PIERWSZE
KROKI INTERNAUTY
Na
podstawie strony Internetowej Latarnicy.pl
Spis treści
Jaki komputer? Skąd Internet? Jędrzej
Kołtunowicz
Wyszukiwarki, serwisy informacyjne i
fora Jędrzej Kołtunowicz
Poczta, czaty, komunikatory Katarzyna
Goch
Przychodnia i laboratorium w sieci
Katarzyna Goch
Sklepy
internetowe Anna Kuczyńska
Teatr,
kino i muzeum Karolina Kępczyk
Hobby,
pasje i marzenia Anna Kuczyńska
Internet
dla niepełnosprawnych Wojciech Kulesza
Jak bezpiecznie korzystać z Internetu? Jędrzej Kołtunowicz
Dawno już
minęły czasy, kiedy komputery były bardzo drogie,
a korzystać z nich potrafi li tylko wtajemniczeni.
Komputer musi zawierać
kilka podstawowych elementów:
obudowę, w której kryje się
elektronika, monitor, który wyświetla obraz z komputera,
a także klawiaturę i mysz, które pozwalają wydawać maszynie
polecenia.
Musi też być wyposażony w system
operacyjny – bez niego będzie tylko pudłem, które ci się do niczego nie
przyda.
Najbardziej popularny dla
komputerów typu PC (ang. Personal computer –
komputer osobisty) jest nadal Windows,
często nowe komputery są
już w system zaopatrzone, czasem trzeba dopłacić za jego instalację.
Do wyboru masz również systemy operacyjne darmowe, na przykład Linux.
Komputery typu Mac, dawniej Macintosh, firmy Apple mają
jeszcze inny system operacyjny – Mac OS – który różni się w obsłudze od
Windows.
Jaki komputer?
Jak wybierać? Poza wyglądem komputery
różnią się też wnętrzem, czyli wydajnością elektroniki.
Szczegółowe informacje nie są dla zwykłego użytkownika bardzo istotne, bo
praktycznie każdy nowy komputer dostępny na rynku,
a także każdy, który powstał w ciągu ostatnich trzech lat, jest wystarczająco
dobry.
Jeżeli będziesz się zaopatrywać w sklepie, najtańsza konfiguracja w zupełności
ci wystarczy.
W zależności od swoich potrzeb
wybierzesz rodzaj komputera.
Masz do dyspozycji:
KOMPUTER STACJONARNY
– elektronika w dużej obudowie, pracuje
tylko podłączony
do prądu, wykorzystuje się go w domu i
w biurze.
LAPTOP
– przenośny komputer wielkości dużej
książki.
Zamiast myszki używa się tak zwanego touchpada
– pola, po którym przesuwasz palec.
Łatwo go przenosić, ma własną baterię, nie musi być cały czas podłączony do
prądu,
bardzo często ma wbudowaną kamerę, mikrofon i głośniki, nie musisz ich
dokupować.
Ale ma mniejszy ekran i jest droższy.
KOMPUTER ALL‐IN‐ONE (ang. wszystko w
jednym)
– to coś pośredniego między komputerem
stacjonarnym a laptopem.
Elektronika jest wbudowana w monitor.
Do niego są podłączone klawiatura i
mysz. Często też są kamera, mikrofon i głośniki.
Komputery tego typu zajmują mało miejsca na biurku i są zwykle tańsze od
komputerów stacjonarnych. Ale działają, niestety, nieco wolniej.
Jaki monitor?
Starsze modele są duże i ciężkie,
przypominają stare telewizory – to tak zwane monitory CRT. Już się ich
nie produkuje,
ale można jeszcze kupić z drugiej ręki.
Nowe monitory to monitory LCD – płaskie i lekkie.
Wykonane w podobny sposób ekrany są wbudowane w laptopy i komputery all--in-one.
Monitory LCD mają ładniejszy obraz, mniej męczą oczy i zajmują mniej miejsca na
biurku niż te starszego typu.
Interesuje cię oczywiście wielkość ekranu.
Zasada jest prosta – im większy monitor, tym lepiej.
Wielkość monitora – przekątną ekranu – podaje się w calach.
Dla stacjonarnego komputera z minimum komfortu dla ciebie to monitor 19 cali.
Przy zakupie laptopa warto pomyśleć o minimum 15 calach.
Gdzie kupić komputer?
Jak to gdzie? W sklepie!
To pierwsza odpowiedź, ale wcale nie jedyne wyjście i niekoniecznie najlepsze.
Komputer nie musi być nowy – musi tylko działać.
Na domowy użytek wystarczy komputer
wyprodukowany nawet trzy lata temu. Ważne jest, aby był sprawny.
Nowe komputery są potrzebne
specjalistom do pracy i... dzieciom do zabawy, ponieważ nowe programy i gry
wideo
wymagają dużej mocy obliczeniowej.
Nie musisz całego sprzętu zdobyć w
jednym miejscu.
Elementy komputera, jak monitor,
klawiatura czy mysz, są zaprojektowane tak, żeby do siebie pasowały, możesz je
więc kupować osobno.
Klawiatura i mysz nie są drogie – ich
ceny zaczynają się od 20 zł.
Warto kupić nowe, bo wtedy masz pewność, że ich kabel będzie pasował do
gniazdka w komputerze, a same urządzenia będą czyste i sprawne.
Jak wybrać najlepszą ofertę?
U RODZINY
Dzieci i młodzież używają komputerów,
rodzice często kupują im nowe modele, bo na tych starszych nie da się już grać
w najnowsze gry wideo.
Nie zmienia to faktu, że wciąż doskonale nadają się do większości prac. Warto
zatem popytać wśród krewnych.
Czasami w ich domach zalega niepotrzebny sprzęt.
Plusem takiego rozwiązania jest to, że dostając komputer, wiesz, że działa, a w
dodatku jego poprzedni właściciel może ci pomóc w zainstalowaniu programów.
W SALONIE KOMPUTEROWYM
Zaletą kupowania w salonie komputerowym
jest to, że możesz obejrzeć komputer przed zakupem, sprawdzić, czy odpowiada ci
wielkość ekranu,
czy wygodnie korzysta się z klawiatury i myszy.
Taki komputer jest też objęty gwarancją.
Minusem jest cena – zwykle nieco wyższa
niż przy zakupie przez Internet.
W SKLEPIE INTERNETOWYM
Aby kupić komputer przez Internet,
potrzebujesz... komputera.
Jeśli ktoś ci go udostępni, warto, bo
to bardzo wygodny sposób zakupów.
Nie ruszając się z krzesła, wyszukasz, porównasz i kupisz taniej sprzęt, a
kurier przywiezie go pod wskazany adres.
NA GIEŁDZIE KOMPUTEROWEJ
To dobre miejsce, żeby szukać komputera
i nowego, i używanego.
Ceny są zwykle nieco niższe niż w
salonach, możesz się też o wszystko dokładnie wypytać.
Przed zakupem trzeba się jednak upewnić, że sprzedawcę, z którym masz do
czynienia, uda ci się w razie czego ponownie namierzyć.
NA ALLEGRO
Serwis aukcyjny Allegro to takie
połączenie sklepu internetowego z giełdą komputerową.
Firmy i osoby prywatne sprzedają za pośrednictwem strony Allegro.pl wszystko,
co tylko jest do sprzedania.
Bądź jednak ostrożny, gdy chcesz tu kupić komputer. Zwróć uwagę na reputację
sprzedającego – poczytaj opinie innych kupujących.
Dobrze się wczytaj w opis sprzętu i obejrzyj jego zdjęcia.
W razie wątpliwości można napisać do sprzedającego z prośbą o podanie większej
liczby informacji.
Kupujesz dodatki
Jeśli chcesz w pełni korzystać z
Internetu – słuchać muzyki, oglądać filmy, rozmawiać z bliskimi, włączając w to
wideo rozmowy
– to powinieneś zadbać jeszcze o przynajmniej podstawowe dodatki:
głośniki lub słuchawki, mikrofon,
kamerę, drukarkę.
Zanim jednak zaczniesz się rozglądać po
sklepie w poszukiwaniu super głośników albo najnowszej kamerki, sprawdź,
czy przypadkiem nie są już wbudowane w
twój komputer.
Jeśli nie, oto kilka rad:
GŁOŚNIKI, MIKROFON, KAMERA
– głównym kryterium wyboru powinna być
cena, bo większość urządzeń dostępnych na rynku oferuje znośną jakość.
Głośniki to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych, mikrofon można kupić od 20
zł, kamerę - od 50 zł.
DRUKARKA
– warto ją kupić w salonie, po rozmowie
ze sprzedawcą. Drukarki różnią się techniką druku
(atramentowe lub droższe laserowe) i
możliwościami – mogą drukować na kolorowo lub na czarno-biało.
Do domowego użytku polecamy najprostsze
rozwiązanie – atramentową drukarkę czarno-białą – bo jest to rozwiązanie
najtańsze. I nie chodzi tu o koszt
samego urządzenia, ale atramentu. Spytaj więc sprzedawcę, ile kosztuje atrament,
ile stron możesz na nim wydrukować,
i dopiero wtedy wybierz model. Ceny drukarek – od 120 zł. Popularni
producenci drukarek to: HP, Epson, Canon, Brother.
Drukarki często bywają tańsze od
atramentu, który używają.
Instalujesz
komputer w mieszkaniu
Czas stworzyć wygodne stanowisko
pracy.
Dopilnuj, żeby nie siedzieć tyłem do
okna, inaczej światło będzie ci przeszkadzało w czytaniu z monitora.
Dobierz krzesło tak, aby przedramiona
(nie tylko nadgarstki) swobodnie spoczywały na blacie biurka, na którym
postawiłeś komputer.
Powinieneś siedzieć prosto, najlepiej lekko odchylając się w tył. Nie garb się!
Monitor powinien być oddalony od twoich
oczu co najmniej o 45 cm.
Podłączasz kabelki – nie bój się!
Są tak zaprojektowane, że pasują tylko
tam, gdzie ich miejsce.
Nie podłączysz monitora tam, gdzie
powinna być myszka, albo klawiatury tam, gdzie powinien być podłączony monitor.
Wystarczy przyjrzeć się końcówkom
kabli.
Większość akcesoriów podłącza się za
pomocą kabla USB, w obudowie masz kilka pasujących do niego gniazdek - wepnij
w nie kable w dowolnej kolejności.
Głośniki i mikrofon podłącz do małych okrągłych gniazdek zgodnie z wyrysowanymi
tam małymi symbolami.
Czasami myszka i klawiatura starszego
typu mają okrągłe wtyczki zamiast wtyczki USB.
Większość komputerów ma z tyłu odpowiednie gniazda zielone dla myszki,
fioletowe dla klawiatury.
Odpowiadające im wtyczki mają taki sam kolor.
Zakładasz Internet
Teraz czas zainstalować Internet.
Jeśli to Internet stacjonarny, z kabla, firma, od której kupiłeś usługę,
montuje w mieszkaniach tak zwany modem,
który sygnał z kabla przekazuje do twojego komputera.
To lekkie, plastikowe pudełko wielkości małej książki. Musi mieć dostęp do
gniazdka 220 V.
Łączy się z komputerem bezpośrednio przez kabel albo bezprzewodowo.
Zaletą tego drugiego sposobu jest to, że możemy korzystać z Internetu w
dowolnym miejscu w mieszkaniu.
Żeby to osiągnąć, trzeba mieć tak zwany router – to urządzenie wysyła
fale radiowe w promieniu od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów.
Połączenie bez kabla nazywamy siecią wi-fi .
Aby połączyć się z wifi , komputer musi mieć tak
zwaną kartę bezprzewodową.
Mają ją od dawna wszystkie laptopy,
czasami jest już wbudowana także w komputer stacjonarny. J
eśli nie, musisz ją dokupić (kosztuje kilkadziesiąt złotych).
Od kogo kupić
Internet?
Dostarczaniem
Internetu zajmują się:
DOSTAWCY
OSIEDLOWI I LOKALNI
– małe firmy
dostarczające Internet do niewielkiej liczby domostw. Ulotki informacyjne o ich
działalności często znajdujemy na klatce schodowej czy w skrzynce na listy.
Warto zasięgnąć opinii sąsiadów i spytać, czy są zadowoleni z działającego w
okolicy dostawcy.
