Systemy operacyjne  - zestawienie

System operacyjny (ang. skrót OS Operating System) – oprogramowanie zarządzające sprzętem komputerowym, tworzące środowisko do uruchamiania i kontroli zadań użytkownika.

W celu uruchamiania i kontroli zadań użytkownika system operacyjny zajmuje się:

·        planowaniem oraz przydziałem czasu procesora poszczególnym zadaniom,

·        kontrolą i przydziałem pamięci operacyjnej dla uruchomionych zadań,

·        dostarcza mechanizmy do synchronizacji zadań i komunikacji pomiędzy zadaniami,

·        obsługuje sprzęt oraz zapewnienia równolegle wykonywanym zadaniom jednolity, wolny od interferencji dostęp do sprzętu.

·        Dodatkowe przykładowe zadania, którymi może ale nie musi zajmować się system operacyjny to:

·        ustalanie połączeń sieciowych

·        zarządzanie plikami.

Wiele systemów operacyjnych posiada środowiska graficzne ułatwiające komunikacje maszyny z użytkownikiem.
Potocznie ale niezbyt poprawnie, mówi się tak mając na myśli całość oprogramowania dostarczanego z zakupionym,czasem samo jądro systemu operacyjnego, czasem program .
Czasem z kolei chodzi o całą rodzinę systemów operacyjnych (np. Mac OS, Microsoft Windows).

Budowa systemu operacyjnego

 Przyjęto podział na trzy główne elementy budowy systemu operacyjnego:

·        jądro systemu wykonujące i kontrolujące ww. zadania.

·        powłoka – specjalny program komunikujący użytkownika z systemem operacyjnym,

·        system plików – sposób zapisu struktury danych na nośniku.

Jądro składa się z następujących elementów funkcjonalnych:

1.      planisty czasu procesora, ustalającego które zadanie i jak długo będzie wykonywane,

2.      przełącznika zadań, odpowiedzialnego za przełączanie pomiędzy uruchomionymi zadaniami,

Dodatkowo:

·        modułu zapewniającego synchronizacje i komunikację pomiędzy zadaniami,

·        modułu obsługi przerwań i zarządzania urządzeniami,

·        modułu obsługi pamięci, zapewniającego przydział i ochronę pamięci.

·        innych zależnie od funkcji i przeznaczenia systemu.

Podział systemów operacyjnych

Najszerszym ale najbardziej podstawowym kryterium podziału systemów operacyjnych jest podział na:

·        system operacyjny czasu rzeczywistego (RTOS)

·        systemy operacyjne czasowo niedeterministyczne

Podział ten odnosi się do najbardziej podstawowej funkcjonalności systemu operacyjnego jakim jest planowanie i przydział czasu procesora poszczególnym zadaniom.

Ze względu na sposób realizacji przełączania zadań systemy operacyjne można podzielić na:

·        systemy z wywłaszczaniem zadań

·        systemy bez wywłaszczania

Inny rodzaj podziału to podział na:

·        otwarte systemy operacyjne

·        wbudowane systemy operacyjne

Systemy otwarte można uruchomić na dowolnej maszynie wskazanego rodzaju np. PC i w określonym stopniu modyfikować.
Systemy wbudowane jak sama nazwa wskazuje są zaszyte (wbudowane) wewnątrz urządzeń użytkowych, maszyn pojazdów itp.
Aby uzyskać wysoką niezawodność pracy minimalizuje się w takich przypadkach możliwość dokonywania zmian w konfiguracji systemu operacyjnego.

Pod względem środowiska użytego do implementacji systemu można wprowadzić podział na:

·        programowe

·        sprzętowe

Sprzętowe systemy operacyjne to: sprzętowo programowe rozwiązania integrowane z wybraną architekturą procesora.
W takim przypadku sprzętowa część systemu przyśpiesza wybrany zakres czynności wykonywanych przez system (przykładowo przełączania zadań i zachowywanie ich kontekstu).

Można ustalić pewną relację pomiędzy wymienionymi kryteriami podziału. Zazwyczaj jako otwarte systemy operacyjne spotyka się systemy w pełni programowe, czasowo niedeterministyczne stosujące wywłaszczenie przy przełączaniu zadań.
Wbudowane systemy operacyjne są najczęściej czasowo deterministyczne, zazwyczaj nie stosują wywłaszczenia zadań, bywa że są realizowane również w sprzęcie.

 

Systemy operacyjne

Amiga: AmigaOS,  AROS Research Operating System (AROS), MorphOS

Apple : Apple DOS, ProDOS, GS/OS,  Mac OS. Mac OS X, Mac OS X Server, A/UX,  Lisa OS

Atari : Atari TOS,  MultiTOS, FreeMiNT

Be i pochodne :  BeOS, BeIA,  NewOS/Haiku,  yellowTAB Zeta

DEC/Compaq: AIS,  OS-8,  RSTS/E,RSX,  RT-11,  TOPS: TOPS-10, TOPS-20, VMS (później przemianowany na OpenVMS)

IBM :  OS/2,  AIX, OS/400, OS/390,  VM/CMS,  DOS/VSE,  DOS/360.  OS/360, MFT. MVT, PC-DOS, SVS, MVS, TPF, ALCS.  z/OS

ICL : EXEC,  JEAN ; MINIMOP ,  GEORGE, KOZBER MANUL

Microsoft i pochodne : 
MS-DOS, PC-DOS, DR-DOS, FreeDOS, DOS, QDOS ;
Microsoft Windows: 1.0, 2.0, 3.x, 95/98/Me, CE i Mobile, NT/2000/XP/2003/FLP/Vista/2008/7 ;
PetrOS, ReactOS

Novell : NetWare, Novell DOS ;  SuSE Linux

NeXT : NeXTStep

Unisys : MCP(Master Control Program), OS 2200.

UNIX i jego pochodne: AIX, BSD, FreeBSD, NetBSD, OpenBSD, DragonFly BSD, DesktopBSD, PC-BSD, Digital UNIX, HP-UX, IRIX, Mac OS X, Minix, OSF/1, SCO UNIX, Sun Solaris (dawniej SunOS),
Unix Wersja 7, QNX, Ultrix, Venix, Xenix, GNU/Linux (system GNU z jądrem Linux), GNU/Hurd (system GNU z jądrem Hurd),Linux


Systemy operacyjne czasu rzeczywistego (realtime systems):  LynxOS, OS9, Phoenix-RTOS, QNX, Nut/OS, RT-Linux, SenseOS, VxWorks, Suse Linux Enterprise Real Time, MicroC/OS-II

Inne, np.  Agnix, Amoeba, AtariDOS, Commodore DOS (zapisany w stacji dysków), AtheOS/Syllable, Athene, CP/J, CP/M, CROOK, eComStation, Egzekutor RTX, EMOS, EPOC32, GEOS, Inferno,
IOS, iRMX, ISIS-II, Kylin, MenuetOS, Mikros, Multics, Palm OS, Quarn OS, SkyOS, Symbian, UDOS, Unununium, System V7, Xenzorg

Systemy operacyjne pracujące na maszynie wirtualnej

Możliwe jest uruchomienie systemu operacyjnego na maszynie wirtualnej. Przykłady to: Argante, Inferno a także User Mode Linux, czyli Linux skonfigurowany w ten sposób, by mógł działać jako system wirtualny w postaci procesu działającego pod kontrolą drugiego Linuksa. Systemy wirtualne dzielone są na para-wirtualne i w pełni wirtualne. Te ostatnie umożliwiają pracę niemodyfikowanego OS2 w środku innego systemu OS1 z pełną, (nieemulowaną) szybkością, np. OS2 – Windows Vista wewnątrz OS1 Linuksa z np Xen. Pełna wirtualizacja OS była dostępna od dawna na superkomputerach, nowe instrukcje procesorów rozszerzają ją na komputery osobiste.

Język programowania jako system operacyjny

Funkcję systemu operacyjnego spełniać może Implementacja określonego języka programowania.
Miało to miejsce szczególnie w historycznych już czasach dominacji komputerów 8-bitowych. Rolę powłoki systemu operacyjnego spełnia w tym przypadku interpreter poleceń języka.
Dlatego funkcję takiego systemu może pełnić implementacja danego języka oparta na interpretacji lub mieszana (interpretacyjno-kompilacyjna).

W komputerach 8-bitowych często interpreter języka był przechowywany w pamięci ROM i stanowił podstawowy system operacyjny.

Najbardziej znanym przykładem takiego języka jest BASIC stosowany szeroko w komputerach 8-bitowych – w zasadzie jedynym wyjątkiem jest rodzina 8-bitowych Atari, bo BASIC jest nie we wszystkich modelach, a DOS ma zawsze własną powłokę. Innym, historycznym już przykładem, jest język Jean, implementowany w dużych systemach komputerowych (np. serii ODRA 1300), który mógł pracować zarówno pod kontrolą innego systemu operacyjnego (np. GEORGE 3), jak również samodzielnie jako mały system operacyjny o charakterze konwersacyjnym.

Językami programowania (a właściwie pewnymi implementacjami języków programowania), które także stanowią samodzielne systemy operacyjne są również FORTH oraz Smalltalk.

Język i zarazem system operacyjny FORTH szczególnie zastosowanie znajdował w systemach sterowania automatyki przemysłowej.

Jest to najlepszy przykład języka w interpretacyjno-kompilacyjnego, w którym wprowadzane słowa są interpretowane i natychmiast wykonywane, natomiast definicje słów są natychmiast kompilowane. Smalltalk to pierwszy język "czysto obiektowy", który w wielu swoich implementacjach buduje własne środowisko stanowiące system operacyjny komputera.

W systemach serii MERA 300 funkcję systemu operacyjnego mógł pełnić nawet asembler o nazwie MOTIS.

 

System operacyjne DOS

MS-DOS (ang. Microsoft Disk Operating System) to system operacyjny stworzony przez firmę Microsoft na podstawie nabytego przez nią kodu źródłowego systemu QDOS (ang. Quick and Dirty Operating System - napisany szybko i na brudno system operacyjny) stworzonego przez Seattle Computers. Jest to wersja systemu operacyjnego DOS przeznaczona dla komputerów IBM-PC.

