Programy komunikacyjne. Przekazywanie informacji z wykorzystaniem Internetu.

Z Wikipedii

Komunikator internetowy (ang. Instant Messenger, od tego skrót IM) – program komputerowy pozwalający na przesyłanie natychmiastowych komunikatów
(komunikacja natychmiastowa – ang. Instant Messaging) pomiędzy dwoma lub więcej komputerami, poprzez sieć komputerową, zazwyczaj Internet (dlatego komunikatory internetowe).
Od poczty elektronicznej różni się tym, że oprócz samej wiadomości, przesyłane są także informacje o obecności użytkowników, co zwiększa znacznie szansę na prowadzenie bezpośredniej konwersacji.

Komunikatory przesyłają informacje według zasad ustalonych przez protokoły komunikacyjne tak, że publicznie udokumentowane protokoły są zwykle implementowane przez wiele komunikatorów, zapewniając prawie nieograniczone grono odbiorców, podczas gdy protokoły utajnione zmuszają użytkowników do korzystania z programów przygotowanych przez producentów,
ograniczając tym samym możliwość komunikacji.

Komunikatory bardzo często łączą użytkowników przez serwery, do których przyłączają się, i od których działania są uzależnione.
Niekiedy tak skrajnie, że użytkownik skazany jest na reklamy emitowane przez producenta aplikacji.

Historia 

Wiele pomysłów zastosowanych w komunikatorach internetowych pochodzi ze starszego, lecz ciągle popularnego protokołu służącego do rozmów przez internet – IRC.

Wczesne programy do komunikacji natychmiastowej wyświetlały znaki w miarę jak były wpisywane przez rozmówców – komunikacja wtedy bardziej przypominała rozmowę telefoniczną niż wymianę wiadomości.
Działa tak uniksowe polecenie talk, bardzo popularne w latach 80. i wczesnych latach 90. XX wieku.
W obecnych komunikatorach rozmowa polega zazwyczaj na wymianie linii tekstu.

Prosta forma komunikacji natychmiastowej została zaimplementowana w systemie PLATO we wczesnych latach 70. XX wieku.
W późniejszych latach do komunikacji poprzez Internet inżynierowie i pracownicy akademiccy używali programu talk.
Pierwszym komunikatorem w postaci, w jakiej znamy je dzisiaj, do tego pracujący pod systemami innymi niż Unix/Linux, był ICQ, udostępniony w listopadzie 1996.
Po jego premierze powstało wiele podobnych programów do komunikacji natychmiastowej, pracujących w różnych sieciach.

Najnowsze komunikatory oferują wideokonferencje czy rozmowy głosowe (VoIP), tak więc granica między tymi usługami się zaciera.

19 grudnia 2002 r. AOL Time Warner, firma, która wykupiła Mirabilis, twórcę ICQ, ogłosiła uzyskanie amerykańskiego patentu na komunikację natychmiastową,
ale jednocześnie oznajmiła, że nie ma zamiaru w chwili obecnej egzekwować tego patentu.

Termin "instant messenger" jest znakiem zastrzeżonym firmy AOL Time Warner i nie może być używane w oprogramowaniu niezwiązanym z AOL.
Z tego powodu komunikator znany jako GAIM czy gAIM (później Gaim lub gaim) obecnie nazywa się Pidgi


Sieci IM 

Zazwyczaj jedna aplikacja pozwala na komunikację tylko z innymi użytkownikami tej aplikacji – daną sieć IM tworzą użytkownicy klientów pozwalających na korzystanie z niej.
Powodem było to, że komunikatory zazwyczaj są tworzone przez firmy komercyjne, one także opracowują protokół wymiany danych.
Nie jest w ich interesie ujawnianie protokołu, a także umożliwianie rozmów z użytkownikami komunikatorów innych firm.
Wyjątki to na przykład Jabber – protokół opracowany przez społeczność internetową, jawny, dostępny dla każdego.
Z tego też powodu jest jedną z niewielu sieci IM, która nie ma jednej, nadrzędnej aplikacji klienckiej.

Wiele protokołów komunikacyjnych, których producenci nie ujawnili, zostało rozpracowanych przy pomocy technik inżynierii odwrotnej –
badając ruch sieciowy generowany przez oryginalne aplikacje klienckie.
Odpowiedzią niektórych producentów są regulaminowe zapisy zobowiązujące użytkowników do używania tylko oryginalnych programów.

