka
są stosowane najczęściej w przypadku liczników, sond, sklepów internetowych,
stron wymagających logowania,
reklam i do monitorowania aktywności odwiedzających.
Do
kasowania może służyć np. program CCleaner.
Rola
portali internetowych
Portal
internetowy
– internetowy serwis informacyjny poszerzony o różnorodne funkcje
internetowe,
dostępny z jednego adresu internetowego.
Przez portale użytkownicy mają dostęp do uporządkowanej i aktualizowanej na
bieżąco informacji.
Zazwyczaj
portal zawiera informacje będące przedmiotem zainteresowania szerokiego grona
odbiorców.
Jako przykładową treść portalu można podać: dział aktualnych wiadomości,
prognoza pogody,
notowania giełdowe, katalog stron WWW,
czat, forum dyskusyjne.
Portal
internetowy ma mechanizmy wyszukiwania informacji w nim samym lub w
zewnętrznych zasobach Internetu
(wyszukiwarki internetowe).
Ponadto portale mogą oferować darmowe usługi np. poczty elektronicznej
(e-mail), hostingu.
Portale
internetowe oferują też m.in. wyszukiwarki sieciowe a także katalogi stron WWW,
przez które można dotrzeć do poszukiwanej informacji.
Do
popularnych polskich portali internetowych należą m.in.
Onet.pl, Interia.pl, Wirtualna Polska www.wp.pl, Gazeta.pl.
Oprócz
wielotematycznych portali internetowych istnieją też serwisy
tematyczne dotyczące różnych dziedzin lub serwisy
za pomocą których można przeglądać ogłoszenia o pracy, informacje turystyczne
itp.
Przykłady: pogoda: www.pogodynka.pl
,
Porównywarki cen: Ceneo – www.ceneo.pl
, Nokaut – www.nokaut.pl
, Skąpiec – www.skapiec.pl
informacje
turystyczne itp.
Sklepy internetowe: Komputronik – www.komputronik.pl , X-Kom – www.x-kom.pl
Techplanet – http://techplanet.pl/
Książki w sieci np. http://wolnelektury.pl/, http://woblink.com/katalog-ebooki?mode=free
Wikipedia: http://wikipedia.pl/
, http://en.wikipedia.org/, http://pl.wikipedia.org/
Mapy, trasy dojazdu: http://maps.google.pl, http://www.viamichelin.pl/ , http://www.jakdojade.com.pl/, http://mapa.szukacz.pl/,
http://www.targeo.pl/ http://mapa.nocowanie.pl/, http://mapy.zumi.pl/,
Mapy geodezyjne: http://maps.geoportal.gov.pl,
http://www.geoportal2.pl
Istnieje
tendencja traktowania portalu jako synonimu serwisu internetowego.
Na strony
najbezpieczniej wchodzić wpisując jej nazwę bezpośrednio na pasku adresu
a nie w wyszukiwarkach typu Google.
Usługa FTP
FTP (File Transfer Protocol) to usługa, która służy do transmisji plików
między dwoma komputerami podłączonymi do Internetu.
Jest to obok poczty elektronicznej i telnetu - jedna z trzech
podstawowych usług Internetu .
Usługa FTP dziś jest wypierana przez technologię WWW, która przyswoiła wiele
funkcji FTP.
FTP zakłada korzystanie w sieci z protokołu TCP (Transmission
Control Protokol).
Używania FTP wymaga posiadania programu - klienta FTP.
Program - klient FTP dostępny jest wraz z systemem operacyjnym np. ftp w
Windows.
Korzystać z usług FTP można także przy pomocy przeglądarek internetowych, w
których zaimplementowano klienta FTP np. Internet Explorer.
W polu adresu zamiast http://. znajduje się ftp://... .
Istnieje wiele programów sharewarowych i frewarowych do obsługi FTP .
Wiele menadżerów plików np. Windows Comander jest
także klientem FTP.
Podczas pracy z klientami FTP, używającymi trybu tekstowego posługujemy się
komendami podobnymi do unixa.
Aby mieć dostęp do określonych
zasobów na serwerze FTP trzeba mieć na nim założone konto, z nazwą,
zabezpieczone hasłem.
Na wielu serwerach istnieją konta
anonimowe – loguje się o nazwie anonymous, a jeśli
wymaga hasła to wpisuje się swój adres e-mail.
WAP (Wireless
Application Protocol)
Protokół dostępu do sieci
Internet dla telefonów komórkowych i palmptopów.
Przy pomocy emulatora WAP można
oglądać strony WAP na komputerze osobistym podłączonym do Internetu.
Np. wap.kzkgop.pl/
E-usługi
E-usługi
są to usługi świadczone za pomocą technologii elektronicznych i sieci.
Należą
do najbardziej rozwijających się dziedzin współczesnego Internetu.
Mogą to być np. usługi bankowe (e-bank), sklepy internetowe (e-sklep), edukacja
(e-edukacja), praca, usługi biznesowe.
Przykłady
e-usług: wg
http://www.web.gov.pl/g2/big/2009_12/e128419bc4aca1881822862d9da143f5.pdf
e-finanse; e-handel; e-zdrowie;
e-learning; e-komunikacja;
e-porównywarki;
e-turystyka; e-logistyka; e-ubezpieczenia; e-kultura.
e-bank- jest to bank
elektroniczny, wszystkie formalności załatwia się nie wychodząc z domu.
Korzysta
się z komputera i Internetu. Dostęp do takiego banku uzyskujemy poprzez
specjalny serwer.
e-finanse
Do
finansów elektronicznych zaliczymy zatem usługi dostępne przez Internet lub
telefon związane z: bankowością,
inwestowaniem elektronicznym (papiery wartościowe, fundusze inwestycyjne),
ubezpieczeniami elektronicznymi
(zakup polisy), doradztwem finansowym (oferty dotyczące kredytów, lokat,
ubezpieczeń, inwestycji),
aukcjami kredytowymi (kredytobiorca jest inicjatorem, a banki
przedstawiają oferty), zarządzaniem własnymi finansami,
dokonywaniem płatności elektronicznych.
Finanse
elektroniczne
to termin obejmujący wiele usług i definiowany może być pod wieloma względami.
Należy
rozróżnić pojęcie finansów elektronicznych od finansów on-line.
Do usług pierwszego rodzaju należeć będą wszystkie usługi finansowe
udostępniane za pośrednictwem mediów elektronicznych
– telefonu, Internetu, telefonu komórkowego – SMS, WAP, kiosków finansowych,
telewizji.
Drugi rodzaj jest największym podrodzajem finansów elektronicznych
– finanse on-line oznaczają usługi finansowe dostępne
za pośrednictwem Internetu.
Rodzaje
finansowych e-usług
Ze
względu na samo rozbudowanie obszaru elektronicznych finansów usługi
elektroniczne w tej dziedzinie są bardzo zróżnicowane.
Wachlarz dostępnych usług jest szeroki i rozpościera się od możliwości
dokonania płatności elektronicznej
przez prowadzenie konta w banku internetowym, prowadzenie rachunku
maklerskiego, a kończy się na porównywaniu
ofert różnych podmiotów i prowadzeniu własnych finansów w portalu internetowym.
e-handel (e-commerce. Handel
elektroniczny to rozmaite procedury wykorzystujące środki
i urządzenia elektroniczne (telefon stacjonarny i komórkowy, faks, Internet,
telewizję) w celu zawarcia transakcji handlowej.
Najbardziej popularną metodą handlu elektronicznego jest handel internetowy,
gdzie występują transakcje handlowe
pomiędzy sprzedającymi a kupującymi.
Najbardziej powszechną formą handlu elektronicznego są sklepy internetowe.
Np.
http://allegro.pl/ http://www.tesco.pl/ezakupy/ http://www.zakupyonline.pl/ http://www.sklepy24.pl/
e-zdrowie- narzędzia lub rozwiązania
obejmujące produkty, systemy i usługi wychodzące poza zakres prostych aplikacji
internetowych.
Termin „e-Zdrowie” obejmuje wszelkie zastosowania technologii
teleinformatycznych w zapobieganiu chorobom, diagnostyce,
leczeniu, kontroli oraz prowadzeniu zdrowego trybu życia.
Np.
http://www.mz.gov.pl http://info.wyborcza.pl/temat/wyborcza/e-zdrowie
http://www.pck.pl/ http://ec.europa.eu/health-eu/index_pl.htm
http://www.esculap.pl/
Strony, na których
znajdziesz informacje o zdrowym trybie życia:
Zdrowie.onet.pl ; Zdrowie.gazeta.pl ; Medigo.pl ; Biomedica.pl ;
E-medycyna.org ; Medycynanaturalna.org
Przyczyny, objawy,
leczenie chorób: Ochoroba.pl ; Slownikmedyczny.edu.pl ;
Leki i ich stosowanie: Wykazlekow.pl; Leki-informacje.pl; Zdrowie.gazeta.pl; Medigo.pl.
Pytanie do specjalisty: iLekarze.pl; Poradymedyczne.blogspotcom;
Poradylekarskie.com.pl
Wybór lekarza: Infomedical.pl; Znany-lekarz.pl
e-learning- jest to
przyswajanie wiedzy na odległość, w którym pomaga nam Internet.
Nauka przez Internet obejmuje bardzo różne formy kształcenia: kursy językowe,
zawodowe, studia, korepetycje.
Nauczanie
z wykorzystaniem sieci komputerowych i Internetu, oznacza wspomaganie dydaktyki
za pomocą komputerów osobistych i Internetu.
Pozwala
na ukończenie kursu, szkolenia, a nawet studiów bez konieczności fizycznej
obecności w sali wykładowej.
Doskonale
uzupełnia również tradycyjny proces nauczania. E–learning
to tylko jeden z elementów edukacji,
dlatego edukacja w czasie rzeczywistym dotyczy znacznie obszerniejszego zasięgu
usług niż e–learning.
Np.
http://www.dailynet.pl/ http://e-learning.codn.edu.pl/ http://www.slowka.pl/
http://english.cntv.cn/program/learnchinese/growingwithchinese/index.shtml
http://www.clearchinese.com/learn-chinese/
E-edukacja
wymaga od uczących się samodzielności i dyscypliny
E-komunikacja
http://www.heuristic.pl/blog/internet/149.html
http://www.publikacje.edu.pl/publikacje.php?nr=2399
Komunikacja
internetowa,
czyli dwukierunkowa interakcja poprzez Internet, oferuje komfort i
bezpośredniość właściwe komunikacji telefonicznej,
wzbogacone o możliwości dołączania wiadomości tekstowych, dźwięku, a nawet
wideo.
Komunikacja
internetowa udostępnia personelowi i klientom nowy sposób interakcji,
wykorzystujący Internet jako punkt połączenia.
Interakcja
może mieć formę pośrednią - w postaci wymiany szeregu wiadomości - lub bezpośrednią,
zachodzącą w czasie rzeczywistym,
na przykład z użyciem narzędzi typu chat do prowadzenia tekstowych
"pogawędek".
Komunikacja
internetowa wzbogaca wzajemne zrozumienie i możliwości współpracy, umożliwiając
wymianę tekstów, plików, dźwięku i sekwencji wideo.
Zasady
komunikacji internetowej:
Poczta
elektroniczna, choć oczywiście stanowi najbardziej popularną formę komunikacji
internetowej, nie jest już jedyna.
Szybki
dostęp do Internetu sprawia, że korzystanie z Internetu do prezentowania oferty
sprzedaży i materiałów marketingowych,
prowadzenia spotkań i konferencji czy realizowania sesji szkoleniowych lub
interaktywnych seminariów jest bardziej praktyczne
niż w tradycyjny sposób.