FIRMY
TELEKOMUNIKACYJNE
– czyli telefonia
stacjonarna. Jeszcze parę lat temu była to tylko Telekomunikacja Polska.
Teraz są też Netia, Dialog i wiele innych firm, niektóre
działające tylko lokalnie.
SIECI KABLOWE
– od paru lat
firmy, które oferują telewizję kablową, mogą nam też podłączyć Internet.
Najwięksi dostawcy to UPC i Vectra.
SIECI
KOMÓRKOWE
– najnowszy trend –
do walki o klienta włączyli się krajowi operatorzy komórkowi: Plus, T-Mobile, Orange, Play.
Co
wybrać?
Powinieneś
zadzwonić do każdego dostawcy, poznać szczegóły, a później zamówić.
Łącze internetowe ma dwa parametry, które są dla ciebie ważne: prędkość
transmisji i limit transmisji.
Ta pierwsza nie może być za mała, ale nie powinna być za duża, a tego drugiego
najlepiej, żeby w ogóle nie było.
PRĘDKOŚĆ
TRANSMISJI
– to liczba danych, które spływają do
komputera w ciągu jednej sekundy. Mierzy się ją w megabitach na sekundę
(Mb/s). To są właśnie te megabity lub
„mega”, które z takim entuzjazmem wykrzykują bohaterowie reklam:
„Internet nawet 150 mega już od 30
złotych!!!”.
Pamiętaj:
niezależnie od tego, co mówi reklama i
co twierdzi biuro obsługi klienta, na początek całkowicie wystarczy łącze 5
Mb/s.
Łącza szybszego niż 10 Mb/s prawdopodobnie w ogóle nie wykorzystasz. Czasami w
ofercie dużych firm już nie ma tak niskich prędkości.
Wtedy wybierasz po prostu najtańszą opcję. Gdyby się okazało, że nie odpowiada
ci ta prędkość, zawsze możesz poprosić operatora o jej zwiększenie.
LIMIT
TRANSMISJI
– to bolączka zwłaszcza tych, którzy
wykupili dostęp do Internetu u operatora komórkowego. Limit transmisji to ilość
danych, którą możesz w ciągu miesiąca pobrać z sieci.
Mierzy się go w gigabajtach (GB). Jeżeli korzystasz z sieci do dwóch godzin
dziennie, a twoja aktywność ogranicza się do czytania poczty elektronicznej,
pisania maili, szukania tekstów w sieci, to powinno ci wystarczyć 5 GB miesięcznie.
Najlepiej jednak, żeby limitu w ogóle nie było, bo kiedy go przekroczysz,
prędkość twojego łącza dramatycznie spadnie.
Żeby przywrócić ją do normalnego poziomu, będziesz musiał dopłacić.
KOSZT
INSTALACJI
– to całkowity koszt urządzeń, które monter
zostawi w naszym domu, plus koszt samego podłączenia.
CZAS
TRWANIA UMOWY
– im krótszy, tym lepiej, ale zwykle im
dłuższy, tym taniej.
Jeśli różnice w miesięcznej opłacie
przy umowie na 12 miesięcy i na 24 są niewielkie, to warto wybrać tę pierwszą,
nawet kosztem kilku złotych.
Za rok może się okazać, że warunki stały się dużo korzystniejsze i na tych
korzystniejszych warunkach przedłużysz umowę.
Ile może
kosztować Internet?
60 zł to maksymalna cena za łącze o
prędkości od 2 do 5 Mb/s. Niektórzy operatorzy za tę cenę oferują 10 Mb/s.
Koszt instalacji zwykle jest bardzo
niski – może wynosić nawet symboliczną złotówkę. Czasami jednak trzeba zapłacić
za urządzenie zainstalowane przez
montera. Jednorazowy koszt instalacji nie powinien przekroczyć 150 zł.
Podczas rozmowy z przedstawicielem
firmy warto zapytać, czy monter skonfiguruje twój komputer tak, aby połączył
się z Internetem. Zwykle dostawcy
oferują taką usługę. Czasami firmy proponują modem bezprzewodowy jako
dodatkową,
płatną opcję. Jeśli jest to opłata
jednorazowa, nie przekroczy 100 zł i uzyskasz zapewnienie, że monter pomoże
ci skonfigurować komputer, warto wybrać
ten wariant. Czasami jednak zamiast opłaty jednorazowej dostawca oferuje
modem w zamian za wyższą opłatę
miesięczną przez cały czas trwania umowy. Warto wtedy się zastanowić, ile
ostatecznie wyniesie koszt i czy to się opłaca.
Niestety, to nie zawsze kwestia wyboru. Często bywa tak, że w okolicy dostępny
jest Internet tylko jednego dostawcy.
Jak przebiega
instalacja?
Składasz zamówienie i umawiasz się na
wizytę montera. Ten przynosi umowę dla ciebie i wszelki potrzebny sprzęt.
Podpina modem do gniazdka
telefonicznego lub do gniazdka sieci kablowej. Czasami musi
przeciągnąć kabel z klatki schodowej do mieszkania.
Wtedy trzeba wskazać miejsce, w którym ma być zamontowany modem.
Nie licz, że monter zamaskuje kable – to nie jego zadanie.
Z tego punktu widzenia właśnie lepszym
rozwiązaniem jest modem bezprzewodowy. Wtedy prosisz montera, żeby
zainstalował go w jakimś kącie blisko
miejsca, w którym kabel wychodzi ze ściany. Ważne, aby w pobliżu było gniazdko
elektryczne.
Nieco inaczej wygląda sprawa z Internetem
z sieci komórkowej. To tak zwany Internet mobilny.
Jeśli mieszkasz w większym mieście, sygnał sieci komórkowej jest mocny. Wtedy
wszystko, czego potrzebujesz do połączenia się z Internetem,
to modem wielkości zapalniczki, który instaluje się w gnieździe USB komputera.
Jeżeli mieszkasz poza miastem, sprawa może się skomplikować – trzeba
zainstalować zewnętrzną antenę. O szczegóły wypytaj przedstawicieli
firmy telekomunikacyjnej.
Gdzie szukać?
Sklepy
internetowe
Komputronik – www.komputronik.pl
X-Kom
– www.x-kom.pl
Techplanet – Techplanet.pl
Porównywarki cen
Ceneo – www.ceneo.pl
Nokaut – www.nokaut.pl
Skąpiec – www.skapiec.pl
Wyszukiwarki,
serwisy informacyjne i fora
CZYTAM, SPRAWDZAM, KOMENTUJĘ
Sieć to nieprzebrany zbiór wiedzy z każdej dziedziny.
Jak w gigantycznym natłoku informacji cokolwiek znaleźć?
Wyszukiwarki, serwisy informacyjne i fora
50 mld – tyle podobno jest stron w
Internecie. Taka liczba to zaleta, ale też wada, bo nikt przy zdrowych zmysłach
nie zapamięta dziesiątków skomplikowanych adresów internetowych.
Jest jednak na to sposób – wyszukiwarki.
Wyszukiwarki
Wyszukiwarka to drzwi do Internetu.
Wygląda jak prosta strona internetowa, pośrodku jest okno, w które możesz
wpisać pytanie,
a potem klikasz Szukaj albo wciskasz enter i wyszukiwarka
wyświetli ci listę stron z odpowiedzią.
Jak to się
dzieje?
Strona główna
wyszukiwarki – ta prosta strona z oknem, w które możesz wpisać swoje pytanie –
to tylko wierzchołek
góry lodowej.
Sercem wyszukiwarki jest rozsiana po całym świecie sieć bardzo potężnych
komputerów, które automatycznie przeszukują cały Internet
i skrupulatnie katalogują adresy wszystkich stron internetowych, które znajdą.
Wyszukiwarka szuka na tych stronach słów pasujących do tych, które wpisałeś
jako pytanie.
Zapamięta je w połączeniu z adresem stron i podsunie jako odpowiedź.
W Internecie działa wiele większych i mniejszych wyszukiwarek.
Niektóre
obsługują tylko jeden serwis, a kilka próbuje objąć swoim zasięgiem cały
Internet.
W tej chwili Google
(www.google.com) jest najczęściej odwiedzaną stroną w
całym Internecie.
Jest tak powszechnie używana, że w wielu językach słowo „wygooglować”
jest synonimem wyszukiwania w Internecie.
Szacuje się, że Google ma w pamięci informacje na temat około 42 mld stron
internetowych.
Drugi pod
względem zasięgu jest Bing (www.bing.com) – ma w pamięci osiem razy mniej stron niż Google,
czyli nieco
ponad 5 mld.
Komputer jest
tak naprawdę głupią maszyną – potrafi bardzo szybko liczyć, jednak nie wykazuje
własnej inicjatywy.
Co to oznacza w
praktyce? Otóż to, że wyszukiwarka nie zrozumie pytania zadanego tak, jakbyś
pytał człowieka.
Nie odczyta
znaczenia, które kryje się pod złożonymi zdaniami. Po prostu odczyta słowa,
które wpisałeś, i znajdzie
strony, które te
słowa zawierają.
Gdy na przykład
wpiszesz w wyszukiwarkę pytanie: „Gdzie jest najbliższa restauracja z polską
kuchnią?”, zaproponuje
strony
konkretnych restauracji, wcale niekoniecznie z polską kuchnią, ale już zupełnie
nie zrozumie, co się kryje pod słowem „najbliższa”.
Dlatego niezależnie od tego, gdzie się znajdujesz, może zaproponować
restaurację w Gdańsku, a zaraz potem w Zakopanem.
Z powodu słowa „kuchnia” w pytaniu możesz się spodziewać nawet listy...
producentów wyposażenia kuchni.
Nasz język jest
z natury wieloznaczny, a komputera – bardzo prosty. Musisz zatem pomóc
wyszukiwarce, czyli zadać właściwie pytanie.
Jak więc powinno wyglądać właściwie zadane pytanie o restauracje, jeśli szukasz
na przykład restauracji z kuchnią polską w Zielonej Górze?
W ten sposób: restauracje „kuchnia
polska” „zielona góra”
Jak skutecznie
wyszukiwać?
Wpisuj konkretne słowa, takie, które
najprawdopodobniej pojawią się na stronie, której szukasz.
Na początku te najważniejsze, potem
takie, które doprecyzowują pytanie.
Słowa oddzielaj spacjami. Wyrażenia
(dwa słowa i więcej) umieszczaj w cudzysłowie. Inaczej wyszukiwarka zareaguje
na każde ze słów osobno i wyszuka
„zielona” oraz „góra”, zamiast połączyć te dwa słowa.
Im więcej słów, tym bardziej
szczegółowy wynik. Ale też nie za dużo – najlepiej od trzech do pięciu.
Wyszukiwarka nie rozróżnia dużych i
małych liter, nie licz, że rozróżni nazwę własną od pospolitego słowa.
To dość, byś spróbował wyszukiwania.
Wchodzisz więc na stronę główną – na przykład na www.google.pl
– i w okno wpisujesz słowa z
informacji, którą chcesz wyszukać. Klikasz Szukaj
i masz wyniki. A w nich: tytuł
wyszukanej strony, adres,
fragmenty tekstu z wyszukanej strony zawierające słowa, których użyłeś w
pytaniu.
Na górze strony, tuż pod oknem
wyszukiwania, Google informuje nas, ile stron dopasował do twojego pytania.
To, co wybierze, zależy między innymi
od częstotliwości odwiedzin danej strony przez innych internautów (te
popularniejsze
są zawsze wyżej) oraz – co ciekawe –
również według tego, co wyszukiwałeś do tej pory (wyszukiwarka pamięta twój
komputer i wie, co lubisz).
Przeważnie widzisz kilkanaście wyników na ekranie, żeby obejrzeć dalsze, musisz
na dole strony kliknąć przycisk Następna.
Wyników bywają tysiące, warto nie zatrzymywać się przy pierwszym, tylko
obejrzeć jeszcze kilka kolejnych
.
Wyszukiwanie
precyzyjne SZUKAJ
Z WYJĄTKIEM
Czasem w
wynikach wyszukiwania na początku pojawiają się strony, które cię nie
interesują. Na przykład wpisujesz:
wędkarstwo
warszawa.
W wynikach znajdujesz mnóstwo stron sklepów, a szukasz towarzystw wędkarskich.
Możesz sprawić, by Google pominął te wyniki.