Choć MS-DOS sam w sobie jest środowiskiem tekstowym, rolę graficznej nakładki działającej na nim spełniać miał DOS Shell oraz wczesne wersje systemu Microsoft Windows.
Od rozwiązań Microsoftu bardziej popularny okazał się jednak Norton Commander – napisany poza firmą Microsoft dosowy menedżer plików, korzystający z tzw. semigrafiki środowiska tekstowego DOS. Istniały także inne programy, np. 1dir, XTree. Późniejsze wersje Windows (od 3.0 wzwyż w linii systemów 9x, kończącej się systemem Millennium Edition) stawały się coraz bardziej samodzielnymi systemami operacyjnymi, tworząc odrębną własną platformę programistyczną. Jednak wszystkie systemy tej linii startowały z poziomu DOS i były z nim zgodne w dół.

Firma Microsoft oficjalnie zaprzestała rozwoju MS-DOS jako samodzielnego systemu.
Ostatnia samodzielna wersja nosi numer 6.22. MS-DOS (oznaczony jako 7, 7.1 i 8.0) jest bazą, na której zbudowane były systemy Windows 9x/Millenium, stanowiąc ich integralną część i dlatego nie był sprzedawany jako oddzielny produkt.

W 1993 roku, wraz z wydaniem systemu Microsoft Windows NT, Microsoft zrezygnował z używania MS-DOS jako podstawy systemów operacyjnych z linii NT. Usunięcie systemu MS-DOS z Microsoft Windows było trudnym krokiem (szczególnie w wersjach systemu przeznaczonych dla użytkowników końcowych), gdyż wiele istniejących programów, wśród nich wiele gier, było zaprojektowanych wyłącznie dla systemu DOS. Dlatego Microsoft utrzymywał dwie linie systemów: Windows 9x / Windows Millenium oraz linię Windows NT. W Windows Millenium system MS-DOS został ukryty przed użytkownikiem – bez odpowiednich modyfikacji nie istniała możliwość uruchomienia samego środowiska tekstowego przy starcie systemu. Od wersji Microsoft Windows XP nie są już wydawane systemy bazujące na MS-DOS. Mimo braku MS-DOS w nowszych systemach, nadal można korzystać z niektórych jego poleceń po uruchomieniu interpretera poleceń instrukcją cmd).

Polecenia MS-DOS -   opis

<litera>:    zmiana bieżącego dysku (np. a:)

dir    wyświetlenie zawartości bieżącego katalogu

cd <folder>    zmiana bieżącego katalogu (np. cd windows)

copy <nazwa pliku> <miejsce docelowe>    kopiowanie plików (np. copy c:\command.com c:\windows\command.com)

del (lub erase) <nazwa pliku>    usuwanie pliku (np. del c:\config.sys)

ren <nazwa pliku> <nowa nazwa>    zmiana nazwy pliku (np. ren c:\config.sys c:\config1.sys)

move <nazwa> <miejsce docelowe>    przenoszenie pliku lub folderu (np. move c:\command.com c:\windows\command.com)

md (lub mkdir) <nazwa>    tworzenie nowego katalogu (np. md c:\super)

rd (lub rmdir) <nazwa>    usuwanie istniejącego katalogu (np. rd c:\super)

attrib <parametr> <nazwa pliku>    nadawanie atrybutów (np. attrib -A c:\config.sys)

fdisk    polecenie zewnętrzne uruchamiające program zarządzania partycjami

format <litera>: <parametr>    formatowanie partycji (np. format c: /q)

vol <litera>:    wyświetlanie informacji o dysku (np. vol c:)

help    wyświetlanie pomocy

date <rr-mm-dd>    wyświetlanie i ustawianie bieżącej daty (np. date 2006-07-02)

time <gg:mm:ss>    wyświetlanie i ustawianie czasu (np. time 16:25:30)

ver    wyświetlenie wersji systemu

mem    wyświetlanie informacji o pamięci

edit    uruchamia edytor tekstu

edlin <nazwa pliku>    uruchamia edytor tekstu

cls    czyści ekran konsoli

qbasic    uruchamia edytor QBasic służący do programowania w języku BASIC

PC-DOS (także zwany IBM PC DOS)– jeden z trzech systemów operacyjnych, które dominowały na rynku komputerów osobistych w latach 1985-1995. Wersja ta została stworzona przez IBM i przez wiele lat była tak podobna do MS-DOS, że wiele osób je utożsamiało. Dopiero po wersji 5.0 drogi IBM i Microsoftu rozeszły się, głównie z powodu różnicy w poglądach na przyszłość systemów operacyjnych.


DR-DOS (ang. Digital Research Disk Operating System) – dyskowy system operacyjny dla komputerów osobistych opracowany przez firmę Digital Research, wywodzący się ze starszego systemu tej firmy CP/M. DR-DOS był alternatywą dla systemu MS-DOS wydanego przez Microsoft. Największą popularnością cieszył się w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych, ze względu na lepszą obsługę sieci, wydajniejsze zarządzanie pamięcią, bogatszy pakiet oprogramowania oraz niższą od MS-DOS cenę. Po zakupieniu przez firmę Novell funkcjonował pod nazwą Novell DOS.
Właścicielem praw do systemu jest obecnie firma DeviceLogics. 30 marca 2004 wydany został DR-DOS w wersji 8.0. W nowej wersji systemu wprowadzone zostało wsparcie dla systemu plików FAT32 oraz dla dużych dysków.

FreeDOS (Free-DOS, PD-DOS) - jest wersją systemu operacyjnego DOS dla komputerów PC stanowiącą wolne oprogramowanie.
Celem twórców systemu FreeDOS jest stuprocentowa zgodność z zamkniętym i komercyjnym MS-DOS.
FreeDOS jest szczególnie polecany do wykorzystania z emulatorem DOSEMU.
Interpreter komend używany przez FreeDOS został nazwany FreeCOM (odpowiednik COMMAND.COM z MS-DOS).
Zarządzanie pamięcią :
Program zarządzający pamięcią FreeDOS (EMM386) obsługuje VCPI, co pozwala systemowi i programom używać DPMI. FreeDOS zawiera również sterownik UDMA, dzięki któremu dostęp do dysków jest szybszy (sterownik ten może być używany także przez inne systemy rodziny DOS). System LBAcache przechowuje ostatnio używane dane z dysku w pamięci RAM (dokładniej w pamięci wysokiej XMS), dzięki temu dostęp do dysku jest szybki, a system rzadziej korzysta z urządzenia (odpowiednik SMARTDRV z MS-DOS.)
Ponieważ FreeCOM ma możliwość przenoszenia samego siebie do pamięci XMS, system może udostępnić stosunkowo duży obszar pamięci podstawowej, co jest ważne w przypadku gier wymagających do działania przynajmniej 620 kB pamięci podstawowej.
Wielką zaletą FreeDOS jest jego wolna licencja i dostępność kodu źródłowego, które powodują, że projekt rozwija się bardzo dynamicznie. Dzięki zaimplementowaniu obsługi systemu plików FAT32 można uruchomić FreeDOS z dysku, który używa tego systemu plików. W zależności od posiadanego BIOS-u można używać dysków w trybie LBA, a ich wielkość limitowana jest do 128 GB lub nawet 2 TB. Niektóre BIOS-y obsługujące LBA zawierają błędy i nie potrafią obsłużyć dysków większych niż 32 GB. Ten problem można rozwiązać używając programów OnTrack lub EzDrive jako menedżerów dysków. FreeDOS obsługuje użycie długich nazw plików (DOSLFN), jednak większość programów DOS-owych nie potrafi korzystać ani z tego sterownika, ani z długich nazw.
Nie ma planów aby FreeDOS obsługiwał NTFS lub ext2, ponieważ istnieje przynajmniej kilka sterowników shareware, które mogą być używane pod kontrolą FreeDOS. Aby uzyskać dostęp do ext2 można użyć programu LTOOLS (będącego częścią MTOOLS).
Jeśli FreeDOS jest uruchamiany pod Linuksowym emulatorem DOSEMU, możliwe jest zainstalowanie programów DOS na dowolnym systemie plików obsługiwanym przez jądro Linuksa. Również nie ma planów stworzenia sterownika USB, jedynie obsługiwane przez BIOS urządzenia USB są obsługiwane przez FreeDOS. Można użyć sterowników USB dla MS-DOS lub jeśli FreeDOS jest używany pod DOSEmu - użyć sterowników Linuksa. Inne popularne emulatory to Bochs (emulujący cały komputer PC) i DOSBox, który emuluje PC, jądro systemu operacyjnego DOS oraz powłokę: programy wewnątrz DOSBox "widzą" DOS-a, lecz nie można zainstalować FreeDOS-a. Można natomiast używać narzędzi FreeDOS wewnątrz DOSBox.

 

 

Systemy operacyjne Windows

Microsoft Windows 95

Microsoft Windows 95 (nazwa robocza Chicago) – system operacyjny wyprodukowany przez Microsoft Corporation, którego oficjalna premiera miała miejsce 24 sierpnia 1995.
Swą nazwę zawdzięcza systemowi okien (ang. windows), które są głównym elementem graficznego interfejsu użytkownika tego systemu operacyjnego.

Windows 95 jest połączeniem interfejsu użytkownika wywodzącego się z Windows 3.11 oraz systemu operacyjnego MS-DOS.

W systemie Windows 95 pojawiło się kilka elementów interfejsu, które stały się charakterystyczne dla Windows do dzisiaj: m.in. przycisk Start, pasek zadań i ikona Mój komputer.
Od wersji OSR1 Windows 95 był dostarczany z możliwą do odinstalowania przeglądarką internetową Internet Explorer. Do wersji OSR 2.5 na oddzielnym nośniku dołączano Internet Explorera 4.0, który dawał możliwość integracji przeglądarki z systemem. Automatyczna instalacja przeglądarki razem z systemem w domyślnej konfiguracji stała się przyczyną do wytoczenia przeciw Microsoftowi procesu antymonopolowego

Nowości: ulepszony interfejs użytkownika, 32-bitowe API, wielozadaniowość z wywłaszczeniem, wielowątkowość, rejestr systemowy przejmuje rolę plików INI, obsługa długich nazw plików za pomocą VFAT, Plug and Play, nowy system plików FAT32 w wersji Windows 95 OSR 2.x

Sukces Windows 95 był wynikiem zakrojonej na wielką skalę kampanii marketingowej Microsoftu.
W rezultacie prowadzonej kampanii Windows 95 wyparł z rynku OS/2 oraz konkurencyjne wersje DOS.