Cechy
komunikacji internetowej:
prawie
natychmiastowa, o praktycznie nieograniczonym zasięgu, bogatsza niż
komunikacja za pomocą faksów i telefonów,
dzięki tekstowi, obrazom, dźwiękowi i filmom wideo, łatwa do
indywidualizowania.
e-porównywarki
Porównywarka cenowa – rodzaj
serwisu WWW, który pozwala na porównanie cen tych samych produktów w różnych
sklepach internetowych.
Dzięki możliwości określania własnych wymagań, użytkownik otrzymuje
wygenerowane indywidualnie zestawienie,
zawierające ceny i nazwy sklepów.
Dzięki dokładnej bazie danych (produkty, ceny, opisy), uzupełnianej na bieżąco,
otrzymywane wyniki zawierają nie tylko stałe (regularne) ceny,
ale także okresowe promocje i wyprzedaże.
Dodatkowym
atutem porównywarek są także opinie innych kupujących,
które dotyczą nie tylko produktów, ale także samych sklepów
- jakości obsługi, szybkości wysyłki, realizacji reklamacji, itp.
Porównywarka cenowa prawdę
ci powie? Nie zawsze.
Klikasz
porównywarce cenowej w "znajdź najtańszą
ofertę"? Nie wierz bezgranicznie w to, co zobaczysz na ekranie.
Tego
rodzaju witryny nie ponoszą bowiem żadnej odpowiedzialności za to, co piszą w
sieci sprzedawcy.
http://www.cenka.pl/ http://www.okazje.info.pl/ www.ceneo.pl/ www.skapiec.pl/
http://ecommerce.okazje.info.pl/
http://www.radar.pl/ http://www.cenuj.pl/ http://ebooki.swiatczytnikow.pl/
www.nokaut.pl/
e-praca- jest to
szukanie pracy w prosty i szybki sposób za pomocą Internetu.
Termin e-praca często zastępuje określenie telepraca. Jest to praca wykonywana
przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii i
nformacyjnych i telekomunakcyjnych,
w tym Internetu. Jest nową formą zatrudnienia pracowników.
Telepraca
(praca zdalna), biuro w domu, forma organizacji pracy polegająca na świadczeniu
pracy poza siedzibą przedsiębiorstwa,
jednak w kontakcie z przełożonymi i współpracownikami za pomocą urządzeń
telekomunikacyjnych.
Np.
http://www.infopraca.pl/, http://www.pracuj.pl/ http://www.pracuj.pl/ http://praca.money.pl/ http://www.pup.sosnowiec.pl/
http://www.pup.katowice.pl/ http://www.gupkrakow.pl/
e-urząd - platforma
elektroniczna, dzięki której można załatwiać sprawy w urzędzie, przez Internet
bez konieczności fizycznego kontaktu z urzędem.
Na
e-urząd składają się następujące elementy:
formularze
elektroniczne
moduł
weryfikacji podpisu elektronicznego
elektroniczna
skrzynka podawcza,
moduł
elektronicznych urzędowych poświadczeń odbioru
system
elektronicznego obiegu dokumentów
interaktywna
strona WWW, pełniąca rolę interfejsu dla petenta.
W
Polsce możliwość tworzenia e-urzędów wprowadziła ustawa o podpisie
elektronicznym z 18 września 2001.
e-urząd składa się
zazwyczaj ze zbioru uporządkowanych tematycznie formularzy elektronicznych,
odpowiadających formularzom papierowym, które trzeba by ręcznie wypełniać i
składać przy załatwianiu określonych spraw
oraz elektronicznej skrzynki podawczej.
Skrzynka elektroniczna odsyła petentowi formularz opatrzony urzędowym
potwierdzeniem odbioru, natomiast druga kopia
jest przekazywana do elektronicznego obiegu dokumentów w urzędzie.
Po załatwieniu sprawy - urząd przesyła odpowiedź, która przechodzi przez
elektroniczną skrzynkę podawczą i trafia do e-urzędu.
Po zalogowaniu - petent ma możliwość pobrania stosownych dokumentów.
e-telewizja- Telewizja
internetowa – odmiana telewizji używająca za medium transmisji mechanizmów
dostępnych w Internecie.
Powszechnie
za telewizję internetową uznaje się stację telewizyjną, która udostępnia swoje
programy telewizyjne na stronach internetowych.
W
celu odbioru takich programów potrzebne jest odpowiednie oprogramowanie
(najczęściej darmowe) oraz łącze szerokopasmowe
(np.: DSL, Wi-fi, 3G, WiMAX).
http://www.tvp.pl/; http://wideo.onet.pl/ http://www.worldtv.pl/ http://wwitv.com/
http://www.channelchooser.com http://webmaster-gratuit.com/tele
http://www.live-online-tv.com/
e-
radio: Radio internetowe:
np. Program Screamer
Radio: http://www.screamer-radio.com/
http://www.softonic.pl/windows/radio-internetowe
e-book- książka
elektroniczna która jest zapisana w postaci elektronicznej, w pliku.
Wolnelektury.pl
; Fbc.pionier.net.pl/owoc ; Gutenberg.org
e-rozmowy- jest to
rozmawianie poprzez Internet np. dzięki czatom, komunikatorom np. Skype, Tlenofon, Gadu-Gadu itp.
e- mail- jest to
wiadomość przesyłana w szybki i oszczędny sposób poprzez pocztę elektroniczną
nawet do różnych zakątków świata
– programy pocztowe i obsługa poczty przez przeglądarki internetowe.
Ze
strony http://www.web.gov.pl/informacje-o-euslugach/40_14_co-to-jest-e-usluga.html
Co to jest e-usługa?
Zgodnie z przepisami dotyczącymi Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka (PO IG) pod pojęciem e-usługi rozumiane są usługi
świadczone w sposób całkowicie automatyczny. Automatyzm musi być realizowany
przez technologię informatyczną, np. oprogramowanie.
W procesie świadczenia e-usługi nie bierze udziału człowiek.
Ponadto, e-usługą jest wyłącznie usługa:
polegająca na wysyłaniu i odbieraniu danych za pomocą systemów
teleinformatycznych w publicznych sieciach telekomunikacyjnych,
np. przez Internet świadczona na indywidualne żądanie usługobiorcy
(zindywidualizowana) realizowana bez konieczności przebywania
obu stron jednocześnie w tej samej lokalizacji, czyli zdalnie.
spełniająca warunek konkretnej odpowiedzi na konkretnie postawione
pytanie/zamówienie.
Co zatem jest e-usługą?
Usługi świadczone drogą elektroniczną, które mogą mieć również
odpowiednik w świecie rzeczywistym, np.: serwisy informacyjne, vortale, gazety
i czasopisma online, biblioteki cyfrowe, e-book, audiobook, video-on-demand, e-bankowość, e-ubezpieczenia, e-finanse,
systemy płatności on-line
(np. PayPal, Polcard, eCard), e-rozrywka, e-fotoalbumy,
psychozabawy, psychotesty, e-learning,
e-translacja, automat. translacja głosowa
e-rezerwacje, e-bilety, e-rekrutacja, e-ankiety e-ogłoszenia, e-oferty,
aukcje internetowe
Usługi świadczone drogą elektroniczną, które mogą istnieć
wyłącznie wirtualnie, np.:
wyszukiwarki i przeglądarki internetowe, wortale,
serwisy społecznościowe,
gry on-line, infotainment,
webcasting, głosowe odsłuchiwanie stron WWW,
rozpoznawanie i synteza mowy, udostępnianie, aktualizacja oprogramowania,
narzędzie dostępne przez stronę WWW pomagające zarządzać
projektami/zadaniami, takie jak
np.: http://basecamphq.com/ http://www.rememberthemilk.com
wszelkiego rodzaju statystyki i systemy śledzenia użytkowników,
które można stosować w innych serwisach WWW (np. http://www.robotreplay.com /
Co nie jest e-usługą?
Na pewno do e-usług w przedstawionym ujęciu nie można zaliczyć:
usług nadawczych radiowych i telewizyjnych,
usług telekomunikacyjnych,
dostaw następujących towarów i świadczenie następujących usług:
towary, w przypadku których zamawianie i obsługa
zamówienia odbywa się elektronicznie - serwisy isklepy
internetowe,
płyt CD-ROM, dyskietek i podobnych nośniki fizycznych,
materiałów drukowanych, np. książek, biuletynów, gazet i
czasopism,
płyt CD, kaset magnetofonowych,
kaset wideo, płyt DVD,
gier na płytach CD-ROM,
usług świadczonych przez prawników albo doradców finansowych,
którzy udzielają swoim klientom porad za pomocą poczty elektronicznej stron
WWW, forów, itp.
usług edukacyjnych, w ramach których treść kursu przekazywana
jest przez nauczyciela za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej
(czyli poprzez zdalne połączenie),
usług fizycznych off-line naprawy
sprzętu komputerowego,
hurtowni danych off-line,
usług reklamowych, w szczególności w gazetach, na plakatach i w
telewizji,
centrów wsparcia telefonicznego,
usług edukacyjnych świadczonych korespondencyjnie, zwłaszcza za
pośrednictwem poczty,
konwencjonalnych usług aukcyjnych, przy których niezbędny jest
udział człowieka, niezależnie od sposobu składania ofert,
usług telefonicznych z elementem wideo,
dostępu do internetu i stron WWW,
usług telefonicznych świadczonych przez internet,
usług krawieckich, kurierskich, restauracyjnych itp., które
możesz zamówić poprzez e-mail lub stronę WWW.
E-usługi wykluczone z dofinansowania
Z dofinansowania wykluczone są projekty, które polegają na
świadczeniu następujących e-usług:
poczty elektronicznej,
związanych z hostingiem,
związanych z rejestracją i utrzymaniem domen internetowych.
słowa kluczowe: e-usługa, rodzaje
e-usług, 8.1, działanie 8.1, PO IG, vortal, e-book,
e-bankowość, e-learning, e-rezerwacja, e-oferta, wyszukiwarka,
serwis społecznościowy
3 Wyszukiwanie informacji
w sieci Internet
W
Internecie jest ogromna ilość informacji. Część jest gromadzona w bazach
danych, część w specjalnie tworzonych katalogach
ale większość informacji rozrzucona jest na tysiącach serwerów w całej sieci.
Aby
dotrzeć do informacji w Internecie trzeba podać jej lokalizację - adres
URL.
Często
tego adresu nie znamy i konieczne jest odszukanie informacji w sieci.
Do tego celu używa się sieciowych wyszukiwarek internetowych.
Wyszukiwarki
sieciowe i serwisy wyszukiwawcze
Wyszukiwarka
sieciowa jest systemem umożliwiającym szybkie zlokalizowanie określonych
zasobów sieciowych dzięki bazie adresów internetowych.
Podstawową
częścią wyszukiwarki jest robot, zwany też pająkiem.
W
wyniku przeszukiwania bazy danych wyszukiwarka wyświetla listę linków (hiperłączy do dokumentów) w sieci spełniających kryteria
określone przez zapytanie.
Sieciowe
wyszukiwarki internetowe
Google
Google.pl
Dla
wielu internautów synonimem słowa „wyszukiwarka” jest Google. Są też inne
wyszukiwarki
Bing
http://www.bing.com/
Wyszukiwarka Microsoftu została uruchomiona w czerwcu 2009 r., zastępując
projekty Windows Live Search i MSN Search.
Yahoo! Search http://pl.yahoo.com/
Wyszukiwarka
jednego z najbardziej znanych portali ma dość burzliwą historię.
Początkowo, jeszcze w latach 90., oparta była na silniku Inktomi.
Następnie
Yahoo!, wówczas jedna z największych firm internetowych, podpisał umowę z
obiecującą,
zyskującą popularność wyszukiwarką Google.
Współpraca
z Google’em zakończyła się w 2004 r., a obecnie obie
firmy walczą ze sobą o udział w różnych branżach sieciowego rynku.