Wpisujesz zatem te same słowa „minus” te, o których wykluczenie ci chodzi.
Wychodzi: wędkarstwo
warszawa –sklep.
Wtedy
Google pominie wszystkie strony, które zawierają słowo „sklep”. Zwróć uwagę, że
między znakiem minusa
a słowem
„sklep” nie ma spacji. Jeśli chcesz, żeby Google pominął strony zawierające
wyrażenie,
użyj cudzysłowu, wpisz: wędkarstwo warszawa – „sklep
wędkarski”.
Znowu między znakiem minusa
a
wyrażeniem w cudzysłowie nie ma spacji.
Szukaj
w obrębie serwisu
Możesz użyć Google do przeszukiwania
tylko fragmentu Internetu, jakiegoś konkretnego serwisu.
Wykorzystaj do tego znak „site:”.
Przypuśćmy, że znasz już adres serwisu internetowego stowarzyszenia
Miasta w Internecie – http://www.mwi.pl
– a chciałbyś się z niego dowiedzieć
czegoś o latarnikach, którzy mają oswajać z Internetem ludzi takich jak ty,
czyli jeszcze do Internetu nieprzekonanych.
Ponieważ stowarzyszenie robi też wiele innych rzeczy, używasz Google, by
wyszukał w jego serwisie tylko interesujące cię informacje.
Wpisujesz: latarnicy site:www.mwi.pl.
„Site” to
angielskie słowo oznaczające stronę internetową.
Zwróć uwagę na brak spacji między „site:” a adresem internetowym.
W wyniku otrzymasz wszystkie strony w ramach serwisu www.mwi.pl,
które zawierają każdy z wariantów słowa „latarnik”.
Proste wyszukiwanie to zaledwie skrawek
możliwości wyszukiwarki Google.
W rzeczywistości Google to cały zestaw narzędzi
do wyszukiwania,
do wszystkich masz dostęp ze strony głównej.
W pasku po lewej stronie widzisz opcje, które
pozwolą „przefiltrować”
wyniki według różnych kategorii.
GRAFIKA – grafiki lub zdjęcia o tematyce zgodnej z naszym pytaniem
MAPY – przeszukuje szczegółową mapę świata
FILMY – wideo, które mogą mieć związek z szukanymi przez ciebie
słowami
WIADOMOŚCI – ogranicza wyniki do stron z informacjami prasowymi,
na przykład stron dzienników i tygodników, gazet internetowych, telewizji
Portale internetowe
Ideą portalu jest zebranie ogromnej
ilości informacji z różnych dziedzin pod jednym wspólnym adresem internetowym,
tak by każdy mógł znaleźć w portalu
wszystkie informacje, których potrzebuje.
Już na stronie głównej portalu roi się
od przydatnych informacji.
Znajdziesz tu aktualną godzinę i datę,
informację o imieninach, prognozę pogody na najbliższe godziny, kursy
walut, horoskop, zwykle także świeżą
porcję informacji medialnych.
Poza tym na stronie głównej portalu roi
się od linków kierujących do sekcji tematycznych. A tych są setki i każdy
znajdzie tu coś dla siebie.
Wiadomości z kraju, ze świata i sportu,
przepisy kuchenne, porady na temat zdrowego życia, informacje popularnonaukowe,
repertuary kin i teatrów, ciekawostki z
życia gwiazd, informacje o nowościach wydawniczych, wiadomości motoryzacyjne –
można wymieniać w nieskończoność.
Na stronie głównej portalu prawie
zawsze dostępna jest wyszukiwarka ułatwiająca znalezienie w obrębie portalu
interesujące nas tematy, czasami też
można znaleźć stary dobry katalog internetowy z podziałem na kategorie
Wortale internetowe
Równolegle do portali internetowych
działają tak zwane wortale internetowe.
To portale wyspecjalizowane w
konkretnej dziedzinie. Są na przykład wortale
traktujące tylko o kinie, modzie, samochodach
itd. Słowa „wortal”
praktycznie się nie używa. Być może dlatego, że wortale
właściwie niczym się nie różnią
od normalnych serwisów internetowych poświęconych jakiejś tematyce, nie ma
zatem potrzeby używania dwóch różnych nazw.
Serwisy
informacyjne
Na stronie serwisu informacyjnego
znajdziesz aktualne wiadomości z najróżniejszych dziedzin – bieżące informacje
z kraju
i ze świata, sportu, gospodarki i tak
dalej.
Serwis informacyjny często jest częścią portalu internetowego, ale nie zawsze.
Zaletą serwisu internetowego (to jego
przewaga nad papierowymi gazetami) jest aktualność – informacje pojawiają
się tu na bieżąco, możesz śledzić bieg
wydarzeń w każdej minucie, zamiast czekać na poranek następnego dnia, aż
w kiosku ukaże się nowe wydanie gazety.
Serwisy informacyjne są bardzo bogate w treści.
Nie mają – tak jak papierowe gazety – ograniczonego miejsca.
Codziennie pojawiają się na nich setki informacji ze wszystkich dziedzin.
Często do artykułów są dołączone galerie zdjęć i materiały wideo.
Najciekawsze treści znajdziesz w
portalach tworzonych przez redakcje ogólnopolskich dzienników i telewizji informacyjnych.
Dlaczego? Ponieważ mają własnych
dziennikarzy, którzy dostarczają materiały prasowe.
Dodatkowo na stronach serwisów informacyjnych pojawiają się artykuły pochodzące
z dużych agencji prasowych, jak Polska Agencja Prasowa czy Informacyjna Agencja
Radiowa.
Istnieje też mnóstwo lokalnych serwisów informacyjnych – skupionych na
wiadomościach z konkretnego miasta czy regionu kraju.
Wiedza w
Internecie
Internet to także źródła wiedzy:
encyklopedii, słowników, leksykonów czy poradników.
Możesz wybrać internetowe wersje papierowych encyklopedii czy słowników, a
możesz skorzystać z Wikipedii
– internetowej encyklopedii, która od
lat cieszy się największym powodzeniem w sieci.
Ten ogromny serwis internetowy jest tworzony non stop przez wolontariuszy
– tysiące ludzi z całego świata cały czas piszą i aktualizują hasła
encyklopedii w ponad 200 językach.
Różne wersje językowe mają różną liczbę haseł. Największa jest angielska –
liczy sobie ponad 3,5 mln haseł.
Polska Wikipedia jest piąta pod względem wielkości
– ma ponad 800 tys. haseł.
Co możesz znaleźć w Wikipedii?
Praktycznie wszystko – są w niej hasła ze wszystkich możliwych dziedzin.
Wikipedia jest „demokratyczną” encyklopedią,
każdy może dodawać i edytować hasła, powiększając i wciąż uaktualniając jej
zasoby.
Sercem Wikipedii
jest wyszukiwarka (działająca podobnie do wszystkich wyszukiwarek w
Internecie), która szybko pozwala
dotrzeć do interesującego nas
zagadnienia.
Hasła są zbudowane bardzo podobnie do
tych w zwykłej papierowej encyklopedii, często jednak są dużo bardziej
szczegółowe – pamiętaj, że w Internecie
nie trzeba ograniczać długości tekstów.
Hasła w Wikipedii
są ze sobą połączone linkami (ang. Link – połączenie, czyli coś, co przeniesie
cię do innych internetowych
stron). Jeśli więc chcesz się
dowiedzieć więcej na temat słowa użytego w haśle, często możesz przeskoczyć
do jego definicji.
Jest to niewątpliwą zaletą, ale niesie ze sobą pewne konsekwencje.
Dlatego z Wikipedii trzeba korzystać ostrożnie,
zawsze warto potwierdzić informację w innych
źródłach.
UWAŻAJ!
Autorem
hasła w Wikipedii może być specjalista w jakiejś
dziedzinie albo amator zapaleniec;
wiekowy
profesor albo kilkuletnie nawet dziecko.
Hasła
wciąż się zmieniają, bo jedno hasło może mieć wielu autorów, którzy dopisują co
chwila
nowe
informacje.
Różne
hasła są opracowane z różną pieczołowitością – niektóre bardzo obszernie i
szczegółowo, inne całkiem zdawkowo.
Fora internetowe
Są specjalne serwisy
internetowe, które pozwalają na dyskusje między użytkownikami – to
internetowe fora.
Zaletą dyskusji na takim forum jest to, że mogą się toczyć całymi tygodniami i
każdy może się w nie włączyć w dowolnym momencie – zapis wszystkich wypowiedzi
jest widoczny na takiej stronie.
Forum internetowe jest wirtualnym miejscem spotkań ludzi, których łączy
jakieś zainteresowanie.
Jest na przykład forum miłośników
wędkowania, czytelników książek kryminalnych, pasjonatów ogrodnictwa.
Co odróżnia forum internetowe od
zwykłej strony? Otóż każdy, kto wejdzie na stronę forum, może wziąć udział w
dyskusji, czyli wpisać tekst, który będzie widoczny dla innych odwiedzających
stronę.
Forum internetowe ma dość przejrzystą
strukturę. Przeważnie jest podzielone na kilka sekcji.
Na przykład na stronie głównej forum o wędkarstwie znajdziesz osobno sekcje
poświęcone sprzętowi wędkarskiemu, łowiskom, kołom i klubom wędkarskim,
przynętom i tak dalej.
Po wejściu do sekcji zobaczysz tak zwane wątki, czyli dyskusje na poszczególne tematy.
Tematy są zawarte w tytule wątku. Po kliknięciu tytułu wątku ukazuje się
zapis dyskusji.
Przeważnie jest ona uporządkowana tak, że najświeższe wypowiedzi są
umieszczone na górze. Im niżej, tym starsze.
Przy każdej wypowiedzi widnieje pseudonim autora i data jej napisania.
Często jedna dyskusja ma bardzo wiele wypowiedzi, wtedy jest dzielona na kilka
stron. Można między nimi przechodzić kliknięciem.
Aby przyłączyć się do dyskusji, wystarczy na stronie dyskusji znaleźć „Odpowiedz”,
„Napisz” lub coś podobnego.
Wtedy możesz dodać swoją wypowiedź –
ukaże się jako pierwsza na stronie. Czasami minie trochę czasu, zanim
nasza wypowiedź pojawi się na forum.
Oznacza to, że jest ono moderowane, czyli każda wypowiedź jest czytana przez
opiekuna – administratora – i zatwierdzana bądź odrzucana.
Nie oburzaj się jednak na to, bo administrator
pilnuje na forum porządku, czyści z wulgaryzmów i chamstwa, sprawdza,
czy wypowiedź nikogo nie obraża, czy
jest na temat i czy nie jest spamem, czyli natrętną reklamą niewnoszącą niczego
do dyskusji.
Moderacja forum internetowego zwykle
podnosi jego poziom. Pamiętaj, że właściciel odpowiada prawnie za jego
zawartość. Oznacza to, że na przykład
za obraźliwą wypowiedź pod czyimś adresem to właściciel będzie odpowiadał.
KSIĄŻKI W SIECI
Wirtualne biblioteki z książkami zapisanymi w formie cyfrowej,
które można czytać
w komputerze, to wciąż rzadkość w polskim Internecie.
Za większość trzeba płacić.
Są jednak wirtualne biblioteki, które mają zasoby darmowych
książek do pobrania.
Na przykład serwis Wolne Lektury www.wolnelektury.pl
udostępnia ponad 1700 pozycji. Darmowe publikacje, choć głównie
naukowe,
można wyszukiwać na stronie Federacji Bibliotek Cyfrowych fbc.pionier.net.pl/owoc .
Za pomocą Internetu możemy też przeszukiwać katalogi
prawdziwych, papierowych
bibliotek. Większość z nich prowadzi teraz elektroniczne
katalogi, z którymi można połączyć się z domowego komputera.
Wystarczy wyszukać w Google stronę wybranej biblioteki i kliknąć na jej stronie
w Katalog lub Katalog online www.wolnelektury.pl
Muzyka i filmy
Jest jednak wiele
serwisów, w których można nieodpłatnie bądź za bardzo rozsądną sumę uzyskać
dostęp do muzyki lub filmów.
Jednym z największych
jest YouTube (www.youtube.com). To strona
internetowa, na którą każdy może wysłać film wideo.
W tej chwili są tam już miliony nagrań. Część to nagrania amatorskie, jest
jednak mnóstwo współczesnych teledysków, a także ogromne zasoby archiwalnych
nagrań – utworów muzycznych.