Z Wikipedii

Poniższa tabela porównuje ogólne i techniczne aspekty protokołów komunikacji natychmiastowej.
Więcej informacji można znaleźć w artykułach poświęconych konkretnym protokołom.

 Informacje ogólne dot. protokołów komunikacji natychmiastowej

Twórca Data publikacji pierwszej wersji Licencja Identyfikacja Przekazywanie wiadomości asynchronicznych Szyfrowanie transmisji Nieograniczona liczba kontaktów Wiadomości do wszystkich kontaktów Przekazywanie jeden-do-wielu 4 Zabezpieczenie przeciwko spamowi
Cspace Cspace 17 lipca 2006 Otwarty standard Unikalny klucz RSA
np. 9827347235		 Nie Tak Tak Nie Nie Nie
Gadu-Gadu Gadu-Gadu 17 lipca 2000 Komercyjna Unikalny numer
np. 12345678		 Tak Nie Tak Tak Scentralizowane Tak
IRC Jarkko Oikarinen Sierpień 1988 Otwarty standard nick!nazwa użytkownika@nazwa hosta
(lub "maska hosta")
np. użytkownik!~usr@host.example.com 1		 Tak, ale tylko poprzez system notatek, niezależny od systemu głównego Czasami, zależnie od serwera Nie 3 Nie Uproszczony multicast Średnie
Meca Network Meca Communications Listopad 2002 Komercyjna Nazwa użytkownika Tak
MSNP (Windows Live Messenger itp.) Microsoft Lipiec 1999 Komercyjna Adres e-mail (.NET Passport) Tak Nie Tylko dla certyfikowanych robotów Nie Scentralizowane Brak
OSCAR protocol (AIM, ICQ) AOL 1997 Komercyjna Nazwa użytkownika lub UIN
np. 12345678		 Tak Tak (Aim Pro, Aim Lite) Nie Nie Scentralizowane Tak
PSYC (Protocol for SYnchroNieus Conferencing) PSYC Project 1995 Otwarty standard PSYC URI, np. psyc://serwer.example.com/~nick Tak Tak Tak Tak Multicast Tak
Protokół TOC (nieobsługiwane) AOL  ? Komercyjna Nazwa użytkownika lub UIN
np. 12345678		 Tak Nie
Protokół TOC2 AOL Wrzesień 2005 Komercyjna Nazwa użytkownika lub UIN
np. 12345678		 Tak Nie Nie Nie Scentralizowane Nie
XMPP (Jabber) Jeremie Miller, ustandaryzowane poprzez IETF Styczeń 1999 Otwarty standard Jabber ID (JID)
np. nick@example.com/dom 2		 Tak Tak Opcjonalne 3 Tak Listy Unicast Kilka ustandaryzowanych rozwiązań
SIP/SIMPLE IETF Grudzień 2002 Otwarty standard użytkownik@host Tak Tak Tak Tak Nie Medium
YMSG (Yahoo! Messenger) Yahoo!  ? Komercyjna Nazwa użytkownika Tak Nie
DirectNet Otwarty standard
Zephyr Nietification Service Otwarty standard
Gale Komercyjna
Protokół Skype Skype Komercyjna Nazwa użytkownika Nie Komercyjna Nie Nie
Twórca Data publikacji pierwszej wersji Licencja Identyfikacja Przekazywanie wiadomości asynchronicznych Szyfrowanie transmisji Nieograniczona liczba kontaktów Wiadomości do wszystkich kontaktów Komunikacja jeden-do-wielu 4 Zabezpieczenie przeciwko spamowi


Multikomunikatory 

Oprócz programów obsługujących tylko jedną sieć IM, powstały także multikomunikatory, które umożliwiają komunikację z użytkownikami różnych sieci poprzez zestaw wtyczek.
Popularne programy tego typu to Tlen, Konnekt, Miranda IM, AQQ, Pidgin, Kopete, czy Trillian.
W sieci Jabber komunikacja z innymi sieciami zapewniana jest przez serwer poprzez system transportów.

