PORADNIK SENIORA: Podstawy obsługi komputera
Kurs podstawowy z obsługi komputera
Materiały szkoleniowe - Podstawy obsługi komputera
Spis treści:
Wstep
- uruchamianie komputera i systemu Windows
Uruchamianie_programow
Internet.
Obsługa przeglądarki Interneowej Internet_senior.htm Internet_senior.pdf
Aby uruchomić Windows XP,
wystarczy, że włączysz komputer, gdyż system jest tak skonfigurowany, że
uruchamia się automatycznie.
Po załadowaniu odpowiednich programów do pamięci operacyjnej komputera,
pojawia się na ekranie komunikat powitalny Zapraszamy.
Logowanie
Aby
rozpocząć pracę w systemie, powinieneś się w nim zalogować.
W tym celu podaj nazwę konta i kliknij w oknie logowania lewym przyciskiem
myszki przycisk OK.
Gdy konto zabezpieczone jest hasłem, podaj także hasło.
W komputerach używanych w domu najczęściej ustawiony jest tylko jeden
użytkownik, dlatego logowanie nie jest potrzebne.
Klawiatura
Klawiatura to urządzenie do porozumiewania
się z komputerem.
Wykorzystywana jest do wprowadzania danych i
obsługi komputera.
Są
klawiatury złożone z ok. 84 klawiszy (często do mniejszych laptopów) oraz
klawiatury z blokiem klawiszy numerycznych czy multimedialnych (po prawej
stronie)
– ok. 101, 104 – 145 klawiszy.
W
Polsce – podobnie jak w USA jest stosowana klawiatura typu QWERTY (układ kolejnych klawiszy) - tzw. klawiatura programisty.
Może też być polski układ klawiatury maszynistki (214), który jednak się nie przyjął.
Inne typy popularne w Europie to QWERTZ czy AZERTY.
Można zainstalować w systemi różne typy klawiatur i przełączać między nimi.
Klawisze na klawiaturze można
podzielić na kilka grup w zależności od ich funkcji:
· Klawiatura alfanumeryczna. Na tych klawiszach znajdują się takie same litery, cyfry, znaki
interpunkcyjne i symbole, jak na tradycyjnej maszynie do pisania.
· Klawisze kontrolne. Te klawisze są używane
osobno lub w połączeniu z innymi klawiszami w celu
wykonywania określonych akcji.
Najczęściej używanymi
klawiszami kontrolnymi są klawisze CTRL, ALT, logo Windowsi
ESC.
· Klawisze funkcyjne. Klawisze funkcyjne służą do wykonywania określonych zadań. Są
oznaczone symbolami F1, F2, F3 — aż do F12.
Funkcje tych klawiszy różnią się w zależności od programu.
· Klawisze nawigacyjne. Te klawisze służą do poruszania się po dokumentach lub stronach
sieci Web oraz do edytowania tekstu.
Do tej grupy należą: klawisze strzałek, a także klawisze HOME, END, PAGE UP,
PAGE DOWN, DELETE oraz INSERT.
· Klawiatura numeryczna. Klawiatura numeryczna jest przydatna do szybkiego wpisywania
cyfr. Klawisze są pogrupowane w postaci bloku,
tak jak w konwencjonalnym kalkulatorze lub urządzeniach obliczeniowych.
Na poniższej ilustracji
przedstawiono sposób rozmieszczenia klawiszy na typowej klawiaturze.
Układ klawiatury użytkownika może różnić się od zaprezentowanego.
Na klawiaturze możemy wyróżnić trzy
części.
W centralnej części klawiatury znajdują
się z klawisze alfanumeryczne, czyli litery i cyfry, oraz
tzw. klawisze specjalne (Ctrl, Alt, Shift, i inne).
Obok znajduje się zestaw klawiszy
służących do odpowiedniego umiejscawiania kursora w tekście
(pozycja tego kursora, najczęściej w postaci pionowej migającej kreski,
określa miejsce, w którym pojawi się wpisywany przez Ciebie tekst).
Po prawej stronie są klawisze
numeryczne, służące do operacji na liczbach.
Na górze klawiatury znajdują się tzw. klawisze
funkcyjne oznaczone od F1 do F12.
Ich funkcje są różne w
zależności od tego, z jakiego programu korzystamy.
Np. F1 w edytorze tekstu, programie pocztowym oraz przeglądarce
internetowej przywołuje okno Pomocy.
Z ważnych klawiszy, które należy
wyróżnić, to przycisk Enter.