W wersji OSR2.x wprowadzono poprawki techniczne, m.in. ulepszono obsługę sprzętu i dodano obsługę nowego systemu plików, co zyskało uznanie również nastawionych dotąd sceptycznie użytkowników.

 

Microsoft Windows 98

Windows 98 (nazwa robocza Memphis, numer wersji 4.1) - 32-bitowy system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika firmy Microsoft. Jego premiera miała miejsce 25 czerwca 1998.

System w dużej mierze opiera się na Windows 95, ale zawiera poprawioną (lub dodaną) obsługę standardów takich jak USB, MMX i AGP.
Windows 98 obsługuje system plików FAT32, wprowadzony już w wersji 95 OSR2.
Dodano obsługę wielu monitorów, WebTV.
Dodatkową nowością jest większe zintegrowanie przeglądarki internetowej Internet Explorer z interfejsem użytkownika, tzn. Active Desktop.

Microsoft po raz pierwszy dla Windows 98 udostępnił darmową usługę Windows Update, służącą do aktualizacji systemu.

W maju 2009 system Microsoft Windows 98 był zainstalowany na 0,16% komputerów. Podobne dane dla Polski wskazują na poziom około 0,4%.

 

System Windows 98 SE (Second Edition, czyli druga edycja) ukazał się 10 czerwca 1999.
Dodano m.in. nową wersję Internet Explorer, program NetMeeting, możliwość współużytkowania jednego połączenia internetowego (Internet Connection Sharing),
obsługę napędów DVD-ROM i funkcję wielu użytkowników.

Microsoft planował zakończenie wsparcia technicznego dla Windows 98 SE na 6 stycznia 2004 r., jednak popularność systemu i akcje protestacyjne użytkowników zadecydowały o przedłużeniu wsparcia do 11 lipca 2006 r. Równocześnie zakończono wsparcie dla Windows Me.

 

Wymagania sprzętowe
Minimalne                                                          Zalecane
procesor Intel 80486 DX                procesor Intel Pentium MMX 100 MHz lub szybszy
16 MB pamięci RAM                    32 MB pamięci RAM
200 MB wolnego miejsca na dysku twardym    300 MB wolnego miejsca na dysku twardym
karta VGA (640x480) 16 kolorów        karta SVGA (800x600) 256 kolorów
napęd CD-ROM (tylko dla wersji pudełkowej)    napęd CD-ROM lub DVD-ROM
klawiatura                                           klawiatura oraz urządzenie wskazujące (np. mysz)

 

Następcą  systemu Microsoft Windows 98 jest system Microsoft Windows Millennium Edition.

 

Microsoft Windows NT

Microsoft Windows NT (ang. New Technology) – rodzina 32- i 64-bitowych systemów operacyjnych firmy Microsoft, początkowo przeznaczonych do zastosowań profesjonalnych, obecnie z tej rodziny pochodzą także najpopularniejsze systemy dla użytkowników domowych. Rodzina systemów NT, wywodzi się z systemu OS/2, nad którym pracowali Microsoft razem z IBM.
Początkowe wersje Windows NT w wersji 3.x mogły być instalowane na partycji HPFS (System plików OS/2), właśnie dlatego, że rodzina NT bazowała na kodzie OS/2.

Najnowsza stabilna wersja NT

Charakterystyka

System NT działa wielozadaniowo i z wywłaszczeniem.
Daje się przenosić na różne architektury procesorów.
Jedną lub więcej wersji systemu NT przeniesiono na procesory Intel 386 i nowsze (x86), MIPS R4000, DEC Alpha, PowerPC, Itanium (IA-64) oraz AMD64 (x64).
W chwili obecnej wspierane są platformy x86, x64 oraz IA-64.

Podstawowe cele systemu to: przenośność, bezpieczeństwo, częściowa zgodność ze standardem IEEE 1003 interfejsu przenośnego systemu operacyjnego), możliwość korzystania z wielu procesorów, rozszerzalność, adaptacje międzynarodowe, deklarowana zgodność z aplikacjami MS-DOS

Jądro NT
W systemie NT zastosowano architekturę mikrojądrową – podobnie jak w systemie Mach, dzięki czemu daną część systemu można ulepszać bez zbytniego naruszania jego innych części.

Co do uznania jądra za mikrojądro istnieją spekulacje. Jądro NT wprawdzie ma pewne cechy mikrojądra, lecz jego budowa stricte odnosi się do architektur warstwowych systemów operacyjnych, co nie wyklucza jednak modułowości jądra.

Wersje systemów z rodziny NT

Istnieje kilka wersji systemów Windows NT:
dla domowych centrów rozrywki,
dla zwykłych komputerów domowych,
dla stacji roboczych
oraz dla serwerów.

Wszystkie korzystają z tego samego jądra i kodu systemu operacyjnego, lecz oprogramowanie serwera jest skonfigurowane do pracy z aplikacjami typu klient-serwer
i może działać jako serwer aplikacji w sieciach lokalnych NetWare i Microsoft.

Historia wersji

 Osobny artykuł: Historia systemów Microsoft Windows.

Microsoft Windows NT 3.1

Microsoft Windows NT 3.5

Microsoft Windows NT 3.51 (wersja Workstation oraz Server – był to pierwszy system Microsoftu dzielący się na edycje)

Microsoft Windows NT 4.0

Microsoft Windows NT 5.0 (Microsoft Windows 2000)

Microsoft Windows NT 5.1 (Microsoft Windows XP)

Microsoft Windows NT 5.2 (Microsoft Windows Server 2003 i Microsoft Windows XP Professional x64 Edition)

Microsoft Windows NT 6.0 (Microsoft Windows Vista i Windows Server 2008)

Microsoft Windows NT 6.1 (Microsoft Windows 7 i Windows Server 2008 R2)

 

System NT (do wersji 3.51) nie był wielodostępnym systemem operacyjnym.

Sukces Windows NT

W 1996 sprzedano więcej licencji serwera NT niż wszystkich licencji różnych wersji systemu Unix.
System plików NTFS zaprojektowany dla Windows NT cechuje współpraca z rozwiniętym systemem obsługi uprawnień użytkowników i wyższy poziom bezpieczeństwa danych niż w systemach FAT.
Kolejne wersje systemów z rodziny NT wdrażały również nowości przygotowane głównie dla użytkowników domowych, jak obsługa DirectX i multimediów.

Wszystko to przyczyniło się do rezygnacji przez Microsoft z kontynuacji rodziny Windows 9x i zastąpienia jej przez członka rodziny NT o nazwie Windows XP, który z dodatkiem Service Pack 2 lub Service Packiem 3 wciąż jest wspierany przez Microsoft

 

Microsoft Windows 2000

Microsoft Windows 2000 - jest biznesowym, 32-bitowym, wielozadaniowym z wywłaszczaniem, wielowątkowym, systemem operacyjnym z serii NT.
Jest to kolejny system operacyjny należący do rodziny Microsoft Windows NT. Został wydany 17 lutego 2000 roku.
 Jego następcami są Windows XP, wydany w październiku 2001 roku, oraz Windows Server 2003, wydany w kwietniu 2003 roku.
Windows 2000 jest klasyfikowany jako system operacyjny o jądrze hybrydowym.
Powstały cztery edycje systemu operacyjnego Windows 2000: Professional, Server, Advanced Server, i Datacenter   Server.

Ponadto Microsoft wydał także wersję Advanced Server Limited Edition i Datacenter Server Limited Edition, które zostały wprowadzone na rynek w 2001 roku i obsługiwały 64-bitowe mikroprocesory Intel Itanium.

Wszystkie wersje tego systemu operacyjnego obsługują system plików Windows NT, NTFS 3.0,[1] z możliwością szyfrowania plików, jak również zwykłe i dynamiczne zarządzanie dyskami.

Rodzina Microsoft Windows 2000 posiada dodatkową funkcjonalność, włączając w to usługę Active Directory (hierarchiczny szkielet zasobów),

Rozproszony system plikow (umożliwiający współdzielenie plików) i woluminy dyskowe z redundancją do korekcji błędów.
Windows 2000 może być instalowany i dystrybuowany na komputerach korporacyjnych w sposób nadzorowany lub nienadzorowany.
Instalacja nienadzorowana polega na użyciu plików odpowiedzi do wypełnienia informacji o instalacji. Może do tego posłużyć płyta startowa przygotowana przy użyciu Microsoft System Management Server, poprzez narzędzie System Preparation Tool.

Windows 2000 jest ostatnią wersją jądra NT bazującą na Microsoft Windows, który nie zawierał Windows Product Activation, chociaż potem Microsoft wprowadził Windows Genuine Advantage sprawdzający system podczas pobierania aktualizacji lub jakiegoś pliku pochodzącego z Centrum Pobierania.

Posiada możliwość pracy z systemem plików NTFS i FAT32, lepsze zabezpieczenia logowania, prawa dostępu do plików i ich szyfrowanie i kompresowanie (tylko NTFS),
przydział pamięci dyskowej dla użytkowników, obsługi większości urządzeń cyfrowych.
Windows 2000 jest pierwszym systemem z serii NT obsługujący technologię USB i IrDA.
Na komputerach pracujących pod kontrolą tego systemu możliwe jest uruchamianie aplikacji napisanych dla DOS i Windows 3.x.
Jego następcami są Windows XP, wydany w październiku 2001 roku, oraz Windows Server 2003, wydany w kwietniu 2003 roku.
Windows 2000 jest klasyfikowany jako system operacyjny o jądrze hybrydowym.

Windows 2000 jest ostatnią wersją jądra NT bazującą na Microsoft Windows, który nie zawierał Windows Product Activation, chociaż potem Microsoft wprowadził Windows Genuine Advantage sprawdzający system podczas pobierania aktualizacji lub jakiegoś pliku pochodzącego z Centrum Pobierania

Zarządca PnP: używa Plug and Play i umożliwia detekcję urządzeń oraz instalację w czasie bootowania.

Zarządca energii: koordynuje pracę zdarzeń związanych z energią i generuje pakiety IRP dotyczące energii.