W Polsce stały się
ostatnio popularne strony z darmowymi filmami. Na przykład Iplex
www.iplex.pl .
Część filmów jest płatna, ale są też propozycje darmowe. Wystarczy
przejść prosty proces rejestracji.
Gdzie szukać?
Wyszukiwarki
internetowe:
Google
– www.google.com; Bing
– www.bing.com
Największe
polskie portale:
Onet – www.onet.pl;
Wirtualna Polska – www.wp.pl
Gazeta.pl
– www.gazeta.pl;
Interia – www.interia.pl
Największe
serwisy informacyjne w polskim Internecie
Wewnątrz
portali
Wiadomosci.onet.pl;
Wiadomosci.gazeta.pl; Wiadomosci.wp.pl
Serwisy
ogólnopolskich dzienników i tygodników
Wyborcza.pl
; Rp.pl
; Dziennik.pl ;
Newsweek.pl;
Polityka.pl ;
Wprost.pl
Serwisy
informacyjne tabloidów:
Serwisy
informacyjne rozgłośni radiowych:
Wiadomosci.polskieradio.pl
; Wiadomosci.radiozet.pl ;
Rmf24.pl ; Tokfm.pl
Darmowe
książki w sieci:
Wolnelektury.pl
; Fbc.pionier.net.pl/owoc ;
Gutenberg.org
SPOTKANIE Z DRUGIM CZŁOWIEKIEM
Internet jest
jak wielka kawiarnia, która tworzy
mnóstwo
możliwości do spotkań
W
Internecie zamienisz kilka słów ze znajomymi, wymienisz doświadczenia i pomysły,
poznasz nowych ludzi, z którymi dzielisz pasje.
Dla wielu to także jedyny sposób, by utrzymywać stały kontakt z bliskimi, jeśli
mieszkają daleko.
Dzięki Internetowi zyskujesz miejsce, gdzie możesz wyrażać opinie i sprawdzić
opinie innych.
Możesz bezpłatnie rozmawiać, pisać listy, wymieniać informacje i konsultować
swoje pomysły z innymi.
Formę kontaktu wybierasz w zależności od potrzeb i ochoty. Wypróbuj nowe
sposoby komunikowania się z rodziną
i znajomymi.
Błyskawiczna
poczta
Najpopularniejszą
formą komunikacji w Internecie są listy wysyłane pocztą elektroniczną.
Dzięki sieci możesz przesyłać wiadomości i odbierać je, dzielić się zdjęciami,
filmami, przesyłać dokumenty.
Żeby wysłać list, nie musisz wychodzić z domu, a tym bardziej kupować znaczków.
Poczta elektroniczna nie wymaga opłat za wysyłkę wiadomości i działa
nieporównanie szybciej niż tradycyjna.
Twój
adresat bez względu na to, gdzie mieszka, otrzymuje list niemal natychmiast po
jego wysłaniu i kilka chwil później
może ci
odpowiedzieć.
Za pośrednictwem poczty elektronicznej możesz przesyłać i odbierać dokumenty,
zdjęcia czy filmy.
Masz też zachowaną historię korespondencji, bo wszystkie listy odebrane i
wysłane są na twoim koncie.
KONTO
E‐MAIL
Pierwszym
krokiem do korzystania z poczty jest założenie konta w wybranym
serwisie.
Jest ich wiele: mail.google.com, Poczta.onet.pl , Poczta.wp.pl ,
Gazeta.pl
i inne.
Wszystkie
darmowe. Wchodzisz na stronę, klikasz Załóż konto, a
następnie wypełniasz formularz.
W przypadku korzystania z bezpłatnych usług w sieci podawanie danych osobowych
jest dobrowolne.
Możesz zatem ograniczyć się do niezbędnego minimum i wypełnić tylko pola
obowiązkowe,
oznaczone na przykład gwiazdką lub czerwonym podświetleniem.
Imię i
nazwisko możesz zastąpić nickiem, czyli
przezwiskiem lub nazwą, po której będziesz rozpoznawalny.
Zastanów
się, zanim podasz adres, numer telefonu czy inne bardziej osobiste informacje.
Takich danych może wymagać od ciebie bank, urząd czy sklep internetowy, ale nie
są one konieczne
w przypadku korzystania z konta pocztowego.
Kolejnym
etapem jest wymyślenie i wpisanie adresu, na który będziesz otrzymywać
wiadomości.
Może to być twoje imię i nazwisko pisane bez polskich liter lub pseudonim.
W jego
wyborze masz pełną dowolność, chyba że ktoś inny wybrał taką samą nazwę w tym
serwisie.
To dlatego w adresach mailowych często obok imienia lub nazwiska są cyfry –
cóż, skoro chcesz mieć
czytelny adres e-mailowy z własnym imieniem, czasem musisz do niego dorzucić
kolejny numer.
Twój pełny
adres poczty elektronicznej – potocznie zwany e-mailem (czytaj:
i-mejlem)
– obejmuje wpisaną przez ciebie nazwę (np. jan.
kowalski)
oraz symbol @
(ang: at)
– zwany małpką lub małpą, a także nazwę serwisu (np. onet.pl ).
W sumie
uzyskasz swój adres e-mail: Jan.kowalski@onet.pl.
Oprócz nazwy
konta, która w części lub w całości będzie stanowiła twój login (dane do
logowania do poczty),
jak w każdym internetowym serwisie musisz wybrać hasło.
Będzie ono
broniło twojego konta przed dostępem osób nieuprawnionych.
Dzięki temu nikt poza tobą nie może przeglądać twoich prywatnych wiadomości ani
korzystać z twojej skrzynki.
Poczty elektronicznej nie musisz się obawiać, korzystanie z niej jest proste i
intuicyjne, nazwy przycisków
i folderów sugerują, do czego służą.
Rozmowy
bez ograniczeń
Internet
możesz również wykorzystać do długich rozmów z bliskimi.
Bez nieustannego zerkania na zegarek i obaw o wysokość rachunku telefonicznego,
pozostaną ci tylko rachunki za Internet.
Za sprawą darmowych internetowych programów, jak Skype
albo Tlenofon (mówimy o nich komunikatory),
możesz być w kontakcie z rodziną i znajomymi tak często i tak długo, jak tylko
zechcesz.
Zalet wykorzystania narzędzi takich jak Skype
czy Tlenofon jest jednak więcej.
Dzięki nim nie tylko usłyszysz swoich bliskich czy znajomych, lecz także
możesz ich zobaczyć.
Wystarczy
kamerka komputerowa, twój komputer może być już w nią wyposażony.
Dzięki komunikatorom możesz także prowadzić rozmowy z kilkoma osobami naraz.
Pozwala to
zorganizować internetowe spotkania w większym gronie – na przykład całej
rodziny.
SKYPE
Skype działa w
sposób zbliżony do telefonu.
Jednak nie wybierasz numeru, tylko szukasz adresatów po imieniu i nazwisku albo
pseudonimie, który przybrali w Skypie.
Obsługa
programu jest bardzo prosta, każda czynność jest zapisana na stronie, wystarczy
czytać i obsłużysz program
bez
problemów.
Pierwszy
krok to instalacja programu w komputerze. Możesz go pobrać darmowo z Internetu
– wchodzisz na stronę www.skype.com i
klikasz Pobierz
teraz.
Zadbaj też o wyposażenie – potrzebujesz słuchawek i mikrofonu (chyba że twój
komputer ma wbudowany mikrofon i głośniki).
Kolejnym krokiem jest założenie konta. Postępując krok po kroku według
wskazówek programu, podajesz, zupełnie jak w innych serwisach, swoje dane,
nazwę,
po której będzie można wyszukać cię w Internecie, oraz hasło zabezpieczające
konto. Podobnie jak w przypadku poczty umożliwi ono dostęp do programu wyłącznie
tobie
– nikt inny nie będzie mógł dzwonić i pisać bez twojej wiedzy.
Po zarejestrowaniu konta możesz już korzystać z programu.
Najpierw wyszukaj swoich bliskich i znajomych w wyszukiwarce Skype’a.
Wpisujesz nazwę znajomego (tę zarejestrowaną w Skypie,
tak zwany nick), po czym klikasz Wyszukaj
osobę.
Na liście, która się wyświetla, zaznaczasz wybraną osobę i klikasz Dodaj
kontakt.
Po tej operacji twój znajomy pojawi się na twojej liście kontaktów. Klikniesz
jego nazwę oraz zieloną słuchawkę i będziecie mogli rozmawiać.
W Skypie możesz dodawać znajomych do swojej własnej
listy kontaktów, która działa jak książka telefoniczna.
Możesz też pozostawiać wiadomości pisemne i czatować.
Możesz
nawet przesyłać zdjęcia i filmy. Ba! Swoich rozmówców możesz również
nagrywać w trakcie rozmowy albo robić im zdjęcia.
Krótkie
wiadomości i czaty
Jeśli
używasz telefonu komórkowego, zapewne znane jest ci pojęcie SMS-a.
Możesz wysyłać krótkie wiadomości tekstowe do różnych osób i otrzymywać od nich
odpowiedzi.
To rozwiązanie ma jednak kilka wad – każdy SMS kosztuje, wiadomości docierają
czasem z opóźnieniem
i nie możesz w ten sposób prowadzić dłuższej rozmowy.
Odpowiednie do tego celu narzędzia możesz za to znaleźć w Internecie.
Programami, które w sieci służą do przesyłania krótkich wiadomości, są tak
zwane komunikatory.
Umożliwiają szybką wymianę informacji i nie wymagają dodatkowych opłat.
Przykładem
komunikatora może być program Gadu-Gadu.
GADU‐GADU
Możesz
Gadu-Gadu pobrać z Internetu, ze strony www.gadu-gadu.pl , po
kliknięciu przycisku Pobierz.
Po
zainstalowaniu programu na komputerze musisz założyć w nim swoje konto.
Postępując krok po kroku według wyświetlających się instrukcji, zaznaczasz Chcę
założyć konto,
wpisujesz swoje dane i otrzymujesz swój numer.
To po nim
twoi znajomi korzystający z Gadu-Gadu będą mogli wyszukać cię i nawiązać z tobą
kontakt.
Kiedy zarówno ty, jak i twój rozmówca jesteście przy komputerach, możecie na
bieżąco wymieniać informacje.
Rozmówca widzi twoją wiadomość dosłownie chwilę po tym, gdy ją wyślesz.
To prosta
i dogodna forma kontaktu.
Zazwyczaj komunikatory (podobnie jak Skype) dają
możliwość przesyłania dokumentów, zdjęć itp.
Część z nich oferuje także opcję rozmowy na żywo, jak przez telefon.
Kontakt
ze starymi znajomymi
Jeśli
chciałbyś odnowić przyjaźnie z przeszłości lub po prostu ciekawi cię, co
słychać u starych znajomych,
w Internecie możesz znaleźć rozwiązania, które ci pomogą.
Część
serwisów internetowych powstała z myślą o tym, by ludzie mogli odszukać
znajomych z przeszłości i pozostać
z nimi w
kontakcie.
Nk.pl
(dawniej
Nasza-klasa.pl) i Facebook
to
serwisy, dzięki którym możesz sprawdzić, co słychać u kolegów z dawnej szkoły
czy miejscowości.
Korzystanie
z nich nic nie kosztuje.
Te portale
są jak wielka, nieustannie zmieniająca się książka, w której każda osoba ma
swoją stronę, gdzie może
napisać
lub pokazać, co tylko chce. W praktyce ludzie tworzą w nich swoje profile, na
których prezentują siebie i kontaktują
kontaktują
się z innymi.
Wyszukując daną osobę i przeglądając jej profil, możesz zobaczyć, co teraz
robi, czym się zajmuje i jakie ma zainteresowania.
Często ludzie zamieszczają na swoich profilach aktualne zdjęcia, ogłoszenia,
mówią o swoim życiu, wyrażają opinie i komentują bieżącą sytuację.
Ty również możesz informować ich o tym, co się wydarzyło w twoim życiu –
zamieszczać zdjęcia rodziny,
informacje o tym, co robisz i lubisz, a także wysyłać listy.
Za
pośrednictwem Nk.pl czy
Facebooka
możecie zorganizować wspólne spotkanie, prowadzić grupowe dyskusje i
dzielić się swoimi przemyśleniami.