Wykorzystasz go do zatwierdzenia wprowadzonego tekstu lub do zakończenia
wprowadzonej linii tekstu i przejścia do następnej.
Klawisz Spacja służy do robienia
odstępów pomiędzy wyrazami.
Do usuwania wprowadzonych znaków wstecz
posłużysz się przyciskiem Backspace.
Wciśnięcie tego klawisza spowoduje usunięcie ostatniego znaku znajdującego się
z lewej strony kursora.
Do
usuwania znaków z prawej strony kursora służy klawisz Delete.
Standardowo naciskając klawisze liter, otrzymamy małe litery.
Jeśli chcesz uzyskać duże, naciśnij klawisz Shift i trzymając go,
wciskaj dowolną literę.
Natomiast jeśli naciśniesz klawisz Shift i jeden z klawiszy opisanych
podwójnie, otrzymasz znak górny.
Jeśli chcesz pisać dużymi literami,
naciśnij klawisz CapsLock.
Klawisz ESC
służy głównie do rezygnacji (wycofania, ucieczki) z ostatniej operacji.
Insert
– tryb wstawiania lub nadpisywania podczas pisania na klawiaturze
Klawisz Ctrl w kombinacji z innymi klawiszami używany
jest do wydawania poleceń programom - tzw. skróty klawiaturowe.
Np. kombinacja klawiszy <Ctrl + P>
umożliwia drukowanie,
Skrót <Ctrl + +> daje
możliwość powiększania zawartości stron internetowych, a <Ctrl +
-> - pomniejszania.
Klawisze nawigacyjne
to m.in. klawisze strzałek – lewo, prawo, góra, dół oraz
Home – początek linii, End – koniec linii
tekstu, Page Down – przesunięcie o 1
stronę w dół (dokumentu, strony internetowej itp.),
Page Up –
strona w górę dokumentu.
Ctrl Home
– skok na początek dokumentu, Ctrl End – koniec dokumentu.
Naciśnięcie PrtSc powoduje skopiowanie
ekranu (pulpitu) komputera do pamięci operacyjnej (bufora).
Klawisz Num Lock włącza i wyłącza klawiaturę
numeryczną.
Klawisz Logo
Windows (między lewym Ctrl i Alt) – otwarcie menu
Start
Niektóre podstawowe kombinacje klawiszy
Ctrl A
– zaznaczenie wszystkich elementów w dokumencie lub oknie
Ctrl S
– zapisanie bieżącego dokumentu
Alt F4
– zamknięcie aktywnego okna lub programu
CTRL + X, SHIFT + DEL - wycięcie. Kopiuje do schowka, a następnie usuwa zaznaczoną zawartość.
CTRL + V, SHIFT + INS - wklejenie. Umieszcza w aktywnym miejscu zawartość schowka.
CTRL + SHIFT +ESC Otwiera Menedżer zadań Windows.
CTRL + F Znajduje fragment tekstu.
CTRL + P Drukowanie.
Alt + TAB -
Ctrl + ESC - otwieranie menu Start
Shift + Delete - trwałe usuwanie elementu
Logo Windows + L - blokowanie komputera (bez użycia klawiszy CTRL + ALT + DEL)
F1 - pomoc
CTRL + B - pogrubienie
CTRL + U - podkreślenie
CTRL + I - kursywa
Polskie
litery (ą, ę, ó, ł, ś, ć, ń, ż, ź), których brakuje na klawiaturze,
otrzymamy
naciskając prawy klawisz Alt i literę (a, e, o, l, s, c, n,
z, x).
Alt + z – tworzy literę ż, natomiast Alt + x – literę ź.
Dbaj o czystość klawiatury.
Uważaj, by nie rozlać napojów. Klawiatura może przestać działać
Wylanie płynu na laptop może go całkowicie uszkodzić!
Uwaga praktyczna: warto czasem podłączyć
dodatkową, zwykłą klawiaturę do laptopa (z blokiem klawiszy
numerycznych), gdy używa się jej często.
Wygodniejsza praca, mniejsze zużycie laptopa, mniejsza możliwość
uszkodzenia np. przez zalanie płynem (cena samej klawiatury w stosunku
do ceny laptopa).
Klawaiturę nalezy czyścić, z dołączonej klawiatury można szybko wytrzepać kurz prez jej obrócenie i potrząśnięcie.
Komputer, monitor, klawiaturę najlepiej
czyścić przy pomocy specjalnego zestawu do czyszczenia (płyn,
szmatka, szczoteczka).