Nowe cechy Windows 2000

Windows 2000 jest pierwszą próbą stworzenia przez Microsoft systemu operacyjnego opartego na technologii NT dla użytkowników domowych.
Świadczy o tym chociażby chwytliwa nazwa produktu, sugerująca kontynuację linii 9x.
We wszystkich edycjach systemu Windows 2000 wprowadzono wiele nowych funkcji.


Do najważniejszych z nich należą:

 

Wady systemu 

Niektóre programy napisane dla serii Windows 9x (zwłaszcza gry) nie współpracują z systemem 2000.
Problem ten zazwyczaj udaje się rozwiązać poprzez instalację najnowszych uaktualnień systemu (takich jak Service Pack) oraz rozszerzeń (jak DirectX czy OpenGL).

Następcą Windows 2000 Professional jest Windows XP, a bezpośrednim następcą wersji serwerowych jest Windows Server 2003

 

Microsoft Windows Me Millenium

Microsoft Windows Me Millennium Edition (Windows Me, Millennium Edition, Windows ME, nazwa kodowa Georgia) - 16-bitowy (później 32-bitowy) system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika (GUI), wyprodukowany przez firmę Microsoft. Jego premiera miała miejsce 14 września 2000 roku.

Windows Me to kontynuacja linii 95/98.
Zmiany w stosunku do poprzednich wersji Windows polegają m.in. na dołączeniu programu Internet Explorer i Outlook Express w wersji 5.5 oraz pakietu Windows Media, w którego skład wchodzą: Windows Media Player 7 (wmplayer.exe), Windows Movie Maker (moviemk.exe) i Windows DVD Player (dvdplay.exe).
Największą i najbardziej kontrowersyjną zmianą w stosunku do poprzednich wersji było ukrycie dostępu do DOS-u w trybie rzeczywistym (brak opcji "Tylko wiersz poleceń" w menu startowym).
Dopiero za pomocą nieoficjalnych łatek dostępnych w Internecie można było przywrócić ten dostęp.
Miało to świadczyć o dojrzewaniu systemu Windows, uważanego przez wielu sceptyków za prymitywną nakładkę graficzną na system DOS i jednocześnie scalić system.
Niestety, okazało się, że graficzne narzędzia (m.in. do administracji systemem) nie były w pełni wystarczające i nie mogły w pełni zastąpić swych DOS-owych poprzedników.
System nie oferował zaawansowanych narzędzi administracyjnych (w porównaniu z Windows 2000).
Zaopatrzono go natomiast w mechanizm SSDP (Universal Plug and Play), nieobecny w poprzednich wersjach (w którym szybko odkryto luki w zabezpieczeniach) i nie instalowany podczas domyślnej instalacji (pliki SSDPSRV.EXE i Upnp.dll).

Nowy system odziedziczył po Windows 98 program Windows Update, lecz rozszerzono go o przydatną dla początkujących użytkowników funkcję - Aktualizacje Automatyczne (pliki wupdmgr.exe, wuauboot.exe, wuauclt.exe, wuaures.dll i wuaucpl.cpl). W Panelu Sterowania pojawiła się ikona ustawień aktualizacji, gdzie użytkownik wybierał czy aktualizacje krytyczne mają być pobierane w tle. Domyślne ustawienie to "włącz Aktualizacje Automatyczne". Rozwiązanie miało zwiększyć bezpieczeństwo systemu, lecz producent z biegiem czasu wydawał coraz mniej aktualizacji dla Windows Me. Funkcja Aktualizacji automatycznych została wprowadzona do systemu Windows XP i dodana do systemu Windows 2000 wraz z Service Packiem.

Rozszerzono także obsługę skanerów i aparatów fotograficznych, uporządkowaną w systemie Windows 2000. Odtąd można było eksplorować zawartość aparatu cyfrowego i pobierać z niego obrazy, domyślnie zapisywane w folderze Moje obrazy. Obsługa aparatów była realizowana przez model sterownika WIA - Windows Image Acquisition, zaprojektowanego dla Windows Me. Rozwiązanie to zostało zastąpione bardziej uniwersalnym mechanizmem PTP - Picture Transfer Protocol, zaimplementowanym w Windows XP.

Co ciekawe, już Windows Me oferował interfejs okienek z pytaniem typu "Co chcesz zrobić?". Pojawiało się ono właśnie przy podpięciu aparatu cyfrowego i umożliwiało wybór między Kreatorem pobierania zdjęć, programem Kodak Imaging (obecnym w Windows Me programie do obróbki zdjęć - bardzo ubogim w funkcje) i ewentualnie innymi zainstalowanymi programami. Podobny interfejs został rozwinięty na dobre dopiero podczas prac nad Windows XP.

Podczas początków pracy z Me użytkownik może zauważyć mechanizm personalizacji Menu Start, w którym rzadziej używane programy zostają ukrywane.
 Eksplorator Windows udostępniał od teraz opcję kompresowania plików znana pod nazwą Foldery Skompresowane (zipfldr.dll). W mechanizmie tym wykryto błędy stabilności i krytyczną lukę bezpieczeństwa (załataną).
Nowy system zawierał także nowe mechanizmy zarządzania energią - opcję hibernacji i narzędzie Rozwiązywania problemów z zarządzaniem energią (pmres.exe).

Jedną z wad systemu Windows Me, była słaba możliwość na rozdział kont, brak grup użytkowników takich jak administratorzy i z ograniczeniami (funkcja wprowadzona już w Windows 2000), można było jedynie narzędziami administracyjnymi tworzyć typy kont i tworzyć do nich hasła, lecz specjalnych uprawnień to nie dawało.

Millennium to także pierwszy system Microsoftu posiadający opcję Przywracanie systemu, dzięki czemu system można było odtworzyć do poprzedniego stanu.

Mechanizm ten tworzył punkty kontrolne systemu, zawierające kopię zapasową niektórych plików systemu.
Kopie były zapisywane w katalogu C:\_RESTORE. Niektórzy użytkownicy narzekali na "znikające" miejsce na dysku, zajmowane przez te pliki. Zdarzało się też, że pliki w folderze _RESTORE były rozpoznawane przez oprogramowanie antywirusowe jako wirusy. Pakiet Panda Antivirus oferował w związku z tym wykluczenie z przeszukiwania tego folderu.
Millennium to także ostatni system Windows, który w ogóle nie wymaga aktywacji.

 

Microsoft Windows XP

Microsoft Windows XP (nazwa robocza Whistler) – wersja systemu operacyjnego Windows z rodziny Microsoft Windows NT (oparty na jądrze NT) firmy Microsoft, wydana oficjalnie 25 października 2001.

Windows XP w wersji Home jest oficjalnym następcą systemu Windows Millennium Edition, w wersji Professional jest następcą Windows 2000. Nazwa XP pochodzi od angielskiego słowa eXPerience, czyli doświadczenie, doznanie.

Windows XP jest udaną próbą stworzenia jednolitej linii systemów Windows. Wcześniej Microsoft rozwijał dwie linie produktów: jedną dla użytkowników domowych, a drugą do zastosowań zaawansowanych (linia NT). Pociągnęło to za sobą brak kompatybilności z wieloma aplikacjami DOS-owymi.

System opiera się na kodzie NT z dodanym nowym GUI Luna zawierającym wiele nowości i usprawnień w stosunku do GUI użytego w poprzednich wersjach.
Ponadto, zawiera zintegrowaną zaporę sieciową.
Zapora sieciowa obecna w Windows XP jest prostym filtrem pakietów, który jest domyślnie aktywny po zainstalowaniu systemu z dodatkiem Service Pack 2 lub nowszym (bez tego dodatku zapora jest aktywowana dopiero po skonfigurowaniu sieci).

System wyposażono w przeglądarkę Internet Explorer 6 i odtwarzacz multimedialny Windows Media Player 8 (lub 9 w wersji z dodatkiem Service Pack 2).
Dodano także funkcję pulpitu zdalnego, dzięki któremu możliwa jest zdalna pomoc innemu użytkownikowi. Dodanie tych aplikacji do systemu pociągnęło za sobą dalsze oskarżenie w kierunku firmy Microsoft o praktyki monopolistyczne.
Kontrowersje i sprzeciwy obrońców prywatności budziło także zintegrowanie z systemem usługi .NET Passport.

Po raz pierwszy w historii systemów Microsoft Windows została wprowadzona do systemu aktywacja mająca zapobiegać piractwu.
Jeżeli użytkownik nie aktywuje produktu w 30-dniowym okresie, przy każdym następnym zalogowaniu jedyną dopuszczalną operacją, na jaką system pozwoli będzie aktywacja produktu.
Po dokonaniu aktywacji przywrócona zostanie pełna funkcjonalność systemu Windows XP. Zabezpieczenie to zostało jednak szybko złamane przez piratów.

Windows XP obsługuje systemy plików NTFS i FAT32

Nowe funkcje Windows XP:

 

Istnieją dwie główne wersje:

Home Edition – wersja dla użytkowników domowych

Professional – wersja dla firm i komputerów przenośnych, zawierająca m.in. obsługę wielu procesorów oraz mechanizm uwierzytelnienia sieciowego.

W listopadzie 2002 Microsoft opublikował dwie nowe wersje XP, przeznaczone dla konkretnych zastosowań:

Windows XP Media Center Edition – wersja dla komputerów HP Media Center Computer, niektórych komputerów w sieci sklepów Vobis, Alienware Navigator oraz Optimus. Wersja ta jest dostarczana tylko i wyłącznie z tymi komputerami i nie można jej kupić w sklepie.

Windows XP Tablet PC Edition – wersja dla urządzeń typu Tablet PC.

Pod koniec roku 2004 Microsoft wydał kolejną wersję tego systemu:

Windows XP Media Center Edition 2005 – podobna do swojego poprzednika, jednak posiadająca nowe opcje, design oraz kompozycję – Energy Blue, wykorzystującą nowy schemat kolorów Royale.

W niektórych krajach, takich jak Rosja czy Indie, Microsoft wprowadził nową edycję systemu Windows – Starter Edition

Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej udostępniona została edycja pozbawiona 186 plików, w tym programu Windows Media Player (a co za tym idzie – możliwości odtwarzania multimediów bez instalacji dodatkowego oprogramowania). Komisja nie zgodziła się na proponowaną przez Microsoft nazwę Windows XP Reduced Media Edition i wybrała Windows XP N spośród pozostałych nazw zaproponowanych przez koncern. Microsoft twierdzi, że nazwa taka może zdezorientować klientów, ale ostatecznie zatwierdził ją. System ten jest dostępny tylko w Europie.