Serwery 

Różne sieci IM, a konkretniej różne protokoły, mają w różny sposób rozwiązane kwestie nawiązywania połączeń czy przekazywania informacji o stanie.
Większość z nich ma jeden serwer centralny (czasem złożony fizycznie z kilku maszyn), z którym łączy się klient zaraz po połączeniu, przesyłając dane identyfikacyjne,
a także informacje o statusie. Informacja o stanie jest przekazywana do wszystkich zainteresowanych nią użytkowników danej sieci.
Komunikaty między użytkownikami mogą być przesyłane poprzez serwer, bądź też bezpośrednio.
To pierwsze rozwiązanie jest przydatne jeśli którykolwiek z użytkowników biorących udział w rozmowie znajduje się w sieci chronionej firewallem, przez co nie może przyjmować nadchodzących połączeń.
Inne podejście do kwestii serwerów prezentuje sieć Jabber.
Nie ma w niej jednego centralnego serwera – każdy użytkownik może uruchomić swój własny serwer i pozwalać na rejestrację innych użytkowników, bądź też używać go tylko przez siebie.

Identyfikatory

Użytkownicy w sieciach IM posiadają jednoznaczne identyfikatory, które pozwalają na precyzyjne określenie odbiorcy komunikatów.
Część sieci (np. ICQ, Gadu-Gadu) przydziela swoim użytkownikom identyfikatory liczbowe, zazwyczaj metodą "pierwszy wolny".
Inne, np. Tlen, MSN czy Yahoo umożliwiają wybranie własnej nazwy.
Szczególnym rozszerzeniem tego sposobu jest identyfikowanie użytkowników w sieci Jabber/XMPP.
Jako że nie ma w nim centralnego serwera, niezbędne jest określenie w identyfikatorze nazwy serwera na którym zarejestrowany jest użytkownik – identyfikatory w Jabberze przypominają adresy poczty elektronicznej (np. użytkownik@example.com).

Listy kontaktów 

Większość komunikatorów udostępnia możliwość gromadzenia identyfikatorów znajomych osób na liście, przechowywanej przez aplikację kliencką (a w przypadku protokołu Jabber – przez serwer). Dzięki temu możliwe jest przypisywanie łatwiejszych do zapamiętania opisów do zazwyczaj mało znaczących identyfikatorów oferowanych przez sieci IM.

Katalogi użytkowników 

Aby móc uzyskać identyfikator poszukiwanego użytkownika, większość sieci IM oferuje katalogi, w których każdy z użytkowników może zamieścić informacje o sobie – imię, nazwisko, niekiedy adres, numer telefonu czy też inne informacje.
Niektóre protokoły przesyłają te dane w popularnym formacie przesyłania wizytówek vCard, używanym przez programy pocztowe czy telefony komórkowe.

Statusy 

Pierwsze komunikatory z graficznym interfejsem użytkownika pozwalały na wybranie jednego z kilku "stanów" – informowały one innych użytkowników danej sieci IM co w danej chwili robi użytkownik (zazwyczaj – "dostępny", "zajęty", "nie przy klawiaturze", "rozłączony"; część komunikatorów oferowała także stan "niewidoczny" pozwalający obserwować innych użytkowników,
nie pokazując swojej dostępności).
W późniejszych wersjach ilość dostępnych stanów została zwiększona, a także dodano możliwość zamieszczania tekstowych komentarzy do statusów.
W założeniu miały być to informacje tłumaczące stan (na przykład "wracam za 10 minut" jako komentarz do nieobecności przy klawiaturze), lecz obecnie stanowią także formę określania stanu emocjonalnego użytkownika, informację czego aktualnie użytkownik słucha, czasem do prowadzenia rozmów, a czasem po prostu zamieszczania cytatów czy innych tekstów.

Emotikony

Obecnie produkowane komunikatory oferują wklejane ikony sytuacyjne np. łapanie się za głowę, uśmieszki itp.
Obrazki takie pojawiają się automatycznie podczas czytania a także można je wklejać podczas pisania.
W rzeczywistości obrazki pojawiają się zamiast ustalonych fragmentów tekstu takich jak "<olaboga>" albo ":-)" i nie są w ogóle przesyłane między użytkownikami,
więc intensywne używanie emotikonek może rodzić problemy interpretacyjne, gdy odbiorca posiada inny zestaw emotikonek.