Od
2009 r. Yahoo! nie rozwija własnej wyszukiwarki – obecnie zapytania kierowane
do Yahoo! Search obsługuje Bing.
Exalead http://www.exalead.com/
Aplikacja jest dziełem francuskiego zespołu, tworzącego wcześniej Altavistę – najpopularniejszą wyszukiwarkę z epoki przed
dominacją Google’a.
Rozwijana
od 2000 r. i publicznie dostępna wyszukiwarka jest częścią większego pakietu.
Skierowane do dużych firm oprogramowanie Exalead
pozwala na analizowanie i indeksowanie informacji.
Efekty działania wyszukiwarki wzbogacone są o dane statystyczne, wykresy i
dodatkowe informacje.
Gigablast http://www.gigablast.com/
Niszowa,
rozwijana od początku wieku aplikacja. Trafność wyników pozostawia wiele do
życzenia.
W
rankingu znalazła się jednak z innego powodu – jak deklarują jej twórcy, 90%
energii potrzebnej do działania wyszukiwarki
pochodzi ze źródeł odnawialnych :).
A9
to wyspecjalizowana wyszukiwarka dedykowana branży e-commerce.
Jej głównym zadaniem jest odnajdywanie produktów w sklepach internetowych. A9
odpowiada między innymi
za obsługę zapytań w serwisie Amazon.
Poza
wyszukiwaniem towarów A9 umożliwia również znalezienie określonej frazy w
zawartości oferowanych przez Amazon książek.
Hakia http://www.hakia.com/
Uruchomiony
w 2004 r. serwis miał w założeniu twórców i inwestorów zapewnić przełom na
rynku wyszukiwarek.
Hakia miała być wyszukiwarką semantyczną, w której
pytania można było zadawać w języku naturalnym.
W
połowie mijającej dekady znaczącym inwestorem tej wyszukiwarki został polski
Prokom, co odbiło się szerokim echem w naszej części Sieci.
Yandex http://www.yandex.ru/
Choć
Google dominuje w światowych statystykach, istnieją kraje, w którym król
wyszukiwarek bez powodzenia walczy z lokalną konkurencją.
Zwycięsko
z walki z Google’em wyszedł rosyjski Yandex – wyszukiwarka, która zdominowała rosyjskojęzyczną
część Sieci.
Twórca
i formalny właściciel (w rzeczywistości poprzez zależny bank serwis kontrolują
rosyjskie władze) wyszukiwarki
i serwisu o tej samej nazwie podkreśla, że w Rosji języki obce zna jedynie 10%
mieszkańców.
Zdaniem twórcy Yandeksu pozostała część nie musi się
ich uczyć, nie potrzebuje bowiem informacji w języku innym niż rosyjski.
Yandex dominuje
również na Ukrainie, a o skali działania wyszukiwarki może świadczyć ekspansja
jej właściciela
– spółka Yandex przejęła popularny komunikator ICQ
oraz serwis blogowy LiveJournal.
Baidu http://www.baidu.com/
Wyszukiwarka,
choć mało znana poza macierzystym krajem, może liczyć na kilkaset milionów
chińskich internautów.
Ze
względu na cenzurowanie wyników wyszukiwania i kontrolowanie Sieci przez władze
z chińskiego rynku wycofał się
jej główny konkurent – Google.
Trudno
jednak stwierdzić, czy powodem rezygnacji giganta z Mountain
Wiev była rzeczywiście cenzura – przez kilka lat
Google
zgodnie współpracował z władzami Chin. Prawdziwą przyczyną mogła być zbyt silna
konkurencja ze strony Baidu
i brak perspektyw na zdobycie dominującej pozycji w Chinach.
Poza
Państwem Środka Baidu usiłuje zaistnieć również na
rynku japońskim.
Oprócz typowych funkcji Baidu oferuje również
wyszukiwarkę multimediów oraz społecznościowy portal
edukacyjny.
Technorati http://technorati.com/
Swoją
niszę na rynku znalazło Technorati - wyszukiwarka
indeksująca blogi.
Poza przeszukiwaniem blogosfery serwis przygotowuje
cenione i często cytowane raporty ze świata Web 2.0.
Picsearch http://www.picsearch.com/
Ciekawą
propozycją jest Picsearch – szwedzka wyszukiwarka,
specjalizująca się w znajdywaniu wszelkiego rodzaju obrazów i zdjęć.
Funkcja
dostępna dla wszystkich użytkowników Sieci to tylko część rozbudowanej
wyszukiwarki,
indeksującej multimedia dla dużych serwisów internetowych.
123people http://www.123people.com/
Wśród
internautów obawiających się naruszeń prywatności w Sieci wiele kontrowersji
budzi 123people
– wyszukiwarka wyspecjalizowana w znajdywaniu osób. Tworząc wyniki, 123people
sprawdza tzw. deep Web,
czyli dynamiczną zawartość Internetu – serwisy społecznościowe,
blogi czy fora.
W
rezultacie działania wyszukiwarki powstaje dość szczegółowy profil poszukiwanej
osoby, uwzględniający zdjęcia, numery telefonów,
adresy i listę potencjalnych znajomych.
Wolfram Alpha http://www.wolframalpha.com/
Ta
nowa, uruchomiona w 2009 r., aplikacja pozwala na zadawanie pytań w języku
naturalnym.
Efektem działania wyszukiwarki nie jest jednak lista linków, ale raport
zawierający usystematyzowane informacje, grafiki i wykresy.
Wolfram
Alpha sprawdza się zwłaszcza w odpowiedzi na pytania
z szeroko rozumianej dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych.
Polskie
wyszukiwarki
Netsprint
http://netsprint.pl/
Wyszukuje
dokumenty oraz grafikę i zdjęcia; słowniki i encyklopedia.
Gooru.pl http://www.gooru.pl/
Wszystko
o -wyszukiwarka i katalog www. Baza polskich stron www.
WOW!
http://wow.pl/
Zbiór
polskich zasobów WWW w 12 tematycznych kategoriach głównych.
Polskie
portale internetowe udostępniające serwisy wyszukiwawcze
|
Portal |
Adres serwisu
wyszukiwawczego |
|
Onet.pl |
|
|
Gazeta.pl |
|
|
Interia.pl |
|
|
Wirtualna
Polska |
Przykłądowe wyszukiwarki
specjalistyczne
http://www.media-studio.pl/Informacje/Wyszukiwarki-internetowe/Specjalistyczne/(offset)
|
Portal |
Adres serwisu
wyszukiwawczego |
|
Live radio |
|
|
Wikio |
|
|
Web 2.0 |
|
|
Ask Vox |
|
|
AbbyMe |
|
|
Slideshow |
|
|
RedZee |
|
|
Pipl – szukanie
osób USA |
|
|
PolyMeta |
|
|
FyberSearch |
|
|
iBoogie |
|
|
Google -
książki |
|
|
Google -
obrazy |
Katalogi
stron internetowych
|
Portal |
Adres serwisu
wyszukiwawczego |
|
Onet.pl |
|
|
Wirtualna
Polska |
|
|
Interia.pl |
|
|
Gazeta.pl |
|
|
Katalog Stron
Internetowych - SEOCentrum |
|
|
Katalog stron
sznurkowo.com |
|
|
Katalog Stron Internetowych
:: Gemino.pl :: |
|
|
Katalog stron
internetowych Webstrony |
|
|
Katalog stron
WWW |
Encyklopedie
i słowniki internetowe
Przykładowe
adresy
|
Nazwa |
Adres |
|
Portal wiedzy
w Onet.pl |
|
|
Encyklopedia
PWN - ponad 90 tys. haseł - WP.PL |
|
|
Encyklopedia w
INTERIA.PL |
|
|
Encyklopedia Britannica |
|
|
Online Encyclopedias |
|
|
The Concise Columbia Electronic Encyclopedia |
|
|
Encyklopedia
PWN |
|
|
Wikipedia |
|
|
Słownik
wyrazów obcych Władysława Kopalińskiego |
|
|
Internetowy
słownik wyrazów obcych |
|
|
Słownik
wyrazów obcych i sentencji obcojęzycznych |
|
|
Tłumacz Google |
|
|
Tłumacz -
Onet.pl Portal wiedzy |
|
|
Leksyka PL
słowniki internetowe |
|
|
Słowniki online bab.la - loving languages |
http://pl.bab.la/ |
|
mTranslator |
|
|
Darmowy Słownik Online PONS |
|
|
Słownik
francusko polski & Translator francusko polski |
Formułowanie
zapytań w wyszukiwarkach
Podstawowe
informacje
Jeśli poszukiwane
słowo zaczyna się od dużej litery, np. Pies,
wyszukiwarka znajdzie jedynie te strony,
na których słowo to jest pisane od dużej litery
Jeśli słowo
pisane jest od małej litery, np. pies, w
bazie zostaną wyszukane wszystkie strony, na których jest to słowo,
niezależnie od wielkości liter
Jeśli zapytanie
składa się z frazy, czyli kilku słów, które muszą wystąpić w podanej kolejności
i formie to ujmuje się je w cudzysłów, np. „Pies
Maltańczyk”
Jeśli w
zapytaniach złożonych z kilku słów przed wybranym słowem użyjemy operatora +
to słowo to musi bezwzględnie wystąpić w poszukiwanych stronach,
np. +procesor Pentium
oznacza, że wszystkie strony będą zawierać słowo procesor.
Strony, na których pojawia się też słowo Pentium będą wyżej ocenione niż pozostałe.
Miedzy operatorem + a słowem nie stawia się spacji.
Jeśli w
zapytaniu przed każdym słowem wpiszemy operator _, np. +procesor
+Pentium,
to odszukane zostaną dokumenty, na których są oba słowa.
Jeśli w
zapytaniach złożonych z kilku słów, przed danym słowem użyjemy operatora -,
nie będą brane pod uwagę strony, na których występuje to słowo.
Np. procesor –Pentium.
Wyszukiwanie w adresie strony
Gdy chcemy odnaleźć stronę internetową, która w swoim adresie zawiera
konkretny wyraz używamy operatora allinurl:
np. allinurl: gry
Gdy chcemy odnaleźć stronę internetową, która w swoim tytule zawiera
konkretny wyraz używamy operatora allintitle:
np. allintitle: edukacja
all in url – wszystkie w adresie, all
in title – wszystkie w
tytule
Szukanie
podobnych stron Zapytanie related: spowoduje
wyświetlenie listy stron „podobnych” do określonej strony internetowej.
Na przykład zapytanie related:www.google.com
spowoduje wyświetlenie stron internetowych, które są podobne do strony głównej
Google.
Pomiędzy operatorem related: a adresem strony
internetowej nie może być spacji!
Wyszukiwanie
rozmyte
Wyszukiwanie rozmyte polega na uwzględnieniu różnych form gramatycznych danego
wyrazu.
W pytaniu podajemy początek wyrazu pozostałą część zastępujemy znakiem ? lub
* , gdzie: ? zastępuje tylko jedną literę
* zastępuje większą ilość znaków
Na przykład wpisując polsk* znajdziemy strony zawierające wyraz polska , polski
, polskich itd.
Wyszukiwanie
jednego z wielu
Polega na wyszukiwaniu przynajmniej jednego z podanych wyrazów ( x albo y ).
Wyszukiwane wyrazy rozdzielamy operatorem OR
Na przykład wpisując biały OR czarny
znajdziemy strony zawierające wyraz biały albo wyraz czarny albo oba te wyrazy.
Przykładowe zastosowani
operatorów zapytań:
Zapytanie: teraz
polska
Znalezione dokumenty
zawierają w swojej treści słowa "teraz" i "polska".
Zapytanie: teraz
-polska
Znalezione dokumenty zawierają
w swojej treści słowo "teraz" i nie zawierają słowa
"polska".