Windows XP jest dostępny w wersjach na platformy sprzętowe x86, ia64 i AMD64.

Wymagania sprzętowe wg producenta  Minimalne    Zalecane

Procesor Pentium/AMD 233 MHz lub szybszy        Procesor Pentium/AMD 300 MHz lub szybszy

64 MB Pamięci RAM        128 MB Pamięci RAM lub więcej

1,5 GB wolnego miejsca na dysku        2 GB wolnego miejsca lub więcej na dysku

Super VGA (800x600)        Adapter wideo i monitor o wyższej rozdzielczości

Napęd CD-ROM (tylko dla wersji pudełkowej)    Napęd CD-ROM lub DVD-ROM

Klawiatura        Klawiatura oraz urządzenie wskazujące (np. mysz)

 

Dodatki Service Pack do Windows XP

Service Pack 1

Service Pack 1 (SP1) dla Windows XP został wydany 9 września 2002 roku.
Najbardziej oczekiwanymi zmianami była obsługa USB 2.0 oraz dodanie możliwości ustawiania dostępu dla programów
Obsługa dysków twardych została poprawiona poprzez dodanie obsługi standardu LBA-48, co pozwoliło na zwiększenie obsługiwanej pojemności dysków twardych do ponad 128 GB.

Następnie Microsoft wydał Service Pack 1a, aby usunąć wirtualną maszynę Java, z powodu przegranej sprawy sądowej z firmą Sun Microsystems. Oprócz jej usunięcia nie wprowadzono żadnych zmian w porównaniu z pierwszą wersją pakietu.

Service Pack 1 pozwalał także na instalację dysków Serial-ATA już podczas instalacji systemu z krążka oraz zablokował dwa najczęściej używane numery seryjne używane w Windows XP Professional do ominięcia aktywacji systemu

Service Pack 2

Service Pack 2 (SP2) został wydany 6 sierpnia 2004 roku i wniósł do Windowsa XP bardzo wiele zmian. Są to m.in.:

Centrum zabezpieczeń systemu Windows – nowe okno w systemie zbierające informacje na temat bezpieczeństwa komputera, czyli sprawność zapory internetowej, stan Aktualizacji Automatycznych oraz Programu antywirusowego.

Funkcja blokowania wyskakujących okienek – funkcja pozwalająca na blokowanie wyskakujących okien w programie Internet Explorer.

Nowa zapora systemu Windows – inteligentnie blokuje potencjalnie niebezpieczne formanty ActiveX, niebezpieczne programy komunikujące się z internetem oraz inne niebezpieczne dla komputera elementy.

Technologia NoExecute – programowa implementacja sprzętowej technologii Data Execution Prevention zapobiegająca uruchamianiu kodów programów umieszczonych w obszarze pamięci tylko dla danych. Ma pomagać w likwidowaniu zagrożeń wirusowych.

Ten dodatek serwisowy wzbudził dużo kontrowersji wśród użytkowników, ponieważ spore zmiany nastawione na bezpieczeństwo spowodowały kłopoty z aplikacjami, które zakładały mniejsze restrykcje ze strony systemu operacyjnego. Dlatego też Microsoft zdecydował się wydać katalog programów które działać będą, bądź nie. Aktualnie wszystkie najpopularniejsze programy (a także większość tych mniej popularnych) posiada już darmowe poprawki, które eliminują wszelkie problemy z ich działaniem pod Windows XP z Service Pack 2. Poprawki te są dostępne do pobrania ze strony producenta danego programu, najczęściej jako jego najnowsza wersja. Kolejną kontrowersją, jest to, że Windows XP nie pozwoli na zainstalowanie sterowników karty dźwiękowej, bez uprzedniego zainstalowania SP2.

 

Service Pack 3 dla Windowx XP

W lutym 2005 roku Mike Nash z Microsoftu został zapytany, czy będzie wydany Service Pack 3 dla Windows XP. Microsoft poinformował, że Service Pack 3 pierwotnie miał się pojawić w maju 2007 roku, jednak przełożono premierę na rok 2008 z powodu skupienia się Microsoft nad Windows Vista i Office 2007, czyli dwoma flagowymi produktami firmy.

W nowym dodatku aktualizującym dodano kilka interesujących elementów, m.in.:

 

Do dodatku nie została dołączona nowa wersja przeglądarki Internet Explorer, ani odtwarzacza Windows Media Player.
Jest to ostatni taki zbiór poprawek dla mającej już 6 lat tej edycji systemu operacyjnego Windows. Service Pack 3 ukazał się dnia 29.04.2008.

Wsparcie techniczne dla Windows XP bez dodatków Service Pack skończyło się 30 września 2004, a dla systemów z dodatkami Service Pack 1 i 1a zakończyło się 10 października 2006.
Wsparcie techniczne dla systemu z dodatkiem Service Pack 2 zakończy się 13 lipca 2010. Microsoft poinformował oficjalnie klientów i partnerów o utrzymaniu wsparcia technicznego dla systemu Windows XP do kwietnia 2014 roku.
Podstawowe wsparcie techniczne dla Windows XP zakończyło się 14 kwietnia 2009. Oznacza to, że producent będzie publikował jedynie poprawki dotyczące bezpieczeństwa dla systemu.

 

Microsoft Windows Vista

Następcą systemu Windows XP przeznaczonym do zastosowań domowych jest Windows Vista Home Basic i Windows Vista Home Premium

a profesjonalnych to Microsoft Windows Vista Business oraz Microsoft Windows Vista Ultimate.

Kolejną wersją nad którą trwają prace jest Windows Seven (dawniej znany jako Blackcomb, Vienna). Premiera tego systemu zapowiedziana jest na 22 października 2009[15].

 Na systemie Windows XP jest także oparty Windows Server 2003

Microsoft Windows Vista (Windows NT 6.0) - edycja systemu Windows firmy Microsoft (do 22 lipca 2005 znany był jedynie pod nazwą kodową Longhorn).


Następca systemu Windows XP. Hasło reklamowe systemu to Clear, Confident, Connected, czyli Przejrzysty, Pewny, Połączony.


W lipcu 2009 Windows Vista był zainstalowany na 17,90% komputerów na świecie, natomiast w Polsce w okresie 20-26 lipca 2009 udział wynosił 17,20%

 

Do nowości w Vista należy między innymi Windows Presentation Foundation (WPF, Avalon) i Windows Communication Foundation (WCF, Indigo).

Miał się wśród nich znaleźć także nowy system plików, WinFS, projekt ten został jednak porzucony. Wszystkie te trzy elementy zostaną zebrane pod wspólną nazwą WinFX.

Z nowości dostępny również całkowicie nowy wygląd, bazujący na silniku Aero.

Została dodana obsługa nagrywania płyt DVD.

Do graficznych nowości należy też nowy wygląd przycisku "Start", który wygląda jak trójwymiarowa kula zawierająca logo Windows Vista, ale bez napisu start.

Znana z Windows XP Service Pack 2 Zapora systemu Windows została rozbudowana. W systemie Windows Vista, zapora obsługuje ruch wchodzący i wychodzący, umożliwia definiowanie reguł na warstwach transportowej i sieciowej z  uwględnieniem  specyfiki protokołów IPSec oraz IPv6.
Zapora systemu Windows Vista pozwala na pełne zarządzanie nie tylko przez GUI ale i przez wiersz poleceń oraz Group Policy.

Do systemu dołączony został również program chroniący przed programami szpiegującymi (dostępny jako darmowy dodatek dla legalnych kopii systemów XP i Server 2003) o nazwie Windows Defender

Inną nowością są trójstopniowo (zamiast dwustopniowo) limitowane konta, dzięki którym będzie można lepiej dopasować poziom uprawnień do użytkownika.

Nowy rodzaj kont, Least Privileged User Account (LUA), któremu zawdzięczamy trójstopniowe uprawnienia, jest najbardziej ograniczony i sprowadza się do jedynie podstawowych uprawnień, takich jak korzystanie z Internetu (jest możliwe odcięcie takiemu użytkownikowi dostępu do niektórych stron), czy eksploracja jego własnych folderów.

Warto również wspomnieć o możliwości korzystania z kontroli rodzicielskiej, dzięki której można określić, w jakim zakresie czasu i jak długo dziecko może korzystać z komputera, a także w jakie gry może grać.

Został wprowadzony nowy model aktualizacji, tzw. hot patching, dzięki któremu w większości przypadków instalacja aktualizacji odbywa się w tle, bez restartowania komputera.

Kolejną nową funkcjonalnością jest wbudowane w edycję Ultimate rozwiązanie BitLocker pozwalające na szyfrowanie całych partycji. Szyfrowanie to może wykorzystywać między innymi sprzętowe moduły TPM.

Windows Vista jest reklamowany przez Microsoft jako wydajniejszy, bezpieczniejszy i bardziej przyjazny dla użytkownika.
Zdaniem Microsoftu, najważniejsze zmiany i usprawnienia są następujące:

 

Windows Vista jest dostępny w dziewięciu edycjach - wszystkich, z wyjątkiem Windows Starter 2007, w wersjach 32- i 64-bitowej.

Wszystkie edycje systemu (z wyjątkiem Enterprise) mają taki sam nośnik DVD, a edycję zgodną z zakupioną wersją wybiera się podczas instalacji.
Jej nieprawidłowy wybór ma konsekwencję w postaci braku możliwości aktywacji systemu i konieczna będzie reinstalacja systemu w celu jego aktywacji.
Istnieje możliwość łatwej aktualizacji Windows Vista z edycji niższej do wyższej (edycję Home Basic możemy zaktualizować do wersji Home Premium lub Ultimate; edycję Home Premium jedynie do Ultimate) w efekcie skorzystania z cech dostępnych w bardziej rozbudowanej edycji.
Microsoft nazwał tę usługę „Aktualizacja Windows w dowolnym czasie”.