Zagrożenia wynikające z użytkowania komunikatorów

Poprzez komunikatory, tak jak i pocztę elektroniczną bardzo popularne stało się rozsyłanie tzw. SPIM-u (odpowiednika SPAM-u występującego w poczcie elektronicznej)
w przykładowej postaci łańcuszków internetowych, podejrzanych linków, które niejednokrotnie zawierają wirusy.
Kolejną wadą i zagrożeniem jest fakt, iż takie rozmowy mogą być przechwytywane, podsłuchiwane,
gdyż komunikatory internetowe są najczęściej darmowe, często więc producent nie przywiązuje większej wagi do ich bezpieczeństwa.
Możliwy jest więc brak odpowiedniego szyfrowania przesyłanych komunikatów (treść rozmowy przesyłana czystym tekstem) oraz haseł do konta.
Ale największym chyba zagrożeniem jest tzw. cyber bullying, co oznacza po prostu cyberprzemoc, gdzie zamiarem ludzi ją stosującej - jest wyrządzenie krzywdy psychicznej i poniżenie ofiary.


Popularne komunikatory

Gadu-Gadu

Gadu-Gadu (w skrócie GG) – komunikator internetowy, opracowywany przez firmę GG Network S.A. (dawniej Gadu-Gadu S.A., a wcześniej SMS-Express.com Sp. z o.o.).

Pomysłodawcą i twórcą Gadu-Gadu jest informatyk Łukasz Foltyn, którego zainspirował sukces komunikatora ICQ.
Gadu-Gadu ma około 6 milionów unikatowych użytkowników, którzy wysyłają do 300 milionów wiadomości dziennie.
Gadu-Gadu było pierwszym na świecie komunikatorem użytym do publicznej dyskusji na orbicie okołoziemskiej.
Była to rozmowa pomiędzy użytkownikami a kosmonautami na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) zorganizowana 27 czerwca 2008 roku - w 30. rocznicę lotu pierwszego polskiego kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego.
Gadu-Gadu opierało się na wcześniejszym pomyśle czterech izraelskich programistów, twórców ICQ.
Do polskich warunków zaadaptował go Łukasz Foltyn. Gadu-Gadu zostało uruchomione 15 sierpnia 2000 roku i szybko zdobyło dużą popularność.
Według informacji podawanych przez firmę Gadu-Gadu, już pierwszego dnia w systemie zarejestrowało się 10 000 osób.
Gadu-Gadu zajęło niszę rynkową i do dziś piastuje pozycję lidera rynku.
Kultowymi stały się emotikony Gadu-Gadu a dźwięk powiadamiający o nowej wiadomości jest dobrze rozpoznawalny.

Funkcjonalność GG

Gadu-Gadu umożliwia przede wszystkim prowadzenie rozmów tekstowych, udostępnia również między innymi przesyłanie plików, prowadzenie konferencji i rozmów głosowych.
Jest to program typu adware – darmowy ale korzystającym z niego użytkownikom wyświetlają się reklamy.

Gadu-Gadu wykorzystuje własny (zamknięty) protokół komunikacji. Nie posiada zabezpieczeń autoryzacji użytkownika, w zamian wbudowano w niego filtr antyspamowy (od wersji 7.0 build 23).
W testowych wersjach z rodziny 6.x pojawiło się szyfrowanie połączenia za pomocą protokołu SSL, jednakże w żadnej oficjalnej wersji nie było ono wykorzystywane, aż do wydania testowej wersji GG 10 beta 10 (build 10784)[10].
Użytkownicy Gadu-Gadu są identyfikowani w systemie za pomocą numerów, podobnie jak w ICQ.
Od początku 2005 roku możliwe jest wykonywanie rozmów telefonicznych w ramach technologii VoIP.
14 lutego 2006 roku w wyniku zakończenia współpracy z operatorem easyCALL usługa Telefon Gadu-Gadu została zastąpiona przez usługę naGłos (autorskie rozwiązanie spółki).

Dzięki zakupionej przez spółkę Gadu-Gadu technologii od firmy Eyeball Networks (za pośrednictwem dystrybutora jakim jest firma SalesManager Software Polska), wersje 7.0 do 7.5 programu umożliwiała przesyłanie głosu i obrazu przez Internet.
W wyniku trwającego sporu licencyjnego pomiędzy tymi dwoma firmami spółka Gadu-Gadu udostępniła nową wersję 7.6 komunikatora pozbawioną komponentów audio-wideo stworzonych przez Eyeball Networks.
Wersja ta nie pozwala na przesyłanie dźwięku i obrazu, ale pozwala na przesyłanie plików między użytkownikami.
Od wersji 7.7 (kwiecień 2007) możliwe jest przesyłanie dźwięku (rozmowy głosowe) między użytkownikami.
Możliwe jest również połączenie głosowe z sieci PSTN z użytkownikiem Gadu-Gadu.
Kilka dni po premierze Gadu-Gadu 7.5 autorzy udostępnili program o nazwie Bezpiecznik Gadu-Gadu, który służy do usuwania złośliwego oprogramowania.
W planach na przyszłość jest zwiększenie bezpieczeństwa rozmów poprzez szyfrowanie SSL.

Gadu-Gadu umożliwia komunikację również poprzez:
Od czerwca 2008 roku rozpoczęto testy Nowego Gadu-Gadu.
Co kilka tygodni na specjalnie stworzonym do tego projektu blogu udostępniane są użytkownikom kolejne wersje beta.
Użytkownicy testują je i na bieżąco komentują wprowadzane zmiany. Testy są otwarte i każdy może wziąć w nich udział.
Nowe Gadu-Gadu wykorzystuje bibliotekę Qt 4.3.
Do przesyłania wiadomości tekstowych oraz opisów w statusach zastosowano kodowanie UTF-8, dzięki czemu można używać pełnego zestawu znaków Unicode.

9 lutego 2009, po półrocznych testach wydano ósmą wersję komunikatora nazwaną Nowe Gadu-Gadu.
Zawiera wiele wbudowanych skórek, awatary oraz nowy interfejs, główna zmianą jest także protokół komunikacji z serwerem a także nowy sposób przechowywania profili użytkowników.


Windows Live MessengerWindows Live Messenger

Komunikator internetowy
Producent    Microsoft
System operacyjny    Microsoft Windows 98/Me/2000/XP/Vista/7
Pierwsze wydanie    13 grudnia 2005
Aktualna wersja stabilna    9.0.1402.1018 2009
Licencja    Adware
http://get.live.com/messenger/overview

Windows Live Messenger – komunikator internetowy firmy Microsoft typu Instant Messenger.
Umożliwia rozmowy za pośrednictwem internetu z ludźmi, a także wysyłania im wiadomości e-mail.
Jeżeli użytkownik posiada mikrofon i kamerę internetową, może utworzyć wideokonferencję.
Wymaga rejestracji w .NET Passport.
Został częściowo napisany w oparciu o komunikator MSN z którym to też jest kompatybilny i współpracuje, oraz dodano do niego współpracę z innymi usługami z rodziny Windows Live.
Posiada funkcję łączenia się z użytkownikami Yahoo!


Skype

Skype – komunikator internetowy, oparty na technologii peer-to-peer.

Skype umożliwia prowadzenie darmowych rozmów głosowych oraz obserwację rozmówcy (video) pomiędzy użytkownikami programu a także płatnych rozmów z posiadaczami telefonów stacjonarnych lub komórkowych za pomocą technologii VoIP (Voice over IP) tzw. usługa SkypeOut,
Oprócz tego Skype oferuje funkcje bezpośredniej wymiany informacji tekstowych za pomocą ręcznie wpisywanych wiadomości oraz przesyłu plików.

Został stworzony przez szwedzkich programistów Niklasa Zennströma i Janusa Friisa oraz grupę estońskich programistów z Tallinna w Estonii.
Program działa na kilku platformach systemowych.
7 listopada 2007 wydano Skype 2.0 beta dla systemów Linux.
Jest to pierwsza wersja tego popularnego komunikatora obsługująca funkcję wideo na tej platformie. 
Kod źródłowy programu nie jest ogólnie udostępniany.


Tlen.pl

Komunikator Tlen.pl, polski komunikator internetowy.
Jest integralną częścią portalu internetowego o2.pl.
Wg umowy licencyjnej dołączonej do programu udostępniany jest na zasadach freeware, ale w rzeczywistości jest to program adware.
Jego protokołem komunikacyjnym jest jabber, ale łączenie z serwerem jest możliwe tylko za pomocą oryginalnego klienta.
Komunikator Tlen.pl domyślnie umożliwia komunikację z użytkownikami sieci Jabber (jak Spik, Google Talk, iChat) jak również Gadu-Gadu.
Głównymi jego funkcjami są: prowadzenie rozmów w czasie rzeczywistym, przesyłanie wiadomości, czat, przesyłanie plików, prowadzenie rozmów głosowych,
prowadzenie wideokonferencji, wysyłanie SMS-ów.

Rozmowy szyfrowane są algorytmem: AES, wymiana kluczy następuje przy pomocy RSA.
Interfejs komunikatora jest bardzo elastyczny. Oparty na XML-u, umożliwia użytkownikom wprowadzanie drobnych poprawek, jak również tworzenie własnych dodatków takich jak skóry,
style rozmowy, zestawy ikon, czy zestawy dźwięków (bez większej znajomości języka, a dzięki edytorom praktycznie zerowej).

W wersji 4.0 udostępniono rozbudowane API, które umożliwiło programistom rozszerzenie funkcji samego komunikatora.
Możliwe stało się napisanie dodatków rozbudowujących możliwości np. wysyłania SMS-ów, funkcji archiwum, jak również komunikację z innymi sieciami IM.

W listopadzie 2009 roku komunikator miał około 570 tys. użytkowników.
Dnia 4 marca 2009 roku komunikator ten został wydany na platformę GNU/Linux, a 12 marca 2009 również na platformę Mac OS X.

Wraz z tlenowym kontem użytkownik otrzymuje skrzynkę pocztową o pojemności 10 GB w czterech domenach:

Możliwości Komunikatora Tlen.pl to między innymi:


Tlenofon

Tlenofon to usługa telefonii internetowej oferowana przez portal o2.pl.
Pozwala ona na prowadzenie bezpłatnych rozmów telefonicznych z innymi użytkownikami usługi Tlenofon oraz płatne z sieciami komórkowymi i stacjonarnymi na całym świecie.
Usługa oparta jest na protokole IAX2 i SIP.

Tlenofon oferuje:
Tlenofon jest kompatybilny z bramkami, telefonami oraz oprogramowaniem obsługującym protokół SIP oraz IAX2.
Również Komunikator Tlen.pl oferuje wbudowaną obsługę usługi Tlenofon.


Google Talk

Google Talk to komunikator internetowy i usługa VoIP amerykańskiej firmy Google.
Google Talk miał swoją premierę 24 sierpnia 2005.
Wygląd programu (kolorystyka, układ tabel, czcionki) jest stylizowany na interfejs Gmaila.
Google Talk jest oparty na otwartym protokole Jabber/XMPP.
Oznacza to, że można komunikować się z użytkownikami innych serwerów Jabbera.
Od 18 stycznia 2006 można łączyć się z innymi serwerami Jabbera, a tym samym ze wszystkimi użytkownikami sieci Jabber/XMPP.
Dzięki udostępnieniu przez Google biblioteki Libjingle na licencji BSD możliwe będzie łatwe wdrożenie komunikacji głosowej (VoIP) w standardzie Jingle między Google Talk a innymi komunikatorami.
Oryginalny program jest dostępny na systemach operacyjnych Microsoft Windows, Mac OS X, Android i iPhone Os.
Użytkownicy innych platform mogą połączyć się z serwerami Google przy użyciu innych klientów Jabbera (np. Psi).
Wtedy możliwe jest jedynie prowadzenie rozmów tekstowych.
Należy jedynie wpisać odpowiednie dane w konfiguracji programów, które są podane na stronie Google Talk.
Na tej samej witrynie widnieje także tabelka porównująca wybrane klienty pod względem dostępności na trzech systemach operacyjnych (MS Windows, Mac OS, Linux) oraz ceny.
Program może być automatycznie aktualizowany poprzez serwer Google.
Aby korzystać z Google Talk należy posiadać konto Google.


Gmail

Gmail (zwany także Google Mail) to poczta elektroniczna i bezpłatny serwis webmail prowadzony przez Google.
Pojemność skrzynki pocztowej w serwisie przekracza 7 gigabajtów i jest ciągle zwiększana.
Projekt znajdował się w fazie beta przez ponad 5 lat, wyszedł z niej 7 lipca 2009 roku

Gmail ma prosty w obsłudze, choć zaawansowany technicznie webmail oparty na technologii AJAX, który przy przechodzeniu do innego folderu nie odświeża całej strony, a tylko wymagające tego elementy.
W Gmailu nie wyświetlają się reklamy graficzne, a jedynie mogą pojawiać się reklamy tekstowe Google, które nie wymuszają podejmowania akcji przez użytkownika.
W odróżnieniu od wielu innych darmowych kont pocztowych, w Gmailu na końcu wysyłanych wiadomości nie są dodawane reklamy.
Dostępny jest też uproszczony interfejs zoptymalizowany dla telefonów komórkowych (Gmail Mobile).
Czat
Od 11 marca 2006 polska wersja internetowego interfejsu Gmaila posiada wbudowany komunikator pozwalający czatować z innymi użytkownikami Gmaila, Google Talk i komunikatorów opartych na protokole Jabber.
Znany jest również sposób na rozmawianie z użytkownikami Gadu-Gadu.

Konwersacje
Wiadomości pogrupowane są w konwersacje, które można archiwizować, przypisywać do etykiet (np. jednocześnie Znajomi i Ważne), oznaczać gwiazdką, przeszukiwać przy użyciu wyszukiwarki Google (tylko własne wiadomości), automatycznie przekierowywać na inny adres, ewentualnie usuwać.
Można też tworzyć filtry wykonujące akcje na nowych wiadomościach spełniających określone kryteria, np.
Gdy wiadomość zawiera w temacie wyraz Notatki, to pomiń folder Odebrane (Archiwizuj) i oznacz etykietą: Notatki własne.

Inne użyteczne opcje: Bezpieczeństwo 
Konto zabezpieczone jest skanerem antywirusowym oraz filtrem chroniącym przed spamem i phishingiem.
Niechcianą wiadomość oznacza się poprzez naciśnięcie na Zgłoś spam.
Ewentualne nadużycia kont Gmail można zgłaszać wypełniając odpowiedni formularz.
Gmail obsługuje protokoły HTTPS i POP3-SSL.
W przypadku webmaila domyślnie tylko operacja logowania jest szyfrowana, praca z pocztą odbywa się poprzez nieszyfrowany protokół HTTP.
W nagłówkach wiadomości wysyłanych przy użyciu interfejsu Gmail nie jest zapisywany adres IP komputera nadawcy (jednocześnie Google prowadzi stanowczą politykę przeciw użyciu Gmaila do spamowania).
Autoresponder można tak skonfigurować, aby automatyczna odpowiedź była wysyłana tylko do osób z listy kontaktów.

Pojemność 
Na starcie (1 kwietnia 2004) Gmail miał 1 GB. Obecnie pojemność konta wynosi ponad 7 GB i nieustannie rośnie. Istnieje możliwość płatnego powiększenia konta.

Zaproszenia do Gmaila
Po pewnym czasie korzystania z konta Gmail użytkownik otrzymuje zaproszenia, które może rozsyłać innym i w ten sposób umożliwić im skorzystanie z usługi.
Jeśli korzysta z konta aktywnie – liczba zaproszeń wzrasta do 50, a liczba zaproszeń w przypadku wykorzystania po pewnym czasie "odnawia się" do 50.
Od 7 lutego 2007 istnieje możliwość swobodnego zakładania konta Gmail w Polsce. Od tego czasu nie są potrzebne zaproszenia do założenia konta. Wciąż są jednak potrzebne, żeby dodać znajomego do listy Google Talk.
Gmail ułatwia nowym użytkownikom migrację z poprzedniego konta mejlowego – możliwe jest przeniesienie książki adresowej, poinformowanie wszystkich znajomych o zmianie adresu, a nawet wysyłanie wiadomości ze starym adresem w polu "Od:" (lub z dowolnym adresem, który posiada użytkownik).

Powiadomienia o nowych wiadomościach 
O nadejściu nowej wiadomości może informować inny program zainstalowany na komputerze – Gmail Notifier albo Google Talk.
Zawartość skrzynki pocztowej można też przeglądać poprzez protokół RSS (uwaga: upublicznienie kanału RSS upublicznia początkowe fragmenty wiadomości!).

Synchronizacja z programem pocztowym
Gmail obsługuje pobieranie wiadomości przez protokoły POP3 i IMAP w wersji 4, przy użyciu programu pocztowego, np. Mozilla Thunderbird.
Możliwe jest jednoczesne synchronizowanie kilku klientów pocztowych z Gmailem, np. wiadomości pobrane w pracy zostaną również pobrane w domu.

Dodatkowe usprawnienia