Zapytanie: teraz
or:polska
Znalezione dokumenty
zawierają w swojej treści słowo "teraz" lub słowo "polska".
Zapytanie: teraz
polska site:icm
Znalezione dokumenty
zawierają w swojej treści słowa "teraz" i "polska" oraz
znajdują się w serwisie,
którego nazwa domeny zawiera słowo "icm".
Zapytanie: teraz
polska link:icm
Znalezione dokumenty
zawierają w swojej treści słowa "teraz" i "polska" oraz
odnośniki do serwisu ze słowem "icm".
Zapytanie: keywords:teraz keywords:polska
Znalezione dokumenty zawierają
w swoim metatagu KEYWORDS słowa "teraz" i
"polska".
Zapytanie: description:polska
Znalezione dokumenty zawierają
w swoim metatagu DESCRIPTION słowo
"polska".
Zapytanie: title:polska
Znalezione dokumenty zawierają
w tagu TITLE słowo "polska".
Zapytanie: +”zmiany klimatyczne” +Polska
Znalezione strony na których występuje zarówno fraza „zmiany
klimatyczne” jak i słowo Polska
Wyszukiwanie
obrazków i zdjęć
– np. w wyszukiwarce Google należy kliknąć zakładkę Grafika
By
odszukać np. obraz z wizerunkiem Adama Mickiewicza, należy wpisać „Adam
Mickiewicz”
Wyszukiwanie
plików, programów i sterowników
Pliki
freeware można szukać na odpowiednich stronach, np.
producenta lub udostępniających oprogramowania,
jak np. www.dobreprogramy.pl/
http://www.pcformat.pl/programy http://download.nf.pl/ http://www.softmania.pl/
http://mojeprogramy.com www.pliksy.pl/ http://www.komputerswiat.pl/tematy/dobre-programy.aspx
http://www.pliki.pl/
Polską
wyszukiwarką plików – serwera FTP jest m.in. /http://pliki.onet.pl/
Wyszukiwanie
ogłoszeń
Np.
http://www.gratka.pl/ http://www.kariera.pl/ http://allegro.pl/
Poczta
elektroniczna
Poczta
elektroniczna (e-mail, electronic-mail) to usługa pozwalająca na przesyłanie
wiadomości pomiędzy komputerami
połączonymi w sieci komputerowej.
W
ramach poczty możliwe jest tez przesyłanie plików, dołączanych w formie
załączników.
Aby
można było korzystać z poczty, trzeba mieć założone na serwerze poczty konto
pocztowe.
Każdy
serwer pocztowy ma niepowtarzalną nazwę – adres internetowy. Niektóre oferują
darmowe konta e-mail, inne komercyjne.
Adresy
e-mail
Każdy
posiadacz konta poczty elektronicznej otrzymuje niepowtarzalny w całej sieci
adres e-mail.
Adres ten składa się z nazwy konta oddzielonym znakiem @ (at,
potocznie małpa) od nazwy serwera pocztowego.
Serwer
poczty przychodzącej i wychodzącej.
Serwer
odbierający pocztę od jakiegoś nadawcy i przenoszący na konto użytkownika to
serwer poczty przychodzącej.
Serwer poczty wychodzącej przyjmuje wiadomości od użytkownika i przesyła dalej.
Zwykle funkcję serwera poczty wychodzącej i przychodzącej pełni ten sam
komputer.
Wysyłanie
poczty jest możliwe za pośrednictwem protokołu SMTP (Simple Mail Transport Protocol) a odbieranie zapewnia
zwykle protokół POP3 (Post Office Protocol).
Program
pocztowy (klient poczty elektronicznej) to program zainstalowany w komputerze
użytkownika.
Za jego pomocą można wysyłać i odbierać e-maile.
Przykłady programów pocztowych:
Outlook Express, Windows Mail (Poczta systemu
Windows w MS Vista), Windows Live Mail, MS Outlook.com, GMail.
Outlook
Express
– standardowy program pocztowy Windows XP
Windows
Mail
(Poczta systemu Windows) - standardowy program Windows Vista
Windows Live Mail - następca Outlook Expressa z Windows XP
MS Office Outlook - część pakietu
Microsoft Office
Microsoft
Office Outlook 2010 (były
wersje wcześniejsze, np. 2003, 2007) profesjonalny
klient
poczty elektronicznej,
kalendarz i organizer w jednym.
Program oferuje funkcje czytnika RSS, bardzo dobrze sprawdza się w
korporacjach, gdzie służy pracownikom jako narzędzie współpracy.
Dzięki
programowi będziemy mogli filtrować, wyszukiwać, tagować
wiadomości.
Aplikacja obsługuje pocztę, pozwala nam na zapisanie najważniejszych spraw w
terminarzu, daje nam możliwość
zorganizowania synchronizowanej on-line listy
kontaktów.
W programie możemy również korzystać z wbudowanego notatnika oraz
dziennika.
Mozilla Thunderbird to doskonale rozpoznawany program
pocztowy autorstwa twórców Firefox.
Program
pocztowy. Mozilla Thunderbird
obsługuje konta POP3, SMTP, IMAP, NNTP.
Aplikacja
oferuje różne metody ochrony przed spamem i niechcianymi reklamami oraz
domyślnie blokuje skrypty na stronach WWW,
dzięki czemu znacznie zmniejsza ryzyko zainfekowania wirusami i robakami
internetowymi.
Outlook.com i Gmail to są usługi pocztowe z dostępem głównie przez
WWW, zwane popularnie Webmail.
MS
Outlook.com - to następca programu Hotmail.
Nadaje się on doskonale zarówno do zastosowań prywatnych, jak i biznesowych.
GMail - to w tej
chwili jeden z dominujących programów pocztowych, cieszący się olbrzymim
zainteresowaniem
i uznaniem na całym świecie, a jednym z czynników jego sukcesu jest
między innymi powiązanie z usługami Google.
Dlatego też możemy korzystać z Kalendarza, wyszukiwarki, a także Google+. Można
polecić go zarówno dla domu, jak i firmy.
The Bat! - to również
ciekawa propozycja. Podobnie jak i poprzednicy dba ona o bezpieczeństwo
użytkownika,
chroniąc go także przed spamem.
Nadto
mamy tu takie ciekawe możliwości jak na przykład tagowanie
informacji czy też możliwość stworzenia szablonów e-maili.
The BAT! 5.0.20.1
Professional Edition
Zaawansowany,
profesjonalny klient poczty. Program obsługuje wiele kont jednocześnie.
Protokoły pocztowe jakie obsługuje to: IMAP4, POP, APOP oraz SMTP.
Przydatną funkcją jest mechanizm filtracji wiadomości, która znacznie ułatwia
segregację wiadomości.
DreamMail 4.6.9.0
DreamMail w najnowszej
wersji 4.6.9.0 ma skuteczne filtr antyspamowy,
automatyczną kompresję danych,
podgląd poczty oraz wsparcie dla odczytywania kanałów RSS.
Zakładanie
konta pocztowego
Najszybciej
można założyć konto na jednym z bezpłatnych serwerów poczty, udostępnianym
przez portale internetowe,
np. polskie portale Onet.pl, Interia.pl, wp.pl, o2.pl, op.pl lub zagraniczne
np. Outlook.com, Yahoo, gmail.com
Przy
zakładaniu należy pamiętać o kilku zasadach:
Nazwa konta musi
mieć dopuszczalną długość i zawsze zaczyna się od litery
Nazwa konta musi
kończyć się litera lub cyfrą. W nazwie nie wolno używać symboli typu !, #, $, %
itd., spacji ani polskich znaków.
Nazwa nie może
się powtarzać w obrębie danego serwera poczty (jeśli konto już istnieje to nie
możemy takiego samego założyć).
Konfigurowanie
konta pocztowego w programie pocztowym
Przykład
konfiguracji w Windows Mail
W
programie pocztowym trzeba wprowadzić m.in. nazwę i adres e-mail użytkownika,
nazwy serwerów poczty przychodzącej POP3 i wychodzącej SMTP, można wprowadzić
lub nie na stałe hasło,
wpisać (wymagane przez dostawcę poczty) numery portów serwera SMTP i POP3
(np. 587 i110),
zatwierdzić czy serwer wymaga uwierzytelnienia, oraz czy umieścić kopię
wiadomości na serwerze
(jeśli nie to będą ściągane z serwera na komputer użytkownika i usuwane).
Tworzenie
i wysyłanie wiadomości
Wpisujemy
adresata lub kilku adresatów, temat wiadomości i treść wiadomości.
Jeśli
się ma kilka kont pocztowych to można zmienić nadawcę w wierszu Od:
Do
e-maila można dołączyć pliki załączników.
Załączniki nie powinny mieć dużej objętości i najlepiej je skompresować.
Niektóre programy pocztowe nie pozwalają na wysyłanie plików z rozszerzeniem exe,
nawet skompresowanych – można wtedy zmienić rozszerzenie.
W
wiadomościach ze sformatowanym tekstem istnieje możliwość używania papeterii,
tła.
Można
ustawić priorytet i żądać potwierdzenia.
Po
odbiorze można odpowiedzieć nadawcy. Odebrane wiadomości można przekazać dalej.
Książka
adresowa.
Książka
adresowa umożliwia przechowywanie i zarządzanie danymi adresatów – Kontakty
sytemu Windows.
Można
je wybierać przy tworzeniu i wysyłaniu poczty.
Obsługa
poczty e-mail z poziomu stron WWW
Wiele
serwerów pocztowych udostępnia dostęp do kont pocztowych z poziomu sieci WWW
(przeglądarki internetowe).
Do
poczty można wejść ze strony głównej portalu np. Onet.pl, Interia.pl lub
wpisać bezpośrednio adres WWW strony
z obsługą poczty, np. poczta.onet.pl,
poczta.interia.pl,
Hotmail.com, Outlook.com, gmail.com itp.
Komunikatory
Internetowe:
(z
Wikipedii)
Komunikator
internetowy
(ang. Instant Messenger, od tego skrót IM)
– program komputerowy pozwalający na przesyłanie
natychmiastowych
pomiędzy dwoma lub większą ilością komputerów, poprzez sieć komputerową, zazwyczaj Internet .
Od poczty elektronicznej różni się tym, że oprócz
samej wiadomości, przesyłane są także informacje
o obecności użytkowników, co zwiększa znacznie szansę na prowadzenie
bezpośredniej konwersacji.
Poprzez
komunikatory, tak jak i pocztę elektroniczną bardzo popularne stało się
rozsyłanie tzw. SPIM-u (odpowiednika SPAM-u
występującego w poczcie elektronicznej) w przykładowej postaci łańcuszków
internetowych, podejrzanych linków,
które niejednokrotnie zawierają wirusy.
Kolejną wadą i zagrożeniem jest fakt, iż takie rozmowy mogą być przechwytywane,
podsłuchiwane,
gdyż komunikatory internetowe są najczęściej darmowe, często
więc producent nie przywiązuje większej wagi do ich bezpieczeństwa.
Możliwy
jest więc brak odpowiedniego szyfrowania przesyłanych komunikatów (treść
rozmowy przesyłana czystym tekstem) oraz haseł do konta.
Kolejnym
zagrożeniem jest tzw. cyber bullying,
co oznacza po prostu cyberprzemoc, gdzie zamiarem
ludzi ją stosującej
- jest wyrządzenie krzywdy psychicznej i poniżenie ofiary.
Najbardziej popularne komunikatory głosowe to Skype i Tlenofon
Popularny
jest komunikator Gadu-gadu oraz program Microsoft Messenger.
Windows
Live Messenger - komunikator internetowy pozwalający na kontakt ze
znajomymi w trybie on-line, wysyłanie emotikonów
oraz wymienianie się plikami ...