Poniższa tabela zawiera wszystkie edycje Windows Vista wraz z ich krótkim opisem.   Opis    Posiada interfejs Windows Aero    Ograniczenie dostępności    Pudełko

Windows Vista Starter    Tak jak Windows XP Starter Edition, edycja ta jest dostępna tylko w krajach rozwijających się głównie po to, aby oferować legalną alternatywę dla nieautoryzowanych kopii.
Zawiera ona duże ograniczenia, na przykład umożliwia użytkownikowi uruchomienie najwyżej trzech aplikacji jednocześnie.
Posiada interfejs Windows Basic. Jako jedyna edycja nie obsługuje procesorów 64-bitowych.        Rynki krajów rozwijających się    Jasnoniebieskie (prostokątne)

Windows Vista Home Basic    Podobna do Windows XP Home Edition, do domowego użytku przez użytkowników niepotrzebujących zaawansowanych funkcji multimedialnych.
W porównaniu z Home Premium pozbawiona jest interfejsu Windows Aero, programu Media Center oraz wielu innych usprawnień obecnych w pozostałych wersjach Windowsa Visty.          
 Jasnozielone

Windows Vista Home Basic N    Identyczna jak Windows Vista Home Basic, z wyjątkiem tego, że nie zawiera programu Windows Media Player. Ta edycja jest wydana na podstawie decyzji Komisji Europejskiej, aby umożliwić większą konkurencję pomiędzy aplikacjami multimedialnymi dostępnymi dla systemu Windows.        Europa    Jasnozielone

Windows Vista Home Premium    Oparta na Windows Vista Home Basic, oferuje dodatkowo zaawansowane cechy skierowane dla domowych użytkowników, takie jak obsługa HDTV czy DVD authoring. Edycja ta jest porównywalna do systemu Windows XP Media Center Edition. Zawiera program "Windows Media Center" oraz interfejs Aero glass.
Przeznaczona też m.in. do zastosowań sieciowych i graczy.            Zielone

Windows Vista Business    Porównywalna do Windows XP Professional i przeznaczona dla rynku biznesowego. Dodaje obsługę domen systemu Windows Server, której brakuje we wszystkich edycjach Home. Edycja ta jest dostarczana razem z nową wersją serwera IIS (Internet Information Services). Licencja uprawnia do downgrade'u, tzn. zainstalowania starszej wersji systemu czyli Windows XP Professional (także 64-bitowej).            Niebieskie

Windows Vista Business N    Identyczna jak Windows Vista Business, z wyjątkiem tego, że z tej samej przyczyny, co w edycji Home Basic N, nie zawiera programu Windows Media Player.       
Europa    Niebieskie

Windows Vista Enterprise    Edycja ta jest skierowana do przedsiębiorstw.
Funkcje przez nią oferowane są połączeniem edycji Business z funkcjami takimi, jak system wirtualizacji oprogramowania Microsoft Virtual PC czy wielojęzyczny interfejs użytkownika (MUI).
Edycja ta nie jest dostępna w sprzedaży detalicznej BOX ani w wersjach OEM. Edycja ta posiada system szyfrowania BitLocker, który został też wprowadzony do Windows Vista Ultimate oraz możliwość zmiany języka za pomocą pakietów językowych.        Microsoft Software Assurance    Ciemnoniebieskie (prostokątne)

Windows Vista Ultimate    Edycja ta jest swoistym połączeniem edycji Home i Business (oraz wersji Enterprise, przeznaczonej do licencji zbiorczej).
Jako jedyna edycja systemu Windows Vista posiada obsługę Dodatków dla systemu Windows Vista.
Dodatkowo zawiera obsługę podcastingu — którego nazwę Microsoft zmienił na „blogcasting”, narzędzie podnoszące wydajność gier (o nazwie kodowej WinSAT),
możliwość zgrywania DVD i być może wsparcie dla specjalnych serwisów on-line z multimediami, jak i dodatkowymi usługami przeznaczonymi dla konsumenta.
Edycja Ultimate jest najbardziej rozbudowaną edycją systemu Windows Vista, przeznaczoną wg producenta dla wymagających użytkowników, graczy, profesjonalistów multimedialnych i entuzjastów PC. Opisywana jest jako "najlepszy wybór" dla ludzi, którzy chcą "jak najlepszych doświadczeń w używaniu systemu Windows Vista".
Zawiera Windows Media Center. Dodatkowym elementem jest funkcja szyfrowania dysków BitLocker. BitLocker został również zawarty w wersji Enterprise Visty.
Edycja ta w wersji BOX sprzedawana jest z nośnikiem zarówno do wersji 32-, jak i 64-bitowej.
Licencja uprawnia do downgrade'u, tzn. zainstalowania starszej wersji czyli Windows XP Professional (także 64-bitowej) I
stnieje różwież najbardziej komfortowa edycja Ultimate - Microsoft Windows Vista Ultimate (RED), która wyposażona jest w dwa nowe gadżety do paska Sidebar, dwa nowe wygaszacze i kilka nowych tapet. Edycja nie gości na półkach polskich sklepów.            Czarne (czerwone w przypadku (RED) )

 

Technologie

Windows Vista jest wyposażony w szereg nowych technologii.

Zawiera także domyślnie zainstalowaną platformę .NET Framework w wersji 3.0 (nazwa kodowa: WinFX), w skład której wchodzą:

Interfejs

Windows Vista zawiera 3 rodzaje interfejsu: Windows Aero, Windows Basic i interfejs klasyczny.

Windows Aero zawiera trójwymiarowe efekty, takie jak: przełączanie się między aplikacjami - Windows Flip 3D, następca klasycznego przełączania Alt+Tab,
miniaturki oraz animacja minimalizacji i maksymalizacji otwartych okien podobna do tej znanej z Mac OS X.
Aero Glass dodatkowo sprawia wrażenie gładkości i przezroczystości interfejsu. Na starszych komputerach, posiadających słabsze karty graficzne i procesory, tych efektów nie ma i system wygląda porównywalnie do poprzednich wersji. Aby w pełni wykorzystać efekty 3D nowego systemu, karta graficzna będzie musiała posiadać technologię Windows Display Driver Model (WDDM).

Windows Basic (porównywalny w stylu znanej z Windows XP Luny) jest uproszczoną wersją Windows Aero, zaprojektowaną dla komputerów, które nie spełniają wymagań sprzętowych Aero Glass (istnieje możliwość wyłączenia Windows Aero - system uruchomi wtedy Windows Basic).

Na najsłabszych komputerach zostanie użyty klasyczny szary interfejs, znany ze starszych wersji systemu (Windows 95, 98, 2000).

Nowością jest także Windows Sidebar. Można do niego "podpiąć" różne mini-aplikacje (zwane gadżetami), takie jak odtwarzacz multimedialny, zegar, czytnik RSS, monitor wydajności czy kalendarz. Rozwiązanie to jest odpowiedzią na Dashboard zawarty w Mac OS X oraz SuperKaramba w KDE (środowisku graficznym dostępnym dla systemów uniksowych takich jak GNU/Linux czy systemy z rodziny BSD).

Wymagania sprzętowe 

Konfiguracja minimalna 

Niektóre funkcje systemu Windows Vista są niedostępne przy poniższej konfiguracji, wg producenta:

Procesor 32- lub 64-bitowy o częstotliwości 800 MHz,

512 MB pamięci operacyjnej,

Karta graficzna SVGA (o rozdzielczości 800x600),

Dysk twardy o pojemności 20 GB i 15 GB wolnego miejsca,

Napęd CD-ROM.

Konfiguracja zalecana 

Umożliwia korzystanie ze wszystkich funkcji systemu, wg producenta[8]:

Procesor 32- lub 64-bitowy o częstotliwości 1 GHz,

1 GB pamięci operacyjnej,

Karta graficzna spełniająca wymagania Windows Aero (m.in. Pixel Shader 2.0) i posiadająca 128 MB pamięci,

Dysk twardy o pojemności 40 GB i mający 15 GB wolnego miejsca podczas instalacji,

Napęd DVD-ROM,

Urządzenie wyjściowe audio,

Dostęp do sieci Internet.

Dodatkowo, aby korzystać z niektórych funkcji systemu, takich jak BitLocker czy obsługa tunera telewizyjnego, może być konieczny dodatkowy/specyficzny sprzęt.[9]

 

Testy praktyczne wykazują, że uruchomienie w pełni funkcjonalnej edycji Ultimate możliwe jest na komputerze wyposażonym w 256 MB pamięci operacyjnej[10] (nie należy jednak oczekiwać, iż komputer w takiej konfiguracji będzie działać wydajnie).

Windows Aero 

Ten tryb graficzny dodaje obsługę grafiki 3D, animacji i specjalnych efektów wizualnych w porównaniu do możliwości trybu klasycznego. Tryb ten jest dostosowany do wydajnych kart graficznych. Nie jest on dostępny tylko w wersji Home Basic i Starter.

Wymagania:

Co najmniej 512 MB pamięci operacyjnej.

Co najmniej 32 bity na piksel.

Sprzętowa akceleracja graficzna obsługująca DirectX 10 (działa także dla DirectX 9).

Przepustowość pamięci 1 GB / sekundę.

Możliwość rysowania ok. 1,5M trójkątów/sekundę, jedno okno ok. 150 trójkątów.

Karta graficzna używająca AGP 4×/8× albo PCI Express 16×.

Pixel Shader 2.0

Tryb ten jest domyślnie włączony przy starcie systemu Windows Vista (oczywiście o ile zainstalowana edycja systemu oraz sprzęt pozwalają na to).

 

Windows Aero Express 

Mniej urozmaicona wersja Windows Aero, dodająca tylko podstawowe udoskonalenia wprowadzone w systemie Windows Vista. Używa Avalon Desktop Composition. Jest domyślnym stylem edycji

 Home Basic. Dostępna jest we wszystkich wersjach systemu.

Wymagania:

Windows Display Driver Model (WDDM)

Inne wersje interfejsu graficznego 

 

Oprócz wspomnianych wcześniej powłok graficznych mających duże wymagania sprzętowe w systemie zawarte są również style standardowe – zbliżone do interfejsu Microsoft Windows 2000 oraz ubogie i proste oprawy – czarno-białe, czarno-fioletowe, czarno-niebieskie, swym wyglądem nawiązujące nawet do pierwszych produktów Microsoftu. Ich wymagania są bardzo niskie; można z nich korzystać na wszystkich współczesnych komputerach.