Według naukowców
Według naukowców z uniwersytetu w Pensylwanii Internet i nowe
technologie (na przykład telefony komórkowe)
nie osłabiają więzi między ludźmi i nie wpływają negatywnie na kontakty
interpersonalne.
Z przeprowadzonych badań płyną przeciwne wnioski – osoby aktywne
w Internecie dużo częściej angażują się w życie społeczne niż te,
Nowe
znajomości
W sieci
możesz poznać także nowych znajomych, którzy dzielą twoje pasje.
Wiele osób
spotkało w Internecie swoich partnerów i przyjaciół.
Daje on możliwość bezpiecznego kontaktu, poznania kogoś, a potem dopiero
ewentualnego umówienia się na spotkanie.
Aby poznać kogoś nowego, skorzystaj z serwisów takich jak Sympatia.pl
czy Grono.net .
Pozwalają one kontaktować się z wieloma osobami w twoim wieku, mieszkającymi w
okolicy, o tych samych zainteresowaniach i zbliżonych poglądach.
– to
serwis randkowy. Użytkownicy tworzą w nim swoje
profile, na których umieszczają swoje dane, zdjęcia, informacje
o
zainteresowaniach, poglądach i oczekiwaniach.
Korzystając
z serwisu, możesz przeglądać profile innych i nawiązać kontakt z wybranymi
osobami.
Aby móc
korzystać z portalu Sympatia.pl , musisz
najpierw utworzyć swoje konto.
Wejdź na stronę www.sympatia.pl i w
prawym górnym jej rogu kliknij przycisk Rejestracja.
Wyświetli się formularz, który musisz wypełnić. Wpisujesz w nim swoje dane i
opis swoich preferencji.
Wymyślasz też hasło, dzięki któremu zabezpieczysz swój profil i uzyskasz
wyłączny dostęp do niego.
Po zaakceptowaniu warunków korzystania z serwisu na twoim e-mailu odbierzesz
link, w który musisz kliknąć,
by aktywować konto.
Po zarejestrowaniu konta możesz wyszukiwać innych ludzi według wieku, wyglądu,
miejsca zamieszkania czy oczekiwań.
Na stronie
pojawi się wówczas lista innych użytkowników serwisu, którzy spełniają
wyznaczone przez ciebie warunki.
Możesz przeglądać ich profile – oglądać zdjęcia, poczytać, co napisali o sobie
– a potem odezwać się tylko do wybranych osób.
Uwaga! Niektóre opcje, na przykład wysyłanie prywatnych wiadomości,
wymagają opłat, nawet wykupienia miesięcznego abonamentu (kilkanaście złotych).
–
umożliwia poznawanie nowych ludzi dzielących twoje zainteresowania, wymianę
opinii i doświadczeń oraz nawiązanie
kontaktów.
To platforma spotkań ludzi o podobnych poglądach lub zajmujących się podobnymi
rzeczami.
Aby
skorzystać z portalu, musisz utworzyć konto, klikając po wejściu na stronę www.grono.net
przycisk Dołącz
do nas.
Potem wszystko idzie podobnie jak w innych portalach: formularz, rejestracja,
logowanie.
Możesz dołączyć do grup zainteresowanych określonym tematem, na przykład
kuchnia;
dom i rodzina; zdrowie, uroda, spa.
Część takich grup organizuje co jakiś czas spotkania na żywo, podczas których
można jeszcze lepiej się poznać.
– dla osób
poszukujących znajomości zawodowych czy biznesowych powstały specjalne serwisy
takie jak Goldenline.pl .
Pozwalają nawiązać kontakt z profesjonalistami działającymi w interesującej cię
branży.
Jeśli
szukasz specjalisty, przeglądając profile poszczególnych osób, dowiesz się,
czym się zajmowały lub jakie mają
doświadczenia.
W ten sposób możesz też przedstawić siebie. Wiele osób korzysta z takich
serwisów, żeby wyszukać
pracownika.
Serwisy tego typu służą do kontaktu z innymi przedsiębiorcami, specjalistami i
pracownikami; pomagają też w znalezieniu dodatkowej pracy.
Gdzie szukać?
Poczta
internetowa:
Mail. google.com
; Poczta.onet.pl; Poczta.wp.pl;
Gazeta.pl
Rozmowy
przez internet: Skype.com
; Tlenofon.pl
Czaty:
Gadu-gadu.pl ; Czat.wp.pl ;
Czat.onet.pl; Czateria.interia.pl
Kontakt
ze znajomymi: Facebook.com ; Nk.pl; Goldenline.pl ; wGrono.net
Serwisy
randkowe: Sympatia.pl ; Swatka.pl ; Mydwoje.pl ; Edarling.pl
PYTAM, RADZĘ,
KONSULTUJĘ SIĘ
W Internecie
zdobędziesz wszelkie informacje o zdrowiu, pogadasz z lekarzami,
spotkasz pacjentów z podobnymi problemami
Przychodnia i
laboratorium w sieci
Internet
jest bogatym źródłem informacji o zdrowiu i sposobach leczenia różnych, nawet
rzadkich, dolegliwości.
Znajdziesz
tu wiele porad, jak żyć zdrowo i dbać o siebie.
To tu dowiesz się, kiedy wykonać badania profilaktyczne odpowiednie dla twojego
wieku
i jakie witaminy czy suplementy diety są odpowiednie dla ciebie.
Szukasz
przepisu na dietę dopasowaną do twoich potrzeb?
Jesteś
cukrzykiem albo masz wysokie ciśnienie? W sieci znajdziesz porady dietetyków z
całej Polski, gotowe przepisy,
jak
najlepiej przygotować posiłki, i informacje, gdzie kupić potrzebne produkty.
A może chcesz poprawić kondycję fizyczną?
Serwisy tematyczne podpowiedzą ci, jakie sporty uprawiać. Przeczytasz, czego
unikać i jak przygotować się do wysiłku fizycznego.
Opisy
chorób, leczenie i leki
W sieci
sprawdzisz przyczyny i objawy wszelkich chorób, także tych najrzadszych.
Znajdziesz informacje o tym, jaki mają przebieg i konsekwencje.
Dowiesz się, do którego specjalisty się zgłosić oraz jakie wykonać badania, a
nawet – na czym te badania polegają,
ile kosztują i w jaki sposób się do nich przygotować.
By mieć pełen obraz, możesz porównać treści i zebrać dane z różnych stron.
W większości przypadków materiały przygotowywane są przez ekspertów w danej
dziedzinie
– aby upewnić się, warto jednak sprawdzić inne strony lub wpisać nazwisko
autora w wyszukiwarkę Google.
Dowiesz się w ten sposób, gdzie pracuje, jakie ma doświadczenie, co jest jego
mocną stroną etc.
Na forach
poczytasz o doświadczeniach innych pacjentów, możesz poprosić o rady, wybrać
najlepszy dla siebie
sposób
leczenia. Nawet lekarza – bo internauci chętnie wymieniają się wrażeniami z
wizyt.
Jeśli
przechodzisz już kurację, z serwisów internetowych dowiesz się więcej na temat
procesu leczenia i zasad,
których
powinieneś się trzymać.
Znajdziesz też wirtualne encyklopedie leków – opisują działanie poszczególnych
preparatów,
ich zamienniki, interakcje z innymi substancjami leczniczymi, możliwe skutki
uboczne i dodatkowe
zalecenia
dotyczące ich stosowania.
Najprostszym sposobem na zdobycie informacji jest skorzystanie z wyszukiwarki
– wśród wyników znajdziesz wiele propozycji stron, które mówią o wybranym
temacie.
Najczęściej strony, które odwiedzisz, mają też wewnętrzne wyszukiwarki (z
paskiem Szukaj),
z których warto korzystać, by znaleźć więcej informacji o określonej chorobie
albo leku.
Chodząc po stronie, zaglądaj też do poszczególnych zakładek tematycznych.
Nie obawiaj się poszukiwania w sieci – to nic nie kosztuje, a zyskać możesz
bardzo wiele.
Porady
i komentarze
Niektóre
strony umożliwiają zadawanie pytań lekarzom z różnych dziedzin, również
psychologom czy osobom zajmującym
się medycyną
niekonwencjonalną.
To specjaliści na bieżąco wyjaśnią twoje wątpliwości i poradzą, jakie dalsze
kroki powinieneś podjąć.
Mogą to być porady ogólne – ekspert wypowiada się na temat konkretnej choroby
czy dolegliwości
– albo też zalecenia szczegółowe, odwołujące się do indywidualnego, konkretnego
przypadku.
Możesz poczytać wypowiedzi lekarzy i porady udzielone innym osobom, a także
zadać pytanie. Dla przykładu
w serwisie
porad iLekarze.pl zaczynasz od kliknięcia przycisku Zadaj
pytanie Ekspertowi.
Z
listy podanych na stronie konkretnych osób – lekarzy specjalistów różnych
dziedzin – wybierasz, od której chcesz uzyskać informację.
By zadać
pytanie, musisz się najpierw zarejestrować. Klikasz Zarejestruj
się i
przechodzisz do formularza, w którym musisz
podać
swoje dane (imię, nazwisko, e-mail), jak w przypadku każdej rejestracji.
Wybierasz swój login i hasło.
Na twój
e-mail otrzymasz link potwierdzający rejestrację – kiedy w niego klikniesz,
możesz zacząć zadawanie pytań.
Potem już
za każdym razem wprowadzisz swój login i hasło, a następnie na stronie będziesz
mógł zadać pytania i w taki
sam sposób
przeczytać odpowiedź eksperta.
Nikt inny nie będzie widział ani twoich pytań, ani odpowiedzi na nie.
Szukając
konkretnych porad, warto wcześniej sprawdzić, kim jest specjalista udzielający
odpowiedzi na łamach
strony
internetowej, zwrócić uwagę na jego doświadczenie i to, gdzie oraz jak długo
pracuje.
W
Internecie możesz też przeczytać, jakie opinie ma zakład opieki zdrowotnej, do
którego się wybierasz.
Po wpisaniu jego nazwy w wyszukiwarkę wśród wyników znajdziesz odnośniki do
forów internetowych poświęconych zdrowiu i leczeniu
– to na nich jest najwięcej opinii na temat ośrodków zdrowia.
Ludzie opisują na nich swoje przeżycia i spostrzeżenia – na przykład dotyczące
rejestracji, obsługi itp.
Jeśli rozważasz wybór specjalisty, w serwisach medycznych możesz porównać
ofertę lekarzy i podjąć decyzję na podstawie sugestii i komentarzy ich
pacjentów.
Co więcej, możesz też przekonać się, co sądzą oni o lekarzu, który będzie cię
przyjmował
– na forach tematycznych i w tematycznych portalach znajdziesz oceny
internautów,
opisy, co zrobiło na nich dobre lub złe wrażenie podczas wizyty.
Jeśli
musisz się udać na konsultację do innego miasta, w Internecie sprawdzisz,
gdzie przyjmuje twój lekarz lub w jakim laboratorium wykonasz badania, których
potrzebujesz.
Zazwyczaj
na stronach internetowych klinik, placówek czy gabinetów znajdziesz też
informację
o
godzinach przyjęć i zasadach rejestracji, a także numer telefonu kontaktowego.
Nie
musisz dzwonić ani dopytywać się na miejscu – na podstawie zdobytych informacji
planujesz swój czas i wizytę.
Przychodnia
w sieci
Niektóre
przychodnie umożliwiają już rejestrację wizyt przez Internet.
Wystarczy, że wpiszesz do formularza na stronie ośrodka swoje dane osobowe –
najczęściej imię, nazwisko, PESEL – oraz wskażesz lekarza albo tylko jego
specjalizację,
i już możesz się umówić na spotkanie w konkretny dzień i o ustalonej godzinie.
Pracownicy przychodni kontaktują się zazwyczaj z pacjentem, by potwierdzić
termin wizyty.
Czasem można też umówić się na konsultację przez e-mail.
Jeśli
chcesz sprawdzić, czy twoja przychodnia umożliwia pacjentom rejestrację przez
Internet, nie musisz nawet znać jej adresu, wystarczy wrzucić nazwę w
wyszukiwarkę.
Wykonując badania krwi czy inne w niektórych laboratoriach, możesz sprawdzić
wyniki w Internecie.