Popularne
portale społecznościowe
Facebook,
NK (dawniej Nasza Klasa), Grono, GoldenLine, Twitter, Wykop, MySpace
Czat
Czat (z ang.
chat ) po polsku rozmównica, używana jest również angielska pisownia chat
– rodzaj internetowej
pogawędki
i jedna z usług internetowych
Zwykle istnieją dwa rodzaje rozmowy
– prywatna, której przebieg mogą śledzić tylko dwie osoby, oraz publiczna,
dostępna dla wszystkich zalogowanych użytkowników.
W części czatów dostępne są również graficzne emotikony, stworzone dla ułatwienia ekspresji emocji.
Taka forma czatu jest w większości oparta o aplet Java
Podobną funkcjonalność oferuje IRC.
W stosunku do wielu serwisów czatowych ma on dużo lepiej rozbudowane mechanizmy
zarządzania pokojami
(tam nazywanymi kanałami) oraz uprawnieniami użytkowników.
Oprogramowanie:
- AOL Instant Messenger (AIM)
- Gadu-Gadu (GG)
- Google Talk
- ICQ (OSCAR)
- Internet Relay Chat (IRC)
- Kadu
- MUD
- Pichat
- Skype
- Tlen
- Windows Live Messenger (MSN)
- Yahoo! Messenger
- AQQ
- ICeQ (PolChat)
Gadu-Gadu (w skrócie GG) – komunikator internetowy, opracowywany przez firmę GG Network.
Pomysłodawcą i twórcą Gadu-Gadu jest informatyk Łukasz
Foltyn.
Gadu-Gadu ma około 6 milionów unikatowych użytkowników, którzy wysyłają do
300 milionów wiadomości dziennie.
Skype – komunikator internetowy, oparty na technologii peer-to-peer.
Skype
umożliwia prowadzenie darmowych rozmów głosowych oraz obserwację rozmówcy
poprzez kamerę internetową,
a także płatnych rozmów z posiadaczami telefonów stacjonarnych lub komórkowych za pomocą technologii VoIP (Voice over IP) .
Oprócz tego Skype
oferuje funkcje bezpośredniej wymiany informacji tekstowych za pomocą ręcznie
wpisywanych
wiadomości oraz przesył plików.
Twitter – darmowy serwis społecznościowy
udostępniający usługę mikroblogowania umożliwiającą
użytkownikom wysyłanie
oraz odczytywanie tak zwanych tweetów.
Tweet to krótka,
nieprzekraczająca 140 znaków wiadomość tekstowa wyświetlana na stronie
użytkownika oraz dostarczana pozostałym użytkownikom,
którzy obserwują dany profil.
Użytkownicy
mogą dodawać krótkie wiadomości do swojego profilu z poziomu strony głównej
serwisu, wysyłając SMS-y
lub korzystając z zewnętrznych aplikacji.
Portale
czatowe np.
http://czateria.interia.pl/ http://czat.wp.pl http://czat.onet.pl/ http://spikeria.pl/
Bezpłatne
bramki SMS np.
http://www.darmowa-bramka-sms24.pl/
5 Zasady netykiety i prawo w sieci
Netykieta w Internecie (z Wikipedii)
Netykieta (kontaminacja
net (ang.) – „sieć” i etiquette (fr.)
– „formy zachowania się”)
– zbiór zasad przyzwoitego zachowania w Internecie, swoista etykieta
obowiązująca w sieci (ang. net).
Netykieta, podobnie jak zwykłe
zasady przyzwoitego zachowania, nie jest dokładnie skodyfikowana,
nikt też nie zajmuje się systematycznym karaniem osób łamiących te zasady,
jednak uparte łamanie zasad netykiety
może się wiązać z różnymi przykrymi konsekwencjami, jak np.: zgłoszenie
nadużycia do działu abuse
i odcięcie „niegrzecznego” osobnika od określonej usługi internetowej przez jej
administratora.
Zasady
netykiety wynikają wprost z ogólnych zasad
przyzwoitości lub są odzwierciedleniem niemożliwych do ujęcia w standardy
ograniczeń technicznych wynikających z natury danej usługi Internetu.
Zalecenia
netykiety
Dla
grup i list dyskusyjnych są to:
zakaz pisania
wulgaryzmów
zakaz spamowania (m.in. wysyłania niechcianych linków do stron)
zakaz wysyłania
tzw. „łańcuszków szczęścia”
nakaz zapoznania
się z wykazem FAQ przed zadaniem pytania
stosowanie się
do reguł pisania obowiązujących w danej grupie (sposób kodowania polskich
liter, zasad cytowania,
możliwości wysyłania (lub nie) wiadomości formatowanych w HTML-u,
możliwości dołączania (lub nie) plików binarnych,
co zwykle jest szczegółowo opisane w FAQ danej grupy
zakaz
nadmiernego cross-postowania czyli wysyłania e-maili
lub postów do kilku grup naraz
zakaz wysyłania
listów (e-maili) do wielu osób naraz z jawnymi adresami poczty elektronicznej
(stosujemy kopię ukrytą)
zakaz pisania
nie na temat (OT – OffTopic)
zakaz pisania
kilka razy z rzędu (szczególnie restrykcyjnie używany na forach posiadających
funkcję edycji postu)
zakaz
odpowiadania nad cytowanym fragmentem (topposting)
zakaz pisania
wiadomości wielkimi literami
Dla
usług interaktywnych (IRC, komunikatory, czaty, fora dyskusyjne na stronach
WWW):
obowiązek
korzystania z funkcji „Szukaj” na forach, przed założeniem nowego wątku (na
omawiany już temat/problem)
zakaz floodowania
nakaz zapoznania
się z FAQ danego kanału/forum/czatu i przestrzeganie
zawartych tam zasad szczegółowych
zakaz
nagabywania osób, które sobie tego nie życzą
zasady dotyczące
znaków diakrytycznych – użytkownicy niektórych kanałów IRC nie życzą sobie
używania polskich liter,
natomiast na forach internetowych pisanie bez polskich znaków diakrytycznych
bywa źle widziane;
sprawy te regulowane są czasem przez lokalną netykietę
lub FAQ, jak np. dla www.pl.irc[1])
zasady
korzystania z różnych języków na kanałach wielonarodowościowych
zakaz ciągłego
pisania wielkimi literami
zakaz pisania
naprzemiennie wielkich i małych liter (tzw. nowomowa internetowa, poke-pismo)
nakaz używania emotikon z rozwagą (mają być dodatkiem do tekstu, a nie
główną treścią)
w dyskusjach,
zwłaszcza w Usenecie i na forach internetowych zwracamy się po nicku lub imieniu jeśli rozmówca wyraża na to zgodę.
Nigdy samym nazwiskiem. Nie należy się obrażać, jeśli ktoś zwraca się do nas
„per ty”, a nie w formie grzecznościowej,
i nie należy się obawiać używania takiej bezpośredniej formy.
Dodatkowo
dla korespondencji elektronicznej [e-mail]:
nakaz trzymania
się wątku w korespondencji elektronicznej lub cytowanie e-maila [w przypadku
braku takiej opcji w skrzynce]
nakaz
dopisywania wątku korespondencji pod spodem [głównie dot. e-mail]
Przykłady
zachowań sprzecznych z netykietą
kłótnia
internetowa
trollowanie (polega na
zamierzonym wpływaniu na innych użytkowników w celu ich ośmieszenia lub
obrażenia)
6
Zagrożenia i bezpieczeństwo w
sieci Internet
Ochrona
przed zagrożeniami z Internetu - ogólne zasady bezpieczeństwa
Złośliwe
oprogramowanie to wirusy, Trojany, spyware, irytuje
spam.
Podstawą
ochrony jest legalny i aktualizowany system oraz program antywirusowy
Nie
otwieraj podejrzanych maili, zwłaszcza uważaj na załączniki. Sprawdzaj nośniki
danych.
Hasło
powinno być mocne (długość min. 8 znaków, różne znaki, bez imion itp.)
Używaj
różnych haseł do każdej poczty i stron
Nie
podawaj nikomu swoich haseł mailem
Internet
jest siecią komputerową, w której nie istnieje ośrodek nadzorujący jej pracę i
przesyłanych danych.
Można
korzystać z ogólnie dostępnych usług i zasobów sieciowych, nie zawsze zdając
sobie sprawę z zagrożeń.
Komputery
w sieci Internet są narażone na dostęp do ich zasobów nieuprawnionych
użytkowników – hakerów.
Hakerzy
mogą zdobyć zastrzeżone informacje np. w celu wyciagnięcia korzyści
finansowych.
Inne
niebezpieczeństwo to cyberterroryzm – uszkadzanie
serwerów sieciowych i utrudnianie pracy,
włamania do komputerów firmowych oraz indywidualnych użytkowników.
Włamanie
do systemu może nastąpić przez przechwycenie uprawnień legalnego
użytkownika,
np. podsłuchanie haseł lub kodów dostępu.
Inny
sposób to obejście zabezpieczeń komputera za pośrednictwem zainstalowanych
w systemie programów
typu koń trojański czy sniffer.
Sniffer – program komputerowy lub
urządzenie, którego zadaniem jest przechwytywanie
i ewentualnie analizowanie danych przepływających w sieci.
Sniffer umożliwia
monitorowanie m.in. serwerów poczty i przeglądanie zaszyfrowanych e-maili.
Obejście
zabezpieczeń polega na wyszukaniu luk lub błędów systemów operacyjnych i
programów zabezpieczających
te systemy. Mogą być też próby „podszycia” się pod dany komputer w celu
przejęcia jego adresu IP.
W
Internecie łatwo rozprzestrzeniają się wirusy komputerowe lub szkodliwe
programy typu robaki,
konie trojańskie, spyware.
Dlatego trzeba być ostrożnym przy otwieraniu poczty i ściąganiu plików czy
programów z Internetu.
Dokuczliwy
bywa spam przesyłany w e-mailach, który poza ulotkami reklamowymi może zawierać
złośliwe treści
a nawet wirusy czy inne złośliwe programy.
Użytkownicy
sieci są też nieraz narażeni na uzależnienie od Internetu za często przebywają
w sieci.
Przeciwdziałanie
zagrożeniom z sieci Internet
Zapora
ogniowa
Zapora
ogniowa (firewall) – ochrona portów komputera, wykorzystanie tylko portów
uznanych za bezpieczne.
Zapory ogniowe połączeń internetowych mogą mieć postać oprogramowania lub
oddzielnego urządzenia sprzętowego.
Przykładami programowych zapór ogniowych są m.in. takie produkty, jak Zapora
ogniowa systemu Windows
(wbudowana w systemie operacyjnym Windows), Zone
Alarm Firewall, Norton Internet Security itp.
Każda zapora ogniowa chroni komputer użytkownika przed atakami prowadzonymi przez
Internet,
które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu użytkownika korzystającego z sieci, a
także plikom zapisanym na komputerze.
Zapora
ogniowa umożliwia skonfigurowanie zasad przepuszczania lub blokowania ruchu
sieciowego.
Jeśli użytkownik nie skonfiguruje zapory ogniowej, będzie ona funkcjonować z
domyślnym zestawem zasad.
Monitorowanie systemu
Skuteczną
obroną przed zagrożeniami z Internetu jest dobry system antywirusowy z ciągłym
monitorowaniem systemu
oraz
zainstalowanie aplikacji, których zadaniem jest wyszukiwanie w systemach
komputerowych programów szpiegujących
i ich elementów – programy typu ad-aware.
Przykłady
programów antywirusowych:
AVG Antivirus Free Edition: www.Avg.pl – darmowy
Avast! Free Antivirus: Avast.com/pl – darmowy
Kaspersky: Kaspersky.pl – płatny; Norton Antivirus:
Pl.norton.com – płatny
Microsoft Security Essentials: http://windows.microsoft.com/en-US/windows/security-essentials-download
http://www.dobreprogramy.pl/Microsoft-Security-Essentials,Program,Windows,14628.html
Przykłady aplikacji typu Ad-aware: Spybot Search
& Destroy, Emsisoft Emergency Kit, Anvi Smart Defender,
Spyware Terminator, SUPERAntiSpyware Free Edition,
Windows Defender
Profilaktyka
Najlepszą
ochroną jest profilaktyka.