 

Service Pack 1 dla systemu Vista

Dodatek ten jest pierwszą większą aktualizacją dla Microsoft Windows Vista i zawiera szereg udoskonaleń dotyczących bezpieczeństwa, wydajności, stabilności i funkcjonalności systemu, jak również wszystkie wydane dotychczasowo aktualizacje.

Najważniejsze zmiany 

Poniżej przedstawiono kilkanaście najważniejszych rozwiązanych problemów i udoskonaleń.

 

Service Pack 2  dla Vista

Ostateczna wersja Service Pack 2 dla systemu Windows Vista została wydana 25 maja 2009. Wersja w języku polskim ukazała się 30 czerwca 2009.
Wydając Service Pack 2, Microsoft zastosował podejście, w którym poprawki dostępne są najpierw dla subskrybentów TechNet a kilka dni później - dla wszystkich pozostałych.

Microsoft Windows Vista spotyka się obecnie z krytyką użytkowników.
Wynika to w głównej mierze z wielu błędów, niedopracowań oraz znacznie zwiększonych wymagań sprzętowych w stosunku do poprzednika (Windows XP). W ostatnim czasie Steve Ballmer (CEO Microsoftu) powiedział, że system ten wymaga dalszych prac rozwojowych, a wsparcie dla wcześniejszego systemu Windows XP będzie wydłużone [11].

Broniąc się przed krytyką, producent systemu przeprowadził w lipcu 2008 kampanię marketingową o nazwie Mojave Experiment. Projekt ten miał dwie fazy. W pierwszej polegał na zebraniu od 120 użytkowników systemów Linux, Mac OS X, Windows XP oraz Windows 2000 ich najpoważniejszych zastrzeżeń wobec Windows Vista. W drugiej zaprezentowano tej samej grupie użytkowników nowy system "Mojave", który w badaniu opinii uzyskał ponad 90% ocen pozytywnych. Po badaniu opinii ujawniono, że system "Mojave", to po prostu Windows Vista, ewentualnie skonfigurowany stosownie do indywidualnych upodobań (informacje ze strony Microsoftu.

 

Microsoft Windows 7

Microsoft Windows 7 (Windows NT 6.1, poprzednie nazwy kodowe: Microsoft Windows Vienna, Microsoft Windows Blackcomb) to oficjalna nazwa następcy systemu Microsoft Windows Vista, tworzonego przez firmę Microsoft.

 Windows 7 (początkowo nadano mu nazwę kodową Blackcomb; w roku 2007 ogłoszono nazwę kodową Windows 7.

Windows 7 jest oznaczony nazwą kodową "Windows NT 6.1". Oznaczenie to ma na celu zwiększenie kompatybilności programów napisanych na poprzednie wersje systemu z Windows 7.

Microsoft argumentuje, że wiele programów sprawdza, czy numer wersji mieści się w pewnym przedziale i mogą się one nie uruchomić, jeśli liczba ta będzie za duża, mimo, iż sam program działałby poprawnie w nowym środowisku.[10] Firma zaprzecza też, aby oznaczało to, że system ten nie różni się znacząco od Windows Vista (oznaczonego numerem "6.0").[9]

Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku Windows XP. Windows 2000 oznaczony był numerem 5.0, a XP, mimo poważnych zmian, wydany został "tylko" jako wersja 5.1.[9]

Wersje rozwojowe systemu [ ]

Milestone 1 Wersja Milestone 1 nie różni się wiele z wyglądu od Windows Vista. Jedynymi widocznymi zmianami są integracja paska Sidebar z Eksploratorem Windows, gadżet dla programu Windows Media Center, wizualne usuwanie obiektów z menu start i kosza oraz dodanie opcji ustawień ekranu nad opcją personalizacji w menu podręcznym.[11][12]

Milestone 3 W wersji Milestone 3 poddano zmianom interfejs programów WordPad, Microsoft Paint i Kalkulator stosując w nich wstęgę znaną poprzednio z Microsoft Office 2007

Najbardziej zauważalnymi zmianami dotknięty został pasek zadań. Na rzecz dużych ikon, zniknęły tutaj opisy przycisków otwierających poszczególne okna (można je jednak włączyć).
Nawigacja pomiędzy nimi jest dwupoziomowa: najechanie na przycisk powoduje wyświetlenie miniatury z wyglądem okna, kliknięcie natomiast otwiera je.
Dostęp do zadań, które ma w swoim zakresie aplikacja możliwy będzie w łatwy sposób za pomocą nowego menu (Jump Lists), które otworzy się po kliknięciu na ikonę programu prawym przyciskiem myszy.

Pojawiły się również nowe możliwości przy zarządzaniu otwartymi oknami spoza paska zadań – przesunięcie okna na górną część ekranu automatycznie maksymalizuje je, a obniżenie przywraca poprzedni rozmiar. "Potrząśnięcie" oknem powoduje zaś minimalizację wszystkich okien poza potrząsanym. Przeciągnięcie okna na boczną krawędź ekranu sprawi, że automatycznie przybierze ono rozmiar dokładnie połowy pulpitu. Umożliwi to łatwe zestawianie ze sobą równolegle dwóch okien. Producent tłumaczy to faktem, iż użytkownicy podczas pracy z wieloma oknami przełączają się zazwyczaj jedynie pomiędzy dwoma z nich.

Zmiany objęły obszar powiadomień; użytkownik może za pomocą technologii przeciągnij i upuść, ustawiać ikony w dogodny sposób oraz przenosić je do zasobnika otwierającego się pod przyciskiem strzałki. Możliwe jest również dostosowanie wielu powiadomień-dymków poprzez ikonkę klucza hydraulicznego znajdującego się wewnątrz nich.

Gadżety w Windows 7 wyświetlane są bezpośrednio na pulpicie - zrezygnowano tym samym z Paska bocznego systemu Windows. Zmiany w funkcjonowaniu będą widoczne również w Kontroli konta użytkownika (User Account Control - UAC) - użytkownik będzie mógł dostosować, jak często mają pojawiać się powiadomienia, tym samym zwiększając bądź zmniejszając poziom bezpieczeństwa.

Rozwinięto również koncepcję wirtualnych folderów, które pojawiły się pierwszy raz w Windows Vista; nazywane są one tutaj Bibliotekami (Libraries) a ich zawartość generowana jest z użyciem indeksu Windows Search - jest to rozwinięcie Wyszukiwań umieszczonych w folderze użytkownika w systemie Windows Vista. Domyślnie widocznych jest sześć Bibliotek: Dokumenty, Pobrane pliki, Muzyka, Obrazy, Nagrane programy TV, Wideo - użytkownik może tworzyć własne. Funkcja ta jest podstawą dla działania HomeGroup.

Przebudowano także zarządzanie siecią domową, zbierając narzędzia oraz opcje w jednym miejscu pod nazwą HomeGroup. Funkcja ta wykorzystuje do działania min. Biblioteki znajdujące się na zdalnych maszynach, należących do HomeGroup.

Wiele aplikacji, które były obecne w poprzednich wersjach systemu Windows zostało usuniętych oraz zaktualizowanych i umieszczonych pod postacią pakietu do samodzielnego ściągnięcia i zainstalowania Windows Live Essentials, zawierającego min. klienta poczty Windows Live Mail (zawierającego również funkcjonalność PIM), aplikacje zarządzającą plikami graficznymi Windows Live Photo Gallery, komunikator Windows Live Messenger, uproszczony program do tworzenia filmów Windows Live Movie Maker oraz debiutujące: edytor postów bloga Windows Live Writer i Windows Live Family Safety - rozszerzone opcje kontroli rodzicielskiej powiązane z Windows Live ID. Microsoft decydując się na ten krok chcę uniknąć oskarżeń o monopolizm oraz zmuszanie użytkowników do korzystania z własnego oprogramowania, pozostawiając im wolną rękę w doborze aplikacji używanych na co dzień podczas pracy z komputerem. Dzięki temu rozwiązaniu, programiści będą mogli skupić się bardziej na funkcjonowaniu, bezpieczeństwie systemu (stworzono 2 grupy, z których jedna będzie się zajmować głównymi składnikami systemu a druga obejmie opiekę nad ww. aplikacjami multimedialnymi). Windows Live Essentials to także wprowadzenie oprogramowania Windows w erę Software as a service.

Beta 1

Microsoft planował udostępnienie Windows 7 beta 1 na oficjalnej stronie Windows 7 5 stycznia 2009 roku, jednak data premiery została przesunięta na 8 stycznia 2009 dla subskrybentów TechNet oraz MSDN i 9 stycznia 2009 dla osób trzecich.

Premiera wersji beta 1 została ogłoszona przez Steve'a Balmera podczas odbywających się w Las Vegas targów CES 2009.

Premierze wersji beta towarzyszyło spore zamieszanie związane z oznaczeniem buildu - rozpowszechniane na szeroką skalę pogłoski mówiły o buildzie 7012[19], jednak ostatecznie opublikowany został build 7000, który wcześniej (26 grudnia 2008) wyciekł do sieci Internet[20].

RC (ang. Release candidate; kandydat do wydania produkcyjnego) - udostępniony 5 maja 2009:
Można go używać do 1 czerwca 2010. Po 1 marca 2010 system automatycznie będzie wyłączał się po 2 godzinach pracy.

RTM (ang. Ready To Manufacture; gotowy do produkcji) - udostępniony 23 lipca 2009. Kompilacja ta jest oznaczona numerem 7600. Nie posiada już ograniczenia czasowego, jednak nie jest już publicznie udostępniana w Internecie. Legalny dostęp do systemu mają uczestnicy programów partnerskich takich jak na przykład MSDNAA.

rozpoczęcie sprzedaży - 22 października 2009

rozpoczęcie sprzedaży polskiej wersji językowej - 22 października 2009 [22].