Myszka
Myszkę należy przesuwać na gładkiej powierzchni stołu lub na specjalnej podkładce.Ekran komputera
Pulpit
to obszar stale dostępny na
ekranie. Stanowi tło oraz pole robocze. Pojawiające się na pulpicie tło
graficzne np. fotografię nazywamy tapetą.
Na pulpicie są ikony i foldery (teczki)
Ikony
Są to skróty do programów lub
dokumentów.
Jeśli chcesz je otworzyć dokument lub uruchomić program, dwukrotnie kliknij
ikonę lewym przyciskiem myszy.
Kliknięcie ikony prawym przyciskiem myszy otwiera menu podręczne, czyli wywołuje
funkcje najbardziej przydatne w danym programie
Np. Otwórz (odpowiada uruchom)
Pasek zadań
to
obszar, w którym wyświetlane są różne komunikaty. Z prawej strony paska zadań
podany jest aktualny czas.
Na pasku zadań wyświetlają się także ikony programów, które aktualnie działają,
również programy antywirusowe, program drukarki.
Z
lewej strony znajduje się przycisk Start.
Przycisk Start
Kliknij
lewym przyciskiem myszy przycisk Start. Pojawi się Menu Start.
Jest
to rodzaj spisu treści, w którym znajdziesz listę wszystkich programów
zapisanych na danym komputerze, a także folderów z dokumentami.
Jeśli klikniesz na pozycję Wszystkie programy, będziesz mógł uruchomić
zainstalowany w systemie wybrany przez Ciebie program.
Menu Start możesz także otwierać za pomocą klawiatury. W tym celu użyj klawiszy <Ctrl+Esc>.
Zakończenie pracy w Windows
Najpierw zamknij wszystkie
uruchomione programy.
Następnie w menu Start wybierz polecenie Wyłącz komputer.
Wówczas wyświetlą się polecenia: Stan wstrzymania, Wyłącz oraz Uruchom
ponownie.
Jeśli
wybierzesz Stan wstrzymania, komputer pozostanie w gotowości do
natychmiastowego działania, ale będzie pobierał mniej energii.
Jeśli wybierzesz Wyłącz - system zamknie się i wyłączy zasilanie
komputera. Jeśli klikniesz Uruchom ponownie - system zamknie się, a następnie
uruchomi ponownie.
Obsługa okien
Okno to prostokątny i ruchomy obszar ekranu, w którym
wyświetlana jest zawartość plików i programów.
Jego
rozmiary możesz zmieniać za pomocą znajdujących się w prawym górnym rogu okna
programu przycisków:
Zamknij, Maksymalizuj/Przywróć, Minimalizuj
Pasek
tytułowy zawiera dwie nazwy:
dokumentu, który obecnie opracowujesz, oraz programu, którego używasz.
Pasek menu głównego zawiera najważniejsze opcje programu. Jeśli chcesz uruchomić wybrane polecenie menu głównego, kliknij je lewym przyciskiem myszy.
Pasek narzędzi zawiera w formie przycisków często używane polecenia menu głównego. W celu ich uruchomienia, kliknij je lewym przyciskiem myszy.
Pole tekstowe służy do wprowadzania tekstu.
Paski przewijania ekranu umożliwiają przewijanie zawartości okna w kierunku poziomym i pionowym.
Suwak możesz przesuwać. Przeciągasz go myszą, klikając strzałki znajdujące się
na końcach pasków przewijania.
Aby
przewinąć zawartość okna, możesz również skorzystać z rolki na myszce.
http://www.utw.pw.edu.pl/materialy/do/druk/lekcja5.pdf
Na dysku komputera, zapisane są różne programy komputerowe (aplikacje),
przykładowo:
edytory tekstu, (np. Word z MS Office), programy graficzne, programy do
obliczeń inżynierskich, przeglądarki internetowe.
Zestaw programów zależy m.in. od systemu operacyjnego i administratora lub
użytkownika komputera (co zostało zainstalowane).
Jest kilka sposobów uruchomienia programu (rozpoczęcia pracy w danym
programie, np. uruchomienia przeglądarki Internetowej).
Sposób 1 – z menu przycisku Start
Kliknąć na przycisku Start w lewym dolnym narożniku ekranu.
a) Niektóre programy ukażą się bezpośrednio - ostatnio lub często używane, a
pozostałe po kliknięciu na Pasek "Wszystkie programy"
Należy kliknąć na wybranym programie.
b) Odszukać program po naciśnięciu lewym przyciskiem myszy na
pasku "Wszystkie programy"
Niekiedy lista jest kilkupoziomowa, program może być w folderze (katalogu,
teczce) programów.