W punkcie pobrań w przychodni zapytaj tylko o sposób – dostaniesz instrukcję,
jak się zalogować, jaka będzie twoja nazwa użytkownika i kto
ustala hasło.
Zyskasz wygodny dostęp do swoich danych medycznych, historii badań, a czasem
nawet do zaleceń lekarskich i recept.
Możesz tym samym w łatwy sposób przypomnieć sobie, jakie analizy były ostatnio
wykonywane, a także szybko dostarczyć lekarzowi niezbędne informacje.
Informację o tym, czy laboratorium, które wykonuje badania dla twojego lekarza
lub przychodni, umożliwia pacjentom dostęp do ich wyników przez Internet,
możesz najczęściej znaleźć na jego stronie lub uzyskać od rejestrującego cię
pracownika.
W polskim Internecie jest blisko 200 serwisów poświęconych zdrowiu
oraz leczeniu i korzysta z nich ponad 8 mln Polaków.
Internauci online poszukują informacji na
temat zdrowego sposobu życia, diety, objawów i przebiegu chorób
oraz metod leczenia (Raport Megapanel
PBI/Gemius 2010).
Domowe
sposoby na chorobę
Serwisy
internetowe to też bogate źródło informacji o domowych sposobach wspierających
leczenie.
Możesz w nich znaleźć opisy działania ziół i sposoby ich zastosowania, dowiesz
się więcej o technikach biostymulacji
lub metodach wspierających naturalne procesy odnowy oraz łagodzących stres, jak
na przykład akupunktura czy joga.
Znajdziesz je, korzystając z wyszukiwarki i wpisując w nią hasła, które cię
interesują.
Dla
przykładu serwis Medycynanaturalna.org w kompleksowy sposób opisuje większość
metod tradycyjnego
radzenia
sobie z dolegliwościami i dbania o zdrowie.
Na stronie w poszczególnych zakładkach znajdziesz dokładne informacje o tym, na
czym polegają alternatywne terapie, takie jak akupunktura, joga, bioterapia,
medycyna chińska czy nawet hipnoterapia, jakie mają zalety i zastosowania.
Sporo
informacji na temat konkretnych rozwiązań z medycyny naturalnej znajdziesz też
na forach – dotrzeć do nich możesz, wpisując określone hasło w wyszukiwarkę l
ub szukając określonego tematu czy wątku na istniejących platformach, takich
jak na przykład Forum.gazeta.pl.
Gdzie szukać?
Strony,
na których znajdziesz informacje o zdrowym trybie życia:
Zdrowie.onet.pl
; Zdrowie.gazeta.pl
; Medigo.pl
; Biomedica.pl
;
E-medycyna.org
; Medycynanaturalna.org
Przyczyny,
objawy, leczenie chorób: Ochoroba.pl
; Slownikmedyczny.edu.pl ;
Leki i ich
stosowanie:
Wykazlekow.pl; Leki-informacje.pl; Zdrowie.gazeta.pl; Medigo.pl.
Pytanie do
specjalisty:
iLekarze.pl; Poradymedyczne.blogspotcom; Poradylekarskie.com.pl
Wybór lekarza:
Infomedical.pl;
Znany-lekarz.pl
Sklepy internetowe
Od makaronu
po ciężarówkę – online kupisz wszystko.
Nie czekasz w
kolejce do kasy, nie dźwigasz siatek i do tego wydajesz mniej!
WYBIERAM,
KUPUJĘ, OSZCZĘDZAM
Sklepy
internetowe
Myślisz,
że nie stać cię na abonament? Zacznij robić zakupy w sieci, a szybko zwrócą ci
się pieniądze, które wydałeś na Internet,
i
zaoszczędzisz na inne przyjemności! Wcale nie musisz kupować hurtowo. Wystarczą
zakupy przed świętami
–
i już się opłaci. Nie mówiąc o wymianie pralki, lodówki czy odkurzacza – na
domowym sprzęcie oszczędzisz naprawdę sporo.
A
ile czasu zyskasz! Nie musisz jechać do sklepu, nie czekasz w kolejce do kasy,
nie krążysz wśród półek i nie dźwigasz siatek do auta czy autobusu.
Gdy mieszkasz w niewielkiej miejscowości i potrzebujesz czegoś ze
specjalistycznego sklepu, który
oddalony
jest o kilka, a nawet kilkadziesiąt kilometrów, Internet to idealne
rozwiązanie. A może chcesz coś kupić za granicą? Nie ma sprawy.
Jak bezpiecznie korzystać z
Internetu
NIE
DAM SIĘ HAKEROM
Internet jest
bezpieczny.
O ile przestrzegasz kilku zasad, które oddalą zagrożenia
Jak bezpiecznie korzystać z Internetu
Co jakiś
czas w mediach pojawiają się informacje o niebezpieczeństwach, które czyhają w
Internecie – o przestępstwach
wirtualnych,
hakerach, wirusach, kradzieży tożsamości. Te mrożące krew w żyłach historie są
prawdziwe
i mogą niejednego skutecznie zniechęcić do korzystania z Internetu.
W sieci nie jesteś zupełnie bezpieczny, podobnie jak na ulicy – a przecież
wychodzisz z domu.
Wystarczy odrobina wiedzy o zagrożeniach i przestrzeganie kilku zasad
bezpieczeństwa.
W
Internecie spotkasz się z różnymi zagrożeniami – ze strony złośliwego
oprogramowania, z wyłudzaniem danych, ale i ty sam możesz ściągnąć na siebie
zagrożenia.
Wiedza, jak ich unikać, nie jest bardzo rozległa i można ją zdobyć przy
odrobinie wysiłku. Warto!
Złośliwe
oprogramowanie
To głównie
osławione wirusy komputerowe i tym podobne wirtualne stwory. Zostały stworzone
przez człowieka,
ale raz przeniesione do komputera działają już automatycznie.
Mogą niszczyć dane i programy w twoim komputerze. Mogą wywołać
lawinę
reklam. Ale wykorzystują je też oszuści hakerzy.
Włamują
się do komputerów na całym świecie, żeby zdobyć wartościowe dane: PESEL-e,
numery kont, kart kredytowych.
Mogą okraść twoje konto albo kupić coś czy sprzedać na twój rachunek.
W skrajnej sytuacji przejmą kontrolę nad twoim komputerem i za jego
pośrednictwem, ale zupełnie bez twojej wiedzy, szkodzą innym.
Nie szastaj na
lewo i prawo swoim adresem e-mail. Jeśli będziesz go podawać na różnych
stronach
internetowych, może wpaść w ręce spamerów i zostaniesz zarzucony reklamami.
Dlatego warto
mieć kilka kont i podawać je wymiennie.
WIRUSY
– to małe
komputerowe szkodniki, trudne do wykrycia i bardzo zaraźliwe.
Są tak
zaprojektowane, żeby niepostrzeżenie zaatakować komputer.
Oczywiście
nie przenoszą się w powietrzu ani przez dotyk, tylko przez sieć i różne nośniki
danych, na przykład płyty
CD czy pendrive’y. Mogą się „przyczepić” do danych, które
pobierasz z internetu – czy to podczas oglądania
stron
internetowych,
czy podczas sprawdzania poczty e-mail.
Możesz je
też przypadkiem złapać, kiedy przenosisz dane z komputera na komputer.
Wirus
komputerowy działa podobnie jak ten, który wywołuje choroby w ludzkim organizmie.
Przyczepia się do zdrowego pliku, mnoży się, stara się wyłączyć mechanizmy
obronne,
a potem dąży do tego, żeby się przenieść na inne organizmy. W komputerze wirus
kopiuje sam siebie i rozlokowuje te kopie w różnych miejscach na dysku.
Stara się uszkodzić zainstalowane w komputerze programy oraz zarazić inne
komputery, na przykład rozsyłając „zakażoną” pocztę do wszystkich,
z którymi korespondujesz przez e-mail. Może narobić sporo szkód: usunąć ważne
dokumenty, uszkodzić programy, system operacyjny, a nawet cały dysk.
TROJANY
– to
odmiana wirusa. Nazwa pochodzi od konia trojańskiego i działa na podobnej
zasadzie.
W przeciwieństwie do wirusa nie działa od razu, tylko stara się jak najdłużej
pozostać niezauważony.
Zadaniem trojana nie jest zniszczenie twojego
komputera, tylko stworzenie „furtek”, przez które hakerzy będą mogli w razie
potrzeby dostać się do środka.
Mogą w ten sposób rozsyłać spam, ale mogą nawet czytać wpisywane na twojej
klawiaturze informacje (na przykład kiedy wpisujesz swoje hasło do konta).
Po każdym
włamaniu do komputera pozostaje ślad, dzięki któremu policyjni informatycy mogą
trafi ć do przestępcy.
Sprytni
hakerzy utrudniają to zadanie – łączą się na przykład z komputerem ofi ary nie przez swój komputer, ale przez komputery zupełnie
nieświadomych użytkowników internetu,
które przejęli dzięki trojanom. Ty możesz być takim pośrednikiem – każdy
niezabezpieczony komputer może być narzędziem przestępstwa.
Jeśli haker wprowadzi do twojego komputera trojana i
zamontuje na twoim dysku taką „furtkę”, a potem kogoś okradnie za pośrednictwem
sieci, policja po śladzie trafi do twojego komputera.
SPYWARE
(czytaj:
spajłer)
– to
bardziej wyspecjalizowane trojany – cała gama
programów, które trafi ają niezauważone do twojego
komputera
i wykradają
z niego istotne dane, jak hasła, numery kart kredytowych, adresy e-mail.
To brzmi
jak z fi lmu szpiegowskiego, ale nie musisz być
agentem brytyjskiego wywiadu, by być narażonym na utratę ważnych danych.
Programy typu spyware działają automatycznie i
wysyłają do swoich „mocodawców” dane tysięcy internautów. Ci mogą – choć nie
muszą – z nich skorzystać.
SPAM
– jest
niegroźny, ale irytuje. Każdy, kto choć trochę czasu spędził w internecie, zauważy, że jest pełen reklam.
Przychodzą
do ciebie e-mailem jako spam, „wyskakują” przed oczy podczas oglądania stron
internetowych.
Często są tam, aby nas na coś naciągnąć. Ograniczaniem spamu zajmuje się przede
wszystkim twój serwis pocztowy.
Większość
darmowych kont poczty elektronicznej jest wyposażona w tak zwane fi ltry antyspamowe, które
automatycznie
odrzucają
podejrzaną przesyłkę. Z agresywnymi reklamami na stronach poradzić sobie
trudniej. Najlepszym sposobem są specjalne dodatki do przeglądarek
internetowych,
na przykład AdBlock. Po zainstalowaniu blokują
większość reklam i sprawiają, że korzystanie z sieci jest przyjemniejsze.
Jak
się chronić?
Pocieszające
jest to, że ochrona przed wirusami jest prosta. Podstawą jest program
antywirusowy,
czyli specjalny program, który cały czas pracuje na twoim komputerze
i gruntownie analizuje wszystkie dane, które przetwarza – niezależnie
od
tego, czy pochodzą z internetu, czy z nośników
danych.
Kiedy
tylko wykryje w jakimś pliku wirusa, natychmiast go blokuje.
Pobranie
oraz instalacja programu antywirusowego powinny być pierwszą rzeczą, którą
zrobisz po kupnie nowego
komputera.
Jeśli kupisz komputer w sklepie, jest duża szansa, że program antywirusowy już
będzie w nim zainstalowany.
Jeśli
nie, to skąd go wziąć? Podstawową wersję możesz pobrać za darmo z internetu. Zapewni wystarczającą,
podstawową
ochronę. Za bardziej zaawansowane programy będziesz musiał zapłacić.
Ponieważ
jednak codziennie powstają nowe wirusy, ważne jest, żeby program antywirusowy
był aktualny. Zwykle sam
się
o to troszczy i przy każdym połączeniu z Internetem automatycznie się
aktualizuje. Możemy mu jednak pomóc.
Jak?
Zachowując środki ostrożności i przestrzegając podstawowych zasad.
Jeśli używasz stron, które wymagają od ciebie rejestracji i
logowania,
wyloguj się przed odejściem od komputera.
Zwłaszcza kiedy korzystasz z komputera poza domem
– bez względu na to, czy robisz to w bibliotece, czy u znajomych.
Nie otwieraj e-maili z
nieznanych adresów.