Nie należy kopiować i uruchamiać programów z niepewnego źródła.
Nośniki pamięci np. pendrive USB czy CD DVD,
dyskietki, dyski zewnętrzne należy sprawdzać programem antywirusowym.
Należy też ostrożnie przeglądać zawartość sieci WWW i zabezpieczyć odpowiednio
przeglądarkę internetową.
Ważne jest aktualizowanie systemu operacyjnego i oprogramowania w komputerze:
programu antywirusowego,
przeglądarki itp.
Zwalczanie
spamu – kasować bez otwierania i można też blokować e-maile przychodzące z
konkretnego adresu
czy serwera poczty w Internecie.
Należy
skanować komputer przynajmniej raz na tydzień.
Upewnić się czy program antywirusowy i oprogramowanie typu Ad-aware
jest automatycznie aktualizowane,
ewentualnie aktualizować samemu.
Nie
należy podawać ani wysyłać nikomu swojego loginu i
hasła.
Hasło powinno być odpowiednie (długość, niepowtarzalna nazwa, znaki – litery
cyfry i inne).
Podawaj numer swojej karty
kredytowej czy debetowej tylko wtedy, kiedy sam płacisz za konkretny towar albo
usługę.
Uważaj na wyłudzenia typu „Zmień
hasło” przez e-maile.
Sprawdzać czy strony bankowe lub inne ważne są zabezpieczone (protokół https) a
nie podstawione.
Na strony najbezpieczniej
wchodzić wpisując jej nazwę bezpośrednio na pasku adresu a nie w
wyszukiwarkach typu Google.
Nie dać się złapać na chwyty typu
„Sprawdź swoje IQ” , podanie numeru telefonu czy wysłanie SMS.
Nie ryzykować łamania prawa przez
ściąganie oprogramowania, muzyki, filmów, e-booków
itp. z nielegalnych źródeł
albo na zasadzie wymiany peer to peer.
Przy programach tego typu ściąganie związane jest z wysyłaniem, co jest nielegalne.
Bezpieczniej nie
ściągać na dysk muzyki i filmów z Internetu, o ile nie płaciłeś za nie.
Zamiast tego możesz
korzystać z serwisów internetowych jak YouTube
czy Iplex (Iplex.pl) – pozwalają na
słuchanie muzyki
i oglądanie filmów bez ściągania ich na dysk twardy.
Pamiętaj też, by w sieci szanować
prawo do wizerunku innych.
Nie umieszczaj na stronach internetowych (na przykład w serwisach społecznościowych) danych osobowych
i zdjęć innych osób, jeśli się na to nie godzą. Jest to łamanie ich praw do
ochrony danych osobistych.
Internet daje poczucie niespotykanej wolności i anonimowości, pamiętaj jednak,
że także w Internecie w pełni
III
Podstawy obsługi urządzeń
i podstawowych programów użytkowych
Nośniki
pamięci zewnętrznej
Pen-drive (z Wikipedii)
Pamięć
USB
(znana także pod nazwami: pendrive, USB Flash) – urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną
typu Flash EEPROM,
zaprojektowane do współpracy z komputerem poprzez port USB i używane do
przenoszenia danych między komputerami
oraz urządzeniami obsługującymi pamięci USB.
Spopularyzowana
również w Polsce nazwa marki urządzenia pendrive
(ang. pen, "pióro" + drive, "napęd")
odnośnie
wszystkich typów pamięci USB rozpowszechniła się najprawdopodobniej ze względu
na skojarzenia
- pochodzi od wyglądu przypominającego najczęściej krótki długopis ze skuwką
(na wtyk USB).
Jest
urządzeniem przenośnym typu Plug&Play - do
komputera dołączany jest najczęściej bezpośrednio przez złącze USB,
więc nie wymaga dodatkowych akcesoriów jak stacja dokująca czy dodatkowy napęd
komputerowy.
Szybkość
uzależniona od wersji USB (1.1, 2.0 lub od 2010 roku 3.0) oraz od szybkości
zastosowanej pamięci Flash.
Obecne
rozmiary nowoczesnych urządzeń zwanych seriami "mini" nie
przekraczają podwojonej wielkości złącza USB.
Starsze
modele zwykle wyposażone były w charakterystyczny przełącznik blokady zapisu i
kasowania podobnie jak w dyskietkach.
Pendrive oferował
początkowo pojemności porównywalne z pojemnościami dyskietek, jednak szybki
rozwój technologiczny
pamięci flash spowodował, iż pojemnościami szybko
przewyższył napędy ZIP, a obecnie jest porównywalny z dyskami twardymi.
W
chwili obecnej (2011) spotyka się pendrive'y o
pojemnościach do 256 GB[2] i nawet 512 GB.
Zastosowanie
Coraz
więcej pendrive'ów zawiera oprócz funkcji pamięci
zewnętrznej dodatkowe funkcje w postaci odtwarzacza mp3, dyktafonu,
radia UKF (FM), aparatu cyfrowego, itp.
Przenoszenie
danych osobistych
Najpowszechniejszym
zastosowaniem tych pamięci jest przenoszenie i przechowywanie plików osobistych
takich jak dokumenty,
aplikacje, zdjęcia, muzykę i filmy.
Naprawa
komputerów
Odnoszą one sukcesy w odzyskiwaniu danych z komputerów przenośnych dzięki
aplikacjom przenośnym do odzyskiwania danych,
a także usuwaniu z zainfekowanego komputera wirusów lub programów
szpiegujących.
Odtwarzacze
plików audio
Pamięci Flash wyposażone w wyjście na słuchawki oraz
już prawie we wszystkich modelach stosuje się mini wyświetlacze LCD lub OLED.
Obsługują one formaty MP3, WMA, WAV, MIDI, MP4, AIFF, itp.
Bootowanie systemów
operacyjnych
Ta funkcja jest podobna do LiveCD, która uruchamia z
samego napędu CD/DVD np. system operacyjny
lub określony program bez potrzeby jego instalowania, funkcja ta nosi nazwę LiveUSB.
Zwiększenie
pamięci systemu
W najnowszych systemach operacyjnych firmy Microsoft (Windows Vista oraz
Windows 7) wykorzystanie funkcji ReadyBoost
pozwala na zwiększenie pamięci operacyjnej systemu poprzez wykorzystanie wolnej
pamięci podłączonego pendrive'a lub jej części.
W systemie operacyjnym Linux montowanie pendrive'a,
tworzy na nim plik o określonym rozmiarze (dd),
oznaczamy jako swap (mkswap)
i dodaje do puli swapów (swapon).
Pendrive'y wykorzystywane
są przez większość osób korzystających z komputera.
Dlatego
muszą być wystarczająco małe, by włożyć je w kieszeń i zabrać ze sobą.
Produkuje się je w najróżniejszych kształtach prostokątnych breloczków, kart
kredytowych, jak i figurek różnych postaci czy przedmiotów,
a nawet okrągłych.
Najczęściej
występujące pojemności to: 512 MB, 1 GB, 2 GB, 4 GB, 8 GB, 16 GB, 32 GB, 64 GB,
128 GB.
Opracowano również urządzenia o pojemności 256 GB i 512 GB.
Obecnie
pamięci USB (pendrive'y) stały się swoistym medium
dla wirusów komputerowych,
złośliwego oprogramowania i innego rodzaju programów szpiegowskich, takim jakim
kiedyś były dyskietki czy poczta elektroniczna,
które atakowały np. pierwsze systemy operacyjne Microsoft Windows.
Medium
dla wirusów oraz innego złośliwego oprogramowania
Wirusy
przenoszą się automatycznie z zainfekowanego systemu operacyjnego, po
podłączeniu pamięci do portu USB,
od razu tworząc swoją kopię i własny plik autostartu (Microsoft Windows)
umożliwiający zarażenie innych systemów operacyjnych
przez samo umieszczenie pamięci w porcie USB bez bezpośredniego uczestnictwa
użytkownika w procesie rozpowszechniania wirusa
(np. poprzez kliknięcie na zainfekowany plik).
Aby
ochronić się przed tego typu zagrożeniami można zainstalować program
antywirusowy lub
wyłączyć opcję autostartu nośników danych w systemie.
Wirusy
komputerowe pisane są głównie z myślą o systemie operacyjnym Microsoft Windows,
takie wirusy są całkowicie niegroźne
dla innych systemów operacyjnych jak Linux, Solaris, Mac OS (choć i na nie
tworzone są wirusy).
Dlatego na tych systemach można bezpiecznie uruchomić zainfekowany pendrive i go sformatować nie narażając się
na niebezpieczeństwo zainfekowania systemu.
Płyty
CD, DVD, archiwizacja
Płyta
kompaktowa CD
(ang. Compact Disc, CD-ROM – Compact Disc – Read Only
Memory) — poliwęglanowy krążek
z zakodowaną cyfrowo informacją do bezkontaktowego odczytu światłem lasera
optycznego.
Zaprojektowany w celu nagrywania i przechowywania dźwięku, przy użyciu kodowania
PCM, który dzisiaj jest tylko jednym
ze standardów cyfrowego zapisu dźwięku. Taką płytę nazywa się CD-Audio.
Dzięki dużej jak na swoje czasy pojemności, niezawodności i niskiej cenie,
dysk kompaktowy stał się popularnym medium do zapisywania danych.
Standardowa
płyta CD ma średnicę 120 mm i jest w stanie pomieścić 700 MB danych lub 80
minut dźwięku.
Technologia
tworzenia nośnika pozwala na klasyfikację:
zwykłe
płyty CD to matryca odciśnięta i będąca negatywem
płyty
CD-R zawierają ścieżki, w których możemy za
pomocą lasera zapisać nasze dane
płyty
CD-RW są podobne do płyt CD-R,
ale pozwalają nam do zapisu jak i wymazywania danych do ok. 1000 razy
Poza
tym są jeszcze płyty CD 8 cm i płyty w kształcie wizytówki, są mniejsze rozmiarami
i mają mniejsze pojemności.
DVD (Digital Video Disc lub Digital Versatile Disc) – standard zapisu danych na optycznym nośniku danych,
podobnym do CD-ROM (te same wymiary: 12 lub 8 cm) lecz o większej pojemności
uzyskanej dzięki zwiększeniu gęstości zapisu.
Płyty
DVD
dzielą się na przeznaczone tylko do odczytu DVD-ROM
oraz umożliwiające zapis na płycie DVD-R, DVD-R DL,
DVD-RW, DVD+R, DVD+R DL, DVD+RW, DVD-RAM.
W
zamyśle twórców format DVD powstał do cyfrowego zapisu materiałów wideo, jednak
rosnące zapotrzebowanie przemysłu komputerowego
na nośniki o większej pojemności sprawiło, że DVD stał się formatem
uniwersalnym.
Dzięki wiązce światła lasera o krótszej długości fali możliwe stało się
umieszczenie na płytach tej samej wielkości co CD większej
ilości gęściej upakowanych ścieżek.
Na
płytach DVD zastosowano także dwie warstwy nałożone jedna na drugą, w których
można dokonywać zapisu.
Warstwa dolna jest warstwą półprzezroczystą. Wiązka lasera w zależności od
długości fali i kąta nachylenia może czytać informacje
zapisane na warstwie położonej niżej lub też z warstwy wyższej.
Kolejną zmianą w stosunku do CD jest możliwość zastosowania krążków DVD o
obustronnym zapisie.
W
przeciwieństwie do CD, DVD musi zawierać system plików. System plików stosowany
na DVD to UDF,
będący rozszerzeniem standardu ISO 9660, który używany jest do zapisu danych na
CD.
W
celu zwiększenia zysków, dystrybutorzy wprowadzili "zabezpieczenia" w
postaci regionalizacji świata[potrzebne źródło].
O
tytuł następcy formatu DVD walczyły technologie HD DVD i Blu-ray,
dyski optyczne o pojemności odpowiednio 15 GB
na warstwę i 25 GB na warstwę. Zwycięzcą został format Blu-ray, zaś HD DVD nie
przyjęło się na rynku.
Nośniki
w zależności od typu mogą pomieścić od 4,38 gigabajtów (jednowarstwowe,
jednostronne płyty, powszechnie znane jako DVD5)
do ponad 17 GB danych (płyty
dwuwarstwowe,
dwustronne).
DVD-RW to typ płyty w
standardzie DVD. DVD-R i DVD-RW
mogą przechowywać ok. 4,38 GB danych.
Dane są zapisywane zarówno we wgłębieniach (pit) jak i pomiędzy nimi (land).
Ten
standard nośnika wymaga sformatowania płyty przed jej pierwszym użyciem.
Nagrane
nośniki cechują się niskim współczynnikiem odbicia, dlatego mogą występować
problemy przy próbie odczytu w niektórych napędach optycznych.
DVD-R służy do
jednokrotnego zapisu, zaś DVD-RW do około 1000 razy.
Płyty
DVD-RW są wykorzystywane do przechowywania m.in.
danych.
Do
płyt DVD-RW jak i do wszystkich płyt rodzaju DVD
stosuje się lasery świecące czerwonym światłem o długości fali 650 nm.
Warstwa zabezpieczająca ma 0,6 mm, zaś szybkość odczytu przy prędkości 1x
wynosi 110,08 Mbps.
W miarę eksploatacji płyta traci swoje właściwości, co ma odzwierciedlenie w
szybkości odczytu.
Płyty
DVD-R/RW są kompatybilne z odtwarzaczami DVD.
Płyty
CD i DVD
mogą służyć do archiwizacji danych, nagrywania muzyki i filmów, tworzenia kopii
zapasowych systemu, płyt instalacyjnych itp.
Nagrywanie
płyt
Płytę
można nagrywać na zasadzie Kopiuj, przeciągnij lub „Wyślij do”.
Wystarczy skopiować lub przeciągnąć wybrane pliki/katalogi z
dowolnej lokalizacji na dysk odpowiadający naszej nagrywarce.
Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest dodanie skrótu do podręcznego menu do opcji
Wyślij do za pomocą którego w praktycznie dwoma kliknięciami myszki
możemy skopiować dowolne dane na płytę CD.”
Można
też stosować programy do nagrywania płyt.
Programy do nagrywania płyt
CyberLink
DVD Suite Premium, Power2Go, CDBurner, DeepBurner, BurnAware Free,
Nero Burning ROM
CyberLink DVD nagrywa płyty w
10 różnych aplikacjach, pozwala na edycję plików video, animowanie zdjęć,
odtwarzanie filmów na DVD, teledysków i plików muzycznych, rippowanie
muzyki z płyt CD, organizowania bibliotek multimedialnych.
CyberLink Power2Go to rozbudowana
aplikacja służąca do nagrywania danych na płytach typu Blu-ray
i HD DVD.
Ponadto
narzędzie umożliwia tworzenie dysków z filmami DVD i płyta audio CD.
Program
został wyposażony w wyszukiwarkę, która pozwala w bardzo łatwy sposób odnaleźć
interesujący nas plik, aby następnie nagrać go na płytę.
Interesującą
funkcją aplikacji jest możliwość zabezpieczenia nośnika i nagranych na nim
danych poprzez założenie hasła dostępu.
Ponadto
program pozwala na kopiowanie i czyszczenie płyt, rippowanie
i konwertowanie płyt audio, oraz nagrywanie obrazów płyt.
DeepBurner
Bardzo
dobre, bezpłatne narzędzie umożliwiające nagrywanie dowolnego rodzaju
płyt CD oraz DVD.
Dzięki
aplikacji DeepBurner tworzenie kopii bezpieczeństwa,
archiwów zdjęć i video, tworzenie kopii filmów DVD,
a także nagrywanie muzyki nie jest trudne. Program umożliwia również tworzenie
płyt bootowalnych.
Interfejs
jest dość przejrzysty, wykorzystuje technologię drag & drop (przeciągnij i
upuść).
Program
wykorzystuje technologię zabezpieczającą przed opróżnieniem bufora "Burn-prof", umożliwia również nagrywanie
powyżej 700 MB na CD (Overburning). Program umożliwia
również drukowanie etykietek na płyty.
CDBurnerXP to całkowicie darmowy
program do nagrywania płyt CD-R, CD-RW, DVD+R/RW, DVD-R/RW, DVD-RAM, BD i HD-DVD.
Program
nie jest może aż tak rozbudowany jak np. Nero Burning
ROM, ale oferuje wszystko co niezbędne do nagrywania płyt.
CDBurnerXP umożliwia także
nagrywanie danych z obrazu ISO (również z innych programów), zgrywanie płyt do
obrazu ISO,
tworzenie i kontynuowanie wielosesyjnych kompilacji, bootowalnych
dysków i zgrywanie płyt CD-Audio do plików
w formatach MP3, OGG, WMA, WAV, FLAC. Obsługuje większość popularnych
nagrywarek CD-R/RW, a także technologię BURN-PROOF.
Nero
Burning ROM (licencjonowany)
Nero
Burning ROM uznawany jest powszechnie za jeden z
najlepszych pakietów do nagrywania płyt CD/DVD oraz Blu-ray.
W
skład Nero Burning ROM wchodzi oprogramowanie do
nagrywania i kopiowania płyt, narzędzie do zarządzania produktami Nero,
numerami seryjnymi oraz Nero BurnRights
odpowiedzialne za umożliwienie użytkownikom nieposiadającym praw administratora
nagrywanie płyt,
zezwalając administratorom systemów na zakładanie kont użytkowników z wyłącznym
prawem do nagrywania dla programu Nero.
Dodatkowo
Nero Burning ROM oferuje możliwość nagrywania danych
w technologii SecurDisc, która umożliwia nie tylko
odczytywalność zapisanych danych mimo zarysowań, zużycia lub zniszczenia płyt,
ale również zabezpieczania danych hasłem,
szyfrowaniem zawartości oraz dodawaniem podpisów cyfrowych.
Nero
Burning ROM wykracza poza samo nagrywanie i kasowanie
płyt oferując m. in. opcję konwersji plików audio do innych formatów l
ub zapisu na dysk twardy płyty CD audio wraz z
okładką albumu, tytułami utworów i nazwami artystów.
BurnAware Free Edition to bardzo
prosta w obsłudze, darmowa aplikacja przeznaczona do nagrywania płyt CD/DVD
oraz dysków Blu-Ray.
Program
oferuje takie opcje jak nagrywanie gotowych obrazów ISO, tworzenie własnych
kompilacji dysków z danymi,
płyt AudioCD z plików WAV, MP3, WMA oraz płyt DVD
Video.
BurnAware Free Edition obsługuje wszystkie sprzętowe interfejsy
(IDE/SCSI/USB/1394/SATA) oferując zapis danych na takich nośnikach jak CD-R/RW, DVD-R/RW, DVD+R/RW, BD-R/RE,
HD DVD-R/RW i DVD-RAM.
Aplikacja
radzi sobie również dobrze z zapisem obrazów płyt w locie (on-the-fly),
automatyczną weryfikacją nagranych plików
i tworzeniem tzw. multisesji zapisu.
Skanowanie
dokumentów
W
nowoczesnej firmie nie sposób obejść się bez skanowania dokumentów.
Służą
do tego mniej lub bardziej zaawansowane skanery dokumentów lub inne systemy
skanujące.
W skrócie skanowanie dokumentów polega na przetworzeniu ich z formy papierowej
na formę elektroniczną.
Skanowanie dokumentów może odbywać się z wykorzystaniem systemu optycznego
rozpoznawania znaków (OCR),
aby skanowane dokumenty można było później edytować.
Ale dzięki skanowaniu dokumentów można je też zapisać jako pliki graficzne.
Podczas skanowania dokumentów można także odpowiednio dobrać parametry
skanowania i zapisu, możemy zmienić jasność, kontrast,
a także nasycenie kolorów, aby skanowane dokumenty były jak najbardziej
czytelne.
Skanowanie dokumentów pozwala wykonać także czarno-białą kopię dokumentacji.
Skanowanie
dokumentów obejmuje skanowanie wydruków komputerowych, odręcznych notatek, a
także wypełnionych ręcznie
formularzy oraz rachunków i faktur zewnętrznych, jak również skanowanie
dokumentów innych, niż wymienione powyżej.
Ale skanowaniem dokumentów jest także skanowanie zdjęć, rysunków lub grafik.
Zwłaszcza, gdy skanowane dokumenty to na przykład szablony logo nowej marki
firmy albo projekty techniczne nowego wyrobu.
Skanowanie
dokumentów tego rodzaju jest dla firmy bardzo istotne ze względu na ich
bezpieczeństwo.
Do
skanowania dokumentów wykorzystuje się programy dostarczone przez producenta
sprzętu, np. drukarki wielofunkcyjnej,
z wbudowanym skanerem.
W centrum obsługi jest np. moduł skanuj dokument.
Skanować można z różną rozdzielczością, do różnych plików wynikowych
np. JPG, TIFF, PDF. Czasem jest wbudowany program OCR (rozpoznawanie znaków) i
można skanować bezpośrednio
do pliku tekstowego np. RTF, DOC, XLS.
Rozpoznawanie
tekstu z dokumentów papierowych lub plików graficznych
Skanowanie
z rozpoznawaniem znaków może być wykonane bezpośrednio przy użyciu skanera lub
z pliku graficznego.
Do
takich programów można zaliczyć np. program Abby
Fine Reader czy FreeOCR.net
Abby Fine Reader jest to
wysokiej klasy, ceniona aplikacja przeznaczona do rozpoznawania pisma
(OCR/ICR).
Przetwarza
zeskanowane dokumenty, cyfrowe zdjęcia dokumentów i pliki PDF do postaci
edytowalnej.
Podstawowymi atutami programu są: bardzo wysoka skuteczność rozpoznawania
dokumentów w polskiej wersji językowej,
także gorszej jakości lub skanowanych w niskiej rozdzielczości (np. 200 dpi).
Najnowsza wersja programu korzysta ze słownika programu MS Word w procesie
rozpoznawania dodatkowo wspomaga
rozpoznawanie specyficznych słów.
Program pozwala na zachowanie układu rozpoznawanego dokumentu (łącznie z
grafikami, szpaltami, tabelami itp...).
Nowa
wersja bardzo dobrze radzi sobie z przekształcaniem plików PDF i obsługuje 179
języków (rozszerzono m. in. o cyrylicę).
FreeOCR.net to darmowy
program przeznaczony do konwertowania pisma (OCR) widocznego w plikach
graficznych
do postaci edytowalnego dokumentu tekstowego.
Należy
pamiętać, że wbudowany silnik do przetworzenia informacji wymaga zdjęcia w
rozdzielczości min. 200 dpi
i nie jest przystosowany do czytania obrazów z zrzutów ekranu dostępnych w
rozdzielczości 72 dpi.
Źródłem odczytu tekstu może być zarówno kartka papieru umieszczona w skanerze
jak i plik graficzny dostępny na dysku komputera.
Co ciekawe, FreeOCR.net funkcjonuje w oparciu o silnik Open
Source wydany przez firmę Google - Tesserakt.
Praca
z aparatem cyfrowym, telefonem komórkowym, palmptopem,
tabletem.
Aparat,
telefon komórkowy lub tablet można podłączyć odpowiednim kablem poprzez port
USB do komputera.
Jeśli urządzenie nie zostanie automatycznie rozpoznane to trzeba zainstalować
odpowiedni sterownik (driver)
dostarczony przy zakupie, lub poszukać w Internecie.
Można
też czasem wykorzystać Bluetooth. Po podłączeniu
można przekopiować pliki (zdjęcia, filmy, dokumenty itp.)
czy nawet zainstalować oprogramowanie np. na palmptopie..
Programy
darmowe o podobnych możliwościach jak MS Office.
Apache
OpenOffice (wcześniej OpenOffice.org) to w
pełni darmowy pakiet biurowy, rozpowszechniany na zasadach Open Source.
Obok LibreOffice jest to jeden z najpoważniejszych
konkurentów Microsoft Office.
W
skład pakietu wchodzą niezależne aplikacje: procesor tekstu Writer,
arkusz kalkulacyjny Calc, moduł bazodanowy Base,
program graficzny Draw, a także program do tworzenia prezentacji Impress.
Najważniejsze
zmiany w wersji 3.4 OpenOffice to: szybszy start,
szyfrowanie danych według algorytmu AES-256, zniesienie
liczby ograniczeń co do liczby pól w narzędziu Tabele przestawne (dawniej Data
Pilot), rozszerzenie filtra eksportu do CVS
o funkcję "Quote all text cells" oraz poprawa
kompatybilności formatu z innymi obsługującymi go narzędziami.
Narzędzie
formuły w edytorze tekstu od teraz pozwala zapisać poszczególne symbole, co
powinno zmniejszyć wagę dokumentu,
zakotwiczyć formułę do znaku a także obsługuje znaki specjalne z zestawu
UTF-32.
Narzędzia
Impress i Draw doczekały się lekkiego liftingu
interfejsu, który poprawił ich użyteczność.
Zmiany nie ominęły modułu wykresów, który zyskał oś czasu i opcję zmiany
rozmiaru legendy.
Poprawiono
wiele zgłoszonych błędów w tym opcję eksportu do formatu RTF i importu DOCX.
Usunięto filtr eksportu do starych, binarnych plików StarOffice'a,
a pod systemami Uniksowymi dodano obsługę multimediów
poprzez framework Gstreamer.
LibreOffice powstał jako
alternatywny pakiet na bazie OpenOffice, do
którego prawa posiada firma Oracle.
Rozwijany jest przez organizację The Document Foundation stworzoną
przez członków społeczności OpenOffice.
Projekt jest wspierany przez takie firmy i organizacje jak Canonical,
Fundacja Wolnego Oprogramowania, Google, Novell czy
Red Hat.
W
skład pakietu wchodzą niezależne aplikacje: procesor tekstu Writer,
arkusz kalkulacyjny Calc, moduł bazodanowy Base,
program graficzny Draw, a także program do tworzenia prezentacji Impress.
Edytor
tekstu, Writer, umożliwia wyświetlanie wielu stron podczas
edycji oraz udoskonalone tworzenie notatek.
Pakiet
oferuje wsparcie dla formatu OpenDocument (ODF),
jak również .oxt oraz mdb w
wydaniu dla Windows.
Może
otwierać dokumenty MS Office 2007 i Office 2008 for Mac OS X (.docx, .xlsx, .pptx,
etc.).
Wprowadzono też częściową obsługę VBA na tej platformie.
Dzięki
wykorzystaniu interfejsu API ułatwień dostępu jaki oferuje Mac OS X, jest
bardziej przyjazny osobom słabo widzącym.
Sporo nowości znajdziemy także w programach Draw oraz Impress.
OpenOffice.ux.pl
3.4.4-1
Odmiana
popularnego pakietu biurowego OpenOffice, rozwijana
przez polską firmę Ux Systems.
Jest to jeden z najpoważniejszych (obok płatnego pakietu StarOffice)
konkurentów MS Office.
W
skład pakietu wchodzą niezależne aplikacje: procesor tekstu Writer,
arkusz kalkulacyjny Calc, moduł bazodanowy Base,
program graficzny Draw, a także program do tworzenia prezentacji Impress. Warto też zwrócić uwagę na takie moduły
jak:
edytor HTML czy też moduł do tworzenia wzorów matematycznych Formuła.
Umożliwia m. in.: eksport do PDF, zawiera również ulepszone filtry formatów MS
Office jak również wsparcie
dla dokumentów MS Office 2003 (XML). Od wersji 2.0 natywnie obsługiwany jest
już format OpenDocument.
OpenOffice Ux jest bezpłatny ale występuje także w komercyjnej
odmianie wraz
z podręcznikiem użytkownika i bezpłatną pomocą techniczną
Lotus
Symphony to darmowy pakiet biurowy, stworzony
przez firmę IBM na bazie OpenOffice.org. W jego skład wchodzą:
Lotus Symphony Documents
(edytor tekstu), Lotus Symphony Spreadsheets
(arkusz kalkulacyjny)
oraz Lotus Symphony Presentations
(aplikacja do tworzenia prezentacji).
Wersja dla Windows znana jest z prostego, intuicyjnego interfejsu. Lotus Symphony oczywiście wspiera format ODF,
a także formaty MS Office (Office 97/XP/2000/Office 2003 XML/Office 2007
OOXML) oraz umożliwia eksport do plików PDF.
WordPerfect Office X6
Standard Edition
miniOffice 1.5
Pakiet
biurowy autorstwa polskiej firmy FERRO Software.
W
skład pakietu wchodzą dwa podstawowe programy o swojsko brzmiących nazwach:
Edyta
- edytor tekstów oraz Arkadiusz - arkusz kalkulacyjny. Interfejs zbliżony do
produktów Microsoftu powoduje,
że "przesiadka" na miniOffice jest bardzo
łatwa. Programy pakietu nie udostępniają co prawda aż tylu funkcji co Word i
Excel
ale oferują wszystko co tak naprawdę jest niezbędne w codziennej pracy.
Szczególnie warty uwagi jest, zintegrowany z edytorem tekstu,
słownik języka polskiego zawierający 2,5 mln wyrazów. Wśród pakietów
konkurencyjnych, miniOffice wyróżnia się
niespotykanie
niewielkimi wymaganiami systemowymi - wystarczy procesor klasy 486, 12 MB
pamięci i system operacyjny Windows 95.
Prezentacja
multimedialna
Prezentacja
multimedialna odgrywa rolę informacyjną lub reklamową.
Za
jej pomocą można przedstawić program zajęć lekcyjnych, odczyt ,
zainteresowania, przebieg wycieczki itp. uzupełnione zdjęciami, filmami itp.
Do
tworzenia prezentacji wykorzystuje się różne programy, gdyż zawiera ona liczne
elementy jak tekst, grafika, dźwięk, film.
Do
tworzenia prezentacji można wykorzystać program PowerPoint z pakietu MS Office
a
lbo np. darmowe programy z modułem Impress – LibreOffice, OpenOffice.
Na
początku trzeba określić jaką funkcję ma pełnić prezentacja , czy informacyjną
czy reklamową.
W pierwszym przypadku istotne jest podanie rzetelnej informacji, w drugim
błyskotliwe zaprezentowanie tematu.
Składnikami występującymi w
prezentacjach mogą być: tekst, nagrania muzyczne i lektorskie, zdjęcia,
animacje, klipy wideo, rysunki.
Podstawowymi
elementami prezentacji są slajdy, które pojawiają się na ekranie.
PowerPoint
ma wiele gotowych szablonów slajdów. Można tez wybrać slajd pusty.
Przejścia
pomiędzy slajdami
mogą być uzupełnione o różne elementy wizualne.
Tekst
można wprowadzać z klawiatury lub kopiować z innego dokumentu, np. z Worda.
Należy uważać, by tekst nie wychodził za ramkę.
Prezentacja
może być zapisana
jako prezentacja (, pptx, ppt)
lub pokaz (ppsx, pps)
bez możliwości edycji.
Jest
też wiele innych możliwości zapisu dokumentu, w tym konspekt RTF, PDF, strona
sieci Web.
Przy
publikowaniu prezentacji w sieci Internet należy zrezygnować z „ciężkich”
elementów o dużej objętości jak grafika, film, dźwięk, unikać animacji i
przejść miedzy slajdami.
„Malowanie
na ekranie”, tworzenie prostych elementów graficznych
Do
tworzenia prostej grafiki można wykorzystać program Microsoft Paint.
Microsoft
Paint (w starszych wersjach Windows Paintbrush lub mspaint) -
aplikacja firmy Microsoft w systemach Windows
służąca do obróbki grafiki rastrowej.
Nie
posiada filtrów, ani obsługi warstw - funkcji typowych dla profesjonalnych
programów graficznych,
mimo to chętnie jest wykorzystywany przez artystów Pixel
artu.
Potrafi
zapisywać i odczytywać grafikę w formatach: BMP, JPG, JPEG, GIF, TIFF, ICO, PNG.
Wcześniej
program miał nazwę Paintbrush.
Dopiero
od wersji w Windows XP program Paint posiadał opcje
pobierania obrazów z zewnętrznych źródeł (skaner, aparat cyfrowy).
W Windows Vista pojawiły się zmiany interfejsu, dodano suwak powiększenia,
funkcję kadrowania
oraz zwiększono liczbę operacji, jakie można cofnąć do 10.
W systemie Windows 7 interfejs został przebudowany na wstążkę znaną z pakietu
Office 2007.
Funkcje
służące edycji obraz
Przerzuć/Obróć;
Rozciągnij/Pochyl; Odwróć kolory
Atrybuty
(szerokość, kolory, przezroczystość)
Wyczyść
obraz Rysuj
nieprzezroczyste
Powiększanie
obrazu (maksymalnie dziesięciokrotne)
Miniatura
(okno podglądu przy powiększeniu); Siatka
Narzędzia
Zaznacz
dowolny kształt
Zaznacz
Gumka/Gumka
kolorowa; Wypełnianie kolorem
Wybierz
kolor
Lupa;
Ołówek; Pędzel; Aerograf
Tekst;
Linia; Krzywa; Prostokąt; Wielokąt; Elipsa; Zaokrąglony prostokąt
Wklej
obrazki
Przy
rysowaniu linii, prostokątów, okręgów warto wiedzieć o wykorzystaniu klawisza Shift.
Pozwala rysować linie poziome lub pionowe, kwadraty, okręgi (zamiast elipsy).
Na
początku edycji należy ustawić atrybuty – wielkość ramki obrazu.
Plik
można zapisywać w różnych formatach graficznych.
Rysowanie
można też wykonać w programie Word
-
wstawianie Kształty.
IV
Pewne wskazówki związane z obsługą podstawowych
programów użytkowych
Do prostego rysowania służy program Paint.
Popularny
pakiet biurowy w Windows do pisania i obliczeń kalkulacyjnych to MS Office…..
Rysowanie linii poziomych i pionowych oraz okręgów zamiast elips
np. w Paint wykonujemy przy wciśniętym klawiszu
SHIFT….
Indeksy górne i dolne w Word uzyskujemy przy wciśniętych
klawiszach Ctrl SHIFT = oraz Ctrl =
Kopiowanie wykonujemy przez wciśnięcie Ctrl
C, wycięcie przez wciśnięcie Ctrl V
a wklejenie Ctrl X.. Cofniecie
edycji Ctrl Z.
Darmowe
programy o podobnych możliwościach jak MS Office to np. OpenOffice lub LibreOffice.
Adresowanie
bezwzględne w arkuszu kalkulacyjnym, np. Excel stosujemy przez dodanie
przed oznaczeniem kolumny i wiersza znaku $
(dolar)
Formułę obliczeniową w Excelu zaczynamy najczęściej od znaku …=…. ewentualnie …+..