Grupa Akcesoria zawiera kilka przydatnych programów, np. Notatnik, Paint,
Kalkulator, WordPad, Przycisk Uruchom, Wiersz polecenia,
podkatalog "Narzędzia systemowe".
Niektóre programy (np. FreeCell - gra w karty są w zestawie Gry, na tym
pasku co np. Komputer, Panel Sterowania, Muzyka itp.), bez potrzeby wchodzenia
we "Wszystkie programy"
c) Można też w pasku "Rozpocznij wyszukiwanie" (z prawej
strony lupka) wpisać szukaną nazwę lub fragment nazwy programu (lub dokumentu)
i wybrać co nam jest potrzebne po pokazaniu się wykazu.
Przykłady szukania:
Przeglądarki Internetowe: - wpisujemy całą nazwę lub fragment nazwy, np.
zamiast Mozilla Firefox, tylko "mozil" lub "fire"
Internet Explorer, Firefox ,Chrome, Safari, Opera
Inne pliki:
Paint (do rysowania)
Word - pojawi się WordPad i np. Microsoft Office Word
Media Player (Windows Media Player)
Sposób 2 – ze skrótów na pulpicie
(3 sposoby)
Na pulpicie są zwykle ikony: Komputer,
Kosz, Dokumenty oraz skróty do programów.
Uruchomienie programu dla którego utworzono skrót na pulpicie,
a) ustawić myszkę na
ikonie programu i wykonać dwuklik lewym przyciskiem (na
ikonie skrótu do programu)
(dwa kliknięcia lewym przyciskiem, bezpośrednio po sobie) lub
b) kliknąć na ikonie, aby ją wskazać, nacisnąć Enter.
c) ustawić kursor
myszki na ikonie programu, wcisnąć prawy przycisk, wybrać z
menu pasek opcji Otwórz i nacisnąć na nim lewy przycisk myszy
Sposób 3 – z paska zadań na dole ekranu –
o ile jest tam ikona danego programu, np. przeglądarki Internetowej
Jeśli na dolnym pasku ekranu - pasek zadań, jest skrót do programu, np.
Internet Explorer, FireFox, to wystarczy kliknąć tylko raz lewym przyciskiem
myszy
(tu tylko raz a na pulpicie 2 razy - dwuklik).
Uwaga! W systemie Linux uruchamia się programy przez pojedyncze klikniecie.
Wielokrotne kliknięcie może spowodować otwarcie tego samego programu kilka
razy, co nie jest wskazane, bo powoduje zamieszanie i obciąża zasoby komputera.
Sposób
4 - przy pomocy eksploratora Windows
Uruchomienie Eksploratora Windows - wejście przez ikonę Komputer
lub Wszystkie Programy, Akcesoria, Eksplorator Windows lub
np. przycisk Windows + E,
wyszukanie i wybranie właściwego programu, np. z katalogu C:\Program Files
(katalog na dysku C:)
http://www.math.uni.opole.pl/~ebryniarski/pokaz-konspekt.pdf
Strony WWW
WWW jest najbardziej rozpowszechnioną i najczęściej wykorzystywaną
usługą internetową.
Nazwa jej pochodzi od World Wide Web. Dokumenty tej światowej pajęczyny zwane
są stronami.
Strona to dokument wykonane przy użyciu specjalnych programów (np. Front Page,
Word itp.).
Jest on osadzony na serwerze i dostępny dla użytkowników całego świata, którzy
mogą zapoznać się z prezentowanymi zagadnieniami.
Liczba zarejestrowanych stron WWW sięga na świecie kilkuset milionów.
Tworzą je wielkie korporacje, rządy państw, organizacje i wojsko, ale także
niezależni artyści, uczniowie szkół, osoby prywatne.
Strona WWW ukazuje bowiem to, co dla jej autora jest najważniejsze- dla
jednego pieniądze, a dla drugiego niczym nie skrępowana wolność wypowiedzi.
Korzystanie z zasobów World Wide Web (poruszanie się po sieci) umożliwiają
specjalne programy - tzw. przeglądarki Internetowe.
Do zadań przeglądarki należy :
-ściąganie stron WWW,
-wyświetlanie ich na ekranie monitora
-dostarczanie użytkownikowi wygodnego sposobu nawigacji (poruszania)
pośród odwiedzanych dokumentów.
Dwa najbardziej znane programy tego typu to:
- Internet Explorer firmy Microsoft, Google Chrome, - Mozilla Firefox,
Opera, Safari.