Najważniejsze zmiany

Windows 7 M1    6429[23]    14 maja 2007    Brak widocznych

6519    22 grudnia 2007    Nowy ekran startowy

Dodanie aplikacji PowerShell

Możliwość umieszczania gadżetów bezpośrednio na pulpicie

Dodany gadżet Media Center

Dodanie programu XPS Viewer

Możliwość nagrania dysku ratunkowego

Łatwe zarządzania np. czytnikami linii papilarnych z poziomu Panelu Sterowania (Biometric Devices)

Konfiguracja sieci WiFi i tworzenie domowej grupy roboczej podczas instalacji

Nowy sposób ukrywania ikon w Obszarze powiadomień

Kosmetyczne zmiany, wyglądu i niektórych opcji (niebieski panel sterowania)

Zmiany w programach Kalkulator i Wordpad (ale jeszcze bez wstęg)

Funkcja wyświetlania zawartości naszego ekranu na zdalnym projektorze

Możliwość przypinania elementów Menu Start na stałe

Usunięcie możliwości włączenia klasycznego Menu Start

Windows Media Player Pre-12 (11 z drobnymi zmianami)

Zmieniono wygląd galerii gadżetów

Zaimpletowano nowy sposób przeglądania zainstalowanych programów

Program graficzny Microsoft Paint został wzbogacony o bibliotekę kształtów geometrycznych.

6574    wiosna 2008    Dodanie możliwości chwilowego wyłączenia UAC.

Nowy widok w Eksploratorze Windows o nazwie "Content"

Funkcja Aero Peek (następca funkcji Pokaż pulpit), aktywowana przyciskiem po prawej stronie paska zadań

Nowy aplet Panelu sterowania dla UAC, z większą liczbą opcji

Przywrócono poprzedni wygląd galerii gadżetów

Windows 7 M2    6589    20 kwietnia 2008    Wprowadzenie obsługi ekranów dotykowych Multi-Touch

Pokazano pierwszą, bardzo wczesną wersję nowego paska zadań.

Windows 7 M3    6780    29 sierpnia 2008    Pojawiły się wstęgi w programach Paint oraz Wordpad

Nowe funkcje w Kalkulatorze

Nowy Windows Media Player 12

Zintegrowany Internet Explorer 8

6801    13 września 2008    Nowy ekran startowy

Nowy pasek systemowy i Jump List (dostępne po zainstalowaniu zewnętrznej aplikacji modyfikującej pliki systemowe)

Wprowadzenie wirtualnych folderów Libraries, które umożliwiają gromadzenie różnych typów plików z całego komputera (jak i otoczenia sieciowego) w jednym miejscu

Dodano Activity Center

Funkcja Aero Snap - maksymalizowanie okien na cały pulpit lub jego lewą lub prawą stronę po najechaniu na krawędź ekranu

Funkcja kalibracji kolorów z poziomu systemu

Tuner wygładzania czcionek ClearType z możliwością ustawień siły wygładzania

Drobne zmiany graficzne

Aplikacja Math Input Panel rozpoznająca pismo odręczne

Nowe właściwości pulpitu i ekranu

Niebieskie tło instalatora

Usunięcie programów Windows Mail, Windows Movie Maker, Windows Photo Gallery

"Żółte karteczki" jako oddzielna aplikacja

Znaczne zmniejszenie wymagań sprzętowych i zasobów zabieranych przez system.

Nowy pasek zadań (nieukończony, ukryty w udostępnionej wersji)

Systemowe gry online w nowej odsłonie, znane np. z Windows Me lub XP

Windows 7 pre-Beta    6933    20 października 2008    Nowy pasek zadań

Sterowanie WMP z poziomu miniatury okna na pasku

Dodanie Device Stage - miejsca, gdzie gromadzone są informacje o podłączonych urządzeniach typu Plug&Play;

Wprowadzenie funkcji Jump List - listy m.in. ostatnio otwartych plików.

6936    23 października 2008   

Nie wprowadzono większych zmian.

6948    12 listopada 2008   

Nie wprowadzono większych zmian.

6956    22 listopada 2008    Wprowadzenie DirectX 11,

Dodanie możliwości lokalizowania użytkownika za pomocą odbiorników GPS, sieci WiFi i GSM

Nowy, animowany ekran startowy.

Dodana funkcja katalogu stron niekompatybilnych w IE8

Nowy wygląd gadżetu Media Center

Nowa wstęga "View" w programie Wordpad

Dalszy ciąg drobnych zmian wizualnych np. nowa ikonka UAC

Rotacja tapet

Grupowanie okien w podglądzie na pasku

Możliwość zamykania kart przeglądarki i okien na miniaturach

Poprawiona stabilność gier systemowych

Windows 7 Beta 1    7000    12 grudnia 2008    Drobne zmiany w instalatorze systemu

Szybsze zamykanie systemu

Windows 7 pre-RC    7048    19 lutego 2009 [24]    Możliwość usunięcia/wyłączenia z systemu następujących programów i usług:

Windows Media Player

Internet Explorer

Windows Media Center

Windows DVD Maker

Windows Search

Mechanizm obsługi gadżetów pulpitu

Moduł rozpoznawania pisma odręcznego

Narzędzia faksowania

Przeglądarka plików XPS

Zmieniono podświetlenie kółeczka "Start"

Nowe ikony dla kilku podstawowych aplikacji

7057    5 marca 2009    Podmieniono zestaw tapet z zestawu Windows Vista na nowy zestaw, który jest obecny także w następnych bulidach

Nowe obrazki użytkowników

Zmiana tła ekranu logowania

Windows 7 RC Escrow    7077[25]    4 kwietnia 2009    Usprawniono działanie sieci

Dodano wsparcie dla wcześniej niedziałających programów

Małe zmiany kosmetyczne w interfejsie

Dodano wsparcie dla większej ilości sterowników oraz różnych urządzeń

Niewielkie optymalizacje i zmiany w jądrze

Windows 7 RC    7100    21 kwietnia 2009    Możliwość instalacji trybu XP

Pojawienie się w Windows Update paczek językowych, w tym wersji polskiej

Windows 7 RTM    7600    23 lipca 2009   

Wersja finalna  Windows 7

Premiera finalnej wersji Windows 7 zapowiedziana została na 22 października 2009. Rozpoczęcie sprzedaży polskiej wersji językowej planowane jest na 22 października 2009 roku.

Obsługiwane architektury i kompatybilność wsteczna

Windows 7 jest w wersjach 32-bitowej i 64-bitowej.
Ma być to ostatni Windows dostępny w wersji 32-bitowej, a nie - jak wcześniej podawano - Windows Server 2008. Ma on być kompatybilny z poprzednimi wersjami systemu Windows[27].

Edycje

Dostępne będą cztery edycje systemu.

Poniższa tabela przedstawia edycje systemu Windows 7.Edycja    Opis    Dostępność    Uwagi

 

Windows 7 Starter    skierowana do podstawowych zastosowań domowych

obsługa funkcji HomeGroup (ułatwienia w zarządzaniu siecią domową)

brak możliwości zmiany tapety

brak Aero Glass - zaawansowanego interfejsu graficznego, możliwe będzie jedynie korzystanie z klasycznego wyglądu okien bądź z kompozycji nieprzezroczystych

brak podglądu programów na pasku zadań oraz Aero Peek

brak szybkiego przełączania użytkowników (bez konieczności wylogowywania)

brak wsparcia wielu monitorów

brak odtwarzania DVD

brak Windows Media Center

brak obsługi domeny Windows   
Rynki krajów rozwijających się (niedostępny w USA, Europie Zachodniej, Japonii itp.)   
System dostarczany wyłącznie z nowymi komputerami i ograniczony do konkretnych modeli sprzętu, głównie netbooków (preinstalowany system)

 

Windows 7 Home Premium    skierowana do zastosowań domowych

obsługa Aero

obsługa technologii multi-touch

funkcje multimedialne (odtwarzanie i nagrywanie DVD)

funkcja HomeGroup    Cały świat    -

 

Windows 7 Professional    skierowana do bardziej zaawansowanych użytkowników domowych oraz małych firm

obsługa zaawansowanych funkcji sieciowych (np. łączenie z domeną)

zaawansowane kopie zapasowe

rozpoznawanie bieżącej lokacji użytkownika na potrzeby drukowania dokumentów (Location Aware Printing)

foldery offline

"Tryb XP", pozwalający na uruchamianie programów działających wyłącznie na Windows XP poprzez wirtualizację.[29]    Cały świat    -

 

Windows 7 Ultimate    Najbardziej zaawansowana wersja, posiadającą komplet funkcji    Dostępna tylko jako upgrade z innej edycji.    -

Windows 7 w UE

W Unii Europejskiej, poza "standardowymi" edycjami, na rynku znajdzie się również 5 dodatkowych edycji systemu w wersji N.
W pozostałych edycjach będzie można natomiast wybrać przeglądarkę po instalacji systemu Windows[30].

Windows 7 N pozbawiony zostanie odtwarzacza Windows Media Player.

Microsoft chce w ten sposób sprostać wymogom przepisów antymonopolowych. Usunięty program będzie można za darmo pobrać i zainstalować na wersji N.

Początkowo również Microsoft miał zamiar wprowadzić na europejski rynek wersję E pozbawioną przeglądarki Internet Explorer, jednak później zrezygnował z tej opcji.

 

Wymagania sprzętowe     Windows 7 - minimalne wymagania

Procesor    1 GHz x86 lub x86-64 (32-bit lub 64-bit)

Pamięć RAM    1 GB (32-bit) / 2 GB (64-bit)

Karta graficzna    DirectX 9.0, WDDM 1.0 lub lepszy

Pamięć VRAM    128 MB

Ilość wolnego miejsca na twardym dysku    16 GB (32-bit) / 20 GB (64-bit)

 

Program aktualizacji starszych wersji Windows 

 

Microsoft uruchomił 26.06.2009  "Windows 7 Upgrade Program", pozwalający na uaktualnienie do Windows 7 tym, którzy zakupią Windows Vista po tym terminie.

 Otrzymywana wersja systemu będzie zależeć od zakupionej edycji Windows Vista według poniższej tabeli:[36]Edycja Windows Vista kwalifikująca do aktualizacji   
Docelowa edycja Windows 7    Termin rozpoczęcia programu

Windows Vista Home Basic    Brak możliwości aktualizacji

Windows Vista Home Premium    Windows 7 Home Premium    od 26 czerwca 2009

Windows Vista Business    Windows 7 Professional

Windows Vista Ultimate    Windows 7 Ultimate

 

Zawartość zestawu:

płyta DVD

pudełko

instrukcja aktualizacji

Certyfikat Autentyczności (COA)

dwie nalepki