Zwłaszcza jeśli mają załączniki. Jeśli bardzo chcesz sprawdzić,
co jest
w załączniku, najpierw pobierz ten plik na dysk, potem kliknij w
niego
prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję Skanowanie programem
antywirusowym.
Przepuść przez program antywirusowy każde nowe dane.
Kopiujesz zdjęcia, fi lm czy muzykę od
znajomych z CD albo pendrive’a?
Zawsze sprawdź je programem antywirusowym
– czyli pobierz plik i kliknij prawym przyciskiem myszy, a potem
włącz opcję Skanowanie programem antywirusowym.
Nie lekceważ ostrzeżeń programu antywirusowego.
Reaguj natychmiast, gdy program antywirusowy alarmuje, że znalazł jakiś wirus.
Co robić?
Jeśli zapyta cię, co zrobić z zainfekowanym plikiem, wybierz
opcję Usuń.
W niektórych programach jest też opcja Przenieś do przechowalni
– jest to miejsce na dysku twardym,
z którego zainfekowany plik nie ma szans się rozprzestrzenić i
jest niegroźny.
Jest natomiast szansa, że program antywirusowy wyleczy go w przyszłości.
Co najmniej raz na tydzień uruchom antywirusowe sprawdzanie
komputera.
Większość programów antywirusowych robi to automatycznie.
Ale możesz to również uruchamiać sam.
W tym celu musisz wejść do programu antywirusowego i poszukać
opcji Skanuj cały komputer,
Skanuj cały dysk lub podobnej.
Instaluj zalecane przez producentów aktualizacje oprogramowania.
Legalne oprogramowanie w komputerze jest bezpieczniejsze również
dlatego, że na bieżąco przez Internet jest aktualizowane przez
producenta.
sieci nie korzystają.
Hakerzy
w
twoim domu
Zarówno w
Internecie, jak i w świecie realnym grasują źli ludzie. Są cwaniacy, którzy
świetnie znają się na technologii
i wykonują
różne sztuczki, by osiągnąć korzyść kosztem innych. Czego mogą od ciebie
chcieć? Głównie pieniędzy.
Ale też
twoich danych osobowych – również po to, żeby sprzedać je różnym firmom, bo
takie informacje to potęga.
Są firmy,
które słono płacą za adresy e-mail, nawet numery telefonu komórkowego. Po co im
to?
Na przykład będą cię potem zasypywać reklamami. Każdy, kto korzysta z
Internetu, prędzej czy później trafi na naciągacza. Stosują oni
różne
metody wyciągnięcia od ciebie danych albo wprost pieniędzy. Niektóre
scenariusze są oczywiste. Niestety, są
i takie,
które potrafi ą zmylić nawet bardzo ostrożnych ludzi.
WYŁUDZANIE
PIENIĘDZY
CHWYT
NA „PRZYSŁUGĘ”
Komunikuje
się z tobą e-mailem albo na Facebooku czy Skypie nieznana ci osoba. Przedstawia się jako prawnik
reprezentujący
bardzo bogatego biznesmena z odległego kraju. Ów biznesmen chce dokonać bardzo
skomplikowanych,
ale
„całkowicie bezpiecznych i legalnych” operacji finansowych i potrzebuje do tego
przysługi. Obiecuje ci w zamian pieniądze.
Wystarczy, że wyślesz mu komplet swoich danych (nazwisko, PESEL, może nawet
numer konta) i „symboliczne” kilkaset złotych.
Wariantów tej historyjki jest sporo, zawsze jednak trudno zweryfi
kować fakty w niej opisane,
zawsze łączy się z obietnicą zapłaty w zamian za „niewielką” przysługę. Nie daj
się na to nabrać!
CHWYT
NA „WERYFIKACJĘ DANYCH”
To
wyrafinowana metoda. Dostajesz e-mail, który na pierwszy rzut oka wygląda,
jakby był wysłany przez twój e-mailowy serwis albo bank, w którym masz konto.
Autor listu prosi o „autoryzację konta”, masz mu wysłać dane, których używasz
do logowania na stronę banku – nazwę użytkownika i hasło.
Czasami prośba zawarta w mailu jest bardziej wysublimowana
– prosi cię,
abyś kliknął w link zawarty w treści maila i na stronie, którą w ten sposób
otworzysz, zobaczysz polecenie „Wprowadź swoje dane”. Nie rób tego.
Nie
wysyłaj nigdy nikomu swojego loginu i hasła! Żaden
prawdziwy administrator strony ani bank nie poprosi cię o te dane.
Zawsze to będą oszuści.
WYŁUDZENIA
NUMERU
KARTY
KREDYTOWEJ
CHWYT
NA „WERYFIKACJĘ KARTY”
Płatności
w Internecie są bardzo wygodne, ale trzeba je przeprowadzać z głową.
Pamiętaj, by chronić dane swojej karty debetowej czy kredytowej.
Są strony, które żądają od ciebie podania numeru karty do weryfi
kacji. Nie rób tego. Wpisuj numer
karty i
inne dane tylko wtedy, kiedy płacisz za konkretne towary czy usługi. I
najlepiej tylko na zaufanych stronach.
Większość
legalnych sklepów internetowych nie pobiera numerów samodzielnie, tylko przekierowuje cię na stronę specjalnej firmy,
która zajmuje się bezpiecznymi płatnościami. W Polsce są to między innymi
serwisy o nazwie: Dotpay, PayU,
eCard.
Przykładem
bezczelnej próby wyłudzenia danych karty jest okienko pojawiające się na
niektórych stronach internetowych
o treści:
„UWAGA. Sprawdź, czy nie skradziono danych Twojej karty kredytowej”, i poniżej
pola do wpisania szczegółowych danych karty.
Naiwny internauta nabierze się – chcąc sprawdzić, czy nikt go nie okradł,
przekaże dane karty oszustom.
Podawaj numer
swojej karty kredytowej czy debetowej tylko wtedy, kiedy sam płacisz za
konkretny towar albo usługę.
WYŁUDZENIA
DANYCH
CHWYT
NA „ZMIEŃ HASŁO”
Tophishing (czytaj: fiszing), czyli łowienie haseł. To wyższa szkoła jazdy.
Zaczyna się też od e-maila – niby od banku
internetowego,
w którym masz konto – z prośbą o zmianę hasła dostępu ze względów
bezpieczeństwa oraz linkiem
do strony
o adresie łudząco przypominającym adres strony banku. Link kieruje cię na
stronę internetową, która bardzo
przypomina
stronę logowania tego banku. Czasem bardzo trudno odróżnić ją od prawdziwej
bankowej strony. Jeśli się
na niej
zalogujesz, twój login i hasło trafiają do oszustów. Potrzebują twoich danych,
żeby je przehandlować innym
firmom, na
przykład reklamowym. Ale może się zdarzyć, że przejmą twoje konto i wyciągną z
niego pieniądze.
Sprawę
komplikuje to, że banki internetowe rzeczywiście czasem proszą swoich klientów
o zmianę hasła.
W takim przypadku jednak zwykle zamiast linku do strony
CHWYT
NA „SPRAWDŹ SWOJE IQ”
Kto się na
to nie nabrał, chociaż raz! Minizabawy w Internecie
to nowy trend. Ze stron internetowych bombardują cię
hasła:
„Sprawdź swoje IQ!”, „Wygraj iPada”, „Ile będziesz
żył”. Klikasz i zostajesz przekierowany na stronę, na
której
masz
wykonać serię prostych zadań. Wypełniasz i wciągasz się, ale zanim poznasz
ostateczny wynik, jesteś proszony
o podanie
numeru telefonu albo wysłanie SMS-a na podany numer.
Nie rób tego. Ten SMS może cię dużo kosztować,
a jeśli
podasz swój numer, twój telefon będzie zapychany reklamami.
Kiedy
sam ryzykujesz w sieci?
JEŚLI
ŁAMIESZ PRAWO
Korzystając
z Internetu, możesz zupełnie nieświadomie złamać prawo. A jak wiadomo,
nieznajomość prawa nie
tłumaczy.
Musisz więc pamiętać, że instalowanie pirackiego oprogramowania jest
przestępstwem.
Części płatnych programów można używać za darmo, ale tylko przez określony,
zazwyczaj krótki czas, na przykład przez miesiąc.
Później musisz je kupić. Jeśli nie chcesz płacić, spróbuj wyszukać program,
który działa podobnie, ale jest darmowy.
Tak samo
jest z muzyką i filmami dostępnymi w Internecie.
Kwestia
praw autorskich w sieci, niestety, jest ciągle jeszcze nie dość dobrze
uregulowana i stosunkowo zawiła,
a granica
między legalnym działaniem a przestępstwem – bardzo płynna. Bezpieczniej nie
ściągać na dysk muzyki
i filmów z
Internetu, o ile nie płaciłeś za nie. Zamiast tego możesz korzystać z serwisów
internetowych jak YouTube
czy Iplex (Iplex.pl) – pozwalają na słuchanie muzyki i
oglądanie filmów bez ściągania ich na dysk twardy.
Pamiętaj
też, by w sieci szanować prawo do wizerunku innych. Nie umieszczaj na stronach
internetowych (na przykład
w
serwisach społecznościowych) danych osobowych i zdjęć
innych osób, jeśli się na to nie godzą. Jest to łamanie
ich praw
do ochrony danych osobistych. Internet daje poczucie niespotykanej wolności i
anonimowości, pamiętaj
jednak, że
także w Internecie w pełni odpowiadasz za swoje słowa. Jeśli wyrażasz jakąś
opinię, to tak, jakbyś ją
wypowiedział
publicznie – czy na forum internetowym, czy w komentarzu pod artykułem albo w blogu jesteś
odpowiedzialny
za tę treść. Jeśli ktoś poczuje się obrażony i będzie chciał dochodzić swoich
praw przed sądem, ma do
tego
prawo.
JEŚLI
PODAJESZ SWOJE DANE
Internet
jest dostępny i otwarty dla wszystkich, ale jest też wiele miejsc, które muszą
zapewnić swoim użytkownikom
prywatność.
Na przykład poczta elektroniczna, bank internetowy, serwisy społecznościowe
(Facebook, Nk.pl, GoldenLine,
Skype).
Chodzi o to, aby nikt poza tobą nie uruchomił twojego komputera, nie wysłał
e-maila z twojego konta, nie napisał czegoś na Facebooku
w twoim imieniu.
To dlatego musisz mieć hasło do każdej z tych stron.
To jednak
mało i żeby podnieść poziom bezpieczeństwa, podajemy w różnych serwisach
jeszcze dodatkowo dane
osobowe.
Na wypadek, gdybyś zapomniał hasło, albo po to, żeby z tych serwisów nie
korzystały dzieci. W większości
przypadków
jednak, czy podasz prawdziwe dane, czy je wymyślisz, nie ma znaczenia. Ważne,
żebyś w razie
potrzeby
potrafi ł je odtworzyć. Są jednak przypadki, kiedy można, warto, a nawet trzeba
podać prawdziwe dane.
Wszędzie tam,
gdzie w grę wchodzi wymiana dóbr i usług – kiedy coś kupujesz lub sprzedajesz,
kiedy za coś płacisz,
coś zamawiasz czy rezerwujesz – musimy podać prawdziwe dane osobowe.
KIEDY
MUSISZ PODAĆ PRAWDZIWE DANE:
Bank
internetowy – podajesz bez obaw, na pewno będzie ich dobrze pilnował.
Aukcje i
sklepy internetowe – nie masz wyjścia, zakupy muszą trafi ć pod właściwy adres.
Facebook – musisz
podać prawdziwe nazwisko, bo jeśli zostaniesz przyłapany, serwis może skasować
twoje konto.
Ale innych danych nie musisz podawać.
Rezerwacja biletów – nie tylko na samolot, ale nawet PKP wymaga, aby na
biletach kupionych
przez
Internet było imię i nazwisko oraz numer dowodu osobistego pasażera.
W każdym
innym przypadku lepiej swoje dane chronić.
Warto mieć
kilka kont e-mailowych, nie podawać jednego adresu na każdej stronie. Zwłaszcza
na stronie, z której korzystasz
pierwszy
raz albo nie masz do niej zaufania – kiedy na przykład robisz pierwszy raz
zakupy w jakimś sklepie
internetowym
czy od prywatnego sprzedawcy – podaj zapasowy e-mail.