Przeglądarka komunikuje się przez sieć z serwerem WWW (hostem)..
Z serwerów są pobierane informacje (np. ze stron WWW )
Strony WWW przechowywane są w tysiącach takich serwerów
Uruchamiamy przeglądarkę np. Internet Explorer lub Firefox.
Wygląd przeglądarki przypomina inne okna Windowsa
Są także inne elementy:
- okno na wpisania adresu - pasek adresu,
- linia postępu na pasku stanu,
- animacja kuli ziemskiej.
Po uruchomieniu przeglądarki
wczytywana jest jedna ze stron zwana stroną początkową.
W okno adresowe można wpisać adres internetowy, np; http://google.pl,
http://www.onet.pl
a zwykle można pominąć wprowadzanie początku pełnej nazwy (czyli http:// czy
nawet www) a pisać dalszą część pełnej nazwy, np. google.pl, onet.pl,
interia.pl itp.
Jeśli stroną początkową (startową) jest popularny Google, to na jego
głównej stronie pojawi się pasek wyszukiwarki
Budowa adresu internetowego:
przykładowy adres: http://www.szkoly.edu.pl
jest to tzw. nazwa domenowa - posiadają ją z reguły serwery
udostępniające w internecie jakieś usługi.
Nazwy domenowe czyta się od końca.
Domeny
pl - domena kraju (Polska) , de - Niemcy, uk
- Wielka Brytania, fr - Francja, se - Szwecja, us
- USA (domyslnie USA i się nie podaje), ru - Rosja, ...
edu - domena organizacyjna, com - komercyjna, mil - militarna,
gov - rządowa, org - organizacyjna,
arts - działalność artystyczna lub rozrywkowa, info - serwisy informacyjne
szkoly - nazwa własna serwera (hosta)
WWW - typ strony (World Wide Web)
- http -protokół (język) jaki wykorzystujemy do odczytywania wiadomości
- protokół ten umożliwia jednolity interfejs dla wszystkich innych pozostałych
protokołów (czyli
umożliwia nam odczytanie wszystkich stron WWW)
Przykłady innych usług Internetowcyh poza WWW: ftp, news
Wprowadzenie adresu
strony - wpisanie w pasku adresu i potwierdzenie przez naciśnięcie
Enter.
Po wpisaniu nazwy strony w pasku adresu - adres strony
potwierdzamy enterem.
Strona zaczyna się wczytywać. Po załadowaniu strony możemy odczytywać potrzebne
informacje.
Ze strony głównej możemy dostać się dalej do tzw. podstrony.
Elementami łączącymi ze sobą strony są tzw. linki czyli hiperłącza.
(łapka) Może to być tekst ale także obrazek.
Na stronach WWW wyróżniają się one zazwyczaj w specjalny sposób tzn.:
- podkreślenie,
- wyświetlenie w innym kolorze
Po najechaniu na link kursor myszki zmienia się w "łapkę".
W ten sposób poruszamy się po interesujących nas stronach WWW.
Prezentacja wykorzystania przeglądarki
Podstawy nawigacji po WWW.
Pierwsza strona po wpisaniu adresu nazywa się stroną domową.
Zazwyczaj jest ona przygotowana jako atrakcyjny spis treści i zawiera linki do
stron z których się składa.
Przeglądarka Internetowa (np. Internet Explorer) pamięta sekwencję
ostatnio odwiedzanych stron.
Przełączanie się między nimi ułatwiają przyciski Wstecz (
cofniecie wstecz) i Dalej (powrót)
Inne ważne przyciski:
Zatrzymaj (ESC lub X) - zatrzymanie pobieranej aktualnie
stronny
Odśwież (F5) - aktualizacja zawartości okna przez ponowne
pobranie strony
Strona główna (Alt S - domek) - Start - powrót do
stronny startowej przeglądarki
Lupa - Ctrl E - wyszukaj
Zamknij kartę - Ctrl W
Przeglądarkę Internetową można: zamknąć - przycisk X, zmniejszyć, zwinąć do ikony na pasek zadań.
Wyszukiwanie informacji w
wyszukiwarce (hasło, zwrot, nazwa strony), np. Google:
Wpisujemy pełną nazwę lub fragment nazwy, naciskamy myszką (lewy przycisk) lupę
obok lub wciskamy Enter.
Przy wpisywaniu program podpowiada na bieżąco strony odpowiadające szukanej
nazwie.
Można przerwać pisanie, ustawić się na odpowiednim adresie i gdy
wyświetla się łapka - kliknąć lewym przyciskiem myszy.