W
rzeczywistości wirtualnej, tak samo jak w realnej, są niebezpieczne miejsca i
zachowania. Nie należy jednak popadać w paranoję
– jeśli zachowasz odpowiednią dozę ostrożności i zdrowego rozsądku, uda nam się
bez trudu uniknąć zagrożeń oraz przyjemnie i pożytecznie spędzić czas w
Internecie.
Dobre, czyli
„mocne”, hasło to podstawowe zabezpieczenie.
Przestrzegaj
kilku zasad:
· używaj różnych
haseł do każdej poczty i stron
· nie wysyłaj
nikomu swoich haseł e-mailem,
· nie podawaj
ich nikomu dobre hasło musi mieć co najmniej osiem znaków i składać się cyfr
oraz dużych i małych liter nie używaj w haśle imion:
swojego i swojej rodziny, swojego adresu, imion swoich zwierząt domowych
Gdzie szukać
Najpopularniejsze
programy antywirusowe:
AVG Antivirus Free Edition: www.Avg.pl – darmowy
Avast! Free Antivirus: Avast.com/pl – darmowy
Kaspersky: Kaspersky.pl – płatny;
Norton Antivirus: Pl.norton.com – płatny
Strony
o bezpieczeństwie w Internecie: Bezpiecznyinternet.org Cyberbezpieczenstwo.pl
Strony
o hakerach i bezpieczeństwie: Hacking.pl
Hack.pl
Dziecko
w sieci: Sieciaki.pl Dzieckowsieci.fdn.pl
Naszedzieciwsieci.org Chrondziecko.pl
Jak
zachować się w sieci: pl.wikipedia.org/wiki/Netykieta
a
Adres e-mail – adres poczty internetowej,
nie mylić z adresem strony internetowej WWW.
Adresy e-mail zawsze zawierają znak @, a adresy WWW – nigdy.
Adres internetowy – trzeba go wpisać w
przeglądarkę, aby wyświetlić stronę internetową.
b
Blog –
wirtualny pamiętnik.
Strona internetowa, na której właściciel publikuje swoje wypowiedzi na różne
tematy, a czytelnicy mogą je komentować.
Wypowiedzi mogą być tekstowe, ale są też inne, między innymi fotoblogi (składają się ze zdjęć) lub wideoblogi
(publikowane są tam filmy wideo).
c
Czat – rozmowa tekstowa przez Internet.
Tekst wpisany z klawiatury natychmiast pojawia się na ekranach wszystkich
uczestników rozmowy.
d
Dysk twardy – element komputera
odpowiedzialny za magazynowanie danych.
e
E-mail – poczta internetowa.
f
Folder – to rodzaj teczki do przechowywania
plików. Pomaga utrzymać porządek w komputerze.
Ma swoją ikonę i nazwę, ikona przypomina papierową teczkę na dokumenty.
W folderze przechowujemy pliki, a także inne foldery.
Forum internetowe –
serwis internetowy, którego użytkownicy mogą prowadzić między sobą dyskusje.
Internet
– ogólnoświatowa sieć składająca się z milionów połączonych ze sobą komputerów
– serwerów i komputerów osobistych.
k
Komputer osobisty – komputery takie, jakie
znasz z życia codziennego – z urzędu, poczty, szkoły, domu
–
są zaprojektowane tak, żeby były jak najbardziej przyjazne dla swojego
użytkownika: mają monitor, myszkę,
klawiaturę,
które pozwalają na dość intuicyjną obsługę.
Komunikator – program umożliwiający
kontakt „na żywo” przez Internet.
Komunikatory mogą być tekstowe – wtedy w programie wpisujesz
tekst, który natychmiast pojawia się na monitorze komputera osoby, z którą się
komunikujesz.
Są też komunikatory głosowe – wtedy za pośrednictwem komputera można ze
sobą rozmawiać jak przez telefon.
Z kolei komunikator wideo umożliwia to, że przy użyciu kamery komputerowej i
mikrofonu rozmówcy słyszą się i widzą.
Przykłady komunikatorów: Gadu-Gadu, Skype, Google
Talk.
Konto e-mail – umowna nazwa miejsca, z
którego wysyłasz listy e-mail i w którym znajdziesz listy, które wysłano
do
ciebie.
l
Link – odnośnik internetowy. Zamieszczone
na stronie internetowej odwołanie do innego miejsca w sieci
(np. do innej strony internetowej).
W tekście zwykle jest wyróżniony kolorem lub podkreśleniem. Po jego kliknięciu
przenosisz się na inną stronę.
Login – nazwa użytkownika –
twoja nazwa wykorzystywana do logowania do różnych stron internetowych.
Logowanie – czynność pozwalająca na
uzyskanie dostępu do części serwisu internetowego zabezpieczonego hasłem,
na
przykład konta poczty elektronicznej, konta w banku internetowym czy na Facebooku.
Aby się zalogować, trzeba najczęściej podać nazwę użytkownika, czyli login,
oraz hasło.
m
Modem – urządzenie umożliwiające
połączenie komputera z Internetem.
Moderator – osoba, która weryfikuje
wypowiedzi użytkowników forów internetowych, blogów, czatów itp.
Dba
o kulturę wypowiedzi i porządek w serwisach internetowych.
n
Nick – pseudonim, który przybierasz
podczas rozmów, czatów czy na forach w Internecie.
Nośnik danych – przedmiot, na którym możesz
umieścić dane z komputera: programy, zdjęcia, filmy, muzykę itd.
Na
przykład płyty CD, DVD, pendrive’y.
p
Plik – porcja danych przechowywana i
przetwarzana przez twój komputer.
Ma swoją ikonę i nazwę. W plikach zapisane są teksty, obrazy, filmy.
Portal internetowy – duży serwis
internetowy.
Ideą portalu jest zebranie ogromnej ilości informacji z różnych
dziedzin
pod jednym wspólnym adresem internetowym, tak by każdy mógł znaleźć w portalu
wszystkie informacje,
których
potrzebuje.
Przykłady portali: Onet (www.onet.pl),
Wirtualna Polska (www.wp.pl
), Gazeta.pl (www.gazeta.pl
).
Profil – twoja wizytówka w serwisie społecznościowym.
Strona,
na której krótko przedstawiasz się innym użytkownikom serwisu. To ty
decydujesz, co na niej jest.
Program komputerowy – to „umiejętności”
komputera, ciąg instrukcji napisanych w języku dla niego zrozumiałym.
Żebyś
mógł cokolwiek zrobić na komputerze – na przykład napisać list i go wydrukować,
odtworzyć zdjęcia lub filmy,
posłuchać
muzyki – musisz na jego dysku twardym zainstalować odpowiedni program.
Można go pobrać z Internetu lub zainstalować z nośnika danych, na
przykład płyty CD.
Inna nazwa programu to „aplikacja”.
Przeglądarka
internetowa –
program komputerowy, dzięki któremu można oglądać strony internetowe.
Najpopularniejsze to: Internet Explorer, Firefox,
Google Chrome, Opera i Safari.
Do
przeglądarki wpisujesz adres (na przykład: www.wikipedia.org ). Po
chwili żądany tekst wyświetla się na ekranie.
Kiedy w przeglądarce stron internetowych wpisujesz adres strony, te dane
wędrują do naszego komputera,
a przeglądarka wyświetla je w zrozumiały
sposób. Choć potocznie mówisz: „Wchodzę na stronę internetową”,
to tak naprawdę to strona „przychodzi”
do ciebie. Bo jest pobierana do twojego komputera.
r
Router (czytaj: ruter)
– urządzenie pozwalające na komunikację między komputerami.
Są routery kablowe i bezprzewodowe bezprzewodowe
(wi-fi ).
Jeśli do routera podłączysz modem, komputer uzyskuje dostęp do Internetu.
s
Serwer – specjalny komputer,
którego głównym zadaniem jest przechowywanie i udostępnianie danych innym
komputerom
podłączonym
do sieci.
Na serwerach znajdują się strony WWW, poczta internetowa
oraz pliki do pobrania (programy, filmy, muzyka itp.).
Serwis informacyjny – serwis internetowy,
którego treść stanowią bieżące wydarzenia.
Serwis internetowy – zbiór stron
internetowych, wirtualny odpowiednik książki.
To zbiór stron o podobnej tematyce. Jeden serwis może mieć tysiące, a nawet
miliony stron,
ale może mieć też jedną, dwie czy pięć stron.
Każda
z nich ma nadal swój własny, unikalny adres, często bardzo długi.
Wszystkie strony tego samego serwisu mają taki sam początek adresu
internetowego.
Przykład: www.mwi.pl/aktualnosci/206-memorial-polski-internetrownych-szans.html
www.mwi.pl/aktualnosci/256-zostan-latarnikiem-pcrs--wlacz-sie.html
To adresy
dwóch różnych stron internetowych.
Pierwsza opisuje
inicjatywę Polski Cyfrowej Równych Szans, którą podjęło Stowarzyszenie „Miasta
w Internecie”.
W ramach
tej inicjatywy działają latarnicy.
Druga
strona też jest w serwisie internetowym stowarzyszenia Miasta w Internecie –
mówi konkretnie o latarnikach.
Obie są
elementami tego samego serwisu.
Serwis
społecznościowy – za jego pośrednictwem ludzie
się poznają i komunikują.
Mogą zdalnie ze sobą rozmawiać, wysyłać sobie wiadomości, zdjęcia i filmy lub
linki do ciekawych stron.
Na przykład Facebook.com
, www.Nk.pl
(dawniej Nasza-klasa.pl).
Spam – to
każda niechciana informacja (niezależnie od treści, jakie zawiera), która
trafi a do nas przez Internet.
Często
jest rozsyłana automatycznie do dużej liczby odbiorców za pomocą e-maili, ale
spamem mogą być też
niechciane
wiadomości w serwisach społecznościowych czy wpisy na
forach internetowych.
Strona
główna –
to strona, która pojawi się jako pierwsza, kiedy wpiszesz adres
internetowy.
Wpisz do przeglądarki na przykład adres Stowarzyszenia „Miasta w Internecie” (www.mwi.pl ),
a zobaczysz stronę główną tego stowarzyszenia.
Znajdują
się na niej odnośniki do dalszych stron, czyli linki, które przenoszą cię na
inną stronę internetową.
Strona internetowa – dokument internetowy,
komputerowy odpowiednik kartki papieru. Dla ciebie, użytkownika
komputera,
to coś, co naśladuje prawdziwą stronę, którą znamy z gazet lub książek. Masz
tło, jest tekst, są wielkie
i
małe drukowane litery, są akapity i zdjęcia. Z tą jednak różnicą, że wyświetla
się ona na ekranie komputera.
System operacyjny – podstawowy program
komputerowy.
Musi
go mieć każdy komputer. Kontroluje pracę całego komputera i pozwala
instalować i uruchamiać inne programy.
t
Touchpad (czytaj:
taczpad) – fragment klawiatury laptopa reagujący
na dotyk.
Zastępuje mysz – pozwala kierować kursorem myszy na ekranie.
w
Wi-fi –
internetowa sieć bezprzewodowa.
Wirus – komputerowy szkodnik.
Tak zaprojektowany, żeby niepostrzeżenie zaatakować komputer.
Przenosi się przez sieć i różne nośniki danych, na przykład płyty CD czy pendrive’y.
Może się „przyczepić” do danych, które pobierasz z Internetu – czy to podczas
oglądania stron internetowych,
czy podczas sprawdzania poczty e-mail.
Możesz go też przypadkiem złapać, kiedy przenosisz dane z komputera na
komputer.
W komputerze wirus kopiuje sam siebie i rozlokowuje te kopie w różnych
miejscach na dysku.
Stara się uszkodzić zainstalowane w komputerze programy oraz zarazić inne
komputery,
na przykład rozsyłając „zakażoną” pocztę do wszystkich, z którymi
korespondujesz przez e--mail.
Może narobić sporo szkód: usunąć ważne dokumenty, uszkodzić programy, system
operacyjny, a nawet cały dysk.
WWW– tak określany jest ogół wszystkich stron
internetowych.
Wyszukiwarka – specjalny serwis internetowy,
za pomocą którego możesz wyszukać inne strony i serwisy przez podanie
haseł,
które cię interesują, na przykład Google, Bing, Yahoo.
z
Załącznik – plik, który dołączasz do
listu